به جای حل مسائل افغانستان، مسئله حقابه هیرمند را حل کنید
فرشید عابدی، فعال رسانه‌ای در سیستان و بلوچستان در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز نوشت:
نماینده ویژه رییس جمهور در امور افغانستان در نشست مسکو به موضوع بهبود معیشت مردم افغانستان تاکید کرده و از برنامه جمهوری اسلامی ایران برای میزبانی نشست بزرگی در سطح وزیران امورخارجه با هدف کمک به حل مسائل افغانستان خبر داده است، این در حالیست که علیرغم پیگیری های دولت و مجلس شورای اسلامی طی یک سال گذشته حکومت و مردم افغانستان موانع بسیاری را بر سر راه حقابه هیرمند قرار داده اند.
کاهش چشمگیر منابع آبی سیستان از ۱/۵ میلیارد متر مکعب به کمتر از ۱۰۰ میلیون متر مکعب ماحصل دیپلماسی منفعل و ناکارآمد ایران در قبال آب های فراسرزمینی است که علیرغم وجود عهدنامه ۱۳۵۱ هیرمند موفق به احقاق حق ایران از رودخانه هیرمند نشده است.
بدون تردید ثبات امنیت و بهبود اقتصاد و سیاست در افغانستان تأثرات مثبتی بر روی ایران می گذارد، اما مسکوت ماندن مسئله حقابه هیرمند می تواند موج مهاجرت از منطقه سیستان را مانند دهه ۴۰ به طور چشمگیری افزایش دهد به طوری که این منطق خالی سکنه شود و باعث به وجود آمدن تبعات مختلف امنیتی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی برای کشور گردد.
در سایه بی تفاوتی وزارت امور خارجه و واگذاری پیگیری موضوع حقابه هیرمند به کاظمی قمی، تا کنون مواضع نامناسب وی در این قبال منجر به تحریک ملت افغانستان برای جلوگیری از ورود آب به خاک ایران شده است.
۱۵ مرداد ماه سیلابی ناچیز و خارج از کنترل وارد دشت سیستان شد، مدت زمان کوتاهی نگذشته بود که کاظمی قمی با انتشار توییتی از جاری شدن آب از سمت افغانستان به چاه نیمه های سیستان در راستای معاهده ۱۳۵۱ در پی تعامل مستمر دیپلماتیک و بهره گیری از ظرفیت دیپلماسی عمومی خبر داد. این بار معاون سخنگوی امارت اسلامی در مصاحبه ای اظهارات کاظمی قمی را رد و عنوان کرد که این آب بنا به درخواست مردم این کشور رها شده و در خاک افغانستان در حال گردش است.
کاظمی قمی مدعی تعامل مستمر دیپلماتیک و بهره گیری دیپلماسی عمومی است، اما نسبت به افکار عمومی و حساسیت ریشه دار ملت افغانستان نسبت به آب بی اطلاع است و متاسفانه موضع گیری قبلی که منجر به قطع آب و تغییر رویکرد طالبان به دلیل فشار افکار عمومی شد در رویه وی تغییری ایجاد نکرد.
اگر هیات حاکمه افغانستان به دلیل فشارهای جمهوری اسلامی ایران قصد پرداخت حق آبه قانونی ایران از حوزه آبریز هیرمند را داشته باشد، چنین رویکردی موانعی را بر سر راه تحقق این مهم ایجاد خواهد کرد.
علیرغم پیگیری مسئله حق آبه رودخانه هیرمند و اصلاح بند کمال خان در طول یک سال گذشته توسط دولت و مجلس، خلف وعده طرف افغانستانی مانع تحقق این مهم شده است، از آنجایی که آب چاه نیمه ها به زودی به اتمام می‌رسد و این موضوع آسیب های عدیده ای به محیط زیست و زیست اهالی منطقه وارد کرده است، آیا قرار نیست در روند دیپلماسی آب در قبال طرف افغانستانی تغییری ایجاد شود؟
وزیر امور خارجه کشورمان اعلام کرد که در صورت عدم رهاسازی آب در رودخانه هیرمند، سطح روابط میان دو کشور کاهش می یابد، چرا با وجود عدم رهاسازی چنین وعده ای محقق نشد؟ آیا موعد آن فرا نرسیده که ایران برای گرفتن حقابه از اهرم های فشار بهره ببرد؟
انتهای پیام
این قرار داد در سال۱۳۵۱ بسته شده؛ زمانی که بارندگی در همه جا از جمله افغانستان فراوان بود ولی حالا در جهان از جمله افغانستان خشک سالی حاکم شده است. افغانستان نمی تواند آن مقدار آب را برای ایران جاری کند. بعلاوه که گفته می‌شود ایران همان پول سال۱۳۵۱ را بعنوان حقابه بدهد که در شرایط امروز یک پاپاسی هم ارزش ندارد.