توضیحات کاظمی قمی درباره‌ی اظهاراتش پیرامون «جبهه مقاومت» افغانستان
خبرگزاری فارس نوشت: ««حسن کاظمی‌قمی» نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان در سالگرد خروج نظامیان خارجی از این کشور گفت: یکسال از فرار طراحی‌شده نظامیان آمریکایی از افغانستان و حکمرانی طالبان گذشت. این فرار طراحی شده به این معنی است که آمریکا قطعا شکست خورد اما فرارش پایان کار آمریکا و رفتار و سیاست‌هایش در افغانستان نیست.
حضور سرویس‌های جاسوسی و تیم‌های خرابکاری آمریکا در افغانستان
کاظمی قمی تصریح کرد: در واقع آمریکا در حالت دورایستایی در حال دنبال کردن سیاست‌ها و اهدافش در افغانستان است. نظامیان آمریکا از افغانستان خارج شدند ولی سرویس جاسوسی و تیم‌های خرابکاری آنها همچنان در افغانستان حضور دارند. طالبان هم یکسال است که افغانستان را در کنترل خود دارند. در این فضا جمهوری اسلام ایران بر پایه نگاه به حمایت از مردم افغانستان سیاست تعاملی با طالبان را دنبال کرد.
وی افزود: اما این تعامل با چند ملاحظه کلی توام شد. جمهوری اسلامی ایران تا زمانی که یک دولت مشارکتی و فراگیر شکل نگیرد دولتی را به‌رسمیت نمی‌شناسد و تا امروز می‌بینید که با با طالبان تعامل کردیم اما این دولت را به‌رسمیت نشناختیم. مسئله دوم آن است که جمهوری اسلامی ایران یکسری مصالح و منافع را از رهگذر این تعامل تعریف کرده است. موضوع حقآبه جمهوری اسلامی، مسئله امنیت مرزها، مسئله مبارزه با موادمخدر مسئله شکل‌گیری حکومت مشارکتی و مسئله مقابله با تروریسم جزو ملاحظات جمهوری اسلامی ایران بود.
بارها به رهبران طالبان گفتیم حکومت مشارکتی در افغانستان را به‌رسمیت می‌‌شناسیم
کاظمی قمی ادامه داد: آنچه که در سیاست جمهوری اسلامی اتخاذ و دنبال شد، ما توانستیم بر بخش قابل توجهی از آن اهداف فائق بیاییم. نکته دوم آن است که جمهوری اسلامی ایران در افغانستان با 4 پدیده مواجه است: پدیده اول جریانی است که در افغانستان امروز حاکم شده و به زعم خودش حکمرانی دارد و دنبال یک حکمرانی کامل است. در حالی که جمهوری اسلامی بر یک حکومت مشارکتی تاکید دارد. یعنی جمهوری اسلامی مصلحت مردم افغانستان مصلحت امنیت منطقه مصالح مردم و جمهوری اسلامی را در گرو شکل‌گیری یک حکومتی در افغانستان می‌داند که از همه سلیقه‌ها و مجموعه‌های سیاسی و قومیتی در آن مشارکت داشته باشند و ما این موضوع را به رهبران طالبان اعلام کردیم.
وی تاکید کرد: مفهوم آنچه که جمهوری اسلامی ایران می‌گوید مداخله در امور افغانستان نیست. آنچه که در تاکید جمهوری اسلامی است آن می‌باشد که حکومتی در افغانستان شکل بگیرد که خواسته مردم افغانستان باشد. چراکه افغانستان برای همه مردم افغانستان است.
نماینده ایران در امور افغانستان خاطرنشان کرد: تاکید جمهوری اسلامی برای مشارکت همگان با چند دلیل و منطق همراه است؛ اول اینکه تجربه این 40 سال نشان داد هر جریان تنهایی در افغانستان حاکم شد، دوام نیاورد. منطق دوم آن است که حجم چالش‌ها و بحران‌ها در افغانستان به‌گونه‌ای است که یک جریان و مجموعه به‌تنهایی نمی تواند از عهده این حجم مشکلات داخلی و خارجی برآید. و مسئله دیگر این است که چون قومیت‌های دیگر نیز وجود دارند و اگر حس کنند که در حاکمیت سهمی ندارند، یا مجبورند ترک وطن کنند یا دست به‌سلاح ببرند. این تجربه این چند دهه‌ست که دیده‌ایم. پس بحث جمهوری اسلامی ایران مداخله‌گری نیست. بلکه در حمایت از مردم این نسخه و توصیه را دارد و این گفتمان ما با هیات حاکمه افغانستان است.
آمریکا تلاش کرد ایران را درگیر باتلاق درگیری‌ها در افغانستان کند
کاظمی قمی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که امروز جمهوری اسلامی ایران در افغانستان با آن مواجه است این هیات حاکمه است که سیاست تعامل با رعایت این ملاحظات است. موضوع دیگری که جمهوری اسلامی در افغانستان از آن پاسداری کرد تلاش کرد که وارد این میدان نشود تلاشی که دشمن به‌ویژه آمریکایی‌ها به‌دنبال این هستند که جمهوری اسلامی را در باتلاق درگیری‌ها در داخل افغانستان مشغول کنند. در حقیقت آن باتلاقی که خودشان در آن گیر افتادند در درگیری با طالبان این سناریو را برای جمهوری اسلامی ایران طراحی کرده‌اند.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در طی این یکسال توانست از این طرح عبور کند و ما مسیر همکاری با افغانستان را روبه جلو با رشد فزاینده پیش می‌‌بریم. موضوع بعدی که مهوری اسلامی با آن درگیر است، اتخاذ سیاست‌های ایجاد بی‌ثباتی و ناامنی و درگیری‌های داخلی در داخل افغانستان توسط آمریکا و متحدانش است. آمریکایی‌ها شکست خوردند فرار کردند در یک حالت دورایستایی به‌دنبال این مسئله هستند که افغانستان به‌سمت امنیت و ثبات نرود. امروز آمریکا نیامد 20 سال آنجا هزینه کنند و بعد این همه کشته بدهند و حالا بروند و کشوری مثل چین به‌عنوان رقیب اصلی اقتصادی آنها در افغانستان سرمایه‌گذاری کند و یا با روسیه و یا جمهوری اسلامی ایران.
تلاش کردیم روابط با افغانستان را بر پایه حمایت از مردم گسترش دهیم
پدیده‌ای مثل داعش، فتنه‌های قومی و مذهبی که طی این یکسال افغانستان با آن درگیر بود و جمهوری اسلامی ایران آن را خنثی کرد، یکی از موضوعات بزرگی بود که در صحنه افغانستان پیش آمد و ما تلاش کردیم تا افغانستان به این سمت نرود. موضوع چهارم با وجود این وضعیت، ما به‌دنبال ایجاد یک همکاری در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی و تجاری بودیم. جمهوری اسلامی ایران سیاستش بر مبنای تقویت همکاری‌های اقتصادی بر پایه این موضوع است. به هر میزانی که امنیت در افغانستان رو به تخریب برود، وضع اقتصاد یک جامعه خراب بشود، ما شاهد سیل مهاجرت‌های بیشتر به کشوریم شاید اوج گیری تروریسم با استفاده از فقر و یارگیری در داخل خواهیم بود. این درست آن چیزی است که امروز آمریکایی‌ها دنبال می‌کنند.
با وجود آن چالش‌ها جمهوری اسلامی به‌دنبال این بود که بتواند روابط را در چارچوب حمایت از مردم تقویت کند. در این یکسال حجم آوارگان و مهاجری که از افغانستان به ایران آمد، به رقم 4 برابر نسبت به گذشته رسیده است. به میزانی که ناامنی و تروریسم گسترش پیدا کند و وضعیت اقتصادی خراب شود، آمدن سیل مهاجر به سمت کشور بیشتر خواهد بود. الان نزدیک به 70 درصد درآمدهای مردم کم شده است. اموالی که از مردم افغانستان بلوکه شده آزاد نمی‌شود، طبیعتا بر اقتصاد جامعه اثر منفی می‌گذارد. در این فضا جمهوری اسلامی دارد تلاش می‌کند تا سطح تعاملات خود را افزایش دهد، ما در مقایسه با کشورهای دیگر رشد روابط تجاری بیشتر بوده اگرچه امروز در برنامه‌های خود دنبال رفتن به‌سمت همکاری‌های اقتصادی هستیم.
یکی از سیاست‌های روز آمریکا در داخل افغانستان، ایجاد بی‌ثباتی، ناامنی، آشوب و جنگ‌های داخلی است. برای این مسئله از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کند. اول ظهور و بروز پدیده داعش: آمریکایی‌ها داعش را در افغانستان آوردند و چند لایه سیاست دارند. فشار به طالبان، جنگ با شیعه و اینکه جلوی سرمایه‌گذاری خارجی را بگیرند و این همان سیاسیتی است که در عراق و سوریه هم داشتند.
یک ابزار آمریکایی‌ها ایجاد فتنه‌های مذهبی و قومی بود مثلا جریان بلخاب، یک فرمانده جدا شده طالبان آمد در بلخاب و ادعا کرد که می‌خواهد از هزاره‌ها دفاع کند. این حرکت در بلخاب شروع شد به اسم جنبش مقاومت. در چند نقطه دیگر هم طراحی شده بود که اگر بلخاب به درازا بکشد، حرکت‌هایی آنجا شروع شود که قوم هزاره جنگ را علیه طالبان شروع کند.
وقتی شما با شورای علما سخن می‌گویید وقتی با بزرگان شیعه حرف می‌زنید آنها می‌گویند این حرکت مورد تایید ما نیست. مجموعه تلاش‌هایی صورت گرفت و آنهایی که حمایت می‌کردند گفتند که این کار اشتباهی بود. کجای این مسئله متعلق به مقاومت بود؟ اینکه آمریکایی‌ها در درون قومیت‌ها یارگیری‌های جدیدی کرده‌اند و در حال پشتیبانی آنها هستند و در حال تفرقه هستند و می‌خواهند آنها را بیاورند در مسیری که خودشان می‌خواهند.
آمریکا به‌اسم مقاومت به‌دنبال آشوب در افغانستان است
در مسئله مقاومت، آمریکایی‌ها به‌اسم مقاومت به‌دنبال آشوب هستند. بعد از آنکه طالبان در حکمرانی قرار گرفت، اولین اقدام جمهوری اسلامی ایران برای اینکه به‌سمت حکومت مشارکتی ملی و مصالحتی پیش برود، ما در تهران برای آنها جلسه میان رهبران طالبان و احمد مسعود، برگزار کردیم. ما خواستیم طرفین بیایند صحبت کنند. چه کسی می‌گوید مقاومت آمریکایی است؟ آمریکایی‌ها به‌دنبال این هستند که به اسم مقاومت، سوءاستفاده از مقاومت مجموعه‌ای را درست کنند که جنگ داخلی در افغانستان به راه بیاندازند. این اصلا به مسئله مقاومت ربطی ندارد.
تجربه نشان می‌دهد آمریکایی‌ها در طول 20 سال حکمرانی جلوی مقاومت را گرفتند، آمار زندان کردن‌های رهبران و فرماندهان مقاومت ترور آنها توسط آمریکایی‌ها انجام شد. آمریکا امروز به‌اسم مقاومت به‌دنبال راه‌اندازی جنگ داخلی در افغانستان است. این ربطی به مقاومت ندارد. مقاومت این بود که ما رهبران هردو طرف را آوردیم در تهران و با یکدیگر گفت‌وگو کردند. چراکه امروز راه‌حل خروج افغانستان از بحران راه‌حل سیاسی است. ما سردمدار این مسئله بودیم. آمریکا مدعی مبارزه با تروریسم است. بزرگ فرمانده بین‌المللی مقاومت در برابر تروریسم سردار معظم ما حاج قاسم ما شهید سلیمانی بود و آمریکا او را ترور کرد.
آن چیزی که ما امروز در افغانستان تشویق می‌کنیم و آن چیزی که امروز رهبران دلسوز افغانستان این است که تشکل‌هایی داشته باشند تا بتوانند با طالبان گفتمان کنند برای تشکیل یک حکومت ملی. مقاومتی که در برابر تروریسم بتواند بجنگد مقاومتی که بتواند در برابر سیاست‌های اشغالگر از وحدت ملی افغانستان دفاع کند. موضع ایران در قبال مقاومت در افغانستان روشن است. امروز افغانستان یک شرایط یک کشوری که بتواند مسائلش را خود حل کند ندارد و با بحران‌ها و چالش‌هایی مواجه است که منشا خارجی دارد. کشوری که در طول 20 سال حضور آمریکا، تولید برق در آن 300 مگاوات است. این کشور مخروبه شده امروز نیازمند کمک‌های جامعه جهانی است گرچه خودش کشوری ثروتمند است. اما این وضعیتی که در افغانستان به‌وجود آمده به‌دلیل سیاست‌های اشغالگرانه‌ای بوده که در طول این مدت بر آن تحمیل شده است.
احمد مسعود به‌دنبال حمایت از مردم کشورش است
احمد مسعود به‌عنوان نماینده یک بخشی از جامعه افغانستان حضور دارد و امروز وی به‌عنوان بخشی از واقعیت جامعه افغانستان است و دلش برای این رشد و سازندگی کشور می‌تپد. احمد مسعود به دنبال این است که از مردم خودش حمایت کند. احمد مسعود به‌دنبال این است که اگر بتواند با دولت کابل به تفاهم برسد این کار را بکند. حدود نزدیک به 10 ماه پیش احمد مسعود با مقامات طالبان در تهران مذاکره کرد و این ابتکار ما بود. چه کسی گفته احمدمسعود آمریکایی است؟ اینکه آمریکایی‌ها حرکت‌های مردمی را به نفع خود مصادره کنند، دلیل نمیشه با این تعبیر آنها نگاه ما این باشد.
ما تاکید می‌کنیم افغانستان متعلق به همه مردم افغانستان و همه قومیت‌های آن است. اگر مسئله اشغالگری و مبارزه با آن بوده است، مردم افغانستان در طول این 43 سال با اشغالگر جنگیده‌اند. آنچه ما امروز بر آن تاکید می‌کنیم تفاهم برای دولت مشارکتی از مسیر گفتمان است. به‌دلیل اینکه اگر امروز راه‌حل به‌سمت حرکت‌های مسلحانه رفت، آن طرف پدیده‌هایی مانند داعش را آمریکا طراحی کرده خارج از آن گروه‌های جدیدی را دارد خلق می‌کند، اینکه خود آمریکایی‌ها می‌گویند نزدیک به 7 هزار نیروهای نظامی ارتش گذشته را بردند به کشور خود.
اگر ما تاکید می‌کنیم بر راه‌حل سیاسی برای برون رفت از بحران، بخاطر این است که افغانستان امروز با تهدیدات دیگری مواجه است. ورود هیات حاکمه، وزود مجموعه‌های مردمی، مقاومت‌ها به‌سمت مسلحانه یعنی جنگ داخلی و طرح دشمن برای اینکه افغانستان را به سمتی که می‌خواهد ببرد این را تسهیل می‌کند. مسئله امروز طالبان نیست بلکه مسئله تهدیداتی است که در قالب این عدم تعامل ایجاد می‌شود. آمریکایی‌ها امروز اهمیت افغانستان برای آنها کمتر نشده است.
بسیاری از مجموعه‌ها در افغانستان ترجیح اولشان گفت‌وگو با طالبان است
کاظمی قمی در ادامه گفت: حاکمان امروز در کابل از ما خواستند که شما تشویق کنید تا با اینها گفت‌وگو کنیم. کل صحبت من ناظر بر رفتار آمریکایی‌ها است. و ارتباطی با مقاومت ندارد. خارج از صف بندی‌های داخلی در افغانستان، چه آمریکایی‌ها بخواهند یا نخواهند، امروز محور مقاومت در منطقه ما شکل گرفته است. افغانستان عضوی از محور مقاومت است و ظرفیت نقش آفرینی در محور مقاومت منطقه می‌تواند نقش اول را ایفا کند.
وی افزود: امروز در داخل افغانستان مجموعه‌هایی هستند مانند احمد مسعود که داعیه حمایت از مردم را دارند ترجیح اولشان بر گفتمان با طالبان برای رسیدن به یک توافق برای یک حکومت است. احمد مسعود هم متهم شد به آمریکایی بودن ولی ما قبول نمی‌کنیم. خود احمد مسعود هم امروز ترجیحش این است که بتواند با طالبان به یک راه حل برسد تا حکومت فراگیر شکل بگیرد. دلیلش این است که تهدیداتی که مواجه مردم افغانستان است اهمیتش بیشتر است. طالبان آن چیزی که در رفتار یک ساله خود نشان دادند به مفهوم واقعی دنبال یک حکمرانی هستند. ایران تشویقش بر خود مجموعه طالبان این بوده است که مصلحت این است دیگران نیز در حکومت حضور داشته باشند، چگونگی این در حال بحث است. در بین رهبران طالب این نگاهی که باید حکومت به سمت مشارکتی برود، بابش باز شده است و دیپلماسی ما هم در همین مسیر حرکت کرده است.
این را به رهبران طالبان هم گفتیم، ایران از یک رابطه دیرینه با همه رهبران افغانستان برخوردار بوده است. با رهبران جهادی هم در ارتباط بوده است. بعد از حاکمیت طالبان هم این افراد به داخل ایران رفت و آمد می‌کردند. با اینها دیدار و جلسه هم داریم و منعی هم برای رفت و آمد آنها نداریم. این را به مسئولان طالبان گفتیم. بر این نکته هم تاکید کردیم که از رهگذر رابطه خوب ما با رهبران و دیگران طالبان می‌توانند به نفع خود استفاده کنند و به سمت یک تفاهم پیش روند. آیا ورود به مبارزه مسلحانه در شرایطی که مردم افغانستان با مسائل مختلف روبرو هستند، آیا گفتمان اسلحه به‌نفع است یا خیر؟ در این فضا این قطعا به مصلحت نیست. اما اینکه نیروهای مردمی از خود دفاع کنند، من با طالبان حرف زدم و گفتم. اگر مشارکت مردم را در موضوع امنیت درگیر کنیم به نفع است. امروز با دیپلماسی فعال و تشویق تلاش کنیم گفتمان ملی در افغانستان شکل بگیرد و این گام اول است و این خطری است که به طالبان گگفتیم
طرح تقویت مرزی با افغانستان را دنبال می‌کنیم
کاظمی قمی در خصوص درگیری‌های مرزی بین ایران و افغانستان گفت: ما طولانی ترین مرز را با افغانستان داریم و به نوعی شلوغ ترین مرز بین افغانستان با ایران است. ورودهای غیرقانونی یک مسئله است. یکی از کریدورهای انتقال مواد مخدر همین مرزهاست. از طرف دیگر مرزهای ما یک مرز تجاری است و پر تردد است و ما به دنبال اقتصادی کردن مرزها هستیم. از طرف دیگر نیروهای جدیدی که از طرف طالبان در مرز مستقر شدند، با قواعد آشنا نیستند و در مسائلی ورود می‌کنند که به آنان مربوط نمی‌شود. اگر ما به همین رویه پیش برویم شاهد بروز این نوع حوادث خواهیم بود.
وی افزود: ما برای مرزهایمان چند طرح جدید داریم. یک، برای تقویت امنیت مرز طرحی را دنبال می‌کنیم که این طرح بتواند طالبان را با توجه به کاستی‌ها مسئولیت پذیر کند. ایران برای ایجاد مرزهایی که امنیتش پایدار باشد و اقتصادش رونق بگیرد، یک جاهایی باید گام‌های نخست را خودش بردارد. دوم، اقتصادی کردن مرزهاست. یعنی نیازمند به روان سازی، هوشمندسازی و توسعه خدمات برای تکریم ارباب رجوع است. این مجموعه اقدامات را باید انجام داد تا از درگیری‌ها جلوگیری شود.
هیات حاکمه افغانستان بر اجرای معاهده هیرمند تاکید دارند
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در خصوص حقآبه رودخانه هیرمند گفت: موضوع حق آبه ایران یک موضوع بین ایران و طالبان نیست، بلکه موضوع بین ایران و افغانستان است. این تنش‌ها در طول یک ساله اتفاق نیافتاده و در طول تاریخ اتفاق افتاده است. در دوره حکمرانی طالبان در مسئله حق آبه ایران، اتفاقاتی افتاده است. اولا مشکل آبی که ما با آن مواجه بودیم مربوط به امسال نیست و قبل از طالبان هنگام سدسازی رخ داده است. در دوره طالبان معاهده 1351 که یک معاهده حقوقی لاتغییر است، تمامی مسئولین هیئت حاکمه در افغانستان بر این اذعان و بر اجرایش تاکید دارند. شما هیچ گفتمانی را از مسئولین طالبان در رد این مسئله نمی‌بینید. دوم، برگزاری اجلاس‌های کمیساران آب است. طالبان از این مسئله طفره نرفته و برگزار کرده است.
موضوع امنیت شهروندان شیعه در افغانستان حساس‌تر است
کاظمی قمی در بخش دیگری از سخنانش گفت: مردم شیعه بخشی از جامعه و مردم افغانستان است هرچند واقعیت تاریخی از بی‌توجهی و ستم به این مردم حکایت دارد. امروز بخش قابل توجهی از بزرگان شیعه در کابل مسقر و با طالبان در تعامل هستند اما در این زمینه، مطالبه ۲۳ بندی هم درباره حضور در حاکمیت و جایگاه مذهبی خود در قانون اساسی ارائه کردند.
وی با بیان اینکه در این زمینه جمهوری اسلامی هم طالبان را تشویق کرده است؛ گفت: امنیت کل شهروندان افغانستانی بر عهده هیات حاکمه است اما به دلیل تهدیدات مضاعفی که علیه شیعه وجود دارد و به دلیل گروه‌های تروریستی مانند داعش، موضوع امنیت شیعیان حساس‌تر است. داعش غیر از خود همه را کافر می‌پندارد و خواسته ما از طالبان این بود که در حوزه تامین این امنیت همکاری کنند».
انتهای پیام
