عباس عبدی: پذیرش رسانه‌ی افشاگر برای مردم نوعی مبارزه است

محمد توکلی، انصاف نیوز: «عباس عبدی»، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب درباره‌ی احتمال ارتباط رسانه‌هایی که تحت عناوینی همچون افشاگری فعالیت می‌کنند با نیروهایی در داخل گفت: گرچه چنین احتمالی وجود دارد ولی مهم این است که رسانه اعتبار حرفه‌ای و استقلال خود را داشته باشد و اگر این دو را نداشت دیگر تفاوتی ندارد وابسته به کجاست و تامین منافع چه فرد و گروه و دولتی را تامین می‌کند.

آقای عبدی درباره‌ی چرایی رشد این نوع رسانه‌ها می‌گوید: تا وقتی که رسانه‌ی داخلی اعتبار لازم را در خبررسانی نداشته باشند مردم به سراغ رسانه‌ی فرا مرزی خواهند رفت و حتی اگر بدانند دروغ می‌گوید هم حرف آن را قبول می‌کنند؛ زیرا آنها احساس می‌کنند که رسانه‌ی داخلی آنان را از حقوق‌شان که دست یافتن به خبرهای صحیح است محروم می‌کند. بنابراین، این کار را نوعی مبارزه با رسانه‌ی داخلی و سیستم حامی آن می‌دانند.

متن‌ کامل گفت‌وگوی انصاف نیوز با آقای عبدی را می‌توانید در ادامه بخوانید:

انصاف نیوز – سیاست رسانه‌ای حاکم بر کشور و همینطور عملکرد رسانه‌های داخلی تا چه حد بر رشد و گسترش رسانه‌هایی که مدعی افشاگری هستند تاثیرگذار بوده است؟

عباس عبدی: رسانه‌های افشاگر محصول فقدان و غیبت رسانه‌های کارآمد رسمی است. وقتی رسانه‌ی رسمی اطلاع‌رسانی درست و به موقع نداشته باشد یا نتواند اعتماد مخاطب را جلب کند مخاطب را از یک کالای خیلی مهم و مورد نیاز یعنی خبر محروم کرده‌ است.

در نتیجه مخاطب دنبال رسانه‌ها و نهادهای غیر رسمی می‌رود زیرا فکر می‌کند که آنها حتما حقیقت را می‌گویند. آنها هم حقیقت و مجاز را در هم می‌آمیزند و کسی هم نیست که مسئولیت بپذیرد و اینها را تفکیک کند؛ به همین دلیل اخبار آنها برای مخاطب جذاب می‌شوند.

افشاگری‌ها محصول فقدان رسانه‌ی آزاد و قانونمند رسمی در کشور است

بنابراین، افشاگری‌ها محصول فقدان رسانه‌ی آزاد و قانونمند رسمی در کشور است. برای این موضوع نمی‌توانیم دیگران را محکوم کنیم. برای مثال، هنگامی که کارگاه‌های ساخت کفش را تعطیل کنید و کفشی وجود نداشته باشد یک پینه‌دوزی پیدا می‌شود که با لاستیک و چیزهای بی کیفیت یک محصولی به نام کفش درست می‌کند و می‌فروشد، ما هم مجبوریم بخریم.

خبر هم همینطور است؛ تا زمانی که رسانه‌ی رسمی وجود ندارد یا اگر باشد، وظیفه‌ی اطلاع‌رسانی خود را به درستی انجام نمی‌دهد مردم را از دسترسی به یک نیاز مهم آنها (خبر) محروم می‌کند. مردم هم به ناچار سراغ رسانه‌های غیررسمی و افشاگر می‌روند و آنها هم خبر را برایشان تهیه و تولید می‌کنند؛ اینکه آن خبرها تا چه حد درست یا غلط است و چقدر با اصول حرفه‌ای تطابق دارد بحث‌های دیگری است.

در دوران دولت اصلاحات رسانه‌های معتبر خارجی هم ضعیف شده بودند

انصاف نیوز – آیا می‌توان میان عملکرد رسانه‌های داخلی و سیاست رسانه‌ای رسمی کشور با فعالیت چنین رسانه‌هایی نسبتی برقرار کرد یا در صورتی که عملکرد داخل هم صحیح باشد شاهد فعالیت چنین رسانه‌هایی خواهیم بود؟

عبدی: پاسخ این سوال خیلی روشن است. برای نمونه، در دولت اصلاحات نمی‌توانید ببینید که رسانه‌های خارجی نقش و نفوذ جدی داشته باشند. حتی رسانه‌های معتبر خارجی هم ضعیف شده بودند. اما هنگامی که رسانه‌های داخلی تضعیف شدند رسانه‌های خارجی و کم‌کم رسانه‌های اینترنتی برای مردم جذاب شدند. مردم هم حق دارند که به هر رسانه‌ی دیگری مراجعه کنند تا نیازهای خود را در این حوزه تامین کنند.

انصاف نیوز – به نظر می‌آید که رسانه‌های «افشاگر» به شدت مورد توجه بخش‌هایی از جامعه قرار می‌گیرند. استقبال از این نوع رسانه‌ها تا چه حد به کیفیت عملکرد آنها بازمی‌گردد و چه میزان به غیبت رسانه‌های داخلی مربوط است؟

عبدی: اگر کیفیت عملکرد این نوع رسانه‌ها خیلی پایین باشد کارشان را بی اعتبار خواهد کرد اما این دلیلی بر بی اثر بودن آنها نیست. تا وقتی که رسانه‌ی داخلی اعتبار نداشته باشد به هر حال مردم به سراغ رسانه‌ی خارجی خواهند رفت و حتی اگر بدانند دروغ می‌گوید هم حرفش را قبول می‌کنند.

زیرا آنها احساس می‌کنند که رسانه‌ی داخلی آنان را از حقوق‌شان که دست یافتن به خبرهای صحیح است محروم کرده‌ است. بنابراین، این کار را نوعی مبارزه با رسانه‌ی داخلی و سیستم حامی آن می‌دانند به‌طوری‌که حاضرند حتی خبرهای دروغ را هم بپذیرند و یا حداقل اینکه به دنبال بررسی  راست یا دروغ بودنش نمی‌روند.

بدتر از دروغگویی در هم آمیختن راست و دروغ است

انصاف نیوز – برخی معتقدند رسانه‌هایی که در داخل یا خارج از کشور در قالب «افشاگری» مطالبی را منتشر می‌کنند بیشتر ابزار دست سیاسیون هستند‌. از نگاه شما این نوع رسانه‌ها تا چه حد به تعریف علمی «رسانه» نزدیک هستند؟

عبدی: اصولا این نوع رسانه‌ها که پایبند به اصول حرفه‌ای نباشند و در برابر یک نهاد معتبر و در برابر مردم هم پاسخگوی صحت و سقم خبرهای خود نباشند حتما به جایی وابسته هستند و می‌توانند با فعالیت‌های خود در پی منافع شخصی باشند.

گرچه می‌توانند بعضاً حقیقت را هم بگویند و قرار نیست همیشه دروغ بگویند. بدتر از دروغگویی در هم آمیختن راست و دروغ است. رسانه‌ای که اعتبار حرفه‌ای نداشته باشد و مسئولیت‌پذیر نباشد تفاوتی ندارد که عامل دست یک حکومت، یا سیاستمدار یا سرمایه‌دار یا مدیرمسئول خود باشد.

اگر رسانه اعتبار حرفه‌ای و استقلال نداشت تفاوتی ندارد وابسته به کجاست

انصاف نیوز – برخی بر این باور هستند که رسانه‌های این چنینی حاصل نوعی همکاری نوشته یا نانوشته میان نیروهایی در داخل و افرادی در خارج از کشور است. چه ارزیابی از این ادعا دارید و‌ آیا در سال‌های فعالیت خود در حوزه‌ی رسانه قرائنی که تاییدکننده این گزاره باشد را دیده‌اید؟

عبدی: به دلیل اینکه اطلاعی ندارم نمی‌توانم در این مورد اظهارنظر کنم اما برای من تفاوتی نمی‌کند که اینها بازیچه‌ی دست نیروهای داخل باشند یا در خارج مستقلاً فعالیت کنند و بازیچه‌ی مدیرمسئول خود یا نیروهای دیگر باشند. مهم این است که رسانه اعتبار حرفه‌ای و استقلال خود را داشته باشد و اگر این دو را نداشت دیگر تفاوتی ندارد وابسته به کجاست و تامین‌کننده‌ی منافع چه فرد و گروه و دولتی است.

البته چنین پدیده‌ای محتمل است؛ در موارد دیگر هم دیده‌ایم با نفوذی که داشته‌اند مدیر رسانه را بازی می‌دهند و خبرهای دروغ به آنها می‌دهند تا اعتبارشان را از بین می‌برند. مدیر هم به دلیل آنکه حرفه‌ای نیست به راحتی فریب می‌خورد اما به نظرم این مسئله در تحلیل این پدیده اهمیت چندانی ندارد.

انتهای پیام