«بودجه دستگاه ها در حوزه موادمخدر شفاف نیست»

در دوره اصلاحات بر مسند دبیرکلی ستاد مبارزه با مواد مخدر تکیه زده بود، حال که دهه ششم زندگی‌اش را سپری می‌کند در کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام مشغول فعالیت است و همچنان دغدغه اصلی‌اش کاهش تقاضای مواد مخدر در کشور است و حرفهای بسیاری در این باره دارد که بگوید.

دکتر علی هاشمی، رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگو با ایسنا، معتقد است: سیاستگذاری‌های کشور در خصوص مبارزه با مواد مخدر در دو دهه اول انقلاب کاستی‌هایی جدی داشته است و به علت آنکه نتوانسته‌ایم تقاضا را در کشور مدیریت و کاهش دهیم، حتی اگر همه مرزها هم کاملا بسته شود و نگذاریم تریاک وارد شود، جایگزین آن پیدا می‌شود که می تواند دهها برابر، بدتر هم باشد؛ پس باید در چارچوب سیاست های کلی ابلاغی به کاهش تقاضا با اولویت اول بپردازیم البته نه به این مفهوم که با عرضه مقابله نشود. راهبرد دو دهه پیش روی نظام در معضل مواد مخدر باید مبتنی بر کاهش تقاضا می‌بود و بصورت موثر باید 80 درصد سرمایه گذاری ها در این حوزه متمرکز شود.

وی ضمن اشاره به بیانات رهبر انقلاب خطاب به مسئولان در باره آسیب های اجتماعی؛ گفت: مقام معظم رهبری در امور آسیب‌ ها ورود کرده و مطالب بسیار خوبی به شکل صریح و بی پرده مطرح کردند.

هاشمی در ادامه ضمن بیان آنکه جلسات رهبری طی چندین ماه گذشته با احضار و دعوت سران سه قوه و دیگر مسئولان ذیربط برگزار شد؛ افزود: ایشان نگران ناکارآمدی ها در اجرای سیاست‌های کلان مواد مخدر و آسیب های اجتماعی بودند.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه مواد مخدر را سیستمی که خود دارای زیر سیستم و تاپ سیستم است، دانست و گفت: اگر به این پدیده به شکل سیستمی و مرتبط نگاه نکنیم، در حقیقت اجرای جامع و نظام مند ماده 33 قانون، نمی‌توان راه درستی در برآورد وضعیت و تجویز راه حل ‌ها ارائه داد؛ این درحالیست که در فرمایشات رهبری هم این نگاه سیستمی وجود دارد.

هاشمی در ادامه به سخنان مقام معظم رهبری اشاره و عنوان کرد که با همین نگاه سیستمی ایشان می‌فرمایند: « درست است که در کشور در درجه اول مسائل اقتصادی را داریم و خود مشکلات اقتصادی به عنوان یکی از عوامل ریشه‌ای این مفاسد مورد توجه است، لیکن مسئله آسیب های اجتماعی یکی از بیماری هایی است که هر روزی که برآن بگذرد و علاج نشود، عمق بیشتری پیدا می کند و علاجش دشوارتر خواهد شد، لذا مسئله فوق العاده مهم است.«

وی در ادامه تاکید کرد: توسعه متوازن در کشور عامل اساسی مهار آسیب‌های اجتماعی است؛ درحالی که عوامل موثر در عقب ماندگی به تشدید آسیب ‌ها کمک می‌کند.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه ضمن بیان آنکه در روند توسعه کشور عوامل پس ران و پیش ران وجود دارد گفت: پیش‌ران‌ها اهرام ‌های قدرت ملی هستند که به توسعه متوازن کشور کمک می‌کنند اما پس‌ران‌ها مجموعه آسیب‌ ها، تهدیدها و نقاط ضعف هاست که سبب تعمیق آسیب ها می‌شوند.

در مقابله با اعتیاد، مدیریت منسجمی نداریم

هاشمی همچنین تاکید کرد: معتقدم به هیچ وجه با کمبود بودجه روبرو نیستیم و حتی اعتقاد دارم بودجه زیادی در دستگاه ها صرف می‌شود اما مدیریتی منسجم و نظام مندی بر آن وجود ندارد.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: می‌توانم بگویم که پس از فرمایشات رهبری دستگاه‌ها اقداماتی را آغاز کردند؛ اما عمق فاجعه به حدی است که حرکت‌های انجام شده، در اندازه ای نیستند که امیدی برای تحول جدی و اساسی ایجاد کنند و در واقع نمی‌توانند پاسخگوی انتظارات به حق مقام معظم رهبری و مردم باشند.

وی تصریح کرد: برای مثال رییس ستاد مبارزه با مواد مخدر، رئیس جمهور و دبیر کل آن، وزیر کشور است؛ این درحالیست که این افراد به‌علت تعدد وظایف نمی‌توانند آن طور که باید و شاید به امور رسیدگی کنند در حالی که پست دبیر کلی و جانشینی رئیس ستاد نیازمند کاری تمام وقت و مدیریتی فرابخشی است؛ به این ترتیب مجموعه اقدامات انجام شده در فرآیند صحیح اتفاق نمی‌افتد.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه ضمن اشاره به آنکه مدیران دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر برای توفیق در انجام ماموریت ها و اهدافی که برای آنها در نظر گرفته شده است، باید از دیدگاه و جایگاه فرابخشی برخوردار باشند و انتصاب آنها باید از میان افراد فرابخشی باشد افزود: حد اقل با توجه به اولویت 80 درصدی مدیریت تقاضا در دو دهه آتی با این گرایش کادر های اصلی انتخاب شوند.

هاشمی  در ادامه با تاکید برآنکه نتیجه مقابله با عرضه در 37 سال گذشته حداکثر 10 درصد کشفیات بوده است و باید کاهش تقاضا را در دستور کار قرار دهیم گفت: روند اجرایی پیش رو به هیچ وجه متناسب با انتظارات و مطالبات رهبری نیست.

وی در ادامه تاکید کرد: مجلس شورای اسلامی نیازمند فراکسیون یا کمیسیون ویژه مواد مخدر با ابعاد فرابخشی و متشکل از همه کمیسیون ها است؛ در حالی که در حال حاضر این مسئله در کمیسیون‌های حقوقی ـ قضایی ، اجتماعی ، فرهنگی ، بهداشتی ، اقتصادی و … به طور پراکنده بررسی می شود.

حتی 10 درصد از بندهای اصلی قانون مبارزه با مواد مخدر هم اجرا نمی‌شود

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه ضمن بیان آنکه در حال حاضر حتی 10 درصد از بندهای اصلی قانون مبارزه با مواد مخدر(که مربوط به مدیریت است) اجرایی نمی‌شود گفت: برای مثال در قانون به صراحت آمده است که رئیس جمهور به‌عنوان رییس ستاد مبارزه با مواد مخدر ، باید نسبت به برگزاری منظم و مستمر جلسه اقدام کند؛ در حالی که طی سه سال گذشته فقط دو جلسه برگزار شده است البته می‌دانیم که مشکلات کشور در این حوزه با جلسه حل نمی‌شود اما حل مسائل مواد مخدر نیازمند اقدامات همه جانبه است و برگزاری جلسه به منظور ایجاد هماهنگی همه دستگاه‌ها بخشی از این اقدامات است؛ به همین دلیل حل مسائل مواد مخدر نیازمند مدیریت یکپارچه است.

بودجه دستگاه ها در حوزه موادمخدر شفاف نیست

وی همچنین ضمن بیان آنکه مسئله بعدی در حوزه مدیریت مواد مخدر « بودجه» است، گفت: ستاد مبارزه با مواد مخدر نباید بودجه‌ دبیرخانه این ستاد را به دستگاه‌ها اختصاص دهد؛ زیرا این بودجه برای امور فرا بخشی و مدیریتی دبیرخانه است.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: زیرا هر دستگاهی طبق قانون موظف به اختصاص ردیف بودجه مستقل در راستای مبارزه با مواد مخدر هستند؛ برای مثال به جرأت می‌توان گفت که از کل بودجه نیروی انتظامی حداقل 20 درصد برای مقابله با عرضه و قاچاق مواد مخدر هزینه می شود.

هاشمی  ادامه داد: اگر همین الان از ستاد مبارزه با مواد مخدر بپرسیم که چقدر بودجه در دستگاه‌های مختلف کشور به شکل مستقیم برای مبارزه با مواد مخدر و مهار اعتیاد در همه ابعاد مقابله‌ای ، درمانی، کاهش آسیب و پیشگیری هزینه می‌شود؟ قطعا نمی تواند پاسخ درستی ارائه کند زیرا اولاً بودجه دستگاه ها در این حوزه شفاف نیست و ثانیاً سیستم نظارت و ارزیابی جامع در این ستاد وجود ندارد.

وی افزود: با توجه به عدم برآورد دقیق و انجام نشدن شیوع شناسی جدید در سال های اخیر، اگر همین الان از ستاد مبارزه با مواد مخدر سوال کنیم که نرخ بروز اعتیاد در کشور چقدر است؟ نمی‌تواند پاسخ درست دهد؛ زیرا پاسخ به این سوال نیازمند کار تحقیقاتی دقیق و مستمر بوده و باید بررسی شود که در هرروز چند نفراز جامعه سالم، به جمع معتادین می‌پیوندند و چرا می پیوندند؟.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه عنوان کرد: بر اساس همان آمارهای نادرست منتشر شده در دولت نهم و دهم بررسی شده که به طور میانگن طی آن 8 سال، روزانه 80 تا 90 نفر فرد جدید از میان جامعه سالم، معتاد شدند.

هاشمی در ادامه تاکید کرد: بودجه ستاد مبارزه با مواد مخدر باید در درجه اول به توسعه و ساختن کادرها و مدیران حرفه‌ای، اختصاص پیدا کند.

وی ادامه داد: در حال حاضر اگر در نظر بگیریم که حداقل 500 هزار نفر بطور مستقیم و غیر مستقیم در دستگاه‌های مختلف در سطح کشور در حوزه مبارزه و مهار مواد مخدر فعالیت می‌کنند، به جرات می توان گفت که 10 درصد آن ها هم حرفه‌ای نیستند؛ در حالیکه ستاد مبارزه با مواد مخدر باید بودجه مناسبی به ” ارزیابی، استعداد یابی و کادرسازی ” اختصاص و متخصصین زبده تمام علوم را برای مدیریت و مهار این پدیده بکارگیرد.

ستاد مبارزه با مواد مخدر هنوز “مرکز تحقیقات جامع” ندارد

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: هم چنین نیاز است ستاد مبارزه با مواد مخدر بودجه‌ای به ایجاد « رصدخانه» اختصاص دهد؛ به طوریکه برای مثال یک محقق با ورود به سایت بتواند به صورت آنلاین وضعیت مواد مخدر را در هر نقطه با سایر نقاط داخلی و خارجی بررسی و مقایسه کند؛ علاوه بر آن این رصد خانه باید بتواند لحظه به لحظه تمام تحولات حوزه مواد مخدر در دنیا را جمع آوری، تجزیه، تحلیل و ساماندهی کند تا این اطلاعات تبدیل به خوراکی برای همه مسئولین و محققین شود.

هاشمی همچنین عنوان کرد: ستاد مبارزه با مواد مخدر بعد از 37 سال هنوز “مرکز تحقیقات جامعی” در کشور ندارد؛ البته لازم نیست این ستاد اقدام به راه اندازی یک مرکز تحقیقات جدید کند بلکه می‌تواند از طریق مدیریت سیستمی و MIS از ظرفیت های موجود در کشور استفاده کند.

وی ادامه داد: در حال حاضر آسیب اعتیاد به‌عنوان ریشه اکثر آسیب ها در حال خوردن کشور است و همین الان 90 درصد مردم کشور در خصوص آن نگران اند و حداقل 15 میلیون نفر مردم شبانه روز به دلیل وجود فردی معتاد در خانواده و … با آن درگیر هستند؛ به این ترتیب باید خودمان را در مقابل این آسیب تجهیز کنیم و باید علم، هنر، مطبوعات و … را در این حوزه تغذیه و فعال کنیم.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین تاکید کرد:ستاد مبارزه با مواد مخدر به هیچ عنوان نباید کار اجرایی انجام دهد؛ بلکه کار این ستاد مدیریت سازمان ها و وزارت خانه ها و ظرفیت های مردمی از طریق برنامه ریزی ، هماهنگی و پیگیری تمام امور بخشی _ میان بخشی و فرابخشی است.

هاشمی همچنین ضمن بیان آنکه درحال حاضر تعداد زیادی دانشجو دکتری و ارشد در کشور داریم گفت: معتقدم با مدیریت و همکاری دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر و تامین بودجه از سوی وزارت علوم باید 10 درصد پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری کشور به مسئله مواد مخدر و آسیب ها اختصاص یابد در حالیکه تاکنون یک درصد هم به این موضوع اختصاص پیدا نکرده است.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی وزارت رفاه و علوم به ابعاد علمی، وزارت رفاه و بهداشت به ابعاد سلامت و ناجا به مسئله مافیا و وزارت اطلاعات به شناسایی باندهای اصلی داخل و خارج از کشور و … می پردازند و می‌توان امیدوار شد که موفقیتی که طی 37 سال گذشته کمتر از 10 درصد بوده است تا 10 سال آینده به 30 درصد برسد و البته این امر نیازمند مرکز فرماندهی و هدایتی قوی است.

به مرکز فرماندهی، هدایت، مدیریت و مهار اعتیاد در کشور از 100 نمره، 20 هم نمی‌دهم

رییس کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر همچنین افزود: معتقدم قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام که با مشارکت همه ارکان نظام در هر سه قوه تدبیر و تصویب شد و از سوی مقام معظم رهبری تائید و ابلاغ شده است، در صورت اجرای کامل دولت و نظارت مستمر می‌تواند کارآمدترین قانون باشد.

هاشمی تصریح کرد: البته منکر بعضی از اصلاحات بویژه در تعدیل حکم اعدام نیستم اما باید توجه کنیم که هسته مرکزی و قلب این قانون ماده 33 می باشد. این ماده قانون در رابطه با چگونگی اعمال مدیریت سیستمی و نظام مند در همه ابعاد مقابله ای، پیشگیرانه، درمان، کاهش آسیب، بین المللی و منطقه ای است.

وی ادامه داد: در حقیقت ماده 33 با توجه به علل چند بعدی اعتیاد در جامعه اشاره به تدبیر، مشارکت و تلاش جمعی مدیران ارشد نظام در همه حوزه های سیاسی، فرهنگی ، اجتماعی، اقتصادی، قضائی، نظامی و امنیتی و رسانه ای دارد.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه تاکید کرد: ناکارآمدی ها به عدم اجرای درست و کامل ماده 33 بر می‌گردد، بنابراین در صورت اجرای درست و کارآمد این ماده توسط دبیرخانه ستاد و یا شکل اصلاح شده آن پیشنهاد می‌شود که سازمانی ملی، متولی و پاسخگو زیر نظر رئیس جمهوری می تواند با اجرای متوازن بقیه مواد، قانون را کارآمد کند.

هاشمی همچنین اظهار کرد: متاسفانه ساختار دبیرخانه ای آن هم در حد جانشینی دبیرکل که فاقد اختیارات قانونی است، تلاشها را کم اثر می کند.

وی در ادامه با صراحت اعلام کرد: در حال حاضر به مرکز فرماندهی هدایت، مدیریت و مهار اعتیاد در کشور از 100 نمره، بیشتر از 20 نمی‌دهم. ضمن تقدیر و تشکر از تمامی تلاش ها و مجاهدت های انجام شده، خیلی صریح هم به دوستان دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرده ام که کار بسیار بزرگی در پیش روی دارید و باید با مدیریت جامع تمامی دستگاه ها در حوزه مبارزه با مواد مخدر و مهار اعتیاد، مدیریت تقاضا و مصرف را بدست گیرید.

رییس کمیته مستقل مبارزه با موادمخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: ستادمبارزه با مواد مخدر باید با توجه به شاخص‌ها، نظارت جدی و کاربردی و عملیاتی بر عملکرد دستگاه‌ها داشته باشد و با توجه به گذشت 10 سال از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام باید قویترین سیستم رصد و نظارت در صحنه را بدون ملاحظه و رو در بایستی داشته باشد که البته این امر نیازمند کادرهای مسلط ، حرفه‌ای و دلسوز است.

هاشمی تاکید کرد: دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر باید 100 درصد بودجه اش را به اقدامات فرابخشی چون ایجاد رصدخانه ، کادرسازی ، پژوهش و نظارت که تا به حال هیچ کدام آنها را به طور جدی و اساسی انجام نداده است، اختصاص دهد.

وی در ادامه با تاکید برآنکه ستاد مبارزه با مواد مخدر اگر قرار است بودجه ای به سازمانی تخصیص دهد باید به صورت ” تشویقی ” آنهم به کلیه مدیران، فرماندهان ، کادرها و کارشناسان با توجه به ارزیابی عملکرد ها باشد، افزود: بر اساس شاخص‌های سال 83 ، درحال حاضر در دستگاه‌ها حداقل 50 برابر بودجه دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر در این حوزه کار انجام می‌شود؛ برای مثال اگر دبیرخانه ستاد 10 میلیارد تومان به ناجا تخصیص می‌دهد ،با توجه به آنکه یقینا 20 درصد بودجه کل ناجا در حوزه مواد مخدر هزینه می‌شود، این رقم اصلا پولی نیست.

90درصد مشکلات موضوع مواد مخدر به مدیریت ضعیف این حوزه باز می گردد

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: 90درصد مشکلات کشور در حوزه مواد مخدر به مدیریت ضعیف خرد و کلان این پدیده بازمی گردد که شامل عدم برنامه ریزی و بودجه ریزی صحیح ،عدم شفافیت بودجه و همچنین عدم نظارت صحیح همراه با تشویق،تنبیه و … است.

هاشمی در ادامه تاکید کرد: در حال حاضر در دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر وضعیت ناکارآمدی وجود دارد و باید پیشگیری در تمام ابعاد در دولت، قانون، مجلس شورای اسلامی، قوه قضاییه، صدا و سیما و سازمان های مردم نهاد در دستور کار و با اولویت ویژه قرار گیرد و امیدوارم با تغییرات مدیریتی اخیر این مسائل بطور ویژه پیگیری شوند.

وی تصریح کرد: در دبیرخانه ستاد مبارزه با موادمخدر باید فرآیندها اصلاح شوند، امور اجرایی از دستور کار دبیرخانه ستاد حذف و مدیریت مواد مخدر نیز چه در سطح کلان و چه در سطح خرد متحول شود زیرا در غیر این صورت کاری از پیش نخواهد رفت.

توصیه‌ای از جنس “مخدری” به سیاست مداران در عرصه رقابتهای انتخاباتی

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین خاطر نشان کرد: 90 درصد مردم کشور در حوزه اعتیاد دارای نگرانی هایی جدی هستند و سیاست مداران اگر بخواهند برای انتخابات رای بیاورند باید در این حوزه تدبیر کنند؛ با این حال باید بدانیم زمان و امکانات ما محدود است و فاجعه به شدت بالاست به این ترتیب باید اولویت‌بندی کرده تا بتوان بیشترین نتیجه را بدست آورد.

هاشمی در ادامه عنوان کرد: برای اولین بار در برنامه ششم توسعه آمده است که در حوزه اعتیاد باید با مدیریت مصرف طی 5 سال آینده ، 25 درصد از معتادین کشور کاهش یابند؛ این در حالیست که اگر مدیریت ستاد مبارزه با مواد مخدر با همین روند ادامه پیدا کند و اصلاحات انجام نشود، این 25 درصد محقق نخواهد شد.

وی ادامه داد: کاهش سالیانه 5 درصد معتادان طی برنامه ششم توسعه هدف سنگینی نیست به شرطی که اصلاحات صورت گیرد که البته خوشبختانه در برنامه های مدیریت جدید دبیرخانه روزنه های امیدی دیده می شود.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین ضمن بیان آنکه براساس آمارها سال گذشته 700 هزار معتاد به سیکل درمان اعتیاد وارد شدند گفت: هر یک نفر معتادی که به سیکل درمان وارد می‌شود به کاهش آسیب، خسارت‌ها، دزدی‌ها و قتل‌ها و … کمک و به اقتصاد قاچاقچیان و مواد مخدر ضربه می‌زند، زیرا حتی اگر این ترک موقت و محدود باشد و فرد معتاد حتی اگر در سال 2 ماه به مراکز ترک اعتیاد بیاید به اندازه همان 2 ماه به اقتصاد مواد مخدر و مافیا ضربه خواهد خورد و این به معنی حرکت در مسیر درست و به این ترتیب این یک جنگ دائمی است.

هاشمی همچنین با تاکید برآنکه در مدیریت مصرف ماندگاری معتادان در درمان و آمار صحیح از درمان اهمیت بسیار زیادی دارد گفت: دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر برای رسیدن به این امر باید سیستم و ارزیابی دقیقی را ایجاد کند.

وی همچنین به جلسۀ اخیر خود با مویدی، جانشین دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد و گفت: با توجه به روحیه خستگی ناپذیر و جهادی که در وی سراغ دارم، امیدوارم با تدبیر همه جانبه مدیران دبیر خانه ستاد و هدایتهای ریاست و دبیر کل ستاد، در انجام اصلاحات در ارکان مدیریت ستاد ( اعم از دبیر خانه و دستگاه ها) در حوزه های برنامه ریزی، اولویت بندی، شفافیت بودجه، ارزیابی عملکرد ها و نظارت ها، اقدامات مطلوبی را در راستای کارآمدی بیشتر در آینده شاهد باشیم.

رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان تصریح کرد: خوشبختانه دبیر کل و جانشین وی به جد بر ضرورت انجام اصلاحات در این محور ها باور و تاکید دارند؛ امید است به همت مضاعف همه دستگاه های دولتی و غیر دولتی شاهد تحقق هدف تعیین شده در سیاست های کلی برنامه ششم توسعه بویژه کاهش 25 درصدی اعتیاد در آخر برنامه باشیم.

انتهای پیام