خنجر چین و روسیه در پشت
محمود خاقانی در جهان صنعت نوشت:
انگلیس (دشمن آشکار مردم ایران) با نفوذ و حضور سیاسی و نظامی در حوزه خلیج فارس توانسته بود ایران را از حاکمیت بر جزایر سه‌گانه و بحرین محروم کند. سرانجام شاه برای بقای حکومت خودش و الیگارشی حامی حکومت‌اش (اصحاب ثروت و قدرت مشهور به هزار فامیل) موافقت کردند و انگلیس توانست با حاکم کردن یک اقلیت سنی بر اکثریت شیعه، بحرین را به کلی از ایران جدا کند. در همین حال در تمامی اسناد محرمانه و آشکار آن زمان ثبت شده که چرا و چگونه در نهم آبان ۱۳۵۰، پس از نزدیک به ۸۰ سال، حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه خلیج فارس اعمال شد. بعدها انگلیس، آمریکا و متحدانشان (از آنجایی که در اختیار داشتن جزایر سه‌گانه برای حدود و ثغور مرز دریایی و نیز کنترل عبور و مرور نفتکش‌ها و سایر کشتی‌ها در خلیج فارس و تنگه هرمز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است)، امارات متحده عربی را تحریک کردند تا علیه حاکمیت و مالکیت و منافع ملی مردم ایران در جزایر سه‌گانه ادعاهایی را مطرح کند. متاسفانه در زمان حاضر مردم ایران شاهد هستند که متحدان شرقی (چین و روسیه) هم علیه منافع ملی کشورمان وارد عمل شده‌اند. چرا؟
تصمیم در پکن گرفته شد
جنت یلن وزیر خزانه‌داری آمریکا روز یکشنبه ۱۸ تیرماه ۱۴۰۲ در پایان سفر چهارروزه خود از پکن گفت که دیدارها و مذاکرات او با مقامات ارشد چینی «مستقیم، اساسی و سازنده» بود. جنت یلن دومین مقام بلندپایه دولت جو بایدن است که به پایتخت چین در ماه‌های اخیر سفر کرده است. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، ۲۸خرداد ۱۴۰۲ به پکن رفت. او نخستین دیپلمات ارشد آمریکایی است که در پنج سال گذشته به چین سفر کرد. آنتونی بلینکن گفته بود که سیاست واشنگتن جلوگیری از رشد اقتصادی چین یا پیشبرد منافع مردم آن کشور نیست، ولی آمریکا تلاش خواهد کرد قوانین و نهادهای بین‌المللی را که ضامن حفظ امنیت و ثبات و همکاری و همزیستی همه کشورها از جمله چین و آمریکا هستند، تقویت کند. وزیر خزانه‌داری دولت بایدن که در سفارت آمریکا در پکن با خبرنگاران سخن می‌گفت، تاکید کرد: «من و جو بایدن روابط بین ایالات متحده و چین را در چارچوب رقابت بین قدرت‌های بزرگ ارزیابی نمی‌کنیم. معتقدیم که جهان به اندازه کافی برای پیشرفت هر دو کشور بزرگ است.» نکته قابل توجه اینکه دیدار وزیر خزانه‌داری آمریکا و معاون نخست‌وزیر چین پنج ساعت به طول انجامید. دولت جو بایدن از چندین ماه پیش می‌کوشد با توسل به گفت‌وگو، از تنش‌های موجود بین آمریکا و چین بکاهد. سفر دو وزیر عالی‌رتبه دولت بایدن به چین در کمتر از چند هفته، در راستای همین سیاست است.
خنجر از پشت زدن چین و روسیه به منافع ملی مردم ایران
برخی از کارشناسان اقتصاد انرژی معتقدند که نباید از اصطلاح خنجر از پشت زدن برای بیانیه‌ای که در آذرماه ۱۴۰۱ پس از دیدار شیوخ حاکم در کشورهای حوزه خلیج فارس با شی‌جی پینگ رییس‌جمهوری خلق چین به میزبانی آل‌سعود در ریاض و بیانیه مشابهی که در ۲۰ تیرماه ۱۴۰۲ در پایان اجلاس وزرای خارجه روسیه و شش کشور شورای همکاری خلیج فارس در مسکو صادر شد، استفاده کرد، زیرا چین و روسیه به منافع ملی خودشان فکر می‌کنند و اهمیتی برای منافع ملی مردم ایران قائل نیستند. چین و روسیه موضوع حاکمیت و مالکیت ایران مرتبط با جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در خلیج فارس را زیر سوال قرار داده‌اند و از ادعای امارات متحده عربی علیه حاکمیت و مالکیت ایران در جزایر سه‌گانه در راستای «سیاست‌های غرب» حمایت می‌کنند.
فرق بین دشمن آشکار و دشمن دوست‌نما
نکته مهم این واقعیت است که دشمنی آمریکا، انگلیس، فرانسه، اسرائیل و… علیه منافع ملی مردم ایران آشکار است و اگر بخواهند ضربه‌ای به منافع ملی کشورمان بزنند که تاکنون بارها به‌طور شفاف از طریق تحریم‌های مختلف و راه‌های دیگر به منافع ما آسیب وارد کرده‌اند، برای مردم ایران روشن و واضح است که چگونه در مقابل آنها قرار گیرند و از منافع ایران دفاع کنند. وقتی شعار انقلاب اسلامی مردم ایران (نه شرقی، نه غربی جمهوری اسلامی) تغییر پیدا کرد و به نگاه به شرق تبدیل شد، چین و روسیه به ظاهر دوست ایران، هیچ گاه علنی و آشکار به منافع ملی مردم ایران ضربه نمی‌زنند. چرا؟ بدیهی است که مردم ایران علیه آنها به پا خواهند خاست و از منافع ملی‌شان دفاع می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که چین و روسیه به اهداف شوم خود دست پیدا کنند!
چین و روسیه چه کردند؟ کم‌کم خودشان را دوست صمیمی نشان دادند. مثل گرگی در لباس میش! وقتی اعتماد دولتمردان را جلب کردند، آرام‌آرام زهر خود را علیه منافع ملی مردم ایران ریختند، به‌طوری که اقتصاد ملی ایران را در مسیر نابودی قرار دادند و نفت ایران را مفت خریدند و کاسبان تحریم و دورزنندگان تحریم متحد خود را در ایران ثروتمند قرار دادند که نتایج آن را مردم ایران با پوست و استخوان خود درک می‌کنند. بنابراین، می‌توان گفت که با حمایت از ادعای امارات متحده عربی توسط چین و روسیه در راستای سیاست آمریکا، انگلیس و متحدان آنها از اصطلاح از پشت به منافع ملی مردم ایران خنجر زدند، یعنی به‌طور ناگهانی و غافلگیرانه، برای شکست دادن و بدبخت و فقیر کردن مردم ایران و حذف ایران از بازار‌های بین‌المللی انرژی و… اقدام و عمل کردند را می‌توان به کار برد.
نتیجه توافق شرق و غرب علیه ایران و اوکراین
از همان روزهای نخست حمله نظامی روسیه به اوکراین بسیاری از کارشناسان آشنا به مسائل منطقه گفتند که بین شرق و غرب برای دو نیمه کردن اوکراین توافقی حاصل شده است. تصور این بود که با ورود نیروهای نظامی روسیه به اوکراین مردم روس‌تبار و روس‌زبان و بخش مهمی از ارتش اوکراین به روسیه خواهند پیوست. این محاسبه، اشتباه از آب درآمد و ارتش روسیه با مقاومت شدید مردم و ارتش اوکراین به ویژه در مناطقی که روس‌تبار و روس‌زبان بودند مواجه شد. به همین دلیل غرب با عجله و بدون برنامه‌ریزی قبلی شروع به ارسال برخی ادوات و مهمات نظامی به اوکراین کرد. هم‌زمان غرب سعی کرد که نشان دهد ناتو علیه روسیه از اوکراین حمایت می‌کند.
هنرپیشه‌ای که در اوکراین نقش رییس‌جمهوری را بازی می‌کند، می‌توانست با پس گرفتن تقاضای عضویت اوکراین در ناتو و مذاکره با مسکو از ویرانی بخش عمده‌ای از اوکراین جلوگیری کند، اما از آنجایی که منافع الیگارشی (اصحاب ثروت و قدرت- مافیاهای مختلف) حاکم در اوکراین، با غرب گره خورده است، ناگزیر دستور آنها را اجرا می‌کند و خودش نقشی در تعیین سیاست‌های داخلی و خارجی اوکراین ندارد.
توافق چین و روسیه با غرب درباره اوکراین و ایران
در هر حال پس از دیدار آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا و جنت یلن وزیر خزانه‌داری آمریکا (دو وزیر مهم و کلیدی کابینه جو بایدن رییس‌جمهوری آمریکا) توافق شد که سیاست‌های دیپلماسی میدانی ایران تحت کنترل چین و روسیه مدیریت شود. درباره اوکراین، نشست
۳۱ رهبر کشورهای عضو ناتو، در۲۰ تیرماه ۱۴۰۲ برگزار شد. در این نشست تصویب شد که هنوز زود است اوکراین به عضویت ناتو درآید؛ تحقق خواسته ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری روسیه. ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهوری اوکراین که در اجلاس سران ناتو شرکت کرده بود از تصمیم سران ناتو غافلگیر شد و در توئیتی شدیداللحن اعلام کرد: «به نظر می‌رسد اراده‌ای برای دعوت اوکراین به ناتو یا عضویت آن در ائتلاف وجود ندارد.» مشاور امنیت ملی کاخ سفید وعده سرخرمنی به اوکراین (قول و وعده بی‌پایه و اساس یا دروغین) داد و اعلام کرد که ناتو یک «مسیر اصلاحی» را برای اوکراین ترسیم خواهد کرد تا این کشور بتواند به اتحاد نظامی آتلانتیک شمالی بپیوندد، اما بدون «زمان‌بندی». با این حال، برخی از اعضای ناتو از جمله آمریکا مایل به تعیین جدول زمانی مشخصی برای پیوستن اوکراین به ناتو نیستند. آنها نگرانند که چنین اقدامی به کشاندن ناتو به درگیری مستقیم با روسیه (که چین ممکن است از روسیه حمایت کند) منجر شود. پیش‌تر، سخنگوی دولت روسیه در واکنش به تایید نهایی عضویت سوئد گفت که امنیت روسیه با عضویت سوئد به مخاطره خواهد افتاد. نکته قابل توجه اینکه در پی اعلام موافقت ترکیه با عضویت سوئد در پیمان آتلانتیک شمالی- ناتو- روسیه اعلام کرد که «موقعیت ترکیه را درک می‌کند.» دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، تاکید کرد که «به‌رغم همه اختلافات» روسیه مایل است به روابط دوجانبه با ترکیه ادامه دهد. طبق اساسنامه ناتو، در صورت تهاجم خارجی به هر یک از اعضا، سایر اعضا ملزم به دفاع از آن عضو هستند. بنابراین، پذیرش عضو جدید مستلزم جلب موافقت تمامی اعضای پیمان ناتو است. ترکیه عضو پیمان ناتو است و موافقت با عضویت ناتو را به اقداماتی از جمله مخالفت سوئد با فعالیت گروه‌های کرد مخالف ترکیه مشروط کرده است.
نتیجه‌گیری
دول چین و روسیه در چارچوب منافع ملی کشورشان با غرب به توافق‌هایی دست یافته‌اند و براساس توافق‌های به عمل‌آمده، منافع ملی مردم ایران را با غرب معامله کرده‌اند. در همین راستا غرب منافع ملی مردم اوکراین را با شرق (چین و روسیه) معامله کرد. متاسفانه تجربه به دست آمده که از قبل قابل پیش‌بینی بود و صاحب‌نظران زیادی آن را مورد توجه مسوولان قرار دادند و منزوی‌شان کردند، هزینه گزاف و سنگینی را به مردم ایران تحمیل کرده است. امیدواریم مسوولان از این تجربه آموخته باشند و در سیاستگذاری‌های داخلی و خارجی بازنگری‌های لازم را به عمل آورند و سعی کنند که اکثریت مردم ایران را به صحنه بازگردانند تا شرق و غرب بدانند که نمی‌توانند منافع ملی مردم ایران را مورد معامله در راستای منافع ملی خودشان قرار دهند.
* کارشناس بین‌المللی انرژی
انتهای پیام
