بهشتی پور: روابط ایران و چین استراتژیک نیست

ستاره صبح آنلاین: مجله تایم در واکنش به سفر سید ابراهیم رییسی به پکن در گزارشی به این موضوع پرداخته و پیوند ایران و چین را بخشی از نظم‌سازی جدید در سیاست جهانی دانسته است. این سفر مورد توجه که به دعوت رییس جمهوری چین صورت گرفته، اولین سفر رییسی به یک کشور شرق آسیا و اولین سفر یک رییس جمهور ایران در ۲۰ سال گذشته به این کشور است.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتگویی با حسن بهشتی پور تحلیلگر روابط بین الملل انجام داده که در ادامه می خوانید:

  شما سطح تعاملات دو کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
امروز ایران و چین شرکای مهم اقتصادی هستند و چین مقادیر قابل توجهی نفت ایران را وارد می کند.
پکن در پروژه های زیرساختی مختلف در ایران سرمایه گذاری می کند. با این حال، روابط اقتصادی آنها به دلیل تحریم های آمریکا علیه ایران پیچیده شده است که توانایی شرکت های ایرانی را برای تجارت با شرکت های چینی که در ایالات متحده فعالیت دارند، محدود کرده است. علیرغم این چالش ها، چین به حمایت از ایران ادامه داده و دو کشور قرارداد مشارکت راهبردی 25 ساله را امضا کرده اند که شامل همکاری در بخش های مختلف اقتصادی است.

  به نظر شما چرا رئیس جمهور چین بعد از موضع درباره جزایر سه گانه از رئیسی دعوت کرد؟
سفر رئیس جمهور ایران به چین بعد از دو دهه ، یک اقدام مهم است که می تواند پیامدهای مثبت متعددی برای هر دو کشور داشته باشد. یکی از اهداف اصلی این سفر تقویت روابط اقتصادی ایران و چین به ویژه در بخش انرژی است. چین به شدت به واردات نفت دلبسته است زیرا ایران یکی از تامین کنندگان اصلی نفت ارزان برای این کشور است. ایران امیدوار است از طریق تقویت روابط اقتصادی با چین، تأثیر تحریم های آمریکا را جبران کند و بازارهای صادراتی خود را متنوع کند. بی‌شک نمی‌شود سفر رئیس جمهور ایران به چین را فقط محدود به موضوعات اقتصادی دانست، هرچند شاید اقتصاد در این سفر اولویت داشته باشد. واقعیت این است که روابط ایران و چین استراتژیک نیست و این سخن صرفا شعاری است که مطرح می‌شود. البته شاید در آینده روابط دو کشور استراتژیک شود اما فعلا نیست و نشانه روشنش هم موضع‌گیری رئیس‌جمهور چین در اجلاس خلیج فارس بود. او اگر چین را متحد استراتژیک ایران می‌دانست، در موضوعی اختلافی، موضعی خلاف ایران نمی‌گرفت. با این اوصاف است که می‌گوییم به هیچ کشوری نباید اعتماد کامل داشت.
  به نظر شما به جز مسائل اقتصادی رئیسی از سفر به چین چه اهدافی را دنبال می کند؟

یکی دیگر از اهداف مهم این سفر تقویت روابط سیاسی بین دو کشور است. ایران به دلیل تقویت توان هسته ای، ونیز اتهام نقض حقوق بشر و حمایت از نیروهای مقاومت در منطقه ، به طور فزاینده ای در از سوی امریکا و متحدانش تحت تحریم و انزوای شدید است.به همین دلیل انتظار دارد با تقویت روابط ایران با چین، جایگاه تهران را در سطح جهان و منطقه بهبود یابد و متحد قدرتمندتری در درگیری های خود با دیگر قدرت های منطقه ای به دست آید.برای چین، سفر رئیس جمهور رئیسی فرصتی برای تقویت موقعیت خود در خاورمیانه و به دست آوردن یک تامین کننده قابل اعتماد انرژی است. 

  چین چه اهدافی را از سفر رئیسی دنبال می کند؟
چین در سال های اخیر مشارکت خود را در خاورمیانه با تمرکز ویژه بر پروژه های انرژی و زیرساخت افزایش داده است. چین با تقویت روابط با ایران می تواند به منبع قابل اعتماد نفت دسترسی پیدا کند و نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد.سفر رئیس جمهور رئیسی به چین در زمینه رقابت گسترده ژئوپلیتیک بین ایالات متحده و چین نیز قابل توجه است. همزمان با اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، چین فرصتی برای گسترش نفوذ خود در منطقه و به دست آوردن اهرم فشار علیه ایالات متحده دیده است. چین با تعمیق روابط اقتصادی و سیاسی خود با ایران می تواند سلطه آمریکا را در منطقه به چالش بکشد و نفوذ جهانی خود را افزایش دهد. لازم است ایران ارتباط‌ش را با همه کشورهای جهان توسعه دهد و محدود به یک یا دو کشور نشود. ما می‌توانیم از غرب تا شرق ارتباط برقرار کنیم؛ از ژاپن، کره جنوبی و هند گرفته تا آلمان، فرانسه، انگلستان و تا برزیل و آرژانتین و در قاره آفریقا با آفریقای جنوبی و نیجریه و باید بپذیریم که همه دنیا چین و روسیه نیستند. البته باید با آنها هم ارتباط داشت اما آنها کافی نیستند. درست است که چین مهم‌ترین خریدار نفت ایران است و ما هم بسیاری از کالاهایمان را از چین وارد می‌کنیم اما همه اینها کافی نیست.

انتهای پیام