پرونده قاری ایرانی بهانه است!

«علیرضا شاهین‌مهر»، حافظ قرآن کریم در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز گذاشته است، نوشت:

برای من که یکی از دوستان قاری قرآن بنده از اواسط سال 1386 (اگر اشتباه نکنم) تا مدت‌ها دائماً به من می‌گفت که حاج سعید طوسی قاری بین المللی قرآن در جلسات و محافل خصوصی، چه ادبیات رفتاری دارد، هر چند از تلخی و شرم آور بودن آن نمی‌کاهید اما …

در این روزها حرف‌های زیادی در قالب‌های متنوع درباره‌ی این ماجرا در رسانه‌های مختلف مکتوب و مجازی و دیداری و شنیداری، نوشته و گفته شده است و هر یک از زاویه‌ای به این موضوع نگاه کرده‌اند. در این میان آنچه مرا به قلم زدن این نوشته واداشت، انتشار پیامی از جناب عباس سلیمی پیشکوست و قاری قرآن کریم با عنوان «هدف، انتقام از قرآن است/ پرونده قاری ایرانی بهانه است!» بود [لینک]. ایشان در اواخر پیام خود پس از هشدار دادن به اهالی و اصحاب قرآن بابت حفظ هوشیاری کامل و ندادن سوژه به دست دشمن، نوشته‌اند:

«اگر برخی از قرآنیان گرانقدر نسبت به پاره‌ای سیاستگزاری‌ها و یا زیاده‌طلبی برخی از مدعیان و عدم توجه به نیروها و استعدادهای قرآنی، گلایه‌های بحق دارند، این نقد بجا نباید با حیثیت قرآن و وجاهت عمومی جامعه‌ی قرآنی تداخل پیدا کند».

از اینکه شخصیتی مانند عباس سلیمی که خود از قاریان و داوران پیشکسوت است و سابقه‌ی اجرای مسابقات بین المللی سازمان اوقاف و امور خیریه را نیز در کارنامه‌ی خود دارد، تلویحاً به وجود برخی اشکالات در جامعه‌ی به اصطلاح قرآنی اذعان دارد، جای بسی امیدواری است. اما باید به ایشان متذکر شد که اتفاقاً پدیده‌ی سعید طوسی و آبروریزی که شایعه‌ی اخیر برای صنف قاریان قرآن و نهادهای ناظر و ارکان نظام به بار آورد، دقیقاً محصول یک چیز است و آن هم سیستم «خودی – غیرخودی» حاکم بر همه‌ی جامعه، من جمله همین جامعه‌ی قرآنی مد نظر ایشان است.

خوب است استاد عباس سلیمی که متاسفانه افتخار شاگردی ایشان را نداشته‌ام بدانند که من در حالی این نوشته را قلم می‌زنم که برخی پارتی بازی‌ها در مسابقات قرآن ارگان‌ها و دستگاه‌های مختلف از جمله همین سازمان اوقاف و امور خیریه‌ای که ایشان هم با آن سابقه‌ی همکاری دارند را با چشمان خود دیده‌ام و برای پیگیری حق و حقوقی که از من ستانده شد، به قدر طاقت دوندگی کرده‌ام و با آنکه تا حد ممکن سند و مدرک هم جمع آوری کرده بودم، ولی پاسخی جز سکوت و تهدید متقابل و نهایتاً تهدید به برخورد دریافت نکردم! اگر استاد سلیمی مایل باشند حاضرم برای ایشان با برخی اسناد و مدارک توضیح دهم که یکی از جوان‌هایی که اکنون رسانه‌های داخلی وی را نابغه‌ی حفظ قرآن توصیف می‌کنند و با امدادهای غیبی به کوله باری از افتخارات در مسابقات قرآن داخل و خارج نائل آمده و شهرتی برای خود دست و پا کرده است، چطور با دوپینگ، پله‌های ترقی را بالا رفت و به این میزان از شهرت و منزلتی که اکنون دارد، رسید.

قصد ندارم در این نوشته فقط به ایرادهای رایج در جامعه‌ی به اصطلاح قرآنی اشاره کنم که شرح آن مثنوی 70 من کاغذ است و انصاف هم نیست که بیش از این بر پیکر نحیف و شوکه شده‌ی این صنف، تازیانه‌ی سرزنش و سرکوفت تاخته شود. حرف اصلی من در این نوشتار نکته‌ای است که مدت‌هاست بدان باور دارم و سعی می‌کنم تا حد ممکن آن را برای دیگران نیز جا بیاندازم که «هیچ دینی تمام هویت یک فرد را تشکیل نمی‌دهد».

اگر قاری قرآن جنجالی این روزها، هزار جنایت بدتر از اعمالی که به ارتکاب آن‌ها متهم است را مرتکب شده بود و مفاسد جامعه‌ی قرآنی به لحاظ کمی و کیفی هزار برابر بیشتر از شرایط فعلی بود، باز هم نمی‌توانیم آن‌ها را به هویت دینی و قرآنی این افراد نسبت دهیم و از این رهگذر، قرآن و پیامبر و اهل بیت و … را سرزنش کنیم.

همه‌ی ما انسان هستیم و انسان هم مطابق آیات قرآن ظلوم (=ستمکار) و کفار (=ناسپاس) [1] و هلوع (=حریص) و جزوع (=بی‌تاب) و منوع (=بخیل) [2] است. همه ما در معرض وسوسه شیطان و آزمایش الهی قرار داریم و راقم این سطور، خود بنده‌ی روسیاهی است که ممکن است خطاهایی هزار برابر بزرگتر و نابخشودنی‌تر از حرف و حدیث‌های پشت سر قاری معروف مرتکب شود. اما اگر بنده نوعی هم مرتکب خطایی شوم (که در طول روز می‌شوم)، منصفانه است که به پای دین و مذهب و ملیت و قومیت من نوشته شود؟

مگر وقتی که اخبار مربوط به رسوایی کلیسا در سوء رفتار جنسی کشیشان با کودکان منتشر و منجر به خلع لباس حدود 400 کشیش توسط پاپ بندیکت شانزدهم شد و پاپ فرانسیس هم رسوایی جنسی پدران روحانی را «لکه ننگی بر دامن کلیسا» خواند، یا این ایام که هر روز خبری از فسادهای جنسی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و خانواده‌های آنان منتشر می‌شود، آیا منصفانه و واقع بینانه است که همه‌ی آمریکایی‌ها را به دلیل اینکه هموطن بیل کلینتون و دونالد ترامپ هستند، و یا همه‌ی مسیحیان را به دلیل اینکه هم‌کیش کشیش‌های متجاوز هستند، به فساد متهم کرده و مدام آنان را سرزنش و ملامت و حتی مسخره کنیم؟

مشکل ما این است که جامعه‌ی ما دچار بیماری اسطوره‌سازی و تقدس سازی است. دستگاه‌های تبلیغاتی حاکمیتی و خطیبان و کسانی که متولی فرهنگ سازی و روشنگری در جامعه‌ی ما هستند، دائماً در حال ارائه‌ی تصویری اسطوره‌ای و پاک و آسمانی از هر کس و هر چیز که نسبتی با امر مقدس دارند، هستند. انگیزه‌ی این تقدس‌سازی هم می‌تواند الگوسازی برای اقشار مختلف جامعه و یا مصون سازی از نقد و حفظ اقتدار خود باشد ولی هر چه که هست، این روش منجر به این می‌شود که خطاها و نارسایی‌های احتمالی اسطوره‌ها و مقدسات برساخته شده، ضربه‌های گاه جبران ناپذیر به امر مقدس وارد آورد.

ماجرای رسیدگی به پرونده‌ی سعید طوسی می‌تواند معیاری برای سنجش استقلال قوه قضاییه باشد که به گفته‌ی یکی از مسوولان قضایی، همچنان این رسیدگی ادامه دارد. اما آنچه که تاکنون از اظهارات شاکیان این پرونده نتیجه گرفته می‌شود، احساس وارد آمدن خدشه به رسیدگی منصفانه بوده و دلیل رسانه‌ای شدن این پرونده و توجه ویژه به آن نیز می‌تواند همین احساس باشد.

ضابطان و ناظران قانونی باید به هنگام رسیدگی به پرونده، ملاحظات ایدئولوژیک خود را دخالت ندهند زیرا هیچ چیز به اندازه‌ی ایدئولوژی برای حقوق خطرناک نیست. اینجاست که وقتی تقدس سازی‌ها و اسطوره‌سازی‌های بی‌حساب و کتاب در جامعه رواج داشته باشد، ممکن است به تاثیرگذاری این برساخته‌های ایدئولوژیک بر عقاید و باورهای عموم مردم علی الخصوص مسوولان ناظر و رسیدگی کننده منجر شود که نتیجه‌ی آن هم به مسلخ برده شدن عدالت و حاکمیت قانون خواهد بود.

اگر هوشیار باشیم، می‌توان تهدید بوجود آمده در ماجرای رسانه‌ای شدن این پرونده را به فرصتی برای جلوگیری از تقدس سازی‌ها و اسطوره‌سازی‌های بی‌حساب و کتاب و تاکید بر استقلال نهادهای ناظر در رسیدگی به پرونده‌هایی که به نوعی رنگ و بوی ایدئولوژی به خود گرفته‌اند، تبدیل کرد.

پانوشت‌ها:

[1]: سوره ابراهیم، آیه 34

[2]: سوره معارج، آیات 19-21

انتهای پیام