سران قوا و روز خبرنگار | احمد زیدآبادی
احمد زیدآبادی در روزنامه اعتماد نوشت: سران قوا به مناسبت روز خبرنگار پیام دادهاند. اگر از توییت کوتاه رییس قوه مقننه که «نظام مردمسالاری» را مستلزم «نقشآفرینی روزنامهنگاران» دانسته است، صرفنظر کنیم؛ محتوای پیام روسای دو قوه دیگر با مضمونی مشابه، جای تاملِ جدی دارد. در واقع روسای قوای مجریه و قضاییه پیامهای خود را به گونهای تنظیم کردهاند که پنداری، روزنامهنگاری ابزاری در خدمت حکومت برای مقابله با مخالفان خارجی و بعضا داخلی آن است و وظیفهای جز این برای روزنامهنگاری وجود ندارد. با همین نگاه، سید ابراهیم رییسی در پیام خود به مناسبت روز خبرنگار آورده است: «در روزگاری که بدخواهان انقلاب اسلامی با تحریف و روایتگری مغرضانه به نبردی جدی و مستمر با حقیقت برخاستهاند، نقش اصحاب رسانه، در ایستادگی در برابر امواج تخریب، دروغ و فریب، بیش از همیشه مهم است.» آقای محسنی اژهای نیز با مضمونی مشابه تاکید کرده است: «در عصر جنگ ترکیبِ دشمنان حق و حقانیت علیه اسلام ناب و تلاش همهجانبه سلطهگران برای نفوذ فرهنگی در کشور، خبرنگاران و اصحاب رسانه میتوانند در جبهه جهاد تبیین و روشنگری، فعالانه و حقطلبانه کنشگری کنند.» بدون تردید، این نوع تلقیها از حرفه روزنامهنگاری، با فلسفه این حرفه سنخیتی ندارد. طبعا حکومتها از ابزار رسانه در جهت توجیه و ترویج سیاستهای خود یا مقابله با مخالفان و دشمنانشان بهره میبرند…
اما روزنامهنگاری مستقل و حرفهای به عنوان نهادی مدنی، اصولا برای کنترل سیطره بلامنازع حکومت، افشای سوءاستفاده از قدرت، تحقیق و تفحص در ساختارهای فسادزا یا در معرض فساد، نقد سیاستها و تصمیمات دولتی و هشدار درباره پیامدهای آنها برای جامعه و کشور و نهایتا ایفای نقشی واسط برای انتقال مطالبات منطقی و عقلایی عموم مردم به قوای حاکم و پاسخ طلبیدن از آنها برای کمک صادقانه و بیطرفانه به کشف حقیقت و اجرای عدالت در مجموعه جامعه، پدید آمده است. روزنامهنگاری برای عمل به این دست از وظایف خود به فضایی کاملا امن و آزاد نیاز دارد و این امنیت و آزادی، صرفا در سایه حمایت کامل قانون از این حرفه قابل دستیابی است. از این رو در یک نظام مردمسالار نهادینه شده، هیچ ارگان و نهاد وابسته به حکومت، حق مانعتراشی و ایجاد مزاحمت در کار روزنامهنگاری مستقل و حرفهای ندارد. روشن است که در حوزه روزنامهنگاری نیز بعضا تخلفات و حتی جرایمی صورت میگیرد. برای اینکه حکومتها این تخلفات را دستمایه محدود کردن دامنه آزادی و امنیت روزنامهنگاری قرار ندهند، در بسیاری از کشورها نهاد صنفی روزنامهنگاری، مسوولیت رسیدگی عادلانه و علنی و شفاف به این نوع جرایم و تخلفات را به عهده دارد و چون چنین نهادی برای اجرای عدالت از اعتبار خود مایه میگذارد، بنابراین در کشف حقیقت مسوولانهتر از نهادهای وابسته به حکومت عمل میکند. قاعدتا این سازوکارها به منظور فلج کردن دستگاه دولت در اجرای وظایف قانونی خود پدید نیامده است. این سازوکارها نتیجه قرنها تجربه بشری برای کمک به حکمرانی بهتر و ارتقای سطح کمی و کیفی زندگی عموم مردم است. حکومتهایی که به این سازوکارها بیاعتنایند یا نسبت به آنها موضع منفی و تخاصمآمیز دارند، در واقع با حکمرانی خوب و بهروزی و بهزیستی مردم خود مشکل دارند. خلاصه اینکه در پیامهای روسای قوای مجریه و مقننه به مناسبت روز خبرنگار به این وجوه از وظایف حرفه روزنامهنگاری و ضرورتهای قانونی آن، هیچ توجه و حتی اشارهای نشده و در عوض از روزنامهنگاران درخواست شده است که نقطه ثقل حرفه خود را متوجه کشورها و نیروهای آن سوی مرزها کنند. پنداری از نگاه آنان در داخل جامعه ایران، همه امور وفقِ قوانین عادلانه و برنامههای کارشناسانه و علمی و بدون از هرگونه سوءمدیریت، سوءاستفاده، بیلیاقتی، ناکارآمدی، بیانصافی، اجحاف و فساد پیش میرود و تنها مساله، «تحریفها و روایتهای مغرضانه بدخواهان انقلاب اسلامی» است که روزنامهنگاری باید تمام نیروی خود را «به ایستادگی در برابر امواج آن» متمرکز کند!
انتهای پیام
