خاطرات هاشمی | ماجراهای لغو سفر خاتمی به فرانسه به‌خاطر سرو مشروب
انصاف نیوز: بخش‌هایی از خاطرات روزنوشت آیت‌الله اکبر هاشمی در سال ۱۳۷۸ (هشتم تا سیزدهم فروردین) را در ادامه می‌خوانید:
يكشنبه 8 فروردين 1378
- در منزل بودم. اكثر وقتم به مطالعه كتاب گياه شناسي پايه، تأليف دكتر [احمد] قهرمان گذشت. براي مسأله زوجيت كه بنا دارم در نمازجمعه آينده به عنوان معجزه علمي قرآن مطرح كنم، مطالب جالبي به دست آوردم.
- عفت، همراه فائزه به باغ حميد لاهوتي در منطقه تنگرای گنبد [در استان گلستان] رفت. ظهر محسن آمد و ساندويچ هم آورد. سرماخوردگي دارم؛ با مُسكن آثار آن را تخفيف مي‌دهم. محسن، [رییس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)]، از پيشنهاد فني و مالي درازمدت چيني‌ها، براي امتداد متروی خط يك تا فرودگاه بين‌المللي امام گفت.
- آيت‌الله خامنه‌اي، امروز به منطقه شلمچه، به عنوان زيارت شهداي شلمچه رفته‌اند و در آنجا در تقويت ايثارگران و حزب‌الله و روحانيت صحبت كرده‌اند. به نظر مي‌رسد، در سال جديد، بناي حضور بيشتري در صحنه‌ها و مسایل اختلافي دارند.
دوشنبه 9 فروردين 1378
- به دفترم رفتم. پيش از ظهر و بعد از ظهر، جمع زيادي از مديران و وزرا و نمايندگان مجلس و كاركنان مجمع [تشخیص مصلحت نظام]، براي ديدار عيد آمدند. با بعضي به تناسب مسئوليت‌هايشان مذاكراتي داشتيم؛ منجمله با آقاي دكتر [عیسی] كلانتري، وزيركشاورزي كه گفت، علي‌رغم بارندگي‌هاي خوب اخير، حدود سی درصد از كشت ديم امسال از دست رفته است؛ سرمازدگي مهمي نداشته‌ايم، با اينكه مجموعاً زمستان گرمي داشتيم. درختان هنوز به شكوفه ننشسته‌اند؛ به خاطر اينكه به صورت تناوبي هوا سرد و گرم مي‌شده و هر بار كه سرد مي‌شود، آمادگي نباتات كه بر اثر گرما شروع شده، صفر مي‌شود. گفت، عدم پذيرش حذف مشروبات الكلي در شام رسمي در سفر آقاي [سیدمحمد] خاتمي، [رییس‌جمهور] به فرانسه، علامت خوبي نيست.
- عصر آقاي [عبدالواحد موسوی] لاري، وزيركشور و معاونانش آمدند. توضيحاتي دربارة انتخابات شوراها دادند. از نتايج اظهار رضايت دارند، ولي ظاهراً با مكنونات قلبي فاصله دارد؛ چون مجموع آرای طرفداران دولت كم است. اميد دارند، مستقل‌ها به سوي دولت متمايل بشوند. از من خواستند، براي رفع مشكلات حل نشده از سوي [هیأت] نظارت، كمك كنم. از نظارت در انتخابات مجلس [ششم] كه به عهده شوراي نگهبان است، نگرا‌ن‌اند و لوايح و طرح‌هايي به مجلس داده‌اند كه اختيارات شوراي نگهبان را كم كنند.
- آقاي [بیژن نامدار] زنگنه، وزير نفت، از اصلاح قيمت نفت خوشحال است. اميدوار است، بالا رفتن قيمت ادامه يابد و پايدار بماند. گفتم، مراقبت لازم است كه توليدكنندگان، تخلف از سهميه‌ها نكنند. ايران، ریيس كميسيون نظارت است و تخلف احتمالي خود ايران، ممكن است كار را دشواركند؛ چون بحث مأخذ كم‌كردن سهم توليد نفت ايران مبهم است.
- دفتر ریيس‌جمهور اعلان كرد كه به خاطر عدم مراعات شئون و آداب اسلامي در مورد تشريفات ميهماني ریيس‌جمهور در فرانسه، سفر به این کشور در زمان مقرر انجام نمي‌شود. مدتي بحث و مذاكره بود، بر سر اينكه مشروبات الكلي در مراسم ضيافت رسمي باشد، يا نباشد. فرانسوي‌ها گفته‌اند، آقاي [ژاک] شيراك، نمي‌خواهد اولين ریيس‌جمهوری باشد كه اين سنت هميشگي فرانسه را كه در میهماني‌هاي رسمي، شراب سرو مي‌شود، نقض‌كند. باتوجه به اهميت اين سفر، لغو آن باعث بحث‌ها و تحليل‌هاي فراوان خواهد شد. در سال‌هاي اول انقلاب، آيت‌الله خامنه‌اي در سفر به آفريقا، در مورد میهماني [رابرت موگابه]، ریيس‌جمهور زيمبابوه، همين بحث و جنجال را داشتند. شب در دفترم خوابيدم. تا ديروقت در مورد اينترنت، مطالعه و با آن كاركردم.
سه‌شنبه 10 فروردين 1378
- امروز هم ظهر و عصر، عمده وقتم با ملاقات‌هاي مديران و شخصيت‌هاي كشور گذشت. با دكتر [علی‌اکبر] ولايتي، [مشاور رهبری در امور بین‌الملل]، دربارة مسایل كوزوو و موضوع روسيه بحث شد. انتظار بيشتري از روسيه بود كه از قدرت نظامي‌اش، براي دفاع از صربستان كه متحد ديرين روسيه است، بيشتر استفاده كنند.
- با آقاي [محمدعلی] ابطحي، ریيس دفتر آقاي خاتمي، دربارة علل لغو سفر به فرانسه صبحت شد. گفت، مذاكرات آقاي [علیرضا] معيري، سفيرمان در پاريس به خاطر وجود شراب در ميهماني به بن‌بست رسيد. فرانسوي‌ها قاطعانه گفتند كه نمي‌توانيم حذف شراب را در ميهماني آقاي خاتمي بپذيريم. آقاي [فدریکو] مايور، ریيس يونسكو، به بهانه سخنراني كه بنا بود آقاي خاتمي در يونسكو داشته باشد، واسطه شد كه حل كند؛ او هم موفق نشد. به علاوه، فرانسوي‌ها مسأله را به رسانه‌ها هم كشاندند و ما ديديم كه اگر رسماً زودتر اعلان نكنيم، ضرر مي‌كنيم؛ لذا در اعلان لغو سفر در زمان مقرر پيشقدم شديم، با حفظ اصل مسافرت در زمان مناسب. قرار است فرانسه هم چنين اعلان بنمايد.
- آقاي [محمدعلی] ابطحي، [رییس‌دفتر رییس‌جمهور] و بسياري از همفكرانش از جناح چپ، در اين ملاقات از خطبه‌هاي جمعه آقاي [محمد] يزدي، [رییس قوه قضاییه] انتقاد كردند كه با لحن تند و تهديد و ارعاب صحبت كرده و به جاي رويه دوستانه و آشتي‌جويانه، صحبت از دستگيري، تعقيب و مجازات كرده و به خصوص در مورد وزارت ارشاد و روزنامه‌ها و بسياري از آنها هم نگران بازداشت آقاي [غلامحسین] كرباسچي، بعد از تعطيلات نوروزي هستند و از من براي كمك به تلطيف فضاي سياسي كشور، استمداد مي‌كردند. آقاي [اسحاق] جهانگيري گفت كه آقاي [مرتضی] مقتدايي، رسماً به آقاي [محسن] نوربخش گفته است كه حكم تجديدنظر آقاي كرباسچي اجرا مي‌شود.
- دكتر [حسن] حبيبي، [معاون اول رییس‌جمهور]، شرحي از كارهاي گروه حكميت داد و مشكلي كه هنوز در مورد رد بعضي از نامزدهاي رأي‌آورده دارند و در مورد سياست‌هاي كلي برنامه سوم صحبت شدكه مصوبات دولت را براي بررسي به مجمع [تشخیص مصلحت نظام] بياورند.
- آقاي [محمدباقر] نويسي، ریيس دفتر آقاي [علی‌اکبر] ناطق [نوری، رییس مجلس شورای اسلامی]، در مورد مذاكراتش با آقايان ناطق و [مهدی] كروبي گفت و اينكه هر دو نفر آنها و بسياري از شخصيت‌هاي ديگر، انتظار دارند كه براي جمع‌كردن مشكلات و نزاع‌ها، من دخالت كنم. گفت، آقاي كروبي قبول دارد كه دولت آقاي خاتمي، موفق نبوده و با اين وضع آرا، نگران مشكلات ناشي از فعال شدن شوراها است. به آقاي [سیدمحسن] يحيوي، [نماینده تهران] با شرح وضع انتخابات گفته شد كه كيفيت نظارت و اظهارات نسنجيده آقاي [علی] موحدي ساوجي، [نماینده تهران] و ديگران و عقب‌نشيني‌ها، به ضرر جناح خودشان شد.
- آقاي [مسعود] نيلي، معاون سازمان برنامه و بودجه گفت، روزهاي آخر سال امكان پرداخت عيدي معلمان نبود و با كسب اجازه از رهبري، مبلغ 60 ميليارد تومان، استقراض جديد از بانك مركزي شد؛ با اينكه دولت آقاي خاتمي، به صورت ظاهر، با اين گونه اجازه‌هاي فوق قانون مخالفت مي‌كنند. آقاي دكتر [حسن] حبيبي، [معاون اول رییس‌جمهور و عضو شورای نگهبان] هم گفت، آیين‌نامه قانون انتخابات شوراها كه در دولت تصويب شده بود، از نظر شوراي نگهبان، مخالف قانون اساسي بوده و مي‌خواستند چند روز قبل از انتخابات، آن را باطل كنند و خود ايشان، مشكل را با رهبري مطرح كرده‌اند كه رهبري به شوراي نگهبان تذكر داده‌اندكه صرف نظر كنند، چون باعث لغو برنامه انتخابات مي‌شود و فتنه‌زا است؛ اينجا هم دولت، برخلاف اظهارات پايبندي به قانون اساسي عمل كرده‌اند.
- به آقاي [عطاءالله] مهاجراني، [وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی] كه همراه جمعي از وزرا آمده بودند، گفتم مخالفت‌هاي با ايشان را خيلي وسيع مي‌بينم؛ خوب است براي پيشگيري از اقدامات تندتر، فكري بكنند. آقاي علي خاتمي، ریيس بازرسي ويژه [رییس‌جمهور] و مديرانش آمدند. گزارشي از نحوه كار دادند وكمك فكري خواستند. گفتم با محسن كه هشت سال ریيس دفتر بازرسي ويژه ریيس‌جمهور بود، مشورت كنند، سپس براي مذاكره بيايند. فائزه از تنگرا [در استان گلستان]، تلفني خبر سلامتي خود و همراهان را داد.
چهار‌شنبه 11 فروردين 1378
- آقاي دكتر [فریدون] قاسم‌زاده، [مدیرعامل شرکت افرانت] آمد. توضيحاتي دربارة انواع كاربردهاي ارتباطي اينترنت داد و نقشي كه در سرعت عمل در بازرگاني، مسایل علمي و تحقيقات، كم‌شدن هزينه‌هاي بازرگاني و مناقصه‌ها و مزايده‌ها، حذف كاغذ و مركب و منشي و پست و تلفن و ارتباطات دارد. برنامه‌هاي خودش براي ترويج بهره‌گيري از اين امتيازات مهم در كشور، منجمله طرح معرفي نيروهاي فني و علمي و متخصص هر رشته را ارایه داد. با خواست وزارت صنايع، اخيراً براي تقويت استفاده از اينترنت داده شده و براي كاريابي و نيرويابي كمك كرده است. راه‌هاي حفظ و حراست از اطلاعات محرمانه و اسناد مهم را نيز توضيح داد.
- سپس گروه‌گروه ملاقاتي‌ها براي عيد ديدني‌آمدند. آقاي [محسن] نوربخش، [رییس‌کل بانک مرکزی]، از اصلاح قيمت نفت خوشحال است و اميدوار شده كه وام صندوق بين‌المللي پول تصويب شود. گفت، جز آمريكا همه اعضا، موافق وام به ايران‌اند. خواست كه در مورد آقاي [غلامحسین] كرباسچي، [شهردار تهران]، دخالت بيشتري بكنم. گفتم، [حزب] كارگزاران سازندگي، فلسفه وجودي خودشان را فراموش كرده‌اند و اگر اين محور توليد و سازندگي را از دست بدهند، محور ديگري كه بتواند مردم را متوجه آنها كند، ندارند و گروه قدرت‌طلب معرفي مي‌شوند.
- آقاي [کمال] خرازي، [وزیرامور خارجه]، شرحي از مذاكره با سران سعودي و مذاكره تلفني با وزير امورخارجه روسيه و مسایل يوگسلاوي داد. گفتم، سياست چندپهلوي وزارت امورخارجه خوب نبود. سخنگوي وزارت امورخارجه، تهاجم ناتو را محكوم كرد؛ بدون ذكر مظلوميت مسلمانان [کوزوو] در مقابل صرب‌ها و جنايات صرب‌ها و اين باعث ناراحتي مسلمانان شد. گرچه اظهارات و اقدامات بعدي، كمي جبران كرده، ولي انتظار مسلمانان از ايران، غير از اين است. گفت، آقاي [هادی] نژادحسينيان، [نماینده دایم ایران در سازمان ملل]، از آمريكا خبر داده كه بناست فائزه ما به آمريكا برود و قرار است، بعضي از خانم‌هاي شخصيت سياسي رسمي آمريكا هم در جلسات او حاضر شوند. گفتم، موافق نيستم و خودش هم موافق نبوده و هنوز هم قطعيت سفر و برنامه‌ها را به من نگفته است.
در رسانه‌هاي جهاني، بحث لغو سفر آقاي [سیدمحمد] خاتمي، [رییس‌جمهور] به فرانسه، مورد بحث و تحليل است. شب به خانه آمدم. عفت هم از تنگرا برگشته بود؛ اما خيلي خسته و كوفته از راه طولاني.
پنج‌شنبه 12 فروردين 1378
- ظهر محسن و فائزه و بچه‌هايشان اينجا بودند. به فائزه گفتم، سفر به آمريكا را انجام ندهد. گفت، آقاي [هادی] نژادحسينيان، [نماینده دایم ایران در سازمان ملل]، مثبت ارزيابي مي‌كند و دعوت‌كننده، انجمن غيردولتي است. محسن، [مدیرعامل شرکت متروی تهران]، گزارشي از وضعيت كار قطار سريع‌السیر تهران – كرج داد.
- بيشتر وقتم به مطالعه مربوط به زوجيت در مورد موجودات زمين و به خصوص گياهان گذشت. براي خطبه جمعه مطالعه كردم و نيز چند روز خاطرات عقب افتاده را نوشتم. خط ارسال خبر كامپيوترم خراب بود كه شب فعال شد. ياسر آمد و گزارشي از سفر به مالزي و برونئي داد.
جمعه 13 فروردين 1378
- پيش از ظهر در منزل براي خطبه‌ها مطالعه مي‌كردم. ظهر عفت و محسن به مزرعه‌اي در جاده ساوه رفتند؛ ياسر و محسن هم سهمي از آن پسته‌كاري دارند. فائزه و ياسر و بچه‌ها میهمان ما بودند. با فائزه راجع به سفر به نيويورك صحبت شد و قانعش‌كردم كه مصلحت نيست.
- براي اقامه جمعه به دانشگاه تهران رفتم. قبل از شروع خطبه‌ها، با آقاي [علی‌اکبر] ناطق نوري، [رییس مجلس] كه به نماز آمده بود، دربارة ساختمان جديد مجلس صحبت كرديم. خواست كه براي بازديد بروم و گفت، تا آخر همين دوره تمام مي‌شود و انتقال به آنجا در دورة آينده مجلس خواهد بود.
- عصر مطالعه دربارة علوم اخلاقي را شروع كردم؛ براي يك فصل جديد در خطبه‌هاي جمعه. امروز در خطبه‌ها گفتم كه فصل اعجاز علمي قرآن، با اين خطبه كه دربارة «اصل زوجيت» موجودات در قرآن بود، بسته مي‌شود.
- ديشب خواب ديدم، در جاده كوهستاني بوديم و يك تروريست ضدانقلاب، براي سوءقصد به ماشين من نزديك شد كه با لگدي او را از كوه به پايين پرت كردم و هواپيمايي هم در بالاي سرم تهديد داشت كه آن هم نتوانست كاري بكند؛ احتمالاً حادثه در پيش باشد.
منبع: کتاب «حضور و انصراف»؛ خاطرات هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۷۸
انتهای پیام
