محمدعلی مهتدی: نقض آتشبس دور از ذهن نیست
نمیتوانیم بگوییم که تصمیمگیریهای وزیر خارجه و دستگاه دیپلماسی آمریکا، با پنتاگون و نهادهای عملیاتی و امنیتی این کشور هماهنگ نشده است، چراکه این توافق، بحث بر سر منافع آمریکا در زمین بازی سوریه بوده است.
«محمدعلی مهتدی» کارشناس ارشد مسائل بینالملل در تشریح دلایل حمله جنگندههای آمریکا به نیروهای ارتش سوریه در «دیرالزور» در گفتوگو با ایلنا تصریح کرد: باید توجه داشت که آمریکاییها بارها مشابه بمباران ارتش سوریه در دیرالزور را در عراق و سوریه صورت دادهاند و بعدها اعلام کردند که بمباران مواضع به اشتباه صورت گرفته است. این ادعا که از سالیان گذشته تاکنون ادامه دارد، طبیعتاً مورد قبول نخواهد بود. چراکه امکانات گسترده ماهوارهای و مخابراتی آمریکاییها نمیتواند محلی از تردید را برای اینکه بخواهند ادعا کنند اشتباهی در بمباران اطراف رخ داده است، به وجود آورد. در برخی از ادعاهای آنها آمده است که به دلیل نزدیک بودن موقعیت نیروهای ارتش سوریه به مواضع داعش که هدف اصلی از سوی آمریکاییها اعلام شده است، خطای تاکتیکی رخ داده است و نهایتاً شاهد بودیم که ۶۲ نظامی ارتش سوریه کشته و ۱۰۰ نفر زخمی شدند.
وی افزود: پس از توافق میان آمریکا و روسیه بر سر آتشبس سوریه که مذاکرهکنندگان آن وزرای خارجه دو کشور بودند، اخباری در رسانهها مبنی بر اینکه متن توافق محرمانه است، منتشر شد که نگرانی بسیاری از مفسران و کارشناسان این حوزه را برانگیخت. عدهای بر این عقیده بودند و حتی در محافل غربی این ادعا مطرح شد که اختلافنظر میان پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا بر سر توافق صورت گرفته، مطرح بوده است. اما واقعیت این است، زمانی که شخصی مانند جان کری با تمامی اختیارات روبهروی همتای روس خود بر سر میز مذاکره مینشیند و قرار است در خصوص چنین توافقی گفتوگو و چانهزنی کند، بدون شک اختیارات بسیار زیادی نه تنها از سمت وزارت خارجه بلکه از سوی یک کشور مانند ایالات متحده به وی داده شده است. به بیان دیگر نمیتوانیم بگوییم که تصمیمگیریهای جانکری و دستگاه دیپلماسی آمریکا، با پنتاگون و نهادهای عملیاتی و امنیتی آمریکا هماهنگ نشده است. چراکه این توافق، بحث بر سر منافع آمریکا در زمین بازی سوریه بوده است.
اگر بخواهیم دلایل حمله جنگندههای ائتلاف غربی را به مواضع ارتش سوریه تشریح کنیم، باید بگوییم که پیشرویها و دستاوردهایی که ارتش سوریه در حلب و حومه دمشق مانند داریا و در هفتهها و ماههای اخیر داشته است، موجب شد تا آمریکاییها به فکر انتقامگیری از آنها بیفتند که نهایتاً شاهد بمباران مواضع ارتش بودیم.
این تحلیلگر مسائل منطقه در پاسخ به این پرسش که چرا جزئیات توافق میان آمریکا و روسیه بر سر آتشبس منتشر نشده است، گفت: اینکه چرا جزئیات توافق میان واشنگتن و مسکو منتشر نشده و شخصی مانند ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل نسبت به آن اعتراض و حتی تهدید به افشای آن میکند، تنها در یک محور میتواند قابلیت بررسی داشته باشد. این محور، عدم پایبندی آمریکا به توافق آتشبس و قصد آنها برای عدم اجرای توافق با روسیه است. به طوری که در حالت فعلی و با توجه به وضعیت شکننده آتشبس و اوضاع و احوال میدانی در سوریه، روسها در مورد بمباران مواضع ارتش سوریه توسط آمریکا کوتاه نخواهند آمد و این نشان از وجود یک «شکاف میان دو بازیگر اصلی» در پرونده سوریه دارد.
دیرالزور نزدیک مرز عراق و سوریه قرار دارد. ارتش سوریه قصد داشت تا پس از پاکسازی شهر «تدمر» نیروهای خود را به سمت دیرالزور اعزام کند و در آنجا قصد بر این بود که بتواند داعش را در مرز عراق و سوریه کنترل کند که در این حالت ضریب نفوذ تروریستها در مرز عراق و سوریه کاهش پیدا میکرد و نقل و انتقال تسلیحات و ورود و خروج تروریستها مختل میشد. اما منابع محلی اعلام کردند که آمریکاییها از مرز اردن تعدادی نیرو وارد آن منطقه کردهاند و همین موضوع میتواند دلیلی برای بمباران این نقطه باشد. البته به رغم تلفاتی که ارتش سوریه داده است، مجدداً فرودگاه دیرالزور و محیط پیرامونی آن توسط ارتش پاکسازی شده و مقابله با تروریستها در آنجا ادامه دارد.
وی در پایان عنوان کرد: به نظر میرسد آتشبس فعلی که میان روسیه و آمریکا به توافق رسیده و عملی شده است، نقض شود و عملیات گستردهای علیه تروریستها صورت گیرد. از این رو انتظار نداریم آمریکا و روسیه بتوانند در یک اتاق عملیاتی در خصوص مباحث میدانی سوریه با یکدیگر کنار بیایند و بتوانند علیه تروریستها فعالیت مشترک داشته باشند. بنابراین احتمال دارد به همریختگی جدیدی در سوریه از حیث سیاسی و سپس سرایت آن به محور عملیاتی در این کشور صورت گیرد.
انتهای پیام