نتیجه مرگ برجام؛ خَلق رانت‌های میلیون دلاری در بورس
یک شرکت مطالعات بازار آینده بورس را با سه سناریو پیش‌بینی کرد
گروه اقتصادی، انصاف نیوز: یک شرکت مطالعات بازار، آینده بورس اوراق بهادار تهران را با سه سناریوی اجرای کامل برجام، برجام نسبی و عدم توافق بررسی کرده و نشان داده است مرگ برجام با تاثیر فوق‌العاده بر روی قیمت دلار، رانت‌های چند میلیون دلاری در بازار بورس تهران خلق می‌کند.
در مطالعه شرکت «سرمایه‌گذاری انیگما» سه حالت برای آینده روابط خارجی کشور پیش‌بینی شده است: اول؛ شکست برجام و تیره‌ماندن روابط ایران و غرب، دوم؛ آزادی‌سازی منابع و صادرات روزانه 2 میلیون بشکه نفت (برجام نسبی) و سوم؛ بهبود کامل روابط اقتصادی ایران و غرب به معنای ورود تکنولوژی و سرمایه به کشور.
همچنین 10 مولفه تاثیرگذار بر شرایط اقتصادی شرکت‌های بورسی احصا شده است که از تامین مواد اولیه وارداتی تا انواع هزینه‌های مبادله و از نرخ ارز تا قیمت‌گذاری دستوری را شامل می‌شود. در این مطالعه نشان داده شده که شکست برجام موجب می‌شود دولت برای تامین کسری بودجه‌اش، فشار مضاعفی را بر سود شرکت‌های بورسی وارد آورد. این گزاره به دریافت «سود علی‌الحساب» از شرکت‌های بورسی اشاره دارد که از چند سال پیش در اقتصاد ایران باب شده‌است؛ در این روش سازمان امور مالیاتی منتظر پایان سال مالی و تصویب صورت‌های مالی شرکت‌ها نمی‌ماند و بر اساس آخرین عملکرد سود و زیان، شرکت‌ها را موظف می‌کند به صورت علی‌الحساب مالیات سودی که در آینده به دست خواهند آورد را بپردازند!
تحمیل هزینه‌های نقل و انتقال ارز، افزایش هزینه حمل و نقل بین‌المللی و تحمیل هزینه‌های مالی به شرکت‌های بورسی، به تعویق افتادن اجرای طرح‌های توسعه‌ای آ‌ن‌ها برای افزایش تولید (یا سودآوری در شرکت‌های خدماتی) و افزایش مشکلات زیرساختی یعنی تامین آب و برق و گاز توسط دولت از دیگر مشکلاتی است که شکست برجام به اقتصاد ایران و شرکت‌های بورسی‌اش تحمیل می‌کند.
کارشناسان شرکت انیگما شرکت‌های بورسی را در 4 گروه «شیمیایی و نفت، معادن و فلزات» با سهم 77 درصدی از بازار، «سایر شرکت‌های تولیدی» و «بانک و بیمه» با سهم 9 درصدی هر کدام از بازار و خدماتی‌ها با سهم 5 درصدی از بازار تقسیم‌بندی کرده‌اند. معیار ارزش در دو گروه اول عمدتا سودآوری و در دو گروه دیگر عمدتا ارزش دارایی درنظر گرفته شده است. بر این اساس گفته شده مهم‌ترین عامل موثر بر سودآوری شرکت‌های بورسی نرخ ارز است: «طبق بررسی‌ها هر 1 درصد افزایش نرخ ارز، 1/25 درصد افزایش سود در شرکت‌ها را در پی دارد.»
مطالعه مذکور قیمت دلار را در دو سناریوی توافق و عدم توافق چنین پیش‌بینی کرده است:
| سال | 1402 | 1403 | 1404 | 1405 | 1406 |
| نرخ دلار (توافق) | 27500 | 30250 | 33275 | 36603 | 40263 |
| نرخ دلار (عدم توافق) | 37500 | 56250 | 84375 | 126563 | 189844 |
به عبارت دیگر شکست برجام سالانه 50 درصد از ارزش پول ملی می‌کاهد و در یک بازه زمانی 5 ساله، قیمت دلار را تا 6 برابر امروز افزایش خواهد داد.
این رشد نرخ ارز، گرچه همه متغیرهای موثر بر اقتصاد ایران را دچار چالش و عملکرد شرکت‌های بورسی را با اختلال جدی مواجه خواهد کرد اما به شکل ریاضی ارزش ریالی بازار شرکت‌های بورسی را هم افزایش می‌دهد و به رشد حبابی شاخص کل منجر می‌شود.
با فرض شکست برجام و قیمت 37 هزار تومانی دلار در سال آینده، ارزش بازار بورس تهران 10 هزار همت و شاخص کل بورس به 2میلیون و 254 هزار واحد می‌رسد. همین روند در سال 1406، قیمت دلار را به 190 هزار تومان، ارزش ریالی بازار را به 77 هزار همت و شاخص بورس را به 17 میلیون 380 هزار واحد می‌رساند در حالی‌که با احیای برجام، شاخص کل بورس در سال آینده 1 میلیون 816 هزار واحد و در سال 1406، 2 میلیون و 900 هزار واحد خواهد بود.
معنای اعداد و ارقام به دست آمده در این مطالعه آینده‌شناسانه از بازار بورس تهران این است که شکست برجام به خلق رانت‌های بسیار بزرگ چند ده میلیون دلاری منجر می‌شود.
بررسی نانوشته های این گزارش، نگاهی به ساختار و عملکرد شرکت‌های بزرگ بورسی و بررسی ترکیب سهام‌داران عمده‌شان، ابعاد دیگری از اقتصاد سیاسی تحریم‌ها را روشن می‌کند و پاسخ‌های بهتری را در برابر این پرسش قرار می‌دهد که برنده و بازنده نهایی ادامه تشنج در روابط خارجی کشورمان چه کسانی هستند.
انتهای پیام
