در ماجرای واردات نهاده ها کدام یک راست می‌گوید؟
خبرگزاری اصولگرای تسنیم گزارشی با تیتر «ماجرای واردات صوری ۵۰۰هزار تن نهاده دامی توسط یک شرکت سفارشی و ۸ ابهام/ وزارت جهاد و گمرک شفاف‌سازی کنند» منتشر کرد و همچنین رسانه دولت خبری با تیتر «افشای واقعیات واردات نهاده توسط یک شرکت خصوصی از روسیه» بازگزاری کرده است. این دو با هم مقایرت دارند.
تسنیم نوشت: درباره ماجرای واردات صوری ۵۰۰هزار تن نهاده دام به‌ارزش ۱۱۰۰ میلیارد تومان که پولش ظاهراً در حساب وزارت جهاد کشاورزی است و با کوتاژ صوری از گمرک صورت گرفته است، ۸ ابهام وجود دارد که وزارت جهاد کشاورزی و گمرک باید شفاف سازی کنند.
درباره شرکت آریو تجارت سهیل، و عدم پایبندی این شرکت به تعهدات در واردات نهاده دامی در این روزها اخبار و حواشی زیادی منتشر شده است. بر اساس این اخبار، شنیده شده است که این شرکت تحت نظارت اتحادیه دامداران و سازمان تعاون روستایی است تا تولیدکنندگان بتوانند به‌صورت مستقیم اقدام به واردات نهاده دام مورد نیاز خود کنند.
اما از بخش‌های مختلف تشکل‌ها و تولیدکنندگان گلایه‌‌‌‌‌‌های زیادی درباره عدم عمل به تعهدات این شرکت شنیده شد.
رسانه‌ها این موضوع را از مسئولان دولتی ذی‌ربط پیگیر شدند اما اطلاع‌رسانی دقیقی در این باره صورت نگرفت تا اینکه محمد قربانی معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی در نشست خبری به‌مناسبت هفته جهاد کشاورزی، در این ارتباط گفت: برای رفع مشکلات فعلی، شرکت آریو تجارت سهیل حذف و فرایند تأمین و ارسال نهاده‌ها از هفته گذشته به شرکت پشتیبانی امور دام کشور منتقل شد تا واردات با حجم بالا از بنادر جنوب کشور و با سرعت بیشتر انتقال یابد.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه این شرکت حتی یک دلار دریافت نکرده است، تصریح کرد: اکنون نهاده در بازارگاه موجود است و هیچ مشکلی در این خصوص نداریم.
برخی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به بانک مرکزی نامه زده‌اند که 735میلیون دلار در اختیار این شرکت قرار گیرد
به‌فاصله کمی از صحبت‌های معاون وزارت جهاد کشاورزی درباره تقبل تعهدات این شرکت، رئیس سازمان بازرسی کشور در حضور رئیس قوه قضائیه جزئیاتی از این ماجرا را افشا کرد و گفت: مردم 1100 میلیارد تومان معادل 500 هزار تن نهاده دامی از یک شرکت از طریق سامانه بازرگاه خریداری کرده‌اند، درحالی که نهاده‌ای وارد کشور نشده است.
ذبیح‌الله خداییان، رئیس سازمان بازرسی کشور در ارتباط با عدم عرضه نهاده‌های دامی یکی از شرکت‌ها با وجود دریافت پول از تولیدکنندگان در حضور محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضائیه ابراز کرد: اخیراً تعدادی از اتحادیه‌ها و کشاورزان به ما اعلام داشتند که نسبت به خرید نهاده‌های دامی در سامانه بازارگاه اقدام کرده‌اند اما نهاده در اختیار آنها قرار نگرفته است. موضوع پیگیری و مشخص شد که سازمان تعاون روستایی در تاریخ 10 فروردین 1401 قراردادی با شرکتی خصوصی منعقد کرده است که 13 میلیون و 700 هزار تن نهاده دامی، گندم، جو و روغن برای آنها تأمین کند.
رئیس سازمان بازرسی کشور ادامه داد: واردکنندگان نهاده‌های دامی به‌طور معمول وقتی محصول خود را به بنادر کشور وارد می‌کنند برای آنها کوتاژ صادر می‌شود تا بتوانند سایر تشریفات را انجام دهند اما برای این شرکت (بدون اینکه نهاده‌ای وارد شود) کوتاژ صوری صادر شد و همچنین اجازه داده شد این کوتاژ در سامانه ثبت شود.
وی تصریح کرد: بر این اساس 800 هزار تن نهاده در سامانه بازارگاه به مردم، کشاورزان و اتحادیه‌ها ارائه شده است و مردم 1100 میلیارد تومان معادل 500 هزار تن نهاده خریداری کرده‌اند؛ درحالی که نهاده‌ای وارد کشور نشده است و 40 روز است که از مردم پول دریافت شده است.
خداییان اظهار داشت: صدور کوتاژ صوری، ثبت آن کوتاژ در سامانه که در اختیار جهاد کشاورزی است، عدم واردات نهاده با وجود فروش نهاده از جمله تخلفاتی هست که در این ارتباط انجام شده است و مردم بر این اساس به حساب این شرکت خصوصی واریز داشته‌اند.
وی گفت: برخی از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به بانک مرکزی نامه زده‌اند که 735 میلیون دلار در اختیار این شرکت گذاشته شود و در این گزارش قید شده است که نهاده‌ها به کشور وارد شده است درحالی که این نهاده‌ها وارد نشده بود و گزارش ارائه‌شده منطبق با واقعیت نیست. وقتی می‌بینند که این شرکت نمی‌تواند به تعهدات خود برای واردات عمل کند، 49 درصد سهام این شرکت خصوصی را به سازمان تعاون روستایی منتقل می‌کنند، درحالی که بر اساس قانون بخش‌های دولتی نمی‌توانند هبه‌ای قبول کنند، عواقب این کار آن است که اگر این شرکت به تعهدات خود عمل نکند حداقل دولت باید 50 درصد خسارت را جبران کند.
وی اضافه کرد: زمانی که این شرکت نهاده به مردم فروخته است قیمت نهاده‌ها بر اساس ارز 4200تومانی بوده است اما اکنون که ارز 4200تومانی وجود ندارد باید با 4 تا 5 برابر قیمت آن زمان نهاده خریداری و در اختیار مردم قرار داده شود.
دستگاه متولی خودش چند فساد کرده است
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضائیه نیز در واکنش به صحبت‌های رئیس سازمان بازرسی کشور اظهار داشت: اینکه یک دستگاه رسمی که متولی امر است چند تخلف کرده باشد و بر حسب صحبت‌های شما (رئیس سازمان بازرسی کشور) قبل از اینکه کالا به بندر وارد شود، گفته شود وارد شده است امر خلافی است، آن شرکت را نیز ثبت کرده‌اند تا در معرض دید مشتریان و مردم قرار گیرد.
وی افزود: مردم نیز به‌حساب اینکه کالاها به کشور وارد شده و در انبارها است پول واریز کرده‌اند، همین کارها است که فساد متعدد به‌بار می‌آورد.
رئیس قوه قضائیه ادامه داد: واگذاری 49 درصد از سهام این شرکت به تعاون روستایی نیز خودش فساد است؛ تعداد زیادی پرونده تشکیل می‌شود که برای قوه قضائیه نیز گرفتاری ایجاد می‌شود و این موضوع باید خیلی جدی گرفته شود.
اطلاعیه شرکت: ما ترور رسانه‌ای شدیم/ باوجود کارشکنی برخی صاحبان رانت بخش دوم محموله در راه است
پس از صحبت‌های رئیس قوه قضائیه و رئیس سازمان بازرسی کشور درباره حاشیه‌های واردات نهاده توسط یک شرکت خصوصی واردکننده نهاده‌های دامی، این شرکت نیز توضیحاتی را منتشر کرد، در این اطلاعیه آمده است:
1. با توجه به کمبود و نیاز شدید کشور به غلات و نهاده‌های دامی و در شرایطی که تأمین این اقلام بعد از جنگ روسیه و اوکراین کار بسیار سخت و نشدنی بود، شرکت آریو تجارت وارد میدان تأمین این کالاهای اساسی کشور شد و موفق به انعقاد قرارداد 600هزارتنی با شرکتهای کشورهای مشترک المنافع و یک‌میلیون و دویست هزار تن از سایر مبادی کشور شد.
2. جهت آرامش خاطر مسئولان اعلام می‌کنیم تاکنون هیچ مبلغی از طرف دولت به این شرکت پرداخت نشده و مبالغ واریزی مردم از طریق شرکت بازارگاه نیز در حساب سامانه و تحت نظر مسئولان وزارت جهاد بوده و این شرکت ریالی بابت فعالیت‌ها دیگر دریافت و یا برداشت نکرده است؛ نامه عنوان‌شده توسط وزیر محترم اشاره دارد که ارز به کالاهای موصوف تخصیص یافته و نه اینکه پرداخت شده است.
3. سامانه بازارگاه سایتی ذیل مجموعه وزارت جهاد بوده و شرکت آریو تجارت هیچ نقشی در صدور کوتاژ صوری یا واقعی در این سایت نداشته و این موارد در حوزه اختیارات مسئولان جهاد است و شرکت آریو تجارت اعلام می‌دارد که این سامانه تحت اختیار این مجموعه نیست که اشتباهات یا قصورات صورت‌گرفته به نام شرکت نوشته شود.
4. فروش بارها به مردم در سامانه بازارگاه ذیل نظارت وزارت جهاد کشاورزی صورت گرفته و بارگذاری و فروش اقلام در اختیار شرکت آریو تجارت نبوده است. این شرکت طرف حساب وزارت جهاد کشاورزی بوده و اینکه این وزارتخانه بعد از دریافت بارها با این اقلام چه خواهد کرد در حوزه مأموریت یا اطلاع یا مسئولیت این شرکت نیست.
5. در خصوص اعطای 49 درصد سهام شرکت به سازمان تعاونی روستایی طبق مستندات اعلام می‌گردد که این شرکت نقشی نداشته بلکه پس از اعلام وزارت جهاد و صورت‌جلسه آن شرکت 49 درصد سهام خود را به سازمان تعاونی روستایی جهت تخصیص به اتحادیه‌های زیرمجموعه سازمان که مصرف‌کنندگان اصلی این نهاده‌ها هستند واگذار شده است و این تصمیم مسئولان وزارت جهاد بوده است.
6. با توجه به اظهارنظر خلاف‌واقع رسانه‌ای‌شده مبنی بر عدم توفیق مجموعه در واردات کالاهای یادشده اعلام می‌گردد تاکنون با اتکا به توان مدیریتی شرکت و شرکای تجاری خود و بدون دریافت یک سنت ارز از وزارت جهاد کشاورزی تاکنون و با وجود کارشکنی برخی صاحبان رانت که معرف حضور فعالان بخش اقتصادی هستند، چند هزار تن ظرف 40 روز گذشته تحویل مصرف‌کنندگان شده است و محموله‌های دیگر نیز برای اولین بار به‌صورت ماهواره‌ای و قابل رصد در حال رسیدن به بنادر کشور هستند.
در بند هفتم و پایانی این اطلاعیه آمده است: در نهایت این مجموعه به‌عنوان بخش خصوصی در انجام وظایف خود به‌نحو کاملاً قانونی عمل کرده و نباید در رسانه و بدون بررسی‌های کارشناسی لازم مطالب به‌گونه‌ای انعکاس داده شود که فعالان اقتصادی بخش خصوصی که در خط مقدم جنگ اقتصادی یاری‌رسان ملت شریف ایران هستند به‌خاطر برخی سهل‌انگاریهای مسئولان، مورد بازخواست و یا ترور رسانه‌ای قرار گیرند.
برکناری مدیرعامل سازمان تعاون روستایی، پس‌لرزه ماجرا
روز گذشته وزیر جهاد کشاورزی در اقدامی که واکنش به این اتفاقات به‌نظر می‌رسد، محمدعلی نیکبخت را جانشین اسماعیل قادری‌فر در سازمان تعاون روستایی کرد.
ابهامات و متهمان پرونده شرکت آریو تجارت سهیل
1 ـ بر اساس آنچه شنیده شده، شرکت آریو تجارت سهیل پیش از این در میان شرکتهای عمده واردکننده نهاده‌های دامی نبوده است و سابقه‌ای دراین‌باره ندارد که یکی از مهمترین اشکالات منتقدین این ماجراست که باید شفاف‌سازی شود.
2 ـ طبق اعلام سازمان بازرسی کل کشور، برخی از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی نامه‌ای به بانک مرکزی نوشتند که مشخصاً به این شرکت 735 میلیون دلار اختصاص یابد که لازم است مسئولان وزارت جهاد کشاورزی دراین‌باره اعلام نظر کنند.
3 ـ مشخص نیست که از چه‌طریق کوتاژ غیرواقعی و صوری برای این شرکت صادر شده است که بتواند محصول خود را در بازارگاه عرضه کند و مردم نیز با اطمینان از اینکه این محصول به کشور وارد شده است پول‌های خود را (در مجموع 1100 میلیارد تومان) واریز کرده‌اند. لازم است مشخص شود که این کوتاژ توسط خود گمرک صادر شده است یا این کوتاژ جعل شده است که در هر دو صورت گمرک هم باید پاسخگو باشد.
4 ـ سامانه بازرگاه وزارت جهاد کشاورزی (سامانه عرضه نهاده‌های دامی) به‌چه‌دلیل صحت کوتاژ صادرشده از گمرک را استعلام نکرده است.
5 ـ به‌چه‌دلیل شرکتی که دارای تعهد عمل‌نشده به‌مبلغ 1100 میلیارد تومان است به سازمان تعاون روستایی هبه می‌شود و این سازمان نیز آن را می‌پذیرد تا در نهایت بدهی‌ها و تعهدات این شرکت به گردن دولت بیفتد و از محل بیت‌المال پرداخت شود.
6 ـ زمانی که مردم برای خرید نهاده‌های دامی اقدام کردند نرخ ارز وارداتی این محصولات 4200 تومان بود اما حال که دولت باید به تعهدات این شرکت در قبال تولیدکنندگان عمل کند نرخ ارز نیمایی و 6 برابر شده است، تکلیف مابه‌التفاوت چه می‌شود و از جیب چه‌کسی باید پرداخت گردد.
7 ـ در اطلاعیه شرکت آریو تجارت آمده است که به‌خواست خود سازمان تعاون روستایی، این شرکت منتقل شده و اختیاری نداشته است اما واضح است تا زمانی که خود مدیران این شرکت برای انتقال سهام اقدام نکنند عملاً این امکان وجود ندارد، لازم است مسئولان آریو تجارت دراین‌باره توضیح بدهند.
8 ـ در بند دیگر از اطلاعیه شرکت آریو تجارت سهیل آمده است که چند هزار تن نهاده ظرف 40 روز گذشته تحویل مصرف‌کنندگان شده است اما عدد مشخصی در این ارتباط اعلام نشده است، درحالی که میزان تحویل نهاده در سامانه بازرگاه به‌درستی مشخص است و امکان ندارد که محصولی تحویل داده شود اما میزان آن مشخص نباشد، بنابراین لازم است که درباره میزان دقیق واردات اطلاع‌رسانی شود، ضمن اینکه آریو تجارت در حالی که مدعی است یک دلار هم نگرفته، چطور چند هزار تن نهاده وارد کرده است؟
در روزهای اخیر اخباری درباره وقوع تخلف در واردات نهاده توسط یک شرکت خصوصی یا کشف رانت بزرگ در رسانه‌ها مطرح شده است.
به گزارش ایران اکونومیست،ر روزهای اخیر روزنامه‌های منتقد دولت با تیترهایی همچون فاجعه در وزارت جهادکشاورزی از یک تخلف بزرگ خبر داده‌اند. پای مسئولان ارشد دستگاه قضا نیز به موضوع باز شده و دستور شفاف‌سازی در این باره داده شده است.
اما اصل قضیه چیست؟
در اوایل سال جاری که دولت قصد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را داشت، شرکتهای وابسته به اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی به‌ویژه دو گروه معروف که بیشترین ارز ۴۲۰۰ تومانی را در ۴ سال گذشته برای واردات نهاده‌ها دریافت کرده‌اند، چندین محموله نهاده‌های وارداتی خود را در بنادر نگه داشتند و اقدام به ترخیص نمی‌کردند.
فعالان بازار درباره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی و دو گروه معروف واردات نهاده اطلاعات کافی دارند که آنها در زمان تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، عمدتا شرکتهای مرتبط با خود را برای دریافت ارز به دولت وقت معرفی می‌کردند. بدین ترتیب این گروه‌ها انحصار بسیار قدرتمندی در واردات نهاده ایجاد کرده‌اند و با اعتباری که نزد شرکتهای بزرگ صادراتی جهان هم به دست آورده‌اند اجازه فعالیت به رقبای کوچکتر را هم نمی‌دهند. اعتبار آنها در بازارهای صادراتی، هم‌اکنون حتی از شرکتهای دولتی همچون شرکت بازرگانی دولتی یا شرکت پشتیبانی امور دام نیز بیشتر است که نتیجه توجه ویژه دولت قبل به آنها است.
هدف آنها از عدم ترخیص محموله‌های نهاده در اوایل سال جاری هم مشخص بود، منتظر بودند تا ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود و محموله‌های خود را به بازار عرضه نکنند تا قیمت بالاتر برود و سود بیشتری به جیب بزنند.
قرارگاه امنیت غذایی وزارت جهادکشاورزی برای بر هم زدن سناریوی این دو گروه قدرتمند، از یک شرکت خصوصی دیگر به نام آریوتجارت دعوت می‌کنند که برای واردات نهاده به دولت کمک کند. سازمان تعاون روستایی نیز از طرف وزارت جهادکشاورزی به عنوان طرف قرارداد این شرکت مشخص می‌شود.
این شرکت در شرایط تحریمی اوایل دهه ۹۰ در دولت دهم، در رفع مشکل کمبود نهاده سابقه مثبتی داشت و در سال‌های اخیر نیز در بازار روسیه فعالیت داشته است. به همین دلیل تصمیم گرفته می‌شود ۱.۲ میلیون تن نهاده (ذرت، جو و …) توسط این شرکت از روسیه خریداری شود.
برای تسریع در کار، چند تن از ایرانیان مقیم روسیه که از نیروهای وابسته به انقلاب هستند، بدون هیچ چشمداشت مالی و صرفا با توجه به ارتباطاتی که از قبل داشته‌اند، به کمک وزارت جهادکشاورزی و شرکت آریوتجارت می‌آیند و با صادرکننده اصلی نهاده‌ها در روسیه ارتباط گرفته می‌شود و توافقات برای تامین فوری ۱.۲ میلیون تن نهاده برای ایران انجام می‌گیرد.
صادرکننده اصلی نهاده‌ها در روسیه وقتی مطلع می‌شود که یک وزارتخانه دولتی پشت کار است و پرداخت پول نیز قرار است سریعا انجام بگیرد، حاضر به همکاری می‌شود و ۱.۲ میلیون تن نهاده به ایران را در اولویت تحویل قرار می‌دهد.
ضمن آن که به علت بحران جهانی غذا و کمبود نهاده در بازارهای جهانی، دولت روسیه به این شرکت معروف، فقط مجوز صادرات ۳ میلیون تن نهاده را داده بود که با رایزنی‌های انجام‌شده و روابط حسنه دو کشور، این شرکت می‌پذیرد ۱.۲ میلیون تن از سهمیه خود را فقط به ایران بفروشد.
این شرکت با اتکا به این که طرف حسابش یک دستگاه دولتی ایران است بدون دریافت پول پیش، اقدام به تامین مرحله اول نهاده‌ها کرده و آن را به ایران ارسال می‌کند.
جریان‌سازی غول‌های انحصارگر بازار نهاده
اما در همان زمان در ایران متاسفانه اتفاقات دیگری افتاده است. ماجرا این است که پیش‌فروش محموله‌های نهاده در سامانه بازرگاه در اوایل سال جاری، با این امید انجام شد که محموله‌های خریداری‌شده توسط آریوتجارت و چند شرکت دیگر سروقت مقرر به کشور می‌رسد و عده‌ای از تولیدکنندگان نیز آن را می‌خرند که پول مذکور هم در حساب وزارت جهاد است.
از طرف دیگر، دو گروه قدرتمند در حوزه واردات نهاده با اطلاع از این موضوع، بیکار ننشسته‌اند. آنها با بهره بردن از دو نفر از کارکنان اخراجی شرکت آریوتجارت، تلاش می‌کنند این موضوع را به حاشیه ببرند. دو نفر از کارکنان اخراجی شرکت آریوتجارت با اطلاعات نادرستی که می‌دهند، سبب شدند این تصور ایجاد شود که آریوتجارت فساد عظیمی انجام داده است.
با ایجاد حواشی در داخل، پرداخت پول محموله‌های خریداری‌شده توسط شرکت آریوتجارت دچار تاخیر می‌شود و شرکت صادرکننده نیز از بدقولی ایرانیان شاکی شده و بخشی از محموله‌ها را به خریداران سایر کشور می‌فروشد.
اما مشکلاتی که در بالا ذکر شد سبب تاخیر در رسیدن محموله‌ها شده است و اینگونه در رسانه‌ها القا شده که شرکت واردکننده، از تولیدکنندگان پول گرفته و محموله‌ای هم وارد نکرده است. اما همانطور که ذکر شد پول واریزی تولیدکنندگان در سامانه بازرگاه، به حساب وزارت جهاد واریز شده و ارتباطی با شرکت آریوتجارت ندارد. از سوی دیگر، در زمینه تامین ارز نیز تاکنون یک دلار ارز به شرکت مذکور اختصاص نیافته است و نامه وزیر جهادکشاورزی به بانک مرکزی، برای مساعدت با شرکت آریوتجارت بوده و به معنای پرداخت ارز نیست و اساسا عملی نشده است.
اما چرا گروه‌های انحصارگر از این اقدام وزارت جهادکشاورزی بیمناک شدند؟
واردکنندگان اصلی نهاده به کشور به صورت روال سنتی، از آمریکای لاتین اقدام به خرید نهاده می‌کنند. در حالی که آریوتجارت قصد داشت از روسیه خریداری کند. اتخاذ این سیاست صحیح در دولت سیزدهم فاصله بین بارگیری تا دریافت بار در بنادر را از ۴۵ روز به ۳ روز کاهش می دهد که نقش مهمی در امنیت غذایی داشته و ابزاری قوی برای تنظیم بازار در اختیار کشور قرار می‌دهد.
قیمت امروز محموله های جو ورودی از مبادی جنوب کشور ۴۸۰ یورو در هر تن می باشد. این در حالی است که قیمت هر تن جوی وارداتی از روسیه ۳۸۰ یورو تمام می‌شود. این اختلاف قیمت هر چند باعث ناراحتی شرکت‌هایی خواهد شد که بصورت سنتی اقلام کشور را تاکنون از مبدا امریکای لاتین تامین نموده‌اند، اما در حجم واردات بالا، عایدات و صرفه‌های میلیارد دلاری برای کشور به همراه خواهد داشت.
با توجه به اینکه متقاضیان عمده نهاده‌ها در نوار شمالی کشور فعالیت دارند، ورود این اقلام از مرزهای شمالی هزینه حمل بار و تحویل به مصرف کننده را به شدت کاهش خواهد داد.
اکنون به نظر می رسد صرفه اقتصادی و همچنین دورنمای جذاب این راهبرد برای توسعه تجارت کشور باعث نگرانی واردکنندگان انحصارگر شده و با سنگ اندازی در این مسیر در صدد غبارآلودگی فضا هستند. این جریان تلاش دارد تا از یک سو ساختار حاکمیت را از حضور در بازار روسیه پشیمان کرده و از سوی دیگر، طرف‌های روس را با تصویری از بدعهدی ایرانیان به کشورهای دیگری متمایل کند.
این شرکت در اطلاعیه‌ای متعهد شده که نهاده‌های موردنیاز را در اسرع وقت تهیه کند و تاکنون نیز بیش از ۱۰۰ هزار تن آن وارد کشور شده است.
شفاف‌سازی شرکت آریو تجارت سهیل در خصوص تأمین نهاده‌های دامی
«محمود شرقی» مدیر اجرایی شرکت آریو تجارت سهیل در مصاحبه با ایران اکونومیست در خصوص فرایند تأمین کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی گفت: شرکت آریو تجارت سهیل مانند سایر شرکت‌ها ثبت‌شده و کارت بازرگانی دارد و سالیان سال است که کار بازرگانی انجام می‌دهد. مدیران اجرایی شرکت ۲۰ سال سابقه کاری در شرکتهای مختلف دارند و چندین هزارتن واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی و صادرات مواد نفتی و پتروشیمی داشته‌اند.
وی اضافه کرد: از انتهای سال گذشته که دولت تصمیم داشت ارز ترجیحی را بردارد از همه شرکت‌ها دعوت به همکاری کرد و شرکت آریو تجارت هم پیشنهاد داد که برخی کالاها را می‌توانیم تأمین کنیم. ما پیشنهاد دادیم از شمال کشور چون فاصله بنادر روسیه تا بنادر شمالی ما سه روز است عمده کالاها به خصوص نهاده‌های دامی را از روسیه تأمین کنیم.
وی افزود: شرکت کشتیرانی ایران همکاری خوبی کرد و تقریباً ۱۶ کشتی در دریای خزر در اختیار ما قرار داد و از سوی دیگر با دو شرکت بزرگ روسی قرارداد ۶۰۰ هزار تن برای جو و ذرت (۳۰۰ هزار تن جو و ۳۰۰ هزار تن ذرت) و یک قرارداد دیگر ۶۰۰ هزار تنی (کالاهای اساسی مانند روغن) امضا کردیم.
وی افزود: برای اجرای این قراردادها، سازمان توسعه تجارت، وزارت امور خارجه و سفارت ما در روسیه همکاری کردند و قراردادها منعقد شد و بلافاصله اولین کشتی از بنادر شمالی بارگیری شد و هفته بعد از آن هم با همت مدیران کشتیرانی خزر ۱۶ کشتی حمل کالاها را شروع کردند.
وی افزود: علاوه بر خرید محموله‌ها از کشور روسیه ما قرارداد خرید ۳۰۰ هزارتن کنجاله سویا با انجمن روغن‌کشی هندوستان امضا کردیم. برای اینکه توازن را برقرار کنیم و بتوانیم از بنادر جنوبی بار داشته باشیم و رابطه‌مان را با کشورهای امریکای جنوبی قطع نکنیم ۱۶۶ هزار تن کنجاله سویا از برزیل خریداری کردیم و دو محموله ذرت ۷۷ هزار تنی و ۶۶ هزار تنی از کشور برزیل امضا کردیم.
شرقی با بیان این که مجموع قراردادهای ما یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن نهاده دامی و روغن خام بوده است، افزود: یک سنت ارز هم از بانک مرکزی دریافت نکردیم. علیرغم همه این اتفاقات ما از ۴۰ روز گذشته بارگیری را شروع کردیم و داریم توزیع می‌کنیم. محموله‌های جنوب کشور منتظر تخصیص ارز به فروشندگان است تا ترخیص شود. البته موضوع مشکل‌ساز عدم به موقع تأمین ارز است اما محموله‌ها را اعلام کردیم و مستنداتش موجود است.
وی افزود: در دولت قبل اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی با دولت توافق کرده بود و هر کسی اینها معرفی می‌کردند ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کرد. همان‌ها هم‌اکنون علیه شرکت ما حاشیه‌سازی کردند. خیلی از این شرکت‌ها در سالیان گذشته ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کردند و کالایی وارد نکردند و رفع تعهد نکردند.
وی گفت: مبلغ مندرج در نامه‌ای که وزیر جهاد کشاورزی، شرکت ما را برای تخصیص ارز معرفی کرده است ۷۳۶ میلیون یورو بود که بالای ۵۰۰ میلیون یورو برای تخصیص ارز روغن خام بوده که بخشی از روغن واردشده و مابقی در حال وارد شدن به کشور است، حتی برای همان نامه تخصیص ارز انجام نشده است.
در روزهای اخیر اخباری درباره وقوع تخلف در واردات نهاده توسط یک شرکت خصوصی یا کشف رانت بزرگ در رسانه‌ها مطرح شده است.
به گزارش ایرنا ،در روزهای اخیر روزنامه‌های منتقد دولت با تیترهایی همچون فاجعه در وزارت جهادکشاورزی از یک تخلف بزرگ خبر داده‌اند. پای مسئولان ارشد دستگاه قضا نیز به موضوع باز شده و دستور شفاف‌سازی در این باره داده شده است.
اما اصل قضیه چیست؟
در اوایل سال جاری که دولت قصد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را داشت، شرکتهای وابسته به اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی به‌ویژه دو گروه معروف که بیشترین ارز ۴۲۰۰ تومانی را در ۴ سال گذشته برای واردات نهاده‌ها دریافت کرده‌اند، چندین محموله نهاده‌های وارداتی خود را در بنادر نگه داشتند و اقدام به ترخیص نمی‌کردند.
فعالان بازار درباره اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی و دو گروه معروف واردات نهاده اطلاعات کافی دارند که آنها در زمان تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، عمدتا شرکتهای مرتبط با خود را برای دریافت ارز به دولت وقت معرفی می‌کردند. بدین ترتیب این گروه‌ها انحصار بسیار قدرتمندی در واردات نهاده ایجاد کرده‌اند و با اعتباری که نزد شرکتهای بزرگ صادراتی جهان هم به دست آورده‌اند اجازه فعالیت به رقبای کوچکتر را هم نمی‌دهند. اعتبار آنها در بازارهای صادراتی، هم‌اکنون حتی از شرکتهای دولتی همچون شرکت بازرگانی دولتی یا شرکت پشتیبانی امور دام نیز بیشتر است که نتیجه توجه ویژه دولت قبل به آنها است.
هدف آنها از عدم ترخیص محموله‌های نهاده در اوایل سال جاری هم مشخص بود، منتظر بودند تا ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود و محموله‌های خود را به بازار عرضه نکنند تا قیمت بالاتر برود و سود بیشتری به جیب بزنند.
قرارگاه امنیت غذایی وزارت جهادکشاورزی برای بر هم زدن سناریوی این دو گروه قدرتمند، از یک شرکت خصوصی دیگر به نام آریوتجارت دعوت می‌کنند که برای واردات نهاده به دولت کمک کند. سازمان تعاون روستایی نیز از طرف وزارت جهادکشاورزی به عنوان طرف قرارداد این شرکت مشخص می‌شود.
این شرکت در شرایط تحریمی اوایل دهه ۹۰ در دولت دهم، در رفع مشکل کمبود نهاده سابقه مثبتی داشت و در سال‌های اخیر نیز در بازار روسیه فعالیت داشته است. به همین دلیل تصمیم گرفته می‌شود ۱.۲ میلیون تن نهاده (ذرت، جو و …) توسط این شرکت از روسیه خریداری شود.
برای تسریع در کار، چند تن از ایرانیان مقیم روسیه که از نیروهای وابسته به انقلاب هستند، بدون هیچ چشمداشت مالی و صرفا با توجه به ارتباطاتی که از قبل داشته‌اند، به کمک وزارت جهادکشاورزی و شرکت آریوتجارت می‌آیند و با صادرکننده اصلی نهاده‌ها در روسیه ارتباط گرفته می‌شود و توافقات برای تامین فوری ۱.۲ میلیون تن نهاده برای ایران انجام می‌گیرد.
صادرکننده اصلی نهاده‌ها در روسیه وقتی مطلع می‌شود که یک وزارتخانه دولتی پشت کار است و پرداخت پول نیز قرار است سریعا انجام بگیرد، حاضر به همکاری می‌شود و ۱.۲ میلیون تن نهاده به ایران را در اولویت تحویل قرار می‌دهد.
ضمن آن که به علت بحران جهانی غذا و کمبود نهاده در بازارهای جهانی، دولت روسیه به این شرکت معروف، فقط مجوز صادرات ۳ میلیون تن نهاده را داده بود که با رایزنی‌های انجام‌شده و روابط حسنه دو کشور، این شرکت می‌پذیرد ۱.۲ میلیون تن از سهمیه خود را فقط به ایران بفروشد.
این شرکت با اتکا به این که طرف حسابش یک دستگاه دولتی ایران است بدون دریافت پول پیش، اقدام به تامین مرحله اول نهاده‌ها کرده و آن را به ایران ارسال می‌کند.
جریان‌سازی غول‌های انحصارگر بازار نهاده
اما در همان زمان در ایران متاسفانه اتفاقات دیگری افتاده است. ماجرا این است که پیش‌فروش محموله‌های نهاده در سامانه بازرگاه در اوایل سال جاری، با این امید انجام شد که محموله‌های خریداری‌شده توسط آریوتجارت و چند شرکت دیگر سروقت مقرر به کشور می‌رسد و عده‌ای از تولیدکنندگان نیز آن را می‌خرند که پول مذکور هم در حساب وزارت جهاد است.
از طرف دیگر، دو گروه قدرتمند در حوزه واردات نهاده با اطلاع از این موضوع، بیکار ننشسته‌اند. آنها با بهره بردن از دو نفر از کارکنان اخراجی شرکت آریوتجارت، تلاش می‌کنند این موضوع را به حاشیه ببرند. دو نفر از کارکنان اخراجی شرکت آریوتجارت با اطلاعات نادرستی که می‌دهند، سبب شدند این تصور ایجاد شود که آریوتجارت فساد عظیمی انجام داده است.
با ایجاد حواشی در داخل، پرداخت پول محموله‌های خریداری‌شده توسط شرکت آریوتجارت دچار تاخیر می‌شود و شرکت صادرکننده نیز از بدقولی ایرانیان شاکی شده و بخشی از محموله‌ها را به خریداران سایر کشور می‌فروشد.
اما مشکلاتی که در بالا ذکر شد سبب تاخیر در رسیدن محموله‌ها شده است و اینگونه در رسانه‌ها القا شده که شرکت واردکننده، از تولیدکنندگان پول گرفته و محموله‌ای هم وارد نکرده است. اما همانطور که ذکر شد پول واریزی تولیدکنندگان در سامانه بازرگاه، به حساب وزارت جهاد واریز شده و ارتباطی با شرکت آریوتجارت ندارد. از سوی دیگر، در زمینه تامین ارز نیز تاکنون یک دلار ارز به شرکت مذکور اختصاص نیافته است و نامه وزیر جهادکشاورزی به بانک مرکزی، برای مساعدت با شرکت آریوتجارت بوده و به معنای پرداخت ارز نیست و اساسا عملی نشده است.
اما چرا گروه‌های انحصارگر از این اقدام وزارت جهادکشاورزی بیمناک شدند؟
واردکنندگان اصلی نهاده به کشور به صورت روال سنتی، از آمریکای لاتین اقدام به خرید نهاده می‌کنند. در حالی که آریوتجارت قصد داشت از روسیه خریداری کند. اتخاذ این سیاست صحیح در دولت سیزدهم فاصله بین بارگیری تا دریافت بار در بنادر را از ۴۵ روز به ۳ روز کاهش می دهد که نقش مهمی در امنیت غذایی داشته و ابزاری قوی برای تنظیم بازار در اختیار کشور قرار می‌دهد.
قیمت امروز محموله های جو ورودی از مبادی جنوب کشور ۴۸۰ یورو در هر تن می باشد. این در حالی است که قیمت هر تن جوی وارداتی از روسیه ۳۸۰ یورو تمام می‌شود. این اختلاف قیمت هر چند باعث ناراحتی شرکت‌هایی خواهد شد که بصورت سنتی اقلام کشور را تاکنون از مبدا امریکای لاتین تامین نموده‌اند، اما در حجم واردات بالا، عایدات و صرفه‌های میلیارد دلاری برای کشور به همراه خواهد داشت.
با توجه به اینکه متقاضیان عمده نهاده‌ها در نوار شمالی کشور فعالیت دارند، ورود این اقلام از مرزهای شمالی هزینه حمل بار و تحویل به مصرف کننده را به شدت کاهش خواهد داد.
اکنون به نظر می رسد صرفه اقتصادی و همچنین دورنمای جذاب این راهبرد برای توسعه تجارت کشور باعث نگرانی واردکنندگان انحصارگر شده و با سنگ اندازی در این مسیر در صدد غبارآلودگی فضا هستند. این جریان تلاش دارد تا از یک سو ساختار حاکمیت را از حضور در بازار روسیه پشیمان کرده و از سوی دیگر، طرف‌های روس را با تصویری از بدعهدی ایرانیان به کشورهای دیگری متمایل کند.
این شرکت در اطلاعیه‌ای متعهد شده که نهاده‌های موردنیاز را در اسرع وقت تهیه کند و تاکنون نیز بیش از ۱۰۰ هزار تن آن وارد کشور شده است.
شفاف‌سازی شرکت آریو تجارت سهیل در خصوص تأمین نهاده‌های دامی
«محمود شرقی» مدیر اجرایی شرکت آریو تجارت سهیل در مصاحبه با ایران اکونومیست در خصوص فرایند تأمین کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی گفت: شرکت آریو تجارت سهیل مانند سایر شرکت‌ها ثبت‌شده و کارت بازرگانی دارد و سالیان سال است که کار بازرگانی انجام می‌دهد. مدیران اجرایی شرکت ۲۰ سال سابقه کاری در شرکتهای مختلف دارند و چندین هزارتن واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی و صادرات مواد نفتی و پتروشیمی داشته‌اند.
وی اضافه کرد: از انتهای سال گذشته که دولت تصمیم داشت ارز ترجیحی را بردارد از همه شرکت‌ها دعوت به همکاری کرد و شرکت آریو تجارت هم پیشنهاد داد که برخی کالاها را می‌توانیم تأمین کنیم. ما پیشنهاد دادیم از شمال کشور چون فاصله بنادر روسیه تا بنادر شمالی ما سه روز است عمده کالاها به خصوص نهاده‌های دامی را از روسیه تأمین کنیم.
وی افزود: شرکت کشتیرانی ایران همکاری خوبی کرد و تقریباً ۱۶ کشتی در دریای خزر در اختیار ما قرار داد و از سوی دیگر با دو شرکت بزرگ روسی قرارداد ۶۰۰ هزار تن برای جو و ذرت (۳۰۰ هزار تن جو و ۳۰۰ هزار تن ذرت) و یک قرارداد دیگر ۶۰۰ هزار تنی (کالاهای اساسی مانند روغن) امضا کردیم.
وی افزود: برای اجرای این قراردادها، سازمان توسعه تجارت، وزارت امور خارجه و سفارت ما در روسیه همکاری کردند و قراردادها منعقد شد و بلافاصله اولین کشتی از بنادر شمالی بارگیری شد و هفته بعد از آن هم با همت مدیران کشتیرانی خزر ۱۶ کشتی حمل کالاها را شروع کردند.
وی افزود: علاوه بر خرید محموله‌ها از کشور روسیه ما قرارداد خرید ۳۰۰ هزارتن کنجاله سویا با انجمن روغن‌کشی هندوستان امضا کردیم. برای اینکه توازن را برقرار کنیم و بتوانیم از بنادر جنوبی بار داشته باشیم و رابطه‌مان را با کشورهای امریکای جنوبی قطع نکنیم ۱۶۶ هزار تن کنجاله سویا از برزیل خریداری کردیم و دو محموله ذرت ۷۷ هزار تنی و ۶۶ هزار تنی از کشور برزیل امضا کردیم.
شرقی با بیان این که مجموع قراردادهای ما یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن نهاده دامی و روغن خام بوده است، افزود: یک سنت ارز هم از بانک مرکزی دریافت نکردیم. علیرغم همه این اتفاقات ما از ۴۰ روز گذشته بارگیری را شروع کردیم و داریم توزیع می‌کنیم. محموله‌های جنوب کشور منتظر تخصیص ارز به فروشندگان است تا ترخیص شود. البته موضوع مشکل‌ساز عدم به موقع تأمین ارز است اما محموله‌ها را اعلام کردیم و مستنداتش موجود است.
وی افزود: در دولت قبل اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی با دولت توافق کرده بود و هر کسی اینها معرفی می‌کردند ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کرد. همان‌ها هم‌اکنون علیه شرکت ما حاشیه‌سازی کردند. خیلی از این شرکت‌ها در سالیان گذشته ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کردند و کالایی وارد نکردند و رفع تعهد نکردند.
وی گفت: مبلغ مندرج در نامه‌ای که وزیر جهاد کشاورزی، شرکت ما را برای تخصیص ارز معرفی کرده است ۷۳۶ میلیون یورو بود که بالای ۵۰۰ میلیون یورو برای تخصیص ارز روغن خام بوده که بخشی از روغن واردشده و مابقی در حال وارد شدن به کشور است، حتی برای همان نامه تخصیص ارز انجام نشده است.
انتهای پیام
