پرسش های بی پاسخ ۱۷ شهریور و میدان ژاله | صادق زیباکلام

صادق زیباکلام طی یادداشتی نوشت:

🔹️سرخوردگی‌های سیاسی و اجتماعی از شرایط موجود بتدریج وضعیتی بوجود آورده که کمتر کسی دیگر حال و حوصله و دل و دماغ برای شنیدن گذشته و مسائل مربوط به انقلاب داشته باشد. این تازه نگاهی معتدل از حال و هوای بسیاری از ایرانیان است. والا که کم نیستند که به گذشته و تحولات مربوط به انقلاب با خشم و بغض و کینه مینگرند. بنابراین در این روزگاران نوشتن پیرامون انقلاب و تحولات مرتبط با آن، در حقیقت «خودزنی سیاسی» است. در عین حال، چه به گذشته عشق بورزیم یا برعکس، از آن فرار کنیم، چیزی عوض نمیشود. نه گذشته از بین میرود و نه تغییر پیدا میکند. به تعبیری، گذشته همچون پدر مادری هستند که صرفنظر از اینکه فرزندان بعدها چقدر ترقی کرده باشند، آن پیرزن و پیرمرد همچنان پدر مادرشان هستند.

🔹️با این مقدمه بروم سر اصل مطلب. من در این یادداشت قصد پرداختن به ۱۷شهریور را ندارم. فقط میخواهم یکسری پرسشهای مرتبط با آن واقعۀ تاریخی را یادآوری نمایم. پرسشهایی که علیرغم گذشت ۴۳سال از آن، چه از ناحیۀ طرفداران و چه متقابلاً از سوی مخالفین انقلاب، همچنان بدون پاسخ مانده‌اند. ابتدایی‌ترین پرسش آنست که اساساً چرا ۱۷شهریور اتفاق افتاد؟ پاسخ انقلابیون آنست که رژیم شاه میخواست با کشتار به اعتراضات پایان دهد. اما «که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها». اگر رژیم با کشتار میدان ژاله قصد جمع کردن اعتراضات را داشت، پس چرا علیرغم آنکه اعتراضات ادامه یافتند، اما ۱۷شهریور دیگر اتفاق نیفتاد؟ اگر حکومت قصد برخورد خشن نداشت، پس چرا کشتار میدان ژاله صورت گرفت؟ پرسش بعدی، ۱۷شهریور با اعلام حکومت نظامی در بسیاری از شهر صورت گرفت. چرا اعلام حکومت نظامی شد؟ پاسخ انقلابیون آنست که رژیم میخواست با آوردن نظامی‌ها به خیابان‌ها جلوی ادامۀ تظاهرات و راهپیمایی‌ها را بگیرد. اما چند روز بعد از برقراری حکومت نظامی، مردم مجددا بخیابانها آمده و به نظامی‌ها گل میدادند و بر روی شیشۀ خودروهای نظامی‌شان تصویر امام را میچسباندند. اگر هدف از اعلام حکومت نظامی، آنگونه که انقلابیون می‌گویند، جمع کردن تظاهرات میبود، چرا این هدف تحقق پیدا نکرد؟ سؤال بعدی، اگر نظام نمیخواست ارتش را در مقابل مردم قرار دهد، چرا اعلام حکومت نظامی و کشتار میدان ژاله صورت گرفت؟

در کتاب «شاه کشتار نکرد»، این پرسشها را مورد بررسی بیشتری قرار داده‌ام. اما متأسفانه اجازۀ انتشار به کتاب داده نشد.

انتهای پیام