جایگاه روحانیت و مجوز روانشناسی

امان ا… قرایی مقدم، استاد دانشگاه طی یادداشتی در روزنامه آرمان ملی نوشت:

ورود روحانيون به مباحث علوم انساني همواره مورد ارزيابي کارشناسان قرار گرفته است. برخي معتقدند به دليل اينکه با ضمير انسان از نظر روحي آشنا هستند، مي‌توانند با دعوت مردم به معنويت خلآهاي روحي اشخاص را شناسايي و درمان کنند. حال اينکه علماي علوم انساني معتقدند اين افراد تنها يک بعد انسان را مي‌شناسند و به علت فقدان مطالعه درباره روان انسان‌ها از آسيب‌هايي که ممکن است هرشخصي در جامعه دچار آن شود که نياز به درمان يا مشاوره داشته باشند، مطلع نيستند. مضاف بر اين بايد دانست روانشناسي با مشاوره متفاوت است. دانشجويان رشته مشاوره بايد تعداد قابل توجهي واحد در زمينه روانشناسي را بگذرانند تا بتوانند در امر مشاوره به اشخاص از تسلط کافي برخوردار باشند. روانشناسي علمي است که فرد را مطالعه مي‌کند تا بتواند به افراد کمک کند. مشاوران در زمينه روانشناسي اجتماعي مطالعه دارند تا تاثير گروه، مدرسه، خانواده و جامعه را در روح و روان افرد بررسي کنند. از اين منظر سه علم متفاوت مشاوره، روانشناسي و جامعه شناسي در يکديگر ادغام شده و به نوعي از يکديگر بهره مي‌گيرند و اشخاصي که در اين زمينه‌ها اقدام به مطالعه نکرده‌اند، نمي‌توانند از تسلط کافي در مورد آن برخوردار باشند. پيچيدگي ورود به اين علم آنقدر زياد است که مشاوران آموزش ديده نيز نمي‌توانند روانشناس ماهري باشند. زيرا به رغم زمينه‌هاي مشترک مطالعاتي مسيري متفاوتي را نسبت به هم مي‌پيمايند. اکنون که روحانيت معظم در نظر دارد به مباحث روانشناسي و مشاوره و احيانا در آينده به مباحث جامعه شناسي ورود کنند؛ بايد به اين سوال پاسخ داده شود که آيا اين قشر محترم از علم روانشناسي و جامعه شناسي بهره برده‌اند؟ روحانيون در حوزه‌هاي علميه چه اندازه با علم مشاوره و روانشناسي آشنا شده‌اند و يا با روانشناسي عمومي، روانشناسي رشد، روانشناسي پرورشي آشنايي دارند؟ مولانا شعري دارد که مباحث روانشناسي اجتماعي را مطرح مي‌کند. در اين شعر آمده است: «نرم نرمک گفت شهر تو کجاست / که علاج اهل هر شهري جداست‌‌» در اين معنا که روانشناسي و مشاوره‌اي که فرد متخصص در مورد مردم شهر تهران انجام مي‌دهد با روانشناسي و مشاوره‌اي که در مورد مردم کرج و اليگودرز استفاده کرد، تفاوت دارد. زيرا همان طور که مولانا فرموده: «علاج اهل هر شهري جداست‌‌» خانواده، محل زندگي، دوستان، نوع نشست و برخاست و همه و همه اين موارد در نوع روانشناسي اجتماعي فرد اثر‌گذار است. نمايندگان محترم مجلس که چنين طرحي را در نظر دارند آيا خود با روانشناسي عمومي آشنايي دارند؟ حال اگر روانشناسي عمومي خوانده باشند آيا مباحث روانشناسي در همان روانشناسي عمومي خلاصه مي‌شود؟ نگارنده به عنوان يک معلم بيش از 70 واحد روانشناسي پاس کرده و هر روز هم در زمينه‌هاي مختلف روانشناسي به مطالعه مي‌پردازد اما گاه به سرعت علم نمي‌رسد. آيا روحانيون معظم و يا حتي نمايندگان فعلي مجلس که قصد دارند طرحي براي ورود روحانيون به مباحث روانشناسي و مشاوره آماده کنند؛ مطالعات روزانه در ارتباط با اين علوم دارند؟