چه کسی از خاتمی عبور کرد؟

«محمدجواد روح»، روزنامه نگار در یادداشتی تلگرامی نوشت:

✍مصاحبه اخیر سعید حجاريان با نشریه دانشجویی «سیاه مشق» که در خبرگزاري ایلنا و در پی آن سایر رسانه ها بازنشر شد؛ زمینه طرح دوباره بحث های دهه هفتاد را بین علاقه مندان به تحلیل جنبش اصلاحات فراهم آورده است.

✍ یکی از نکات این گفت و گو اشاره سعید حجاريان به این مطلب بود که شعار «عبور از خاتمی» را اولین بار دانشجویان مطرح کردند.

✍ گفته حجاریان، بیان یک واقعیت تاریخی بود؛ آن هم در باب رخدادی که کمتر از پانزده سال از آن می گذرد و طبعا، جای تحريف و زیر سوال بردن چندانی در عصر رسانه و اطلاعات ندارد.

✍ با این حال، در نوشته های برخی دوستان دیدم که با تقسیم کردن مجموعه دفتر تحکیم به دو طیف علامه و شیراز و نسبت دادن طیف شیراز به مجاهدین انقلاب و علامه به جبهه مشارکت، مدعی شده بودند مشاركت حامی تز «عبور از خاتمی» بوده است!

✍ یکی از دوستان عزیز من که این مطلب را در کانال تلگرامی خود مطرح کرده، استناد خود را هم دراین باره کتاب «عبور از خاتمی» قرار داده که مجموعه گفتارهایی از نظریه پردازان اصلاحات از جمله حجاريان است.

✍ دوست عزیز ما البته دقت نکرده که اولا این کتاب در زمستان 79 و در مقام دفاع از نامزدی دوباره خاتمی در خرداد 80 منتشر شده و در واقع، مانيفست مخالفان جریان عبور از خاتمی است.

✍ ثانیا، انشعابات و تقسیم بندی های درونی دفتر تحکیم هرچند ریشه هایی در گذشته داشت، اما بعد از سال 80 و 81 علنی و قطعی شد و ارتباطی به زمان انتشار این کتاب ندارد.

✍ثالثا و مهمتر از همه اینکه مصاحبه حجاريان در این کتاب، هیچ ارتباطی به بحث عبور از خاتمی ندارد و نه تنها در صحبت های حجاريان که حتی در سوالات مصاحبه کننده به این موضوع پرداخته نشده است؛ بلکه مصاحبه در مقام تبیین نظریه اصلی حجاریان، حاکمیت دوگانه، است.

✍ اما نکته کلان تری که در این میان وجود دارد؛ آن است که «عبور از خاتمی» مثل هر راهبرد سیاسی دیگر، در مقام ارائه یک پیشنهاد بود و نباید طراحان آن را حتی اگر دچار آرمانگرایی و رادیکالیسم بوده اند، در جایگاه متهم نشاند.

✍ اینکه امروز، ما بیاییم و پس از پانزده سال و تحمل تجربه ای همچون دوران احمدی نژاد ارائه دهندگان راهبرد «عبور از خاتمی» را به چالش بکشیم، اقدامی منطقی نیست.

✍ فراموش نکنیم نه جامعه فرسوده و بحران زده امروز نسبتی با جامعه شاد، پرنشاط و فعال اواخر دهه هفتاد دارد. نه خاتمی امروز که آستین بالا می زند و با وجود همه محدوديت ها رهبری اصلاحات را می پذیرد، با خاتمی منفعل سال های 79 تا 84 نسبتی دارد و نه آرایش درونی جریان اصلاحات و هژمونی نیروهای دموکراسی خواه در آن زمان، با جبهه امروز همخوانی دارد که به قول حجاريان، حداکثر خواستار نرمالیزاسیون است.

✍ بنابراین، مهمتر از پاسخ پرسش هایی از این قبیل که «چه کسی از خاتمی عبور کرد؟»؛ بررسی منصفانه و مبتنی بر واقعیت های زمانی، ساختاری و اجتماعی تحولات عصر اصلاحات است. البته، در این میان مستندات روشنی همچون همین کتاب «عبور از خاتمی» و انبوه مقالات و مصاحبه های آن عصر طلایی هم در دسترس است که باید بیطرفانه از آنها سراغ گرفت.

انتهای پیام