به‌یاد سالگرد جنگ عراق علیه ایران

سیدعلی خرم، استاد دانشگاه طی یادداشتی در آرمان ملی نوشت:

از شروع جنگ علیه ایران نزدیک به 42 سال می‌گذرد. معمول در ایران این است که وقتی درباره سالگرد مثلا جنگ صحبت می‌کنیم، از رشادت‌ها، از قساوت‌های طرف مقابل، از فتوحات خودمان و از فداکاری‌های رزمندگان و مردم ایثارگر کشورمان یاد کنیم ولی طبق عرف و رویه جهانی این مدت 42 سال کافی است که اولا اسناد و مدارک منتشر نشده آن روزها منتشر و دراختیار عموم به‌ویژه محققان، دانشگاهیان و پژوهشگران قرار گیرد ثانیا با ایراد سخنرانی‌ها، نگارش کتاب‌ها، انجام تحقیقات بی‌طرف و عرضه تحلیل‌ها، دستاورد عظیم این حادثه مهم تاریخی کشورمان بر محور منافع وامنیت ملی، جمع‌بندی کرده و به‌عنوان چراغی فرا راه آینده کشور و جوانان قرار دهیم. 20 سال پیش این سخن را در دانشگاه امام حسین(ع) نزد دوستان عرض کردم ولی آنچه عرضه شده با ایده‌آل خیلی فاصله دارد. در مورد علل شروع جنگ آیا به‌اندازه کافی تحقیق صورت گرفته و دلایل آن روز اعم از اینکه صدام تقصیرکار بوده و یا بی‌توجهی ما بوده، آیا با شجاعت مطرح شده و بی‌طرفانه مورد قضاوت قرار گرفته است؟ در همین پروسه تحقیق و بررسی هست که می‌توانیم به نقاط ضعف و قوت جامعه شناختی و مردم شناسی ایرانیان پرداخت و به خودمان هشدار دهیم که کی و چگونه ممکن است دوباره در دام آن اشتباه‌ها قرار گیریم. این هشدار و زنگ خطر باعث می‌شود از بروز جنگی دیگر پیشگیری کنیم، جنگی که مسیر کشور ما را در جامعه جهانی عوض کرد و از قافله رشد و توسعه در ابعاد گوناگون عقب افتادیم، هزاران جوان ارزشمند را از دست دادیم و زیربنای اقتصادی صنعتی کشورمان نابود شد. مرحوم دعایی اولین سفیر جمهوری اسلامی در بغداد بود که در اوایل خصوصی در جمع سفرا تعریف می‌کرد ولی این اواخر علنی در رسانه‌ها هم بیان می‌کرد که به‌خاطر فعالیت گروه‌های شیعه ضد صدام و تحریک آشکار آنها در رسانه‌های ایران، چند ماه قبل از جنگ به وزارت امور خارجه عراق فراخوانده شد و سپس صدام شخصا اولتیماتوم داد که آقای سفیر برو تهران و بگو اگر این روند ادامه یابد، جنگ بین دو کشور غیر قابل پیشگیری است. مرحوم دعایی می‌گفت آمدم تهران به وزارت امور خارجه رفتم، مسئولی جدی نداشت در نتیجه رفتم سراغ دیگران و از جمله شورای انقلاب و مسئولین عالیرتبه ولی هیچ‌کس حرف مرا و پیغام صدام را جدی نگرفت و همه گفتند برگرد بغداد و توجهی به صدام و مقامات رسمی عراق نکن. من به ناچار گفتم من برمی‌گردم ولی صدام در جنگ جدی هست شما هم جدی بگیرید. بدین ترتیب در فاصله کوتاهی صدام به گفته‌های خود عمل کرد و شعله‌های جنگ شهرهای غربی و جنوبی کشور را فرا گرفت. نگارنده روزهای اول شهریور 1359 از بازرسی و ساماندهی سفارت و 4 سرکنسولگری کشورمان در ترکیه برمی‌گشتم. آخرین شماره مجله Jane’s Defense که یک مجله دفاعی است و در لندن چاپ می‌شود را در ترکیه خریداری و در هواپیما مطالعه می‌کردم که مطلب کوچکی در صفحه ماقبل آخر توجهم را جلب کرد.

انتهای پیام