سیاست نادرست؛ ارتباط با یک طرف | چین زیرکانه از ایران فاصله گرفت

نامه نیوز نوشت: سفر اخیر رئیس‌جمهور چین به عربستان موضوعات متفاوتی را پیش روی ایران قرار داد؛ اینکه چه قدر می‌توان صرفا به شرق آسیا تکیه کرد؟ چه قدر نیاز است تا روابط تجاری ایران با غرب توسعه یابد؟ آیا لازمه تحقق این مهم رفع تحریم‌هاست؟ و اینکه اگر عربستان بتواند بازار نفت چین را تسخیر کند، سرنوشت همین میزان صادرات نفتی ایران چه می‌شود؟

صباح زنگنه، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «روابط چین با منطقه رابطه به لحاظ استراتژیک روشن است. چین نیاز به انرژی دارد و منطقه خلیج فارس هم دارنده انرژی است و مکمل یکدیگر هستند. چین از ایران به صورت اندک نفت می‌خرد و از عربستان هم می‌خرد؛ البته حدد چهاربرابر آنچه از ایران می‌خرد. نکته دیگر آنکه چین دنبال آن است منقطه خلیج فارس که دارای انرژی است دارای امنیت و ثبات باشد. جمهوری اسلامی هم یکی از بایگران منقطه‌ای است که در پی ثبات و امنیت است؛ پس حضور چین در منطقه خللی به برنامه‌های ایران وارد نمی‌کند».

او ادامه داد: «البته این را بگویم که مسائلی که در بیانیه میان عربستان و چین آمده است، نقطه ضعفی برای چین محسوب می‌شود که یا بی‌توجهی از سوی چینی‌ها صورت گرفته یا آنکه در پی دادوستدی عظیم چنین بیانیه‌ای از سوی چین امضا شده است. چین باید بداند و می‌داند که امنیت منطقه از سوی چه کشورهایی و مشخصا آمریکا برهم خورده است و می‌داند که گروه‌هایی مانند داعلش و القاعده امنیت منطقه را بر هم می‌زنند و خوب بود که به جای آنکه زیر بیانیه‌ای درباره ایران را امضا می‌کرد می‌گفت که درست نیست دو کشور در همین منطقه، کشور ضعیف همسایه خود را به جنگ بکشانند و مردم این کشور یعنی یمن را تحت شدیدترین فشارها قرار دهند. چین دچار اشتباه شد. در ایران هم به برخی تعهداتش عمل نکرده است؛ از جمله ریل سریع‌السیر تهران-مشهد که انجام نداد و پروژه نفتی آزادگان که از آن عقب‌نشینی کرد. با در نظرداشتن همه اینها باید گلایه جمهوری اسلامی ایران به دولت چین اعلام شود».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «ما باید کار خودمان را بکنیم و باید به جز اسرائیل با همه دنیا ارتباط حسنه داشته باشیم و در سیاست خارجی توازن برقرار کنیم. اگر ما از ظرفیت اقتصادی همه دنیا استفاده کنیم، کشورهایی مانند عربستان این خلأ را پر نمی‌کنند. این سیاست نادرستی است که فقط با یک سمت دنیا ارتباط داشته باشیم و بقیه کشورها را رها کنیم. می‌شود هم‌زمان که با روسیه و چین در ارتباط هستیم، با آمریکا و اروپا هم همکاری اقتصادی داشته باشیم».

زنگنه در پایان گفت: «چین با همه قدرت و توان مالی‌اش به دلیل حجم مبادلات بالای تجاری نمی‌تواند ارتباطش را با آمریکا مخدوش کند زیرا ضرر هنگفتی می‌کند. ایران باید بداند در این شرایط سیاست متوازن بهترین سیاست است. امروز مشاهده می‌کنیم به دلیل آنکه FATF را امضا نکرده‌ایم حتی خود چین هم نمی‌تواند به راحتی با ما ارتباط داشته باشد».

چین در بیانیه های جداگانه با عربستان و شورای همکاری خلیج فارس مواضعی درباره ایران اتخاذ کرد که کاملا مغایر با شعارهای شرق‌گرایانه دولت سیدابراهیم رئیسی بود.

علی بیگدلی در گفتگو با نامه نیوز درباره چرخش چین به سمت کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس مخصوصا عربستان سعودی گفت: رئیس جمهور چین زیرکانه به دعوت عربستان سعودی در شورای همکاری خلیج فارس شرکت کرد چون می خواست با همه این کشورها قراردادهای بلندمدت ببندد.

وی افزود: رئیس جمهور چین در حضور همه مقامات کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس این بیانیه ها را امضا کرد و هیچ راه فراری ندارد. جالب آنکه معاون وزیر امور خارجه ایران نیز خیلی با احتیاط سفیر چین را خواست و حتی برای این موضوع کلمه احضار را به کار نبرد، بلکه علت را «گفتگو و مذاکره» اعلام کرد. حتی آقای امیرعبداللهیان نیز در واکنش به بیانیه های صادر شده هیچ اشاره ای به نام چین نکرد.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه بن سلمان امروز دوست صمیمی پوتین و رئیس جمهور چین است، اظهار کرد: چین با آگاهی و اطلاعات دقیق بیانیه با عربستان و شورای همکاری خلیج فارس را امضا کرد چون دنبال منافع ملی خودش است و می خواهد بازار وسیع تری برای عرضه محصولاتش به دست آورد.

وی افزود: معادلات جدید بعد از سفر رئیس جمهور چین به عربستان می توان بین تهران و پکن فاصله بیاندازد و روابط ما با شیخ نشینان خلیج فارس نیز را بیشتر دچار خدشه کند. در موضوع جزایر سه گانه هم اکنون چینی ها قدری عقب نشینی کردند و گفتند چنین بندی را در بیانیه امضا نکردند اما این ادعای آنها صحت ندارد چون عربستان و امارات هیچ گاه بدون هماهنگی با چین نمی آیند یک بند به بیانیه مشترک اضافه کنند.

بیگدلی درباره مواضع محتاطانه دولت رئیسی در قبال چین بیان کرد: ما به دلیل تنفر از غرب بی حساب و کتاب خودمان را به آغوش شرق انداختیم حال آنکه چین و روسیه هیچ کدام دوست استراتژیک ما نیستند و تلاش می کنند سطح روابط شان را با ما کاهش دهند تا خواسته شیخ نشین ها تأمین شود و به بازار وسیعتری برسند.

وی محور قدرت چین را براساس بازرگانی خواند و افزود: امروز چین با امضای این بیانیه ها نشان داد که از ما فاصله گرفته است. و پیش بینی می شود با مواضع محتاطانه دولت ایران فاصله گیری چینی ها از ما عمیق تر و گسترده تر شود. یکی از مصادیق آن نیز می تواند این باشد که چین میزان خرید نفت از ما را کاهش دهد، شاید دولت ما نیز از همین موضوع نگران است که خیلی واکنش محکمی نشان نداد چون نمی خواهد چین را از دست دهد.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی گفت: هم اکنون که دولت ایران تحت فشار غرب است، ناچارا باید قدری از بار سنگین دو کشور روسیه و چین را به دوش بگیرد.

انتهای پیام