کشف دو ابر عطارد فراخورشیدی
یورو نیوز فارسی نوشت: تیمی از دانشمندان در مرکز مطالعات اخترفیزیک دانشگاه پورتو در پرتغال می‌گویند موفق شده‌اند سه «اَبَر زمین» و دو «اَبَر عطارد» نادر را در یک سامانه ستاره‌ای پیدا کنند.
سامانه‌‌های ستاره‌ای شامل شماری از ستارگان است که به دور یکدیگر می‌چرخند و هرکدام در منظومه خود دارای تعدادی اجرام فضایی نظیر سیارات، شهاب‌سنگ‌ها یا دنباله‌دارها هستند.
«اَبَر زمین» و «اَبَر عطارد» به سیاره‌هایی فراخورشیدی گفته می‌شوند که به لحاظ برخی ویژگی‌های فیزیکی از جمله جرم، به سیاره زمین و عطارد در منظومه شمسی شباهت دارند؛ با احتساب دو «اَبَر عطارد» جدید که در منظومه ستاره‌ای «اچ‌دی ۲۳۴۷۲» کشف شده‌اند، تعداد «اَبَرعطاردهای» شناخته‌شده به عدد ۸ می‌رسد.
سوزانا باروس، از دانشگاه پورتو که هدایت این تحقیق را بر عهده داشته است، می‌گوید هدف پژوهشگران یافتن ترکیب سیارات کوچک و درک اتمفسر آنان بوده است. او گفت: «تیم محققان دریافت که این سیستم ستاره‌ای از سه ابر زمین تشکیل شده است که اتمسفری قابل توجه دارند. همچنین به طور شگفت‌انگیزی دو ابر عطارد نیز پیدا شد که نزدیک‌ترین سیارات به ستاره هستند.»
از پنج سیاره موجود در این منظومه، که احتمال می‌رود از ترکیباتی نظیر آهن و سیلیکات تشکیل شده باشند، سه سیاره جرمی کمتر از زمین دارند و از سبک‌ترین سیارات فراخورشیدی به حساب می‌آیند. محققان در این پژوهش برای شناسایی این سیارات از دقت بسیار بالای تلسکوپ‌های نوری عظیم موسوم به «وی‌ال‌تی» در رصدخانه پارانال شیلی بهره گرفتند. این سری چهار تلسکوپی از آیینه‌های مقعری با قطر ۸ متر و ۲۰ سانتیمتر تشکیل شده‌اند و توسط سازمان رصدخانه جنوبی اروپا اداره می‌شوند.
دانشمندان می‌گویند یافتن سیاره‌های مشابه عطارد در منظومه‌های فراخورشیدی دیگر، به درک بهتر ما از سیاره عطارد در منظومه شمسی کمک می‌کند. برای مثال سیاره عطارد ما دارای هسته‌ای نسبتا بزرگتر و گوشته‌ای نسبتا کوچکتر نسبت به سیارات دیگر است اما ستاره‌شناسان دلیل آن را نمی‌دانند.
دانشمندان حدس می‌زنند که ممکن است بخشی از گوشته عطارد به دلیل دمای بالای آن تبخیر شده باشد. این در حالی است که آنان با کمال تعجب دریافتند سیارات مشابه عطارد، که به تازگی در اطراف ستارگان دیگر پیدا شده‌اند، همان ویژگی‌های عطارد منظومه شمسی را دارند.
خانم باروس می‌گوید: «این برای اولین بار است که سیستمی با دو اَبَر عطارد کشف کرده‌ایم. این به ما اجازه می‌دهد تا سرنخ‌هایی در مورد چگونگی تشکیل این سیارات به دست آوریم. ما هنوز نمی‌دانیم این سیارات چگونه تشکیل شده‌اند، اما به نظر می‌رسد هرچه باشد ارتباطی با ستاره مادر دارد.»
اولیویه دمانگون، عضو تیم تحقیق نیز می‌گوید درک چگونگی شکل‌گیری این دو ابر عطارد مستلزم کسب اطلاعات بیشتر از ترکیب این سیارات است. محققان می‌گویند پژوهش درباره منظومه‌های فراخورشیدی در نهایت به درک چگونگی تکامل سیارات همچنین یافتن سیاراتی که قابلیت سکونت در آن‌ها موجود است کمک می‌کند.
قرار است در آینده نزدیک با پرتاب تلسکوپ فضایی آژانس فضایی اروپا و نصب طیف‌نگار آندس (ANDES) در «تلسکوپ بسیار بزرگ اروپایی» (ELT) که اکنون در حال ساخت است، محققان نگاه دقیق‌تری به ترکیب این سیارات بیاندازند.
نتایج مطالعات جدید در نشریه علمی «نجوم و اخترفیزیک» منتشر شده است.
