بازگشت به اصلاح

مرتضی زارعی، مدرس دانشگاه در یادداشتی با عنوان «بازگشت به اصلاح» که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

اعتراضات اخیر معلول علل مختلف است و در این میان انحصارگرایی در قدرت و نفی  مردم از حوزه‌های  تصمیم گیری نقش  محوری دارد. درسال های اخیر با عنوان  انقلابی گری تصیفه حساب‌های حسابی با نخبگان و اندیشمندان و نمایندگان افکار عمومی صورت گرفت و به نام بازگشت به انقلاب، انقلابی در حوزه‌های مسئولیت و مدیریت رخ داد و امکانات مهم و فرصت‌های خطیر در انحصار به اصطلاح خودی‌ها در آمد و اکثریت غیر خودی در ساحت نظر و عمل کنار گذاشته شدند و با حاکمیت نوعی آپارتاید ایدئولوژیک بسیاری از شایستگان حذف شدند ودر مقابل خامان راه نرفته و فرصت طلبان بی تجربه سکاندار و کرسی دار شدند و رضایت عمومی قربانی رضایت عده‌ای خاص شد و خلاف آنچه که  علی (ع) در خطاب به مالک بیان نمود عمل شد. آنجا که فرمود: باید محبوبترین امور نزد تو میانه‌ترینش در حق، و همگانی‌ترینش در عدالت، و جامع‌ترینش در خشنودی مردم باشد، چرا که خشم عموم خشنودی خواص را بی نتیجه می کند و خشم خواص در برابر خشنودی عموم بی اثر است (نامه ۵۳ نهج البلاغه)

و این نارضایتی عمومی امروز خود را عریان نشان داده است و سوگمندانه به جای دیده و شنیده شدن نارضایتی و پاسخ حل کننده به  مساله دادن برخورد با غلظت و شدت در دستور کار قرار می‌گیرد که باز در مقابل توصیه امام علی قرار دارد که به مالک فرمود: اگر مردم بر تو به ستمگری گمان بردند، عذر خود را به آشکارا با آنان در میانه نه و با این کار از بدگمانی‌شان بکاه، که چون چنین کنی، خود را به عدالت پروده ای و با مردم مدارا نموده‌ای عذری که می‌آوری سبب می‌شود که تو به مقصود خود رسی و آنان نیز به حق راه یابند (نامه ۵۳ نهج البلاغه)

دراین خطاب امام عذرخواهی صادقانه را چاره کار می‌داند که از روز اول حوادث اخیر متاسفانه مورد بی توجهی قرار گرفت و بدتر از همه این که در تقابل با مردم عده‌ای جان باخته‌اند واین بزرگ‌ترین خطا و خطر است. باز به هشدار امام علی در ریختن خون باید توجه کرد که فرمود: بپرهیز از خونها و خونریزی‌های به ناحق زیرا هیچ چیز، بیش از خونریزی به ناحق، موجب کیفر خداوند نشود و بازخواستش را سبب نگردد و نعمتش را به زوال نکشد. پس مبادا که حکومت خود را با ریختن خون تقویت کنی، زیرا ریختن چنان خونی نه تنها حکومت را ناتوان و سست سازد، بلکه آن را از میان برمی  دارد یا به دیگران می‌سپارد. اگر مرتکب قتل عمدی شوی، نه در برابر خدا معذوری، نه در برابر من، زیرا قتل عمد موجب قصاص می‌شود. اگر به خطایی دچار گشتی و کسی را کشتی یا تازیانه‌ات، یا شمشیرت، یا دستت در عقوبت از حد درگذرانید و  به ناخواسته  مرتکب قتلی شدی، نباید گردن کشی و غرور قدرت تو مانع آید که خون بهای مقتول را به خانواده‌اش بپردازی. (نامه ۵۳ نهج البلاغه )

لذا باید به جای تقابل سخت به نسخه شفا بخش امام علی در به رسمیت شناختن حق اعتراض مردم و عمل نمودن به مطالبه به حق  رجوع نمود که فرمود: با من آن گونه که با زمامداران گردن کش سخن گفته می‌شود، حرف نزنید، و آن گونه که مردم خود را در برابر حاکمان تندخود و جبار حفظ می‌کنند، محدود نسازید و با چاپلوسی و تملق با من در نیامیزید و نپندارید که شنیدن سخن حق بر من گران می‌آید و یا خواهان آنم که مرا بزرگ دارید، زیرا کسی که شنیدن سخن حق و یا پیشنهاد انجام عدالت بر او سنگین باشد مسلماً عمل به آن دو برایش سخت‌تر و دشوارتر است. پس از گفتن حق، یا از مشورت در عدالت خودداری نکنید، زیرا خود را برتر از آن که اشتباه کنم و از آن ایمن باشم نمی‌دانم مگر آن که خداوند – کسی که به من از خودم مالک‌تر است – مرا حفظ فرماید (خطبه ۲۱۶ نهج البلاغه)

خلاصه، عامل اصلی پدید آمدن وضع فعلی بی عدالتی در توزیع امکانات و فرصت‌ها و برخوردار ساختن خودی‌ها و محروم نمودن اکثریت جامعه است و علت تداوم اعتراض‌ها نیز مقابله نادرست و دست به خشونت بردن است و راه اصلاح از اصلاح در روش برخورد آغاز می‌شود ابتدا باید به روش مسالمت آمیز در برخورد با اعتراض‌ها برگشت و در گام بعد نشانه‌هایی از شکستن حلقه‌های انحصار قدرت را به جامعه نشان داد و روی کار آوردن افرادی که مقبولیت مردمی و دانش لازم را دارند از جمله این موارد است. البته دو اقدام معترضان موضوع را پیچده ساخته است؛ اول برجسته شدن مطالبه کشف حجاب و دوم درخواست تغییر اصل نظام که این دو راه را بر اصلاح بسته می‌دارد اما به نظر می‌رسد هر دو مطالبه قابل تعدیل است و هیچ کدام مطالبه محوری ناراضیان به خصوص ناراضیان خاموش نیست و روش فعلی در مثل مطالبه تغییر نظام محصول تراکم مطالبات و عدم پاسخ گویی به خواسته‌ها  است واگر حاکمیت تغییرات درسطوح دیگر راصادقانه آغاز کند و مردم نسیم وزش تغییرات را حس کنند توقعات و مطالبات نیز در حد ممکن و مقبول سوق می‌یابد. در واقع بازگشت به اصلاح از جانب حاکمیت معترضان را نیز به روش و هدف اصلاحی بر می‌گرداند.

انتهای پیام