تحلیل | توصیه‌ی رهبری شامل «جلیلی» هم می‌شود

«سیدحمید حسینی یزدی»، عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی نوشت:

شایعات چند روزه ی اخیر در فضای مجازی مبنی بر نهی احمدی نژاد از ورود به عرصه ی انتخابات ریاست جمهوری توسط مقام معظم رهبری با سخنان دیروز صبح ایشان رنگ واقعیت به خود گرفت و فضا را برای ارائه ی تحلیل بر روی فکتی واقعی مهیا کرد.

1 . رویه ی رهبر انقلاب تاکنون اینگونه بوده است که از اظهارنظر صریح در این سنخ موارد خودداری می کرده اند و تاکنون نیز صرفا به بیان کلی اینکه «نه می‌گویم بیایید، نه می‌گویم نیایید و تکلیفی نمی‌کنم» اکتفا کرده بودند. سخنان دیروز صبح ایشان به نوعی خلاف رویه است و می تواند تحلیل های مختلفی را ناشی شود:

الف) این سخنان خلاف رویه می تواند نشانگر قدرت و اثرگذاری فزاینده ی شبکه های اجتماعی باشد. خبرها، شایعات و تحلیل ها در شبکه های اجتماعی به سرعت و تا پایین ترین سطوح اجتماع و نیروهای سیاسی منتشر می شود و اثر خود را می گذارد و اذهان و تحلیل ها را راهبری می کند. با وجود شبکه های اجتماعی اخبار و تحلیل ها دیگر در سطح نخبگانی محدود نیست. فراگیری این شبکه ها به نحوی است که مسوولان و رسانه ی ملی را نیز به دنبال خود می کشاند. قضیه ی فیش های حقوقی و املاک نجومی نزدیک ترین موجی است که دولت و مسوولین و رسانه ی ملی را وادار به واکنش و شفاف سازی کرد در حالی که تا قبل از این، چنین مسائلی از محدوده ی روزنامه ها و سایت های خبری و اندک مخاطبان آنها فراتر نمی رفت. واکنش صریح رهبری معظم نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است که فراگیری و اثرگذاری شبکه های اجتماعی به نحوی است که شفاف سازی را ایجاب می کند. این فراز از سخنان رهبری مبنی بر مصلحت نبودن اختلاف بین نیروها بر سر اینگونه مسائل، مویدی براین تحلیل است.

ب) از فحوای سخنان رهبری معظم اینگونه استفاده می شود که دلیل نهی ایشان از کاندیداتوری مجدد احمدی نژاد، مصلحت کشور است و این دغدغه را نیز به وی اطلاع داده اند. احمدی نژاد و تیم وی نیز در روزهای گذشته سعی کردند که این خبر را به سکوت برگزار کنند. رویه ی احمدی نژاد و تهور وی نیز نشان داده است که وی به عرف سیاسی نظام و خطوط قرمز ادعایی طیفی از هوادارانش پایبند نیست و تاکتیک «طرف را در کار انجام شده قرار دادن» را خوب بلد است حتی اگر طرفش شخص اول نظام باشد. انتصاب مشایی به سمت معاونت اولی علیرغم نهی رهبری و عدم تمکین به آن مثال خوبی برای این گزاره است. لذا هیچ بعید نبود که احمدی نژاد همچون گذشته به ناگاه در عرصه ی انتخابات وارد شود، آنگاه هزینه ی تحمل احمدی نژاد و ریاست جمهوری احتمالی اش و یا امر به خروج از صحنه ی انتخابات و یا ردصلاحیت وی بسیار سنگین تر از الان می بود و رهبری با افشای هوشمندانه ی نظر مشورتی شان، وی را با کمترین هزینه ای از شرکت در انتخابات منصرف کرده اند.

این تحلیل آنجا قوت می گیرد که بدانیم طیف اعظمی از هواداران وی اشخاصی هستند که علیرغم خانه نشینی یازده روزه، احمدی نژاد را همچنان فردی ولایتمدار می دانند و ولایتمداری را امتیاز وی نسبت به سایرین می پندارند. تخلف احمدی نژاد از عمل به نظر رهبری، پایگاه اصلی رأی وی را منهدم می کند و قطعا ترجیح خواهد داد تا این پایگاه رأی را برای ادوار آینده حفظ کند.

2 . حق مشارکت سیاسی و حق انتخاب شدن به مناصب سیاسی یکی از مصادیق حقوق بشر مصرح در میثاق حقوق مدنی وسیاسی است که ایران نیز به این میثاق پیوسته و مفاد آن در حکم قانون است و هیچکس نمی تواند این حق را از انسان زائل کند مگر به حکم قانون. قانون اساسی نیز حکمی مبنی بر لزوم اخذ مجوز از مقام رهبری برای ورود به انتخابات ندارد. اما عرفی سیاسی در کشور وجود دارد که نامزدهای ریاست جمهوری، تصمیم خودشان مبنی بر کاندیداتوری را با رهبری نظام در میان می گذارند و به تفاهمی کلی می رسند. مشی رهبری معظم نیز امر و نهی به نامزدها نبوده است و ایشان همیشه بر حضور همه ی واجدان شرایط از هر سلیقه ای در انتخابات تأکید داشته اند. سخنان بی سابقه ی دیروز صبح ایشان و انتشار گسترده ی آن نباید دستمایه ی ایجاد نهاد بدعت گونه ی امر و نهی رهبری برای کاندیداتوری شود و ابزار جدیدی برای حذف افراد از رقابت انتخاباتی فراهم آید. حذف افراد واجد شرایط صرفا باید از طریق آرای عمومی باشد. مقام معظم رهبری نیز هوشمندانه و با عنایت به این دغدغه در بیانات دیروزشان، دو مرتبه و به صراحت این نظر را صرفا خیرخواهی و مشورت تلقی و شائبه ی هرگونه امر و نهی را رد کردند.

3 . رهبر انقلاب دلیل مصلحت ندانستن حضور احمدی نژاد را ایجاد دو قطبی در کشور ذکر کرده اند. به نظر نگارنده دو قطبی که در صورت حضور احمدی نژاد ایجاد خواهد شد، حول محور برجام است. احمدی نژاد علیرغم تمام قرائنی که مبنی بر تلاش نافرجامش برای ارتباط با آمریکا موجود است، همچنان می تواند فردی ضداستکباری و ضدآمریکایی مطرح شود و گروههای مرجع هوادارش نیز وی را به این سمت سوق خواهند داد و مهمترین نقطه ای که این وجهه می تواند مطرح شود و تقابل و تمایز با دولت فعلی را پررنگ کند برجام است. اما نظام برجام را پذیرفته، هزینه ی آن را داده و می خواهد از نتایج آن استفاده کند؛ پس ایجاد دوقطبی و تشدید تضادهای گروههای اجتماعی حول برجام مطلوب نیست. لذا به نظر می رسد با همین ملاک حضور هر شخص دیگری در انتخابات که حضورش به دو قطبی شدن جامعه حول برجام دامن بزند خلاف توصیه ی رهبری است. این شخص می تواند سعید جلیلی هم باشد که مستعد ایجاد جبهه ی ضدبرجام است؛ یا هر شخص دیگری.

انتهای پیام