وحید بهمن: تمامیت ارضی مهم بود چه رضا پهلوی می‌گفت چه نمی‌گفت

وحید بهمن، پژوهشگر تاریخ، درباره‌ی حرف رضا پهلوی، فرزند شاه سابق، از تمامیت ارضی می‌گوید: تمامیت ارضی ایران چیزی نیست که چون او این را گفته پس مهم است؛ این یک اصل واضح، غیرقابل مذاکره و بنیان و اساس کشور ایران و ملت ایران است. در قانون اساسی دموکرات‌ترین کشورهای جهان به مانند نروژ و فرانسه هم ما این عبارت را که «این کشور غیرقابل تجزیه است» را می‌بینیم.

به گزارش انصاف نیوز، آقای بهمن در گفت‌وگویی با یک شبکه‌ی تلویزیونی که در صفحه‌ی شخصی خود منتشر کرده، درباره‌ی چرایی ایجاد واکنش‌هایی در اپوزیسیون به تمامیت ارضی، گفت:

این موضوع به ویژه از طرف یک‌سری «گروه‌های ضد کردی» مطرح می‌شود. اینها اعتقادی به تمامیت ارضی ایران ندارند، این حرف وحید بهمن و یا شخص دیگری نیست؛ اینها بارها بر این موضوع تاکید کردند. شما مقدمه‌ی اساسنامه‌ی حزب دموکرات کردستان ایران را بخوانید نوشته (عین عبارت است) «تجزیه‌طلبی حق است، گناه نیست». عزیزانی که می‌خواهند بخوانند بروند نسخه‌ی نهایی ۲۰۱۸ را برای انتخابات ۲۰۱۸ آنها بخوانند.

و یا آن یکی گروهک ضد کردی که ما می‌بینیم در این روزها دبیرکلش توسط تلویزیون‌های دیگر پروموت و تبلیغات می‌شود و اشخاصی که به نسبت شناخته‌شده هستند بارها مطرح می‌شود می‌آید مصاحبه می‌کند و می‌گوید «ملت کرد یک ملت مستقل تاریخی است»، یک دروغ تاریخی. یعنی اینها اصلا اعتقادی به اینکه کردها بخشی از ملت ایران و کشور ایران هستند ندارند بعد شما یا من نوعی انتظار داریم که اینها پایبندی به تمامیت ارضی ایران داشته باشند؟!

چون بنیان فکری اینها بر این اساس است که یک ملت جداگانه‌ای دارند که باید صاحب کشور مستقلی بشود. اگر الان و در این شرایط مانند استخوانی در گلو نه می‌توانند این را عملی [کنند] و روشن بگویند دلیلش فقط و فقط این است که با واکنش جدی ملت ایران و به ویژه هموطنان کردمان روبرو خواهند شد.

جمع‌بندی سخن اینکه این موضوع فقط و فقط به آن بنیان فکری‌شان بر می‌گردد؛ اینها اعتقادی به تمامیت ارضی ایران و ملت یکپارچه‌ی ایران ندارند، به همین دلیل وقتی می‌گویم «گروه‌های ضد کردی» دلیلم برای این سخن روشن است، اینها از سال ۶۳ تا سال ۶۷ به جان همدیگر افتاده بودند. تعارف که نداریم اینها یعنی کومله و دموکرات از سال ۶۳ تا ۶۷ به جان همدیگر افتاده بودند، هزاران هموطن کرد در جنگ این دو با یکدیگر کشته شدند. اینها از کولبر بیچاره خراج می‌گیرند، یعنی اینها تعیین می‌کنند که کدام هموطن کرد کولبری انجام دهد، اینها تعیین می‌کنند شاهراه قاچاق کالا و مواد مخدر ایران را. بعد به یکباره می‌بینیم برخی از تلویزیون‌ها و افراد شناخته‌شده اینها را احیای قلبی می‌کنند و به‌عنوان «دلسوز ملت ایران» می‌خواهند اینها را به ما قالب کنند. اینطور نمی‌شود؛ اینها سابقه‌ی بسیار تاریکی دارند که ابتدا باید به آن سابقه‌ی تاریک‌شان پرداخته شود و پاسخگو باشند به مانند کردکشی که در سال‌های گذشته انجام دادند.

فرمان محرمانه‌ی مسکو به جدایی‌طلبی آذربایجان و مهاباد

وحید بهمن در پاسخ به این سوال که «جمهوری‌های خودخوانده‌ی مهاباد و آذربایجان چه ویژگی‌هایی داشتند که منجر به تهدید جدی تمامیت ارضی ایران شد؟» گفت:

برای شناخت این موضوع ما باید به شش ماه قبل‌تر از تشکیل این جمهوری‌ها برگردیم در شهر مسکو استالین در ۶ جولای ۱۹۴۵ طی فرمانی محرمانه دستور آغاز حرکت‌ها و جنبش‌های جدایی‌طلبانه [می‌دهد] لطفا بینندگان عزیز به این واژه دقت بفرمایید separatist movements یعنی نه خودمختاری است در ذهن استالین و تشکیلاتش نه چیز دیگری بلکه به روشنی دستور آغاز جنبش‌های جدایی‌طلبانه را به شکل محرمانه می‌دهد. و در ماه دسامبر ۱۹۴۵ قاضی محمد به باکو می‌رود و با میرجعفر باقراف دیدار می‌کند و دستورات لازم را دریافت می‌کند.

یک نکته‌ی دیگر که باید اینجا اضافه کنم این است که اینها گمارده و انتخاب‌شده‌ی مسکو بودند و حرکت خودجوشی نبوده‌. برای فهم این موضوع من می‌توانم به مناصب پیشین قاضی محمد اشاره کنم، این شخص رئیس معارف مهاباد بود، زمین‌دار و ملّاک معروفی در مهاباد بود، رئیس شیر و خورشید مهاباد بود، حقوق‌بگیر و کارگزار دولت شاهنشاهی ایران بود اما چون در مسکو انتخاب شده بود به مانند پیشه‌وری این اختیارات به او داده شد. در ژانویه‌ی ۱۹۴۶، ۱۲۰۰ تفنگ به همراه مهمات و در ماه بعدش ۵۰۰۰ تفنگ به همراه مهمات و همچنین پشتیبانی مالی برای قاضی محمد فرستاده شد.

اگر کوتاه بخواهم دلایل اینکه این حرکت‌ها تجزیه‌طلبانه بوده نه خودمختاری ذیل دولت ایران اشاره کنم آشکارا رفتارهایی بود که اینها از خودشان نشان می‌دادند به ویژه در شش ماه دوم؛ به مانند تشکیل وزارت جنگ (وزیر جنگ قاضی محمد، محمدحسین سیف قاضی عموزاده‌ی خودش بود)، تشکیل وزارت خارجه و فرستادن سفیر و نماینده به تبریز و باکو، هم‌چنین تشکیل ارتش جداگانه، یعنی اینها ارتش جداگانه هم تشکیل داده بودند جدای از ارتش شاهنشاهی ایران. هم در آذربایجان این اتفاق افتاده بود هم در مهاباد.

هم‌چنین به ویژه در مورد قاضی محمد که سالگرد تشکیل دولت خودخوانده‌اش است می‌بینیم که اینها یک بار هم در مراسم‌های رسمی‌شان درفش و پرچم شیر و خورشید، نشان ایران را به کار نبردند و آن پرچم ساختگی خود را همواره به کار می‌بردند.

جمیع این دلایلی که عرض کردم نشانگر این نکته بوده که شش ماه قبل از دو بهمن که استالین و مسکو تصمیم گرفت برای ایجاد حرکت‌های جدایی‌طلبانه در همان راستا حرکت کردند و تمام هم‌ّوغم‌ّشان هم در همان راستا بود ولی این حرکت ناموفق بود. من مهمترین دلیل این موضوع را خواست شاه می‌دانم که تصمیم گرفتند در مقابل این دسیسه بایستند و تا آخرین لحظه هم کوتاه نیامدند. حتی با موضوع دادن خودمختاری در تداوم پس از فروپاشی این دولت‌ها هم مخالفت کردند که حرکت بسیار درستی بود و پایان‌دهنده‌ی این حرکت جدایی‌طلبانه بود.

انتهای پیام