آیا دوربین‌های تشخیص چهره می‌توانند به پلیس کمک کنند؟
یک کارشناس فعال در حوزه‌ی حمل‌ونقل هوشمند با اشاره به اظهارات اخیر برخی مسئولان پیرامون «به‌کارگیری فناوری‌های هوشمند و دوربین‌های مجهز به هوش مصنوعی نصب شده در معابر برای مقابله با بی‌حجابی در فضاهای عمومی» گفت: فرایند شناسایی چهره سه مرحله دارد: تشخیص، تحلیل و بازشناسایی. در مرحله تشخیص، سیستم با کمک هوش مصنوعی، چهره فرد را از روی یک تصویر حاوی چهره یک یا چند نفر شناسایی می‌کند. سپس تصویر صورت با هندسه و حالات چهره ترسیم و تحلیل می‌شود. تجزیه و تحلیل چهره با بررسی فاکتورهای شکل جمجمه، فاصله بین چشم‌ها، فاصله پیشانی تا چانه، فاصله بینی و دهان، عمق کاسه چشم، فرم استخوان گونه و فاصله لب‌ها، گوش‌ها و چانه انجام می‌شود. سیستم تشخیص سپس داده‌های تشخیص چهره را به رشته‌ای از اعداد یا نقاط تبدیل می‌کند که این فاکتور همچون اثر انگشت برای هر شخص منحصربه‌فرد است. در گام نهایی یعنی بازشناسایی، سیستم می‌تواند با مقایسه و ارزیابی چهرهها، فرد را شناسایی کند.
به گزارش انصاف نیوز، این کارشناس در ادامه افزود: بنابراین برای چنین تشخیصی لازم است از فناوری هوش مصنوعی استفاده می‌شود. یعنی با استفاده از هوش مصنوعی، پیکسل به پیکسل تصاویری که دوربین تهیه می‌کند پردازش شود تا داده‌های مورد نیاز از آن را به دست آوریم، از همین رو قابلیت تشخیص افراد به نرم‌افزار بکار گرفته شده در دوربین بستگی دارد اما وجود سخت‌افزار پیشرفته آنچنان که در ادامه می‌آید در جمع‌آوری داده، ذخیره‌سازی و پردازش تعیین کننده است.
او با بیان اینکه «برای اینکه هوش مصنوعی بتواند کار تشخیص چهره را انجام بدهد لازم است مجموعه‌ای از داده‌ها در قالب کلان‌داده از پیش به نرم‌افزار داده شود»، گفت: این به معنای آن است که تصویر تک‌تک چهره‌های شهروندان به دفعات در نرم‌افزار دوربین قرار گرفته باشد تا هر بار چهره شهروند بخصوصی به‌عنوان متخلف شناسایی شد، هوش مصنوعی در لحظه بتواند با مراجعه به انبوه داده‌های از پیش تهیه شده و موجود در مرکز داده، آن فرد را شناسایی کند. این که آیا چنین کلان‌داده عظیمی از چهره یکایک شهروندان وجود دارد تا در اختیار نرم‌افزار مجهز به هوش مصنوعی قرار بگیرد که با دریافت تصاویر ثبت شده دوربین‌ها از هر شهروند متخلف، آن فرد در لحظه شناسایی شود، از نظر فنی یک پروژه بزرگ ملی است.
این کارشناس فعال در حوزه‌ی حمل‌ونقل هوشمند می‌گوید: دوربین‌های نظارت تصویری نصب شده در سطح شهر، از نظر نوع نصب و جانمایی و تعداد دوربین‌های نصب شده لازم است به‌گونه‌ای باشند که بتوانیم بهره‌برداری مورد نظر از آنها را انجام دهیم. در شرایط کنونی به‌نظر می‌رسد امکان تشخیص چهره با دوربین‌های مرسوم معابر عمومی که در هر ساعت صدها و بلکه هزاران نفر در فواصل مختلف در زوایای دید آن حاضر می‌شوند، میسر نیست. چون برای تشخیص افراد در چنین گستره وسیعی به حجم زیادی اطلاعات و فناوری‌های پردازشی نیاز است. در سیستم‌های تشخیص چهره، زاویه ثبت تصویر مولفه‌ای مهم است و برای شناسایی دقیق لازم است که تصویر از روبرو یا حداکثر با زاویه حدود ۳۰ درجه ثبت شود. فاصله فرد از دوربین نیز مهم است و با افزایش فاصله، میزان خطا در تشخیص افزایش می‌یابد و اگر به هر دلیلی نور مناسب نباشد، میزان خطا هم بیشتر می‌شود.
وی با بیان اینکه «دوربین‌های نصب شده در سطح شهر به دو دسته دوربین‌های ترافیکی و دوربین‌های نظارتی تقسیم می‌شوند»، گفت: از دوربین‌های ترافیکی برای مدیریت خودروها و به‌طور کلی وسایل نقلیه استفاده می‌شود. مانند دوربین‌های سرعت سنج، دوربین‌های ثبت تخلف چراغ قرمز، دوربین‌های کنترل معاینه فنی، ورود به محدوده طرح ترافیک و محدوده کنترل آلودگی هوا. دوربین‌های نظارتی (CCTV) هم صرفا جنبه مدیریتی و کنترل فضای شهری مانند کنترل حجم ترافیک و وضعیت عمومی شهر را دارد. تحلیل تصاویر ثبت شده با این دوربین‌ها را معمولا اپراتور انسانی انجام می‌دهد. دوربین‌های نظارت تصویری نصب شده فعلی در سطح شهر توانایی نظارت بر رویدادهای سطح شهر و ارسال داده‌های خام تصویری را دارد اما پردازشگر هوشمندی ندارند که بتوانند کار شناسایی چهرهها را بصورت خودکار انجام دهند. این داده‌ها نهایتا پس از ارسال باید در یک مرکز داده (Server) جمع‌آوری و تک‌تک تصاویر آن پردازش و نهایتا در آنجا کار شناسایی انجام شود. اما چنین مرکز داده‌ای مسلما باید بسیار بسیار بزرگ باشد تا بتواند چنین حجم عظیمی از کلان‌داده‌های دریافتی را پردازش کند. وجود خارجی چنین مرکز داده عظیمی در کشور در حال حاضر بسیار بعید به نظر می‌رسد. از طرفی پهنای باند مورد نیاز برای ارسال چنین حجم عظیمی از کلان‌داده‌های ثبت شده با دوربین‌ها در کشور وجود ندارد.
این کارشناس بر این باور است که «اجراشدنی‌ترین سناریوی عملیات تشخیص چهره با دوربین‌های نصب شده در سطح شهر می‌تواند به این صورت باشد که کار نهایی تشخیص را اپراتورهای انسانی از طریق تصاویر دریافت شده با دوربین‌ها انجام دهند»، و می‌گوید: نوعی شناسایی از راه دور چهره شهروندان بدون حضور عامل انسانی در محل و صرفا در مورد برخی افراد که اپراتورها شخصا قابلیت شناسایی آن فرد بخصوص را داشته باشند و بنا به اظهارات فرمانده فراجا مبنی بر لزوم ارئه سند برای افراد متخلف، بتوانند عکس شهروند مورد نظر را با دوربین‌های نظارت تصویری ثبت کرده باشند. در غیر این صورت باید فرضیه بکارگیری نوعی فناوری وارداتی را در دستور کار دستگاه قضایی در نظر بگیریم که در این صورت قرار است نظارتی فراتر از توان فنی تجهیزات تولیدشده در شرکت‌های دانش بنیان داخلی برای نظارت بر اجرای قانون حجاب و عفاف در معابر عمومی در دستور کار قرار گرفته باشد؛ موضوعی که نیازمند شفافیت بیشتر از سوی دستگاه‌های متولی است. در این زمینه، داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد شرکت چینی تیاندی دوربین‌های تشخیص چهره را به ایران صادر کرده‌است و همین موضوع باعث شد شرکت چینی تیاندی در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گیرد، اما با وجود چنین تجهزاتی باز هم زیرساخت‌های دیگر باید تامین بشود.
انتهای پیام
ما می توانیم ، از نظر علمی مشکل ،ولی از نظر…..اسان .ما می توانیم.