اقتضائات خنثی‌سازی و رفع تحریم‌ها
محمدرضا جلائی‌پور، جامعه‌شناس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در یادداشتی تلگرامی با عنوان «اقتضائات خنثی‌سازی و رفع تحریم‌ها» نوشت:
سخنرانی آیت الله خامنه‌ای دو تاکید مهم و شایستهٔ استقبال داشت: ۱- خنثی‌سازی تحریم‌ها و ۲- تسریع رفع تحریم‌ها. موارد زیر از جمله اقتضائات عملی تحققِ این اهدافِ قابل دفاع به نظر می‌رسد:
اقتضائات خنثی‌سازی تحریم‌ها
(حتی اگر آمریکا به سرعت به برجام برگردد، تا اطلاع ثانوی پاره‌ای از دیگر تحریم‌ها علیه ایران برقرار خواهد ماند و خنثی‌سازی کارآمد تحریم‌ها ضروری می‌ماند.)
1️. اصلاح ساختاری بودجه و سیاست‌های اقتصادی:
تا با انضباط مالی بیشتر کسری بودجه که تورم‌زا و نابرابری‌افزا است برطرف شود.
2️. کاهش هزینه‌های ناکارآمد و ناشفافِ نهادهای عمومی غیردولتی و اختصاصش به زیرساخت‌های توسعهٔ ملی (از جمله کریدورهای زمینی و ریلی که ایران را هاب ترانزیتی منطقه کند) و حمایت کارآمد و پایدار از آسیب‌پذیرترین شهروندان ایران.
3️. رفع/کاهش انحصارهای دولتی و اصناف و تن دادن به اقتضائات رونق گردشگری: که ظرفیت ایجاد سه میلیون شغل دارد.
4️. توانمندسازی نهادهای حکمرانی و مدنی ایران:
تبعیض‌های گسترده در استخدام و ارتقای مدیران دولت (با مداخلهٔ نهادهای امنیتی) دولت را از بخش بزرگی از نیروی انسانی توانای کشور محروم کرده است و مانع برآمدن مدیرانی شده که توانایی اصلاح بروکراسی‌های نابالغ و افزایش ظرفیت‌های حل مساله‌ای بروکراسی حکومتی را داشته باشند. محدودیت تشکیل نهادهای نمایندگی گروه‌های اجتماعی و تشکل‌یابی بیشتر جامعهٔ ایران هم از موانع تواناتر شدن جامعهٔ ایران در برابر تحریم‌هاست.
5️. رفع خودتحریمی‌ها:
از جمله نپیوستن ایران به FATF و پالرمو، و اولویت ندادن ایران به باز کردن راه‌های تبادلات مالی غیردلاری با کشورهای همسایه و اقتصادهای بزرگ.
6️. سیاست‌های کارآمد و پایدار فقرزدایی و کاهش نابرابری:
یکپارچه‌سازی اطلاعات اقتصادی دولت (هم خزانهٔ ملی واحد شفاف و هم بانک داده‌های اقتصادی شهروندان)، حمایت مستقیم نقدی از شهروندان آسیب‌پذیرتر (به جای مداخلات قیمتی ناکارآمد و رانت‌پاشی‌هایی که عملا بیشتر به جیب فرادستان می‌رود)، بسط شفافیت و اصلاح ساختارهای پرورندهٔ فساد از جمله اقتضائات کارآمدسازی سیاست‌های فقرزدا و کاهندهٔ نابرابری است.
7️. تقویت مشارکت و نمایندگی سیاسی:
کمتر عاملی به اندازهٔ افزایش مشارکت سیاسی بالا در انتخابات و «امید اجتماعی» تاب‌آوری ایران را در برابر تحریم‌ها افزایش می‌دهد و لازمه‌اش این است که انتخابات با حضور نمایندگان توانای گروه‌های اجتماعی و سیاسی متکثر برگزار شود. طرح و شروط جدید مجلس، برای مشارکت سیاسی و خنثی‌سازی تحریم‌ها زهر است.
8️. تقویت حضور ایران در پیمان‌های تجاری و امنیتی چندجانبه:
اقتضای آن‌چه ریمون آرون «صلح مبتنی بر رضایت متقابل و تجارت» می‌خواند، احیای طرح صلح هرمز (یا یک پیمان منع متقابل حملهٔ نظامی و سایبری با کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس)، حمایت از تشکیل بلوک ۶ کشور منطقه قفقاز، پیمان‌های استراتژیک با اقتصادهای بزرگ، سرمایه‌گذاری روی راه‌ها و بنادر ایران، و جدی گرفتن اقتضائات تقویت توریسم متقابل و تجارت بین ایران و همهٔ کشورهای همسایه‌است.
اقتضائات تسریع در رفع تحریم‌ها:
(بعد از شکست ترامپ، رفع عزتمندانهٔ تحریم‌ها ممکن شده است. اگر ایران از این پنجرهٔ فرصت محدود برای عملیاتی شدن احیای برجام و رفع این تحریم‌ها استفاده نکند، شاید چند ماه دیگر به اندازه امروز عزتمندانه نشود یا اساسا با کارشکنی ایران‌ستیزان ناممکن شود.)
1️. در سیاست خارجی فقط یک صدای رسمی از ایران شنیده شود – صدای وزیر خارجهٔ دولت – و سایر نهادهای حکمرانی صدای او را تقویت کنند.
2️. رفع تحریم‌ها گروگانِ رقابت‌های داخلی سیاسی در ایران و آمریکا و کشورهای منطقه نشود. کل جامعه و اکثر حکمرانان ایران برنده و ذی‌نفع رفع تحریم‌ها اند. ذی‌نفعان تحریم کم‌شمارند ولی پرامکانات. مثلا امروز دیدیم بخشی از این ذی‌نفعان حتی تشکر مصطفی تاجزاده از تاکید آیت الله خامنه‌ای بر تسریع رفع تحریم را برنتافتند. اعدام و بازداشت و بازی در زمین راست افراطیِ جهانی و داخلی نیز می‌تواند مانع رفع سریع تحریم‌ها شود.
3️. توقف ماشین ِ تبلیغاتی ضدبرجام در نهادهای وابسته به منابع عمومی:
صدها سایت و چی‌چی‌نیوز با استفاده از منابع عمومی روزانه در حال تولید محتوای ضدملی و تضعیف‌کنندهٔ موقعیت ایران و وزیر خارجه ایران‌اند.
4️. پرهیز از آن‌چه نارضایتی گسترده ایجاد می‌کند:
نارضایتی ایجادشده و سرکوب در ۸۸ به تشدید تحریم‌های اوباما، نارضایتی ایجادشده در دی ۹۶ و سرکوبش به خروج آمریکا از برجام و نارضایتی ایجادشده در آبان ۹۸ و سرکوبش به تشدید فشار حداکثری انجامید. در ماه‌های پیش رو افزایش رضایت عمومی شهروندان هم از لوازم تسریع رفع تحریم‌هاست و نارضایتی گسترده و سرکوب می‌تواند مانعش شود.
انتهای پیام
