انرژی خورشیدی، امنیتی که وزارت نیرو فدای سدسازی می‌کند!
سالیان سال است که محمد درویش، کنشگر محیط‌زیست، ایده نصب پنل‌های خورشیدی روی سدها را برای پیشگیری از تبخیر آب و تولید انرژی سبز مطرح کرده است. او در پاسخ به این سوال که انرژی خورشیدی صرفه اقتصادی برای دولت ندارد که وارد این حوزه نمی‌شود یا موضوع دیگری پشت آن قرار گرفته است؟ به خبرنگار انصاف نیوز گفت: ما در کشوری هستیم که برای سوخت سوبسید داده می‌شود و قیمت سوخت (گاز، نفت و فرآورده‌های نفتی) واقعی نیست و به نظر می‌رسد استحصال از طریق انرژی حرارتی و سدهای برق ابی ارزان‌تر از رقبای دیگر باشد. البته اینطور به نظر می‌رسد چون در نظام اقتصادی ما هزینه آلودگی هوا، آب و خاک و قیمت واقعی آب را در نظر گرفته نمی‌شود.
او با بیان این که هندی‌ها پیشنهاد من را اجرا کرده‌اند، افزود: در هند حتی روی کانال‌های آب رسانی هم پنل‌های خورشیدی نصب کرده‌اند و علاوه بر کاهش سطح تبخیر آب، برق هم تولید می‌کنند. البته سطح زیادی از کشورمان به ویژه پهنه‌های ایران مرکزی قابلیت تبدیل شدن به مزرعه تولید انرژی خورشیدی را دارد. قبل از آن که ترامپ برجام را پاره کند، قرار بود شرکتی در منطقه سیرجان نیروگاهی 100 مگاواتی بسازد. ایران مثل کشورهای کره جنوبی و ژاپن فضا کم ندارد. این کشورها به دلیل کمبود جا مجبورند از سطوح دریاچه‌ای برای جا نمایی پنل‌های خورشیدی استفاده کنند. اما طرح نصب پنل‌های خورشیدی روی سطوح آبی در ایران برای پیشگیری از تبخیر آب همچنان معنادار و با اهمیت است. می‌توان دریاچه و مخازن سدهای ذخیره آب را به راحتی مزرعه انرژی خورشیدی تبدیل کرد. اما این اقدام نیازمند عزم جدی دولت و حاکمیت و واقعی کردن قیمت عوامل انرژی است. البته دولت به جای آن که فشار را روی دوش مردم بگذارد باید از این تفاوت برای سرمایه‌گذاری در تولید انرژی‌های نو و ارزان استفاده کند.
این کنشگر محیط‌زیست در پاسخ به این سوال که چرا دولت عزمش را جزم نمی‌کند؟ گفت: برنامه پنجم چهارم، پنجم و ششم دولت را موظف کرده که از طریق انرژی‌های نو 5 هزار مگاوات برق تولید کند. بنابراین تکلیف قانونی دولت است. دولت آقای رئیسی هم اعلام کرد که عزم خود را برای تولید 10هزار مگاوات برق از طریق انرژی نو جذب کرده است. یکسال از اعلام این خبر گذشته و هنوز یک مگاوات هم تولید نشده است. بنابراین باید این سوال را از مسئولان و دولت بپرسید که چرا خلاف تعهدات قانونی خود در برنامه 5 ساله و حتی وعده‌های‌تان عمل می‌کنید؟ این سوال را باید رئیس حفاظت از محیط‌زیست پاسخ دهد که در عملکرد یکساله محیط‌زیستی هیچ اشاره‌ای به استحصال انرژی نو نکرده است. این وعده یا در حد کاغذبازی بوده یا پای مسئله خاصی در میان است. طبیعتا یک توجیه خردمندانه پشت این تعلل وجود ندارد و برای ما هم شگفت‌آور است که در این حوزه (تولید انرژی‌های تجدیدپذیر) حرکت نمی‌کنیم.
صرفه اقتصادی ساخت سد، وزارت نیرو را بر آن داشته که فقط 3 درصد بودجه را به آب‌های زیرزمینی اختصاص دهد. محمد درویش در پاسخ به این سوال که این صرفه اقتصادی در ساخت سد اجازه حرکت دولت به سمت انرژی‌های نو نمی‌دهد؟ گفت: اگر به صورت جزیره‌ای به این موضوع نگاه کنیم این استدلال حرف درست است. صرفه اقتصادی معاونت آب وزارت نیرو در سدسازی، طرح‌های انتقال آب و نیروگاه‌های حرارتی است در حالی که به صرفه اقتصادی کشور نیست. در این میان باید از سازمان برنامه و بودجه که باید منافع ملی را در نظر بگیرد پرسید: «چرا این سازمان و کمیسیون اصل 90 مجلس به وظایف خودشان عمل نمی‌کنند؟»
انرژی تجدیدپذیر آلودگی زیست‌محیطی ندارد
جعفر محمدنژاد سیگارودی، سخنگوی سازمان انرژی‌های نو ایران در پاسخ به این سوال انصاف نیوز که تولید انرژی‌های نو به ویژه انرژی خورشیدی برای دولت صرفه اقتصادی دارد؟ تاکید کرد: 100 درصد صرفه اقتصادی دارد. در ده سال گذشته قیمت تجهیزات تولید برق از انرژی تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی در دنیا بسیار کاهش پیدا کرده است.
او افزود: تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در مقایسه با تولید برق از انرژی فسیلی هزینه کمتری دارد. به ازای هر یک مترمکعب گازی مصرفی در نیروگاه‌های فسیلی 3 کیلو وات برق تولید می‌شود. اگر قیمت گاز طبیعی (به دور از افزایش قیمت به دلیل مناقشات سیاسی بین روسیه و اوکراین) 6 سنت یورو باشد به ازای هر وات ساعت 10 سنت یورو هزینه تولید برق از انرژی فسیلی می‌شود. مطمئنا این سوخت به خودی خود برق تولید نمی‌کند بلکه هزینه ساخت و هزینه‌های جاری نیروگاه‌ها و نیروی انسانی را هم باید به آن اضافه کرد. ضمن آن که هزینه‌های زیست‌محیطی، ایجاد شبکه برق رسانی به مصرف کننده و… هم برای تولید برق از انرژی فسیلی وجود دارد. تولید هر کیلو وات ساعت برق در کشور حدود 6 هزار تومان هزینه دارد و میانگین مصرف واحد مسکونی بین 100 تا 150 تومان است. اما طبق اقتصاد انرژی این روش نمی‌تواند پایدار باشد.
سخنگوی سازمان انرژی‌های نو ایران گفت: پتانسیل تابش انرژی خورشیدی در کشور (تقریبا 300 روز آفتابی) و پهنه‌هایی که کاربرد خاصی ندارد امکان تاسیس نیروگاه‌های خورشیدی در ایران کاملا به وجود آورده است. در کنار آن سقف سوله شهرک‌های صنعتی، پشت بام منازل و… نیز پتانسیل خوبی برای تولید انرژی تجدیدپذیر است که امروزه در دنیا هم از آن استفاده می‌شود و هزینه بسیار پایینی دارد. نکته مهم‌تر این که انرژی‌های تجدیدپذیر علاوه بر عدم آلایندگی محیط زیستی، بر خلاف نیروگاه‌های فسیلی وابستگی به آب ندارد. این موضوع مهم است چون آب یکی از موضوعات پر چالش کشور است. کمبود آب در بسیاری از مناطق مرکزی ایران فرصت تولید انرژی با سوخت فسیلی را به ما نمی‌دهد در حالی که این مناطق بیشترین پتانسیل خورشیدی را برای تولید برق دارد.
جعفر محمدنژاد سیگارودی افزود: نیروگاه‌های تجدیدپذیر (بر خلاف نیروگاه‌های فسیلی) این امکان را دارد که در محل مصرف شود و نیازی به انتقال یا نیروگاه متمرکز با ظرفیت و هزینه بالا ندارد. از سوی دیگر به دلیل وسعت خطوط و شبکه توزیع برق زیادی تلف می‌شود اما انرژی‌های تجدیدپذیر این مشخصه را ندارند.
او تاکید کرد: در کلان باید گفت که تولید برق تجدیدپذیر یک امنیت است و برای ایجاد زیرساخت‌ها به ویژه در مناطق روستایی بحث تولید را هم رونق می‌دهد. با توجه به شرایط کشور تولید انرژی تجدیدپذیر از هر جهت (فنی، زیست محیطی، اقتصادی و…) یک ضرورت است نه انتخاب.
سخنگوی سازمان انرژی‌های نو ایران در تشریح برنامه‌های سازمان انرژی تجدیدپذیر گفت: با شروع به کار دولت سیزدهم 10هزار مگاوات احداث نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و در سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق به این موضوع پرداختیم. با توجه به پتانسیل حوزه خورشیدی و بادی در کشوراین مگاوات انرژی خورشیدی و 4هزار مگاوات به 3 هزار نیروگاه بادی تقسیم شد. چندین سال است که توسعه نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر را در قالب خریدهای تضمینی از بخش خصوصی دنبال می‌کنیم و برای اجرای این 7هزار مگاوات در بخش خصوصی با شورای اقتصاد جلساتی برگزار کردیم و این شورا برای مجور احداث 4 هزار مگاوات را دو سال آینده صادر کرد. برای مناقصه فراخوان دادیم و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در این مناقصه شرکت کردند و با عرض خرسندی فاز اول احداث اجرای این مناقصه توسط برندگان به ظرفیت 1430 مگاوات مشخص شده است و در مرحله دوم و سوم نیز بقیه این ظرفیت 4 هزار وات انرژی خورشیدی را به مرحله اجرا خواهیم رساند. با توجه به استقبال خوب پیش‌بینی ما این است که در برنامه دو ساله این نیروگاه احداث شوند. چون مشخصه نیروگاه‌های خورشیدی نسبت به نیروگاه‌های فسیلی احداث سریع است.
جعفر محمدنژاد سیگارودی گفت: برنامه دیگری که در دستور کار ما قرار گرفته است حسب مصوبه معاون اول رئیس جمهوری 450هزار سامانه خورشیدی 5 کیلوواتی برای خانواده‌های تحت پوشش نهادهای حمایتی به مدت 5 سال از طریق مشارکت نهادهایی مانند بسیج سازندگی، بهزیستی، کمیته امداد امام (ره) و معاونت روستایی در دستور کار قرار گرفته و وزارت نیرو متولی خرید برق این نیروگاه‌هاست. ساماندهی خوبی در این زمینه انجام شده و قرار است تمام هزینه 5 کیلووات به صورت تسهیلات کم بهره در اختیار این خانواده‌ها قرار گیرد تا ضمن مشارکت در تولید برق، به صورت ماهیانه بخشی از این درآمد را به عنوان بازپرداخت به بانک‌ها می‌پردازند و بخش دیگر به خودشان می‌رسد. پیش‌بینی این است که با نرخ برق خریداری از این خانواده‌ها زیر 4 سال بازگشت سرمایه داشته باشند و به مدت 20 سال بعد از پرداخت تسهیلات مالک این نروگاه هستند و از تمام درآمد آن استفاده می‌کنند.
او درباره پیشنهاد درویش برای نصب پنل‌های خورشیدی روی سدها گفت: واقعیت این است که این پیشنهاد قابل اجراست و امکان وجود دارد روی سدها که آب ذخیره می‌کند با سازه‌های تغییر یافته این نیروگاه‌ها نصب شود. علاوه بر سدها روی کانال‌های انتقال آب نیز با همین دید (جلوگیری از تبخیر آب و تولید برق) قابل اجراست ولی نیازمند هزینه بالاتر و طراحی‌های خاص است به همین دلیل فعلا به عنوان پروژه‌هایی که به صورت پایلوت در حال تعریف است. در بسیاری از کشورهای دنیا این شرایط خوبی در حوزه انرژی خورشیدی دارند. هنوز تجاری نشده است چون سازه‌های خاص را می‌طلبد نوع سازه‌ای که باید روی آب قرار گیرد متضمن هزینه‌های بالاتری است.
جعفر محمدنژاد سیگارودی گفت: نکته دیگر این است که نصب این سامانه‌ها بر روی سامانه‌های آب به ویژه پشت سدها و آبگیرها نیاز به مطالعه زیست محیطی دارد چون ممکن است از لحاظ زیست محیطی و اکولوژی زیر آب مشکلی ایجاد کرده و اثرات منفی داشته باشد. به همین دلیل باید تغییرات محیط زیرآب مورد مطالعه قرار گیرد. نکته مهم این است که فرصت‌های دم دستی و مساعدی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی داریم که در کلان به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند. به دلیل عدم مصرف سوخت فسیلی حتما در اولویت‌های بعد این پیشنهاد هم می‌تواند در دستور کار تولید برق قرار گیرد.
انتهای پیام
