هادی سروش: قرآن و اهل بیت همه‌ی اصولِ عرفانیِ علامه حسن زاده آملی بود | گاهی در محافل دینی هم برخی ادب را نسبت به اساتید رعایت نمی‌کنند
حجت‌الاسلام هادی سروش، استاد حوزه، در یادداشتی تلگرامی نوشت:
در پانزدهم مرداد ۱۴۰۲ توفیق حضور در کنار مزار حضرت استاد عزیز علامه حسن زاده آملی ‘اعلی الله درجاته’ در منطقه لاریجان و روستای “ایرا” نصیب گشت.
برای علاقمندان به بهانه “فیض حضور” در کنار مزار این عارف بزرگ‌ِ قرآنی و اهل بیتی مطلبی تقدیم می‌شود.
استادمان بسیار خواستنی و عزیز بود؛ حضورش بسیار پر بار بود، نگاهش بسیار پر معنا بود، درسش بسیار شیرین بود، حالاتش بسیار دانستنی بود، و شجاعتش در تدریس و بیان متون عمیق عرفانی بی نظیر بود و لحظه‌ای به اباطیل مخالفان معارف عقلی و شهودی – فلسفه و عرفان – وقعی نمی‌نهاد.
دو درس مهم که همه اصولِ عرفانیِ استاد را شکل می‌دهد و در ایام حضور در درس پر بارشان بر آن تاکید داشتند و خاطرات و جزئیاتی از آن در خاطر دارم عبارت است از:
۱) تمام ملاک در معارف و ارتقاء روحی برای عارف را “قرآن” می‌دانستند. و قرآن را نسخه کامل همه مراتب معرفتی “رسول الله” (ص) معرفی می‌نمودند و همواره آن را “کشف تام محمدی” ذکر می‌کردند.
استاد علامه درباره اُنس با قرآن می‌فرمودند: “هر چه با قرآن باشید و قرآن بخوانید و تفکر کنید و مخصوصا قرآن را در خود پیاده کنید، به همان مقدار از درجات عالَم ملکوت بهره‌مندید و این درجات در برزخ و قیامت نمایان می‌شود.”
زیاد این روایت را می‌خواندند؛ حضرت وصی امیرالمومنین (ع) به فرزندش محمدبن حنفیه فرمود: در قیامت به اهل قرآن خطاب می‌شود بخوان و بالا برو ؛ “اقرء وارق”.
۲) استاد، اهل بیت علیهم السلام را تنها عامل موثر در سیر صعودی و برکات نزولی معرفی می‌کردند.
حضرت علامه به‌صورت مکرر توصیه می‌فرمودند: “از مقام ولایت حضرت وصی امیرالمومنین (ع) نباید غفلت کرد و هر چه هست در ذیل تمسک به مقام آن جناب است.”
ایشان در درس خاطرات شهودیِ دلنشینی از ارتباط با اهل بیت عصمت و طهارت داشتند که برخی از آنها را در لابلای آثارشان آورده‌اند مانند؛ خواب شیرین ملاقات با حضرت ثامن الائمه (ع) که در کتاب “هزار و یک نکته” آورده‌اند، و واقعه شنیدن آیه “ان الله و ملائکته یصلون علی النبی..” و شنیدن اذان از جناب رسول الله (ص) که در کتاب “انسان در عرف عرفان” آمده است.
در دلدادگی به این اصل مهم عرفانی‌شان – اهلبیت عصمت و طهارت – به دو شخصیت برای گرفتن فیوضات عرفانی توجه خاصی داشتند؛
یکی به حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا (س) که ظهور برکات الهیه در قوس نزول را از ایشان می‌دانستند چرا که فاطمه زهرا (س) “لیلةالقدر” است. و این ارادت ایشان باعث نوشتن کتاب بسیار ارزشمندشان در راستای مقام ملکوتی آن حضرت به‌نام “فص حکمة عصمتیة فی کلمة فاطمیة” شد که در نوع خود یک اثر بدیع و بی مانندی است.
و دیگری؛ حضرت امام حسین (ع) است که مورد ارادتمند خاص استاد بود و دریچه مهمی در عرفان ایشان گشوده بود تا جایی که می‌فرمودند: “عالَم هستی انگشتری است که حضرت اباعبدالله حسین بن علی (ع) نگین آن است.
این کمترین تلاش کردم در این رابطه مقاله‌ای عرض کنم که با عنوان “سلوک معرفتی امام حسین” تقدیم شد.
در این رهگذر مناسب است در مورد احترام به استاد نکته‌ای تقدیم دارم.
احترام به استاد برای شاگرد معجزه می‌کند…
دو جهت را باید مورد توجه قرار داد؛
اول؛ اینکه استاد مانند والدین ولی نعمت است و والدین در ارتباط با رشد ظاهری کودک متحمل زحمت هستند، و استاد برای رشد معنوی انسان متحمل زحمت است، با توجه به یک نکته که والدین از روی فطرت و یا غریزه کودک را سامان می‌دهند، ولی استاد چنین غریزه به شاگرد ندارد چون فرزندش نیست. پس در واقع استاد برای شاگرد فداکاری می‌کند. و این ادب ضروری و واجب است که شاگرد خاکسار استادش باشد.
دوم اینکه؛ احترام به استاد، باعث توجه و سپس دعای استاد در حق شاگردش می‌شود و دعای استاد در حق شاگرد مانند دعای والدین مستجاب و نتیجه بخش است و معتقدم رابطه استاد و شاگرد مورد نظر خداست.
ما شیعیان باید ادب در برابر استاد را از امیرالمومنین ع آموزش گیریم که در برابر استادش “حضرت رسول” ص، می‌فرمود : “انا عبد من عبید محمد”. چرا که از این استاد هزار هزار کلمه تعلیم گرفته بود؛ “علّمنی الف الف کلمه …”
حقیر آنچه از محضر استاد علامه حسن زاده “اعلی الله درجاته القرآنیه” آموختم؛ نه گفتنی است و نه جبران کردنی است! اگر هر روز کنار مزارش قرآن بخوانم و یا گنجی بی پایان داشته باشم که تا پایانِ زندگی برایش خیرات دهم، بازهم جبران یک روز کلاس ایشان نشده!
البته در عین حال باید اعتراف کنم که زوایایی از جامعه ما از آن ادب خواسته شده در برابر استاد دور هستند! و گاهی منجر به “عدم رعایتِ ادب” در برابر استاد می‌شود که این ضایعه نه تنها در کلاس درس دیده می‌شود، بلکه گاهی در محافل دینی هم برخی ادب را نسبت به “اساتید” رعایت نمی‌کنند!
انتهای پیام
