آتش زیر خاکستر گشت ارشاد؟

دیدار نیوز نوشت: جامعه‌شناسان متفق‌القول‌اند که حوادث شهریور ۱۴۰۱ پیش‌زمینه در ذهن مردم داشت، پیش‌زمینه‌ای که با مرگ مهسا امینی در مرکز گشت ارشاد، انگار جرقه‌ای به انبار باروت انداخت و پیامد‌های آن کشور را تا ماه‌ها دستخوش اتفاقات عجیب‌تر کرد.

گرچه به نظر می‌رسد که همه چیز به حالت عادی برگشته و به گفته حاکمیت همه آن حوادث کار دشمن با هدف براندازی نظام بوده، اما “حجاب” هیچ وقت به وضعیت قبلی برنگشت و همین موضوع بهانه‌ای شد که از مسئول تا غیر مسئول درباره وضعیت حجاب در کشور اظهارنظر کنند و بعضا این اظهار نظر‌ها با واکنش‌های تندتری از سوی جامعه روبرو می‌شد

حاکمیت در ابتدا تصمیم گرفت با تهدید و جریمه و مجازات‌هایی از این دست، قدرت‌نمایی بیشتری کند، اما گذر زمان نشان داد این قبیل شیوه‌های سنتی جوابگو نیست و به رغم تمام این سختگیری‌ها مردم همچنان روی موضوع حجاب اختیاری پافشاری می‌کنند و در نهایت موضوع حجاب اجباری اولویت آن‌ها نیست.

تصمیم‌گیران کلان، راه‌های دیگری را هم برای جا انداختن حجاب اجباری در کشور به کار گرفتند که یکی از آنها، برگزاری راهپیمایی‌های چند‌باره و متعدد در زمان‌های مختلف با هدف توسعه و ترویج فرهنگ حجاب و عفاف بود. در حاشیه برگزاری این مراسم‌های نمادین، تجمعاتی در گروه‌های چند نفره در مقابل مجلس، نهاد ریاست جمهوری و حتی قوه قضاییه هم راه افتاد، اما در نهایت به یک تصمیم رسیدند، بازگشت گشت ارشاد به خیابان!

ابراهیم رئیسی و ماجرای حجاب

شاهدان عینی از چند روز پیش از حضور آمران به معروف به شکل گشت ارشاد در خیابان‌های تهران خبر دادند و برخی هم با انتشار عکس‌هایی از ون‌های گشت ارشاد با حضور مردان و زنان با پوشش‌های جدید در بستر‌های اجتماعی، نگرانی خود را از تکرار حوادث سال گذشته ابراز کردند.

طولی نکشید که انتشار یک فیلم از درگیری یک زن بدون حجاب اجباری با یکی از زنان گشت ارشاد در منطقه اندرزگو خبرساز شد و افکار عمومی هم نسبت به این اتفاق واکنش داشت. هر چند تا زمان انتشار این گزارش هیچ نهاد و ارگان مرتبط، واکنشی به محتوای این فیلم نداشته‌اند، اما انتظار افکار عمومی آن است که این نهاد‌ها و به ویژه فراجا، ماموریت رسمی داشتن یا نداشتن افراد تذکر دهنده و برخودکننده با بی حجاب‌ها آن را مشخص و درصورت رسمی بودن ماموریت شان، مستند و پشتوانه قانونی اقدامات آنان را اعلام کنند.

ابراهیم رئیسی، قبل از تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، گفته بود اگر رئیس جمهور شود، مسئولیت برای اجرای طرح‌های حجاب و عفاف را به جای وزارت کشور به وزارت ارشاد خواهد سپرد. اما بعد از انتخابات ریاست جمهوری، فعالیت گشت ارشاد افزایش یافت و رئیسی هم بعد از مواجهه با انتقادات درباره نحوه اجرای سیاست‌های حجاب و عفاف، گفت در دولتش گشت ارشاد مدیران راه‌اندازی کرده است و برکناری برخی مدیران و دستگیری و بازداشت برخی افراد نزدیک به وزرای خود را جزئی از برنامه گشت ارشاد خود بازنمایی کرد.

با اینکه رئیسی گفته بود که اجرای طرح‌های حجاب و عفاف را از وزارت کشور خواهد گرفت، اما از زمان مرگ مهسا امینی تا به امروز این وزیر کشور بود که همواره درباره موضوع حجاب در هر محفلی سخن می‌گفت و گاهی این سخنان با تحکم همراه بود.

او در یکی از سخنرانی هایش گفته بود: “آنهایی که تلاش می‌کنند بر خلاف قانون، کسانی را تحریک و تشویق کنند که جلوی حجاب و عفاف بایستند حتما محکوم هستند و دارند قانون‌شکنی می‌کنند، آن‌ها ضد منافع ملی و در میدان طراحی شده دشمن کار می‌کنند و عامل دشمن هستند. کسانی مقصر اصلی هستند که «برهنگی» را تئوریزه می‌کنند چه عاملین اصلی در غرب چه روشنفکران داخلی. کسی حق ندارد چارچوب‌های معنایی و رفتاری نظام را مورد خدشه قرار بدهد.”

تائید سخنگوی فراجا به بازگشت گشت ارشاد!

بیستم تیرماه، سردار سعید منتظر المهدی معاون فرهنگی و اجتماعی فراجا در آئین اختتامیه هشتمین همایش چادر‌های آسمانی با بیان اینکه مقوله حجاب یک حوزه اجتماعی و فرهنگی است و اقدامات ایجابی در رأس اقدامات انتظامی و سلبی خواهد بود، افزود: از کارهای معاونت فرهنگی و اجتماعی نیروی انتظامی، اقدامات ایجابی در حوزه حجاب است.

او با اشاره به اینکه هنر آن است که با تغییر اذهان بتوانیم رفتار را تغییر دهیم و با اقدامات ایجابی و برخورد‌های حساب شده با افرادی که کم‌حجاب و شل‌حجاب هستند باید بتوانیم آن‌ها را جذب کنیم، تاکید کرد: دیدیم که بسیاری از خانم‌های کم‌حجاب و شُل حجاب در بسیاری از مراسمات آئینی مذهبی ما شرکت می‌کنند. باید تلاش کنیم رفتار افراد را مورد توجه قرار دهیم.

حالا تنها پنج روز بعد از ایراد این سخنان، منتظرالمهدی از برخورد با زنان و دختران بدحجاب و ارجاع پرونده آن‌ها به قوه قضائیه خبر داد و گفت: پلیس در پی مطالبات مردمی و خواست گروه‌ها و نهاد‌های مختلف اجتماعی و همچنین تأکید رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه در چارچوب قانون به منظور بسط و گسترش امنیت عمومی و تحکیم بنیان خانواده، ضمن تقدیر و تشکر از قاطبه دختران و بانوان کشور که با رعایت هنجار‌های اجتماعی و پوشش متعارف بر آرامش روانی جامعه کمک می‌کنند، از امروز (۲۵ تیرماه) با استقرار گشت‌های خودرویی و پیاده در سراسر کشور ضمن انجام ماموریت‌های متعدد پلیسی ناگزیر با آن دسته از کسانی که متأسفانه بدون توجه به تبعات و عواقب پوششِ خارج از عرف همچنان بر هنجارشکنی خود اصرار دارند ضمن انذار و تذکر در صورت عدم تمکین از دستورات پلیس، برخورد قانونی و آنان را به دستگاه قضائی معرفی خواهد کرد.

این در حالی است که طی ماه‌های گذشته بار‌ها درباره تدوین قانون حجاب و عفاف، لایحه عفاف و حجاب، بازنگری در قانون عفاف و حجاب و ده‌ها مورد این چنینی از سوی افراد مسئول و غیر مسئول در رسانه‌ها منتشر شد و از طرف دیگر هم بار‌ها متخصصان و جامعه شناسان ضمن آسیب‌شناسی گشت ارشاد بار‌ها از متولیان خواسته بودند از اظهارنظر‌های تند و تصمیم‌های عجولانه که ممکن است منجر به اتفاق‌هایی مانند مرگ مهسا امینی شود، خودداری کنند، اما …

جالب است بدانید که انتقاد برخی حقوقدانان و فعالان سیاسی درباره نبود پشتوانه قانونی گشت ارشاد، گرچه با مخالفت طیفی از اصولگرایان مواجه شد، اما در نهایت گشت ارشاد جمع شد، ولی عمر این جمع شدن کوتاه‌تر از آن چیزی بود که تصور می‌رفت.

به نظر می‌رسد حضور دوباره گشت ارشاد یک پیام دارد؛ حاکمیت نمی‌خواهد بپذیرد در موضوع حجاب قدرت گذشته را از دست داده و حالا در پی آن است که به جایگاه قبلی برگردد، اما اینکه به دست آوردن این جایگاه منجر به از دست دادن چه چیز‌هایی می‌شود را فقط زمان مشخص می‌کند.

انتهای پیام