مافیای فولادی در راه آب

روزنامه همدلی نوشت: هم‌زمان با تشدید بحران آب در کشور به‌ویژه در استان‌های مرکزی، تحلیل‌ها نسبت به انتقال آب خلیج‌فارس و دریای عمان به فلات مرکزی که با بحران کم‌آبی مواجه هستند، رنگ جدیدی گرفته و کارشناسان و برخی از مقامات مخالف اجرای این پروژه از راز‌های سربه‌مهری پرده برداشته‌اند که اجرایی شدن این طرح را با اماواگرهای بیشتری همراه کرده است.همین دیروز یکی از نمایندگان مجلس این پروژه را به مافیاهای بزرگ آب گره زد و نسبت به اجرای آن هشدار داد. هاجر چنارانی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: «بنده امروز هشدار می‌دهم که همان‌طوری که مافیاهای بزرگ از فولاد مبارکه اصفهان بیرون زد، مافیاهای بزرگ آب در پشت پروژه انتقال آب از خلیج‌فارس و دریای عمان به فلات مرکزی وجود دارد.»
وی همچنین گفت: «دولت باید آگاه باشد که از همین امروز مافیاهای آب در پشت این پروژه شکل‌گرفته و در ظرف ۱۰سال آینده اگر توجه جدی به این موضوع نشود مافیاهای بزرگ‌تر و به‌مراتب بدتر از فولاد مبارکه اصفهان از این پروژه نمایان خواهد شد. کسانی که در فساد فولاد مبارکه دست داشتند، نصفشان در پروژه خط انتقال آب از خلیج‌فارس و دریای عمان هستند.»

 حامیان قدرتمند پروژه انتقال آب دریا چه کسانی هستند؟

البته این اولین بار نیست که از مافیای قدرت در این پروژه سخن به میان آورده می‌شود، چند ماه پیش خبرگزاری فارس، رسانه نزدیک به دولت در گزارشی تحت عنوان «حامیان قدرتمند پروژه انتقال آب دریا چه کسانی هستند؟» به علاقه وصف‌ناشدنی برخی به اجرای پروژه‌های انتقال آب پرداخت و نوشت: این پروژه‌ها حامیان قدرتمندی دارند که بدون پاسخ به ابهامات طرح‌شده هرروز از یک طرح شیرین‌سازی و انتقال آب دریا رونمایی می‌کنند و علاقه وصف‌ناشدنی نسبت به اجرای این پروژه‌ها از خود نشان می‌دهند. البته این مسئله در حد حمایت از طرح باقی نمانده و در مواردی به اعمال فشار ختم می‌شود.فشار قابل‌توجه حامیان پروژه شیرین‌سازی و انتقال آب دریا در کنار چالش‌های متعدد دیگر سبب شده که یک احتمال همواره با نام این پروژه‌ها همراه شود. در این رابطه به نظر می‌رسد، انتفاع احتمالی قابل‌توجه در قالب اعداد بسیار بزرگ مؤلفه‌های هزینه‌ای پروژه‌های شیرین‌سازی و انتقال آب برای افراد خاص، دلیل اصلی پافشاری بر استفاده از این ابزار در حل مشکل آبی کشور است. البته همین‌که از پروژه‌های انتقال آب به‌عنوان راهکار حل مسئله تنش آبی یاد می‌شود نیز جای تعجب دارد، چراکه عدد آب انتقال‌یافته در قالب این پروژه‌ها هیچ تناسبی با میزان آب موردنیاز در 3 بخش شرب، صنعتی و کشاورزی مناطق هدف طرح ندارد و با صرف هزینه‌های معادل هزینه یک پروژه شیرین‌سازی و انتقال آب می‌توان، راهکارهای دیگر به‌منظور حل این مسئله را در پیش گرفت.»
با توجه به این هشدارها و همچنین مبالغ کلان اجرای این پروژه‌ها، به نظر می‌رسد نهادهای نظارتی و دولتی با دقت بسیار بالا باید نسبت به واکاوی مرحله‌ای این پروژه‌ها حساس باشند و موارد فسادزا در این روند را شناسایی و حذف کنند تا اختلاسی مانند اختلاس 92هزار میلیاردی فولاد مبارکه اصفهان از آن بیرون نیاید.

 ایده انتقال آب

ایده انتقال آب از خلیج‌فارس به مرکز ایران، پس از انقلاب، به زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی بازمی‌گردد، اما نخستین بار محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۹۱ رسماً اعلام کرد: «اقدامات مطالعاتی برای طرح انتقال آب از خلیج‌فارس انجام‌شده و به نتیجه رسیده که این موضوع در مورد استان‌های کرمان و یزد آغازشده و برای اصفهان نیز دنبال اجرایی شدن آن هستیم.»وی سپس از طرح انتقال آب دریای خزر به دشت کویر و کویر مرکزی ایران خبر داد.در ۱۵آبان ۱۳۹۹ فاز نخست پروژه انتقال آب به منطقه سیرجان استان کرمان توسط حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت افتتاح شد.در آن زمان فریدون همتی، استاندار وقت هرمزگان مجموع هزینه شیرین سازی و خط انتقال آب تا سیرجان را ۱۶۳میلیارد ریال عنوان کرد.و سپس در ۲۴اسفند ۱۳۹۹ پروژه طرح ملی انتقال آب به فلات مرکزی و ‌شرق کشور، توسط حسن روحانی، به‌صورت ویدیو کنفرانس افتتاح شد. در مورد کلیات این طرح عنوان شد که این طرح با لوله‌گذاری به طول سه هزار و ۷۰۰کیلومتر آب خلیج‌فارس و دریای عمان را به هفت استان شامل هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان می‌رساند.

 پروژه انتقال آب توجیه مالی و اقتصادی ندارد

در تمام این سال‌ها که موضوع انتقال آب از خلیج‌فارس به مرکز ایران مطرح‌شده است، همواره کارشناسان نسبت به اجرای آن هشدار داده و گفته‌اند این‌گونه پروژه‌ها نه‌تنها مشکل آب کشور را حل نمی‌کند، بلکه جغرافیای ایران را در یک فلاکت و خطر و دست‌انداز بزرگ می‌اندازد.آن‌ها می‌گویند جدا از بحث ممکن یا ناممکن بودن شیرین‌سازی آن حجم آب و همچنین کمترین توجیه مالی و اقتصادی برای این اقدام بسیار خطرناک، شیرین‌سازی آب دریا و انتقال آن به مناطق مرکزی کشور تأثیرات مخرب محیط‌زیستی مختلف، نظیر افزایش شوری آب دریا، ورود فلزات سنگین و مواد شیمیایی به دریا، تغییر اکوسیستم و از بین بردن زندگی برخی از آبزیان و افزایش آلودگی هوا را به دنبال دارد.چندی پیش، دکتر مهرداد فیلی‌زاده، دانشیار دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز دانشگاه شیراز در سمینار تخصصی مقابله با بحران آب در مورد عدم توجیه مالی این پروژه گفته بود: «هزینه نهایی نمک‌زدایی و انتقال هر مترمکعب آب شیرین به شیراز حداقل ۳۰هزار و ۵۰۰ تومان می‌شود که ۲۲برابر تعرفه آب شهری است. اگر با آن محصولات معمول کشاورزی کشت شود، هزینه آب مصرفی بسیار بیش از قیمت محصول است.»محمد درویش، رئیس کمیته محیط‌زیست در یونسکو نیز در این زمینه به خبرگزاری مهر گفته است: «روش‌هایی به‌مراتب اقتصادی‌تر و کم‌هزینه‌تر نسبت به انتقال آب در کشور وجود دارد. فلات مرکزی ایران در حالی با کمبود آب و هدر رفتن آب روبه‌رو است که پدیده‌ای به نام «بازچرخانی آب» در این مناطق محلی از اعراب ندارد. هیچ تلاشی برای تصفیه پسماند و فاضلاب 

انتهای پیام