ناصر آملی: آیت الله منتظری به فضای حوزه‌های علمیه محدود نشد

«ناصر آملی»، آیت الله منتظری را از بنیان گذاران انقلاب و از فقهای حوزوی خواند که مقید به قواعد اندیشه اسلامی بود و گفت: آیت الله منتظری هیچگاه محدود به فضای حوزه‌های علمیه نشدند.

به گزارش انصاف نیوز، ناصر آملی، سردبیر سابق روزنامه خراسان، دیشب در دفتر حزب کارگزاران سازندگی شعبه‌ی خراسان رضوی، به مرور زندگی و اندیشه‌های سیاسی مرحوم آیت الله منتظری و مرحوم احمد قابل، پژوهشگر دینی پرداخت.

وی با بیان این که پهنه‌ی تفکرات احمد قابل تنها با یک نشست و جلسه قابل تحلیل و تفسیر نیست، گفت: امیدوارم شخصیت آنانی که در هر عرصه و زمینه‌ای به مجاهدت‌های علمی دست زدند، پیش از آنکه حسرت فقدانشان را متحمل شویم درک کنیم.

احمد قابل مسلط و مقید به اصول و ارکان دینی بود

وی با اشاره به خاطره‌ای از مرحوم قابل، او را طلبه‌ی حوزوی و مسلط و مقید به اصول دینی دانست و تصریح کرد: ایشان در جلسه‌ای با طلاب دفتر تبلیغات شروع به تبادل نظر کردند اما هنگامی که اذان شد میانه‌ی جلسه خودشان برای نماز شتافتند.

آیت الله منتظری پایبند به قواعد اندیشه‌ی اسلامی بود

آملی، درباره‌ی آیت الله منتظری نیز گفت: شخصیتی از آیت الله منتظری که در سال‌های آغازین انقلاب اسلامی سراغ داشتیم با شخصیت ایشان در سال‌های اواخر عمر کاملاً متفاوت بود.

وی با اشاره به مواضع آیت الله منتظری یادآور شد: آیت الله منتظری آن زمان تبدیل به یک نماد اخلاقی می‌شود و همان احمد قابل تبدیل به شخصیتی می‌شود که در برابر اندیشه‌های منجمد فرضیه‌های کاربردی ارائه می‌کند، به نحوی که چندی پیش در برابر پرسش خانمی مبنی بر رعایت حجاب این چنینی در کشورهای غربی گفته بودند به فتوای یکی از فقها مراجعه کنید. این خانم پس از تعجب نسبت به نظر فقها در باره‌ی حجاب، به نظر احمد قابل مراجعه کرده بود که پوشش مو را واجب نمی‌دانست.

تحول تفکر سیاسی مراجع شیعی، مدار سینوسی دارد

آملی ادامه داد: سؤال من بر این است که چه چیزی موجب این تحول در آیت الله منتظری به عنوان مرجع جامع الشرایط و آقای قابل به عنوان مجتهد جوان شد؟

وی با بیان این که درک این تحول برای آنانی که نسبت به فرضیات دینی حساس هستند لازم است، تصریح کرد: تحول اینان تحول تکاملی بود؛ اگر شما امروز به سخنان آیت الله صانعی در اوایل انقلاب اسلامی بازگردید وضعیتی متفاوت با آنچه که امروز می‌بینید، رصد می‌کردید و این سیر تاریخی نشان می‌دهد تحول تفکر سیاسی آنها دچار مدار سینوسی و رفت و برگشتی است.

مقصود صفویه در استفاده از علمای تشیع ارائه فرضیه حکومتی بود

سردبیر سابق روزنامه خراسان هدف صفویه در بهره گیری از علمای تشیع را ارائه‌ی فرضیه‌ی حکومتی دانست و گفت: صفوی‌ها سید و شیعه نبودند بلکه بعدها مدعی تشیع شدند؛ دیدگاه آن مبین توجیه الهی و دینی برای نظام صفوی بود طوریکه عالمانی همچون مرحوم علامه مجلسی خدمات زیادی را ارائه داده که اگر نبود، چیزی از عالم تشیع نمی‌دانستیم.

آملی با بیان این که در دوره قاجاریه دو نوع اندیشه‌ی سیاسی میان مجتهدین شیعه می‌بینید، یادآور شد: در همین دوره علامه محمد حسن نائینی فرضیه‌ی مشروطه را توجیه دینی می‌کند و نظام غربی را بر فرضیات دینی ارجحیت می‌دهد.

آیت الله منتظری و احمد قابل در محدوده‌ی فضای حوزه‌های علمیه نبودند

وی با بیان این که این جریان می‌تواند برای ما مکانیسم حیات آیت الله منتظری و قابل را تبیین کند که این مکانیسم همان فهم دینی است، گفت: اینان اندیشه‌های دینی والایی داشتند و از ظرفیت فهم خود برای درک متون دینی بهره بردند.

آملی با بیان این که احمد قابل و آیت الله منتظری هیچگاه و در هیچ شرایطی محدود به فضای‌های حوزوی نشدند، گفت: شما حتی در دانشگاه نیز در این حصار قرار دارید اما اینان از حصار خارج شده و فراتر رفتند و خود را محدود به یک چارچوب ندیدند.

سردبیر سابق روزنامه خراسان با اشاره به تفاوت آیت الله منتظری با دیگرانی گفت: آیت الله منتظری و طالقانی به زندان رفتند، شلاق خوردند و با شخصیت‌های مارکسیست بحث کردند. بدون شک این که فردی گوشه‌ی حجره بنشیند و درباره‌ی مارکسیست پیام بنویسد با آن کسی که درد شلاق را تحمل کند و دست به مبارزه بزند، کاملاً متفاوت است.

آملی با بیان این که تاریخ علم بیش از پاسخ‌های درست مدیون سؤالات درست به عنوان یکی از اصول اساسی معرفت شناختی است، تصریح کرد: یکی از بزرگواران در جلسه‌ی پس از سال 88 گفت جوانان و همه‌ی قواعد دینی در حال از دست رفتن و نابود شدن است که در پاسخ او، احمد قابل گفت آن دینی که نتواند به سؤالات مردم پاسخ دهد خب از دست برود.

اقبال نسبت به اسلام، منجر به تداوم آن تا به امروز شده است

آملی با بیان این که در فراز و فرودهای تاریخ دین تاب آورده است، خاطر نشان کرد: بدون شک اگر در زمان مبعوث شدن پیامبر گرامی اسلام (ص) اقبال نسبت به دین صورت نمی‌گرفت، دین نیز باقی نمی‌ماند که بخواهد به سؤالات پاسخ بدهد و اسلامی نمی‌ماند.

وی با بیان این که آیت الله منتظری درب منزلشان همواره به روی مظلومان باز بود و از آنان با روی خوش استقبال می‌کرد، افزود: آیت الله منتظری عمیق‌ترین اندیشه‌های مذهبی را در عین نشست و برخاست با مارکسیست‌ها داشت و به فضای باز آن زمان اکسیژن تزریق می‌کرد.

آملی با بیان این که آیت الله منتظری در دانشگاه همراه با اساتید توده‌ای نشست که سهمناک‌ترین سؤالات را در باره‌ی فلسفه، دین اسلام و خداوند متعال می‌پرسند، اظهار کرد: او ناگزیر به پاسخ دادن به این سؤالات بود و اساتید امروز ما در دیگر کشورها به دانشجویان فیزیک هسته‌ای آکسفورد و امثالهم پاسخ می‌دهند. بدون هیچ شک و تردیدی برای پاسخگویی به سؤالات امروز جهان پیرامون باید ظرفیت‌های موجود را شناخته و آنان را به منصه‌ی ظهور برسانیم.

وی با بیان این که متاسفانه امروز غالب علما در باره‌ی حقوق بشر کار اصولی انجام نمی‌دهند و تنها سخن از فقه و اصول می‌زنند، ابراز کرد: امروز ما در جهانی که در آن زنده‌ایم زندگی نمی‌کنیم بلکه در دنیایی که به آن معرفت و شناخت قلبی داریم زیست می‌کنیم.

آملی با بیان این که برخی‌ها در دنیای امروز همچون نباتات و جمادات فقط زنده‌اند، گفت: عده‌ای نادان دارای اندیشه‌ی آغشته به جنایت تنها می گویند ما حق برده گرفتن در جنگ را داریم و زنانی که به بردگی ما در می‌آیند تعلق به ما دارند که این جریان در تاریخ اسلام به عنوان یک دعوای ایل و قبیله‌ای همچنان مستحکم مانده است و این تصور جانور و گیاه است که در جهان زیست نمی‌کند.

آیت الله خاتمی حجت موجهی بر عادلانه بودن انقلاب اسلامی است

وی با بیان این که هاشمی رفسنجانی مرد دوم انقلاب بود، افزود: حجت انقلاب ما مصباح و شریعتمداری نیست بلکه بزرگانی همچون آیت الله سیدروح الله خاتمی بودند که حجت‌های موجهی بر عادلانه بودن انقلاب اسلامی‌اند و ما به واسطه‌ی آنان می‌توانیم این انقلاب را آزادی خواهانه تلقی کنیم.

سردبیر سابق روزنامه‌ی خراسان با بیان این که احمد قابل سال‌های اوایل انقلاب دادستان بود و می‌توانست همه چیز داشته باشد، از اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان فرد متقی که پای خود را روی مقام، موقعیت و مال گذاشت یاد کرد و گفت: اینان به خاطر آرمان‌های انسانی‌شان از مادیات گذشتند.

آملی با بیان این که این بزرگواران در حوزه‌ی مرجعیت تن به مکانیزمی عادلانه دادند که می‌توانست تا دین را روزآمد کند، یادآور شد: امروز برخی از آقایان در پارادوکس و تناقض درگیر شده‌اند.

رسالت شریعت عقلانی پاسخگویی به نظریات حکومتی است

آملی با بیان این که باید دید چه کسی به تئوری‌های حکومتی پاسخ می‌دهد، اگفت: رسالت شریعت عقلانی پاسخگویی به سؤالات و نظریات حکومتی است و آیت الله منتظری دغدغه‌ی پاسخگویی به سؤالات آنانی را داشت که پیوسته به ایشان مراجعه می‌کردند.

وی اوج اخلاق را بخشش بدون برگشت خواند که ابا عبد الله در روز عاشورا به اوج این فضیلت رسید و تصریح کرد: آیت الله منتظری و احمد قابل برای بیان حقیقت حاضر شدند تا سرمایه‌های خود را در زندگی قربانی کنند.

آملی مهمترین فرضیه‌ی مهندس بازرگان را تطبیق دین با ایدئولوژی خواند و گفت: بازرگان وقتی تئوری را ارائه کرد آنانی که این را درک می‌کردند، متحیر و متعجب در کلامش بودند.

وی با بیان این که امروز بخشی از جنبش روشنفکری خود را وام‌دار ایشان می‌دانند، اظهار کرد: این به آن سبب بود که ایشان در یک زمان پای بر همه جریان‌های پیش از خود می‌گذارد.

مواجهه با دغدغه‌های حقوق بشری؛ عاملی در تحول بزرگان

سردبیر سابق روزنامه خراسان، «بیرون آمدن از محدوده و مواجهه با دغدغه‌های حقوق بشری به همراه پا نهادن بر خویشتن در عرصه‌ی سیاست و اقتصاد» را سرمایه‌هایی در تحقق تحول بزرگان دانست.

آملی در پایان گفت: درود به روان پاک آیت الله منتظری و احمد قابل که اندیشه و تفکرشان امروز و در این زمانه میان بشریت به عنوان وام‌دار آن جریان وجود دارد.

انتهای پیام