تنها عفت مرعشی به میدان آمد

 مطهره شفیعی در آرمان ملی نوشت: نمی‌توان انکار کرد زنان نقش محوری را در آغاز اعتراضات اخیر داشتند و مطالبات خود را مطرح کردند که البته نمی‌توان آنها را در تغییر مسیر اعتراضات مقصر دانست. از سوی دیگر شعار «زن، زندگی ، آزادی» نشانگر نقش زنان است که انکار نشد چنانکه آیت‌ا… جوادی آملی، ۱۲ آبان، در درس علوم القرآن تاکید کرد: «شعار «زن، زندگی، آزادی» را ما هم قبول داریم، حتی حجت‌الاسلام پناهیان تاکید دارد که «زن، زندگی، آزادی» شعار ماست. اکنون این سوال مطرح است که همسران روسای‌جمهور سابق و کنونی چه وضعیتی دارند و آیا در قبال اعتراضاتی که با محور زنان آغاز شد، موضع‌گیری کردند یا خیر.
 تنها زن حساس به خواست زنان
 تجربه عفت مرعشی همسر مرحوم آیت‌ا… هاشمی در موضوع حل مشکلات کشور بیش از همسران سایر روسای‌جمهور است چرا که او به گفته خودش: «تا يادم هست هميشه با سختي مواجه بوديم که البته در آن شيريني‌هايي نيز ديده مي‌شد، چه قبل و چه بعد از انقلاب، روزهايي که آقاي هاشمي را دستگير مي‌کردند و من تا چند هفته خبر نداشتم، او را به کجا برده‌اند، بايد دربه‌در به‌دنبال ايشان مي‌گشتم و مورد شماتت ديگران هم قرار مي‌گرفتم. بعد از انقلاب تا تثبيت انقلاب و نبودن امنيت و ترورها، نگران امنيت شيخ اکبر و بچه‌ها بودم و درخواست‌هاي مردم براي حل مشکلاتشان از من که بعضا کاري هم نمي‌توانستم براي آنها انجام بدهم، اذيتم مي‌کرد و ناراحت مي‌شدم.» او پس از بازداشت دخترش فائزه هم به مقام معظم رهبری نامه نوشت که در بخشی از آن آمده بود: «فائزه به جامعه اطراف خود حساس بود و حساس‌تر به امور زنان، به‌صورتي‌که از اوايل پيروزي انقلاب نگران ‌سبک زندگي زنان بود و ســعي مي‌کرد که مسئولان را از افراط ‌و تفريط نسبت به زنان پرهيز دهد.» در بخش دیگری از اين نامه آمده است: «آخر چرا بايد با زندانيان و نزديکان زنداني چنين رفتارهايي شود؟ من از آيت‌ا… خامنه‌اي مي‌خواهم که نه به‌عنوان رهبري، بلکه به‌عنوان کسي‌که از 60 سال پيش با او همزيستي و همکاري در مبارزه داشتيم مي‌خواهم که حقوق آنها و خانواده‌ها رعايت شود. به چه دليل فائزه نبايد بيش از يکماه با خانواده خود ملاقات داشته باشد يا از تلفن محروم شود؟» عفت مرعشی به‌واسطه سال‌های طولانی زندگی با آیت‌ا… هاشمی به یک سیاستمدار زبده تبدیل شده است. به‌عنوان مثال درباره کاندیداشدن زنان برای ریاست‌جمهوری تاکید دارد: «امکان نداره بگن زن‌ها نمی‌تونن رئیس‌جمهور بشن. اگر زنی هست که قدرت این کار مهم رو داره، حقشه که رئیس‌جمهور بشه.. ما زنان بزرگی داشتیم. مگه خانم دباغ خدا رحمتش کنه با هشت تا فرزند فرمانده سپاه نبود…» او تنها همسر یک رئیس‌جمهور بود که به اعتراضات اخیر واکنش نشان داد. 
  سکوت همسر روحانی
 صاحبه عربی، همسر و البته دخترخاله حسن روحانی است که هیچگاه وارد سیاست و حتی بخش حقوق زنان نشد. در اعتراضات اخبر هم او ترجیح  داد مانند همسرش سکوت کند.
  مخالف زنان یا شعار زنان 
 ‌اعظم‌السادات فراحی، همسر احمدی‌نژاد هم درباره اعتراضات اخیر سکوت کرده، اما از مواضع گذشته او می‌توان این گمانه را مطرح کرد که اعتقاد چندانی به حقوق زنان ندارد چنانکه نامه‌هایی که  در زمان ریاست‌جمهوری‌ همسرش به همسران روسای‌جمهور کشور دیگر می‌نوشت متفاوت از جایگاه همسر یک رئیس‌جمهور بود. از جمله در جریان حملات رژیم‌صهیونیستی به غزه در سال ۱۳۸۷ نامه‌ای به سوزان مبارک، همسر حسنی مبارک، رئیس‌جمهور وقت مصر درباره اهمیت رفع حصر غزه، تلاش در راستای کمک به مردم فلسطین و بازکردن گذرگاه رفح جهت جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی نوشت. در سال 89 همسر احمدی‌نژاد بنا به پیشنهاد مسئول سابق شورای فرهنگی اجتماعی زنان «منیره نوبخت» به جمع زنان تصمیم‌گیرنده در شورای فرهنگی اجتماعی زنان که زیرنظر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است پیوست اما خبری از موضع‌گیری‌های او درباره زنان نبود. از سوی دیگر برخی اقدامات احمدی‌نژاد سبب نارضایتی همسرش شده بود مانند عکس انداختنش با دختران بی‌حجاب. با درنظرگرفتن این موضوع چندان عجیب نیست که همسر احمدی‌نژاد موضعی درباره اعتراضات اخیر نداشته باشد. 
  سکوت همسر خاتمی 
 زهره صادقی اگرچه از نظر خانوادگی کاملا سیاسی محسوب می‌شود، زیرا او فرزند حجت‌الاسلام علی‌اکبر صادقی، خواهرزاده سیدموسی صدر، دخترخاله فاطمه طباطبایی (همسر سیداحمد خمینی) و صادق طباطبایی و همسر «سیدمحمد خاتمی» هم هست، اما در‌عین‌حال، هیچ‌وقت فعالیت سیاسیِ رسمی‌ای از او مشاهده نشده و بیشتر به کار‌های خیریه پرداخته است. «جمیله علم‌الهدی» همسر رئیس‌جمهور رئیسی و البته دختر آیت‌ا… «سیداحمد علم‌الهدی» نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد است که سعی ندارد فعالیت و مواضع سیاسی خود را پنهان کند. او بهمن سال گذشته به‌عنوان همسر رئیس‌جمهوری در مراسم گرامیداشت روز زن که با حضور وزیر امور خارجه، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده، همسران شهدا و همسران سفرای خارجی مقیم تهران در تالار وحدت برگزار شد، گفت: «در حال حاضر  چهاردهه از انقلاب اسلامی می‌گذرد و ما میراث‌دار انقلابیون و رهبران بزرگ‌مان هستیم. اگر بار انقلاب بر دوش ماست و قرار است به قله برسیم، باید ببینیم که در این مسیر چه کار ویژه‌ای زنان ما می‌توانند انجام دهند.» وی با بیان اینکه ما کار زیادی برعهده داریم، اظهارکرد: «در این مدت ۳ و ۴ سال (دولت سیزدهم) باید نشان دهیم که الگوی زن معاصر چیست؟ و  باید در این جهان پرغوغا و پر رقابت، حق زن را تبیین کنیم از جمله حق معنویت، حق آموزش، داشتن یک  زندگی خوب و…» علم‌الهدی درباره اعتراضات اخیر موضعی نداشت و این سوال مطرح شد که چگونه می‌خواهد بدون توجه به حقوق زنان به تحقق آنها بپردازد.

انتهای پیام