نگاهی به حضور و استعفای سردار

رضا صادقیان، عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی درباره‌ی حضور سردار حسین دهقان در «انتخابات» ۱۴۰۰ و انصراف او نوشت:

یک‌سال از روزهای انتخابات ریاست جمهوری گذشت. انتخاباتی که حاشیه‌های بسیار داشت، از رد صلاحیت علی لاریجانی، مسعود پزشکیان، اسحاق جهانگیری، محسن هاشمی، محمد شریعتمداری و… تا مواضع افرادی مانند محسن رضایی، قاضی‌زاده هاشمی و زاکانی که به جای ارائه طرح و برنامه و شیوه‌های مدیریت دولت، نوک حملات خود را به سوی همتی نشانه رفته بودند.

از آن همه هیاهو در زمان حال چیزی به گوش نمی‌رسد؛ هر کدام از افراد منتقد دیروز، امروز در صندلی‌های قدرت اجرایی قرار گرفته‌اند و می‌بایست در قبال گفتار و کارنامه خود در آینده‌ای نه چندان دور پاسخگو باشند. بنابراین امروز ساده‌تر می‌توان آمدن و رفتن حسین دهقان را در زمان انتخابات بازخوانی کرد. به نظر می‌رسد خط و رسم حسین دهقان به عنوان چهره‌ای نظامی با استعفایش از انتخابات به یکباره فروکش کرد، اما می‌توان کنش‌های او را تنها با استعفا در دقیقه نود و تبریک به رئیس جمهور منتخب نسجید و سایر موارد کمتر دیده شده را بررسی کرد.

حسین دهقان چهره‌ای نظامی شناخته شده برای جریان‌های سیاسی کشور است، شاید همین امر باعث شده بود در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 حضور پیدا کند، ولی خود را وام‌دار جریان‌های سیاسی نداند. دهقان روستازاده است، روستایی در یکصد کیلومتری شهر اصفهان که براساس آخرین سرشماری سال 1395، 2183 نفر جمعیت دارد. او از همین روستا به اصفهان آمد تا به عنوان چهره‌ای انقلابی و مدافع نظام جدید در ساختار تشکیلات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشغول فعالیت شود، فعالیت‌های او به عنوان یک چهره نظامی تا امروز ادامه دارد.

حسین دهقان با دولت‌های محمد خاتمی، احمدی‌نژاد، حسن روحانی و با دولت رئیسی کار کرده است. سمت‌های رسمی او پرشمار هستند، حتی اگر اشاره‌ای کوتاه به جایگاه‌های نظامی و دولتی او طی سه دهه گذشته کنیم از حوصله این نوشتار خارج است، اما تجربه و سختی‌های سایرین درباره کار کردن با دولت‌های مختلف پیش‌روی ماست. بنابراین نوشتن نام همین رئیس جمهورها و سیاست‌های متفاوت آنان در حوزه‌های مختلف بسیار دشوار است؛ طبعاً کار کردن، هماهنگ بودن با ساختار دولت و پیش‌برد برنامه‌ها جای خود دارد. اما دهقان با این تفاوت‌ها کار کرده است. چرا که او مدت زمانی مشاور قالیباف و لاریجانی هم بوده و دقیقاً در اولین روزهای مدیریت در وزارت دفاع، برای رستم قاسمی حکم مشاوره صادر کرده است. احتمالاً افرادی مانند دهقان براساس درک شرایط کشور و شناخت جریان‌های سیاسی به این نتیجه رسیده‌اند که می‌بایست برای کشور کار کرد و چندان در بند خط و ربط‌های سیاسی نماند. در مصاحبه‌ای می‌گوید: «آنقدر که در تخریب یکدیگر توافق داریم، در ساختن کشور نداریم». اما او در تمام این سال‌ها نه تنها سایرین را تخریب نکرده، بلکه در نقش حامی بی‌حاشیه دولت‌ها حضور داشته است. در میان تمام مواضع دهقان، خط و نشان نقد و تخریب را در قبال دولت‌ها پیدا نمی‌کنیم. برخلاف سایر چهره‌های دولتی که پس از کناره‌گیری از دولت تیغ تیز نقد را در دست می‌گیرند و همان دولتی که با آن همکاری می‌کردند را به بی‌توجهی، ندانستن، کم کاری، بروز رفتارهای غیرکارشناسی، خودخواهی و… متهم می‌کنند، منش دهقان چنین نیست. به عنوان مثال؛ پس از پایان دوره اول دولت روحانی و دقیقاً در زمانه‌ای که طیف رادیکال اصولگرا دولت را به بهانه کاهش توان موشکی مورد نقد و نفی قرار داده بودند، حسین دهقان در مصاحبه‌ای گفته بود: «برنامه روحانی برای از بین بردن توان موشکی کشور کذب است». وزیر دفاع سابق به صحنه آمده بود تا حرف اول و آخر را بیان کند. او این دفاع را دقیقاً در روزگاری انجام داد که نوک تیز حملات به دلیل دستاوردهای کم، ناچیز و غیر تاثیرگذار برجام به سوی دولت دوازدهم روانه بود و حتی برخی از مدیران ارشد دولت با این نقدها همراهی می‌کردند.

تبلیغات برجای مانده قبل از شروع انتخابات ریاست جمهوری حسین دهقان در سایت‌های خبری و شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با سایر کاندیدا، حتی چهره‌ای مانند علی لاریجانی که با تمام توان و تیم حرفه‌ای وارد کارزار انتخابات شده بود، بیشتر است. از منظر تولید محتوی مرتبط با اشکلات ساختار دولت و نهادهای دیگر او مقام نخست را دارد. مصاحبه با برنامه جدال، خبرآنلاین، فارس، تسنیم، مهر، دنیای اقتصاد، صدا و سیما و… نشان از آن دارد که او بدون برنامه، براساس گفته‌های شفاهی،‌ کاندیدای پوششی بودن و گرم کردن تنور انتخابات قصد حضور نداشته و برای کسب قدرت دولت عزم جزم داشته است. برخی از پوسترهای او در همان بازه زمانی با شعار «امید ملت آمد»، «مرد میدان» و «اقتدار ایران» در صفحات مجازی قابل دسترس است. حتی او هنگام حضور در وزارت کشور که با همراهی همسرش بود، از برنامه دولت آینده‌اش خبر داد و نشان داد چهره‌ای بدون برنامه برای دولت آینده نیست. برنامه‌ای به اسم «دولت سازنده». تصاویر کتابچه‌ای که او از آن نام می‌برد در مقایسه با هفت هزار صفحه برنامه توسط ابراهیم رئیسی کم‌برگ به حساب می‌آید؛ اما او براساس همان کتابچه به مجری برنامه جدال پاسخ می‌دهد. برخی آگاهان می‌گویند حسین دهقان قبل‌تر از سال 98 در حال تهیه برنامه و رایزنی با چهره‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بوده است. او در تأیید همین گزاره در مصاحبه مطبوعاتی می‌گوید: «ظرف دو سال گذشته با تمام گروه‌های صنفی، تولید کنندگان و عمده اساتید دانشگاه‌ها نشست‌های چهره به چهره داشته‌ام و بر همین اساس، مجموع برنامه‌ها تدوین شد که متکی بر واقعیت‌های جامعه و مشکلات ملموس امروز و فردای کشور است». درباره کابینه دولت آینده نیز می‌گوید: «کابینه‌ام را انتخاب کرده‌ام».

نکته مهم هنگام ثبت‌نام در وزارت کشور، همراهی همسر سردار دهقان در تمام مراحل است. در سال 1400، قاضی‌زاده هاشمی و مسعود پزشکیان به همراه دخترشان در ساختمان وزارت کشور حاضر شدند، اما دهقان تنها فردی بود که در تمام مراحل ثبت‌نام و حتی هنگامی که در حال پاسخ دادن به سؤالات خبرنگاران بود از همراهی همسرش بهره‌مند شد. قانون نانوشته‌ای میان فعالان سیاسی و مدیران ارشد و میانی دولت و سایر ساختارهای مرتبط با قدرت وجود دارد، نام و نشانی از همسران‌شان در اجتماع‌های سیاسی و غیر سیاسی نیست. بی‌شک همین امر باعث شده نقش همسر برخی از چهره‌های سیاسی در هنگام همراهی بسیار جدی ترسیم گردد. گویی زنان چهره‌های سیاسی پذیرفته‌اند همیشه یک گام عقب‌تر و دورتر از فضای رسانه‌ای باشند و به غیر از نقش مادری، وارد نقش‌های دیگر نشوند. نکته مهم در همان روز ثبت‌نام چنین است؛ سردار حواسش در تمام مراحل به همسر است، روی دست همسرش مواد ضدعفونی اسپری می‌کند، به همراه همدیگر در جایگاه مطبوعاتی قرار می‌گیرند و هنگام پایین آمد حسن دهقان دستش را روی شانه‌ی همسرش به نشانه همراهی و راهنمایی قرار می‌دهد.

اما چنین آمدنی، نمی‌بایست با یک توییت که حاوی پیام استعفا و کناره‌گیری از انتخابات بود، چنین به سرعت پایان می‌یافت. دهقان دقیقاً یک روز قبل از اعلام نهایی اسامی کاندیدای حاضر در انتخابات، به تاریخ سوم خرداد 1400 و بدون زمینه‌سازی قبلی در توییتی نوشت: «اینجانب حسین دهقان با توجه به حضور افرادی از جناح‌های سیاسی و افراد مستقل ضرورتی به ادامه حضور نمی‌بینم و انصراف خود را از کاندیداتوری اعلام و تمام طرفیت خود را در خدمت نظام و انقلاب و کاندیدای جبهه انقلاب و در رأس آن جناب آقای سید ابراهیم رییسی قرار می‌دهم».

اسامی کاندیدای نهایی روز چهارم خرداد منتشر شد و سردار دهقان یک روز قبل کارزار انتخابات را رها کرد. با مشخص شدن نتیجه انتخابات او در نامه‌ای خطاب به آقای رییسی که با «برادر شما» حسین دهقان به پایان می‌رسید، تبریک گفت. او رقیب هیچ‌کدام از کاندیدا نبود، اما از صدور نامه‌ی تبریک ابایی نداشت.

دهقان برخلاف سایر چهره‌های نظامی، ادبیات و روحیه خشک نظامی‌گری ندارد. فیلم مصاحبه‌های او در دسترس است، آرام و شمرده سخن می‌گوید. احتمالاً همین رفتار او باعث شده بود شماری از نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس دهم از نرم‌خویی، آرامش و اینکه رفتار حسین دهقان به معنای متعارف با هم لباس‌هایش تفاوت دارد سخن بگویند و از آمدن او به میدان انتخابات و کسی که توانایی استفاده از ظرفیت جریان سیاسی اصولگرا و اصلاح‌طلب را به صورت همزمان در ساختار دولت دارد و مخالف اساسی تغییرات سلیقه‌ای است، به شدت استقبال کنند. حتی در زمانی که برخی چهره‌های تندرو از گرفتن سکه‌های طلا به مناسبت امضای برجام حاشیه‌ها ساخته بودند، او به آرامی پاسخ گفت و اسیر جوسازی‌ها و هیاهو نشد؛ او نظامی است که با روحیه نظامی‌گری فاصله دارد.

حسین دهقان پس از انتخابات در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس علت کناره‌گیری‌اش را بازگو کرد. پاسخ‌ها در آن مصاحبه جای اما و اگرهای بسیار دارد. شفاف نیست. شاید او آن استعفای دیر هنگام و غیرقابل پیش‌بینی را براساس مصلحت‌سنجی داد و مانند علی لاریجانی کار را به نامه‌نگاری با شورای نگهبان نکشاند. شاید به دلیل ملتهب شدن فضای سیاسی میدان رقابت‌ها را ترک کرد، احتمالاً خبرهایی داشت، شاید مانند برخی چهره‌های نام‌آشنا رد صلاحیت شده بود و 24 ساعت قبل استعفا داد. هر چه بود و شد، او در حال حاضر براساس همان روحیه کار و تلاش و به عنوان چهره‌ای نظامی که شناخت قابل توجهی از سیاست و اقتصاد و جایگاه نظامی ایران دارد در نقطه‌ای بسیار مهم و استراتژیک سواحل مکران مشغول مدیریت است.

امروز دهقان «دبیر اجرایی شورای توسعه سواحل مکران» و با تأیید مقام رهبری «عضو شورای راهبردی روابط خارجی» و همزمان مشاور رهبر انقلاب در حوزه صنایع دفاعی و پشتیبانی نیروهای مسلح است. بی‌شک کنار هم قرار گرفتن همین تجربیات زمینه‌ساز اعلام حضور پرقدرت او در انتخابات شده بود؛ انتخاباتی که حداقل از منظر کنش‌ورزی شخص دهقان جای ارائه پاسخ شفاف‌تر را طلب می‌کند. بی‌تردید فردی برنامه دولت‌داری نوشته بود و ترکیب کابینه‌اش مشخص بود، استعفا از میدان رقابت‌ها با یک توییت جای سؤالات بسیار دارد.

انتهای پیام