خسارت نجومی خودروهای فرسوده
پارسا سپهری در ستاره صبح نوشت: بازار خودرو در انحصار چند شرکت دولتی است که خودرو گران، ناایمن و بدون کیفیت را به مردم تحمیل کرده و می‌کند. از یک‌سو قیمت خودرو آن‌قدر افزایش‌یافته که داشتن خودرو مانند خانه‌دار شدن برای قشر زیادی از مردم به یک آرزو تبدیل‌شده است. کشور به دلیل تحریم و سوء مدیریت قادر به واردات خودرو باکیفیت نیست. همچنین اسقاط خودروهای فرسوده سال‌هاست که در کماست به همین دلیل مصرف سوخت بنزین افزایش‌یافته و ایران که خود دارای منابع عظیم نفت و گاز است و تولیدکننده بنزین نیز هست، اکنون به واردکننده بنزین تبدیل‌شده است! موضوعی که حل آن نیازمند مدیریت و حکمرانی خوب است.
رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو گفت: اگر خودروهای فرسوده از مدار خارج شوند، حداقل ۳۳ میلیون لیتر صرفه‌جویی می‌شود، یعنی نه‌تنها واردات نخواهیم داشت بلکه می‌توانیم این میزان سوخت را ذخیره یا صادر کنیم. حذف مصرف بالای سوخت در خودروهای فرسوده می‌تواند تبدیل به یک فرصت شود و کشور از منابع ارزی حاصل از صادرات استفاده کند. محمد مشهدی شریف، درباره مصرف بنزین خودروهای فرسوده گفت: در حال حاضر حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه سواری، ۵۰۰ هزار دستگاه ناوگان عمومی، ۱۰ تا ۱۱ میلیون دستگاه موتورسیکلت و ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دستگاه کامیون فرسوده در کشور وجود دارد، یعنی جمعاً حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون وسیله فرسوده در جاده‌ها تردد می‌کنند.
ضرورت اسقاط خودروهای فرسوده
رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو بابیان اینکه ۴۵ درصد از خودروهای کشور به سن فرسودگی رسیده‌اند، سن اسقاط خودروی سواری بنزینی را ۲۰ سال، پایه گازسوز ۲۲ سال و برقی را ۲۴ سال عنوان کرد و افزود: سن از رده خارج شدن خودروهای عمومی مثل تاکسی و ون پایه بنزینی ۱۰ سال، دوگانه‌سوز ۱۲ سال و برقی ۱۵ سال است. همچنین سن اسقاط وانت پایه گازسوز ۱۵ سال، بنزینی دوگانه‌سوز ۱۴ سال تعیین‌شده است، اتوبوس دیزلی درون‌شهری با ۱۰ سال سن، پایه گازسوز ۱۲ سال و برقی ۲۰ سال باید از رده خارج شود. سن فرسودگی مینی‌بوس و میدل‌باس درون‌شهری دیزلی ۱۰ سال، پایه گازسوز ۱۲ سال و برقی ۲۰ سال است، همچنین سن اسقاط شدن اتوبوس برون‌شهری ۱۵ سال، کشنده کامیون و کامیونت ۲۰ سال است. سن فرسودگی موتورسیکلت کاربراتوری ۶ سال، انژکتوری ۱۰ سال و برقی ۱۲ سال خواهد بود و درنهایت سن اسقاط سواری دولتی نیز ۱۵ سال تعیین‌شده است.
مصرف خودرو فرسوده 2 برابر
خودرو نو
وی بابیان اینکه یک خودروی فرسوده چه سواری و موتورسیکلت و چه کامیون تقریباً ۲ برابر خودروی نو بنزین مصرف می‌کند، گفت: اگر میانگین مصرف روزانه خودروی سواری حدود ۴.۱۳ لیتر باشد، یک خودروی فرسوده ۲ برابر یعنی ۸.۲۶ لیتر بنزین مصرف می‌کند که بر اساس دلار ۵۰ هزار تومان و نرخ ۷۰ سنت بنزین فوب خلیج‌فارس روزانه ۱۳۲ هزار تومان هزینه سوخت یک خودروی فرسوده می‌شود که ضربدر تعداد خودرو و موتورسیکلت‌های فرسوده موجود نزدیک ۲۷۲ میلیارد تومان در روز و سالانه ۹۹ هزار و ۲۸۰ هزار میلیارد تومان (حدود ۱۰۰ همت) بنزین کشور را می‌سوزانند. وی بابیان اینکه در ۴ سال آینده مصرف بنزین ۳۳ درصد بالاتر خواهد رفت، تصریح کرد: یعنی تا ۴ سال آینده مصرف بنزین حدود ۳۱ میلیون بالاتر می‌رود و این در حالی است که تولید لازم را نداریم و باید وارد شود، اما اگر خودروهای فرسوده از مدار خارج شوند حداقل ۳۳ میلیون لیتر صرفه‌جویی می‌شود، یعنی نه‌تنها واردات نخواهیم داشت بلکه می‌توانیم این میزان سوخت را ذخیره یا صادر کنیم.
تبعات عدم اسقاط خودرو
به گفته وی؛ در سال ۹۳، ۳۵۰ هزار دستگاه خودرو اسقاط شد اما در سال ۹۸ این تعداد به یک‌پنجاهم یعنی ۷۷۰۰ دستگاه رسید، سال ۹۹، ۱۳ هزار دستگاه، سال ۱۴۰۰ ۳۰ هزار دستگاه و سال ۱۴۰۱ حدود ۴۵ هزار دستگاه خودرو اسقاط شد، یعنی اعداد کنونی قابل مقایسه با سال ۹۳ نیست.
رئیس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو بابیان اینکه ۵۰ درصد آلودگی هوا مربوط به وسایل نقلیه در تردد کشور است، تأکید کرد: باید سازوکارهای تشویقی و تنبیهی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که صاحبان خودروهای فرسوده علاقه‌مند شوند خودروهای خود را تحویل دهند، اما در حال حاضر وقتی قیمت پراید به ۴۰۰ میلیون تومان می‌رسد کسی حاضر نمی‌شود خودرویی را که ۲۰ سال کارکرده ارزان بفروشد، باید تناسبی بین خودروی فرسوده و نو باشد وگرنه انگیزه‌ای برای اسقاط نیست.
وی بابیان اینکه باید وام‌های با نرخ تسهیلات پایین یا جرائمی را به صورت پلکانی برای بیمه و معاینه فنی در نظر بگیرند، یادآور شد: اگر تشویق و تنبیه کنار هم نباشد صاحبان خودروهای فرسوده تمایلی به تعویض ندارند کما اینکه در چند سال اخیر اسقاط به‌شدت افت کرده و این رویه سبب می‌شود شهرها آلوده‌تر و پرترافیک‌تر و مبلمان شهری بدتر شود، به طوری که در سال ۱۴۰۱ ۳۶۲ روز هوای آلوده و تنها ۳ روز پاک داشتیم و این درشان کشور نیست.
