تحلیل فیاض زاهد و کنعانی مقدم از دلایل اعتراضات

مستقل آنلاین نوشت: مردم معترض، دیگر به حرف شخصیت‌ها و احزاب رسمی کنونی توجهی نمی‌کنند و آنهم به این دلیل است که جامعه اعتماد عمومی خود را از دست داده است. عدم اعتماد به احزاب نیز باعث می‌شود تا مردم راهی به غیر از اعتراض خارج از چهارچوب نداشته باشند.

در حالی که کشور نزدیک به ۲ ماه است، دچار تنازعات و آشوب است، گروهی همچنان اصرار به جنجال آفرینی و تحریک افکار عمومی دارند، انگار نه انگار که جامعه بیشتر از هر چیز دیگری به اتحاد و همصدایی نیاز دارد.

در واقع تندروها مجدانه افراط می‌کنند و با بی‌توجهی به مصالح ملی و عمومی، درصدد این هستند تا منافع سیاسی و جناحی خود را محقق کنند که ناگفته پیداست، تداوم این تمامیت خواهی‌ها چه آسیب‌های غیرقابل جبرانی را می‌تواند به کشور و مردم بزند. 

شرح این شرایط سوالی را با این مضمون مطرح می‌کند که «ترمیم فضای فعلی چه الزام‌هایی را می‌طلبد» که می‌توان، گفتگو را شرط اصلی و راهی اصولی برای تحقق انسجام در داخل و در نتیجه تزریق آرامش به جامعه دانست.

مسئولان باید حرف مردم را درک کنند

فیاض زاهد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و استاد دانشگاه درباره چرایی عدم تحقق گفتگو به «مستقل» می‌گوید: 

زمینه اصلی همه مشکلاتی که در ایران وجود دارد فرهنگی است. اساسی‌ترین این مشکلات به وجود آمده در ساختار کشور چالش‌های سیاسی است و با نگاه امنیتی که حاکمیت به مخالفان خود دارد هیچ وقت نخواست که به انتقادات، اخطارها، تذکرات (در قابل گفتمان) و … گوش دهد و دولت‌ها همواره با بی‌توجهی به قشر منتقد، فعالیت احزاب، سازمان‌های مردم‌نهاد، تشکل‌ها و … را با محدودیت روبه‌رو کردند.

در طول سال‌های گذشته احزاب و تشکل‌هایی که شناسنامه‌دار بودند و مردم هم به آن‌ها اعتماد داشتند، به حاشیه رانده شده‌اند. همچنین باید به این موضوع اشاره کنیم که در کنار احزاب و تشکل‌ها افراد و شخصیت‌های سیاسی را از هر دو گروه اصلی سیاسی حذف کردند که همین دلیل در فضای سیاسی کنونی ایران که مشکل فرهنگی دارد، فضایی برای گفتمان وجود ندارد.

این فعال سیاسی با پیشنهادی برای باز شدن فضای سیاسی و اجتماعی با تاکید بر گفتمان بین طرفین، ادامه می‌دهد: «باتوجه به ناآرامی‌های اخیر باید بگوییم که مردم معترض، دیگر به حرف شخصیت‌ها و احزاب رسمی کنونی توجهی نمی‌کنند و آنهم به این دلیل است که جامعه اعتماد عمومی خود را از دست داده است.

در طول‌ سال‌‎ها با مسئولانی روبه‌رو بوده‌ایم که مردم حس می‌کنند در مقابل آن‌ها ایستاده‌اند. این نشان می‌دهد که حاکمیت باید به چهره‌هایی تریبون و رسانه بدهد که تاحدودی بتوانند نظر شهروندان را به خود جلب کنند. وقتی مسئولی از مردم می‌خواهد به‌جای اعتراض و حتی آشوب به فضای گفتمانی روی بیاورند ابتدا باید درک درستی از مطالبات مردم داشته باشد. همین عدم درک درست مردم باعث انباشت مطالبات شده است و با توجه به خلاء احزاب آزاد در ایران باید بگوییم که اصلا چنین فضایی وجود ندارد.

گفتمان، چالش را کمرنگ می‌کند

حسین کنعانی‌مقدم، فعال سیاسی اصولگرا و دبیرکل حزب سبز ایران در پاسخ به این‌که چرا در فضای موجود، مخالفان و موافقان وضعیت کنونی نمی‌توانند به‌نتیجه‌ای در گفت‌وگوهای فی‌مابین برسند، به «مستقل» می‌گوید:

«احزاب در طول این سال‌ها همواره تلاش کرده‌اند که فضایی برای گفت‌وگوی ملی به وجود بیاورند تا در ادامه این روند بتوانیم به نتیجه مطلوب که از دل همین گفت‌وگوها خارج خواهد شد، برسیم.

وقتی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برای دست‌یافتن به دستاورد ویژه با گروه معروف به ۱+۵ پای میز مذاکره برود، چرا ما نتوانیم در داخل کشور موافقان و مخالفان را برای رسیدن به نتیجه مطلوب گرد هم جمع کنیم؟

احزاب و تشکل‌ها بهترین راه برای برگزاری نشست‌های گفتگومحور و تنش‌زدا هستند ولی متاسفانه از این نیروها استفاده‌ای نمی‌شود. همین عدم اعتماد به احزاب باعث می‌شود تا مردم راهی به غیر از اعتراض خارج از چهارچوب نداشته باشند.

این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه با تاکید بر اینکه فضای گفت‌وگو باید در موقعیتی مناسب ایجاد شود، ادامه می‌دهد:

«توجه داشته باشید هنگامی که کشور در ناآرامی است نمی‌توان حرفی از به وجود آمدن فضای گفتمانی بزنیم. برای پیشگیری از افزایش فاصله بین مردم و دولت، قبل از بروز بحرانی که هم‌اکنون با آن دست به گریبان هستیم، باید به فکر گفتمان باشند. در فضایی می‌توان گفت‌وگو کرد که غبارآلود و آغشته به برخوردهای کنونی نباشد، تا طرف‌های منتقد و مدافعان سیاست‌های کنونی برای رسیدن به نتیجه مطلوب باهم تبادل نظر کنند. در این شرایط طرف‌ها بیشتر سعی می‌کنند یکدیگر را زیر سوال ببرند و همین موضوع باعث می‌شود نتیجه‌ای در بر نداشته باشد. 

موضوعی که در این زمینه وجود دارد این است که وقتی بحرانی به وجود می‌آید ما به فکر ایجاد فضای گفت‌وگو هستیم در حالی که باید برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار، پیش از هر رخدادی حرف معترضان را بشنویم.»

او با اشاره به نشنیدن صدای مردم و افزایش شکاف بین مسئولان و دولت اضافه می‌کند:

«مردم نمی‌توانند در جریان انتخابات مجلس، ریاست جمهوری و … نماینده مطلوب خود را انتخاب کنند و به خواسته خود برسند. البته احزاب هم نمی‌توانند به وظیفه اصلی خود یعنی ایجاد فضای گفتمانی، عمل کنند و جایی هم وجود ندارد که بتوانند حرفشان را بزنند. به نظر بنده در فضایی که آرام و به دور از خشونت است احزاب را همراه با اعضای خود دعوت به گفت‌وگو کنند و اجازه شنیدن صدایشان را بدهند..»

انتهای پیام