میانه‌روها در مجلس چه می‌توانند کنند؟ | ابراهیم امینی: انسجام اقلیت در مجلس می‌تواند ترمز اکثریت باشد

آسیه توحیدنژاد، انصاف نیوز: هنوز تعدادی از نمایندگان مجلس هستند که چپ یا راست در مورد پاکدستی آن‌ها اتفاق نظر دارد و در میان مردم نیز از محبوبیت و مقبولیتی ولو اندک برخوردارند. رجوع به تجربه‌ی مجلس پنجم و ششم نشان می‌دهد اقلیت فعلی می‌تواند اکثریت مجلس آینده باشد.

پیرو همین ایده انصاف نیوز با سیدابراهیم امینی، نماینده‌ی مجلس ششم، مصاحبه‌ای داشته است و از او راجع به احتمال شکل‌گیری چنین فراکسیونی در مجلس پرسیده است. این مصاحبه که پنج ماه پیش انجام شده و حالا منتشر می‌شود را در زیر می‌خوانید.

انصاف نیوز: تشکیل فراکسیون اقلیت از میانه‌روهای مجلس فعلی در شرایط کنونی چه اهمیتی دارد؟

قطعا در هر تشکل یا نهاد و گروهی که تصمیم با اکثریت آرا گرفته می‌شود وجود یک اقلیت قوی ضرورتی انکارناپذیر است.
در قانون تجارت در مجامع عمومی شرکت‌ها هم چنین چیزی پیش‌بینی شده است. آنجا یک فرمول خاصی برای رای دادن به هیئت مدیره‌ی این شرکت‌ها پیش بینی شده است. تعداد رای هر نفر مساوی است با تعداد افرادی که می‌‌خواهند انتخاب شوند ضرب در تعداد سهامی که آن فرد دارد. 

این افراد اقلیت در مجامع عمومی شرکت‌ها می‌توانند سهامشان را یک‌جا جمع کنند و به فرد یا افراد خاصی رای بدهند تا آن فرد یا افراد خاص امکان حضور در هیئت مدیره را پیدا کند. به این ترتیب می‌توانند اثرگذاری زیادی داشته باشند.

در مجلس قانونگذاری هم این یک مسئله‌ی بسیار بدیهی و روشن است. اصلا در دنیا به خصوص در نظام‌های پارلمانی که پارلمان دولت را تعیین می‌کند متداول است. در این نظام‌ها همین گروه‌های اقلیت هستند که می‌توانند با حفظ انسجام اکثریت امتیاز را برای حضور در کابینه داشته باشند. 

حربه‌های ممکن برای اقلیت

آقای امینی پاسخش را اینطور ادامه داد: مثلا فرض کنید سه حزب هست؛ یکی 47 درصد نمایندگان را دارد و دیگری 45 درصد نمایندگان را و حزب اقلیت هم 8 در صد آرا را دارد. این 8 درصد با هرکدام از آن دو حزب ائتلاف کنند آن حزب می‌تواند دولت را در دست بگیرد. این 8 درصد می‌توانند برای شرط ائتلافشان شرایط سختی بگذارند؛ مثلا شرط ائتلافشان این باشد که وزارتخانه‌های مهم در اختیار همین اقلیت قرار بگیرد.

در مجلس شورای اسلامی ما هم درست است که چنین امکانی وجود ندارد ولی به هر حال انسجام اقلیت در مجلس ما هم می‌تواند ترمزی برای اکثریت باشد؛ بطوریکه جلوی افراطی‌گری آنها را بگیرند تا به خواست اقلیت هم توجه داشته باشند و به قول معروف اسبشان یکه‌‌تازی نکند. ضمن اینکه آبستراکسیون هم یک حربه‌ی بسیار قوی است و در اختیار اقلیت‌ها، به این ترتیب که در برخی مواقع می‌توانند مجلس را از اکثریت بیاندازند و از قدرت تصمیم‌گیری ساقط کنند. 

اقلیت محض هم می‌تواند اثرگذار باشد به شرط توسعه‌ی امکانات

انصاف نیوز: تعداد میانه‌روهایی که به تعبیر ما در مجلس فعلی میانه‌رو هستند مثل آقای پزشکیان یا آقای قزلجه بسیار اندک هستند. آیا همین تعداد اندک و اقلیتی که درواقع خیلی در اقلیت هستند هم می‌توانند نقشی که توضیح دادید را داشته باشند؟

برای تشکیل فراکسیون باید شرایطشان را توسعه بدهند.

انصاف نیوز: منظورتان از توسعه‌ی شرایط چیست آقای امینی؟

قطعا بسیاری از کسانی که در جریان اصولگرایی تعریف می‌شوند هم با خیلی از فضاهای افراطی میانه‌ای ندارند. اینها باید فراکسیون را طوری تعریف کنند که همه‌ی اینها را در بر بگیرد یعنی افراد عاقلی که معتقد به کار کارشناسی هستند و می‌دانند مسائل مملکت با شعار پیش نمی‌رود. مثلا خدا رحمت کند آقای عماد افروغ را، ایشان هم اصولگرا بودند ولی به عنوان یک جامعه شناس به خصوص در سال‌های اخیر سعی می‌کرد با عقلانیت و دانش علمی خود حرف بزند و دوست نداشت صرفا برای رضایت خاطر یک عده‌ای حرف بزند.

در مورد تشکیل فراکسیون اقلیت، اگر دامنه‌ی پذیرش افراد را توسعه دهند من فکر می‌کنم در همین مجلس هم می‌شود افراد قابل توجهی را جمع كنند كه به تصميمات كارشناسی کمک کنند.

مثلا همين مسئله‌ی جلو کشيدن ساعت‌ها یک مسئله‌ی ساده‌ی علمی است که در دنیا انجام می‌شود. ببینید چقدر وقت صرف می‌شود تا این ساعت جلو کشیده نشود! بعد از هیئت دولت و سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها همه درگیر می‌شوند که در تابستان چه زمانی کارکنان بیایند که انرژی کمتر مصرف شود یا تداخل ساعت کار مدارس و ادارات برای والدینی که اول باید فرزندانشان را به مدرسه برسانند بعد سر کار بروند را چطور حل کنند. چقدر از انرژی شهروندان و مسئولان ما باید صرف این مسئله شود و چقدر دغدغه ایجاد شود؟! خب چرا با یک مسئله‌ای که مصوبه‌ای از قبل برای آن وجود داشته و هیچ اقدام خاصی هم نیاز نداشته اینطور برخورد شود؟!

امثال عماد افروغ

انصاف نیوز: اصولگرایان اهل عقلانیت مثل آقای افروغ که شما مثال زدید در حال حاضر تعدادشان خیلی اندک نیست؟ خصوصا برای اینکه این فراکسیون اقلیت را همانطور که گفتید از لحاظ کمی پشتیبانی کنند؟

اتفاقا من فکر می‌کنم هر چقدر جلوتر می‌رویم عده‌ی این افراد بیشتر می‌شود. نگرانی‌هایی که در جامعه وجود دارد؛ مشکلات معیشتی و این تجربه‌ای که تا به حال به دست آمده که با برخوردهای شعاری و بدون کار کارشناسی و عقلانیت نمی‌شود پاسخی برای این دغدغه‌ها و مشکلات پیدا کرد همین‌ها باعث شده است روز به روز تعداد افرادی که بخواهند براساس عقلانیت حرف بزنند بیشتر شود.

امکان اثرگذاری اقلیت در شرایط فعلی

انصاف نیوز: آیا در حال حاضر هم امکان اثرگذاری این اقلیت ایده‌الی که ما درباره‌ی آن توضیح دادیم در مجلس وجود دارد؟

بله حتما الان هم شرایط این اثرگذاری وجود دارد. من مجلس ششم را مثال می‌زنم. در مجلس ششم اقلیت اصولگرایان بودند با ریاست آقای حدادعادل. در این مجلس اصولگرایان علیرغم اینکه در اقلیت کامل بودند توانستند کمیسیون اقتصادی را در تمام دوران 4 ساله‌ی مجلس در اختیار خود داشته باشند. حتی رئیس و نائب رئیس هم از خودشان انتخاب می‌شد؛ در تصمیم‌گیری‌ها و حتی در موضع‌گیری‌ها بسیار تاثیرگذار بودند.

اگر نماینده‌ای خیلی تند صحبت می‌کرد خود آقای حدادعادل با رئیس مجلس صحبت می‌کرد. آقای کروبی که رئیس مجلس بود به خود من که عضو هیئت رئیسه بودم ماموریت می‌داد که با آن نماینده صحبت کنم یک اصلاحیه‌ای بیاورد که بحثی چیزی نباشد و اقلیت هم نگران نباشند. در آن مجلس اقلیت علیرغم اینکه تعدادشان زیاد نبود انسجام داشتند و تاثیرگذار هم بودند.

تکرار تجربه‌ی مجلس پنجم

انصاف نیوز: آیا الآن امکان تکرار تجربه‌ی مجلس پنجم و تبدیل اقلیت فعلی به اکثریت مجلس بعدی وجود دارد؟

بستگی به این دارد که تا چه حد انتخابات به صورت آزادانه برگزار شود و رقابتی باشد. بسته به این امر است که ساز و کارهایی که در شورای نگهبان وجود دارد و هیئت نظارت‌ها چطور عمل کنند. اگر کاندیداهایی که منتسب به فراکسیون اقلیت فعلی باشند امکان حضور پیدا کنند تکرار تجربه‌‌ی مجلس پنجم ممکن می‌شود. البته فضای جامعه هم باید به گونه‌ای باشد که این افراد داوطلب شوند.
قطعا فضا به همین شکل باقی نخواهد ماند چون کارنامه‌ای که دولت و مجلس یکدست از خود نشان دادند کارنامه‌ای نیست که مجددا در یک انتخابات آزاد رقابتی رای بیاورد.

حضور مسعود پزشکیان

انصاف نیوز: سوال آخرم مشخصا راجع به آقای پزشکیان است. با توجه به اینکه ایشان به نظر بسیاری از مردم آدم میانه‌رویی محسوب می‌شود به نظر شما چه نقشی می‌توانند در شکل‌گیری فراکسیون میانه‌روها ایفا کنند؟

با توجه به تجربه‌ای که ایشان در سطح کلان به عنوان وزیر داشته‌اند و تجربه‌ای که در ادوار مجلس چه به عنوان نماینده و چه به عنوان نایب رئیس مجلس نیز داشته‌اند می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند.

ایشان انسان دغدغه‌مند و فردی است که از روی دلسوزی و کارشناسی حرفش را بیان می‌كند. آقای پزشکیان ديدگاه افراطی ندارند؛ بر همين اساس خود جريان اصولگرا هم احترام خاصی برای ايشان قائلند. ايشان می‌توانند چهره‌ی تاثيرگذاری برای مديريت اين جريان در مجلس باشند.

انتهای پیام