گزارش یک مناظره دانشجویی درباره «رابطه ایران و آمریکا»
مناظره‌ای تحت عنوان «رابطه جمهوری اسلامی ایران و ایالت متحده آمریکا؛ تهدید یا فرصت» به همت انجمن اسلامی‌مستقل دانشگاه صنعتی شیراز در سالن طاهری برگزار شد که رضا نجابت و حامد پهلوانی از طیف اصولگرا و علامه عزیزی و سید‌سبحان تقوی از طیف اصلاح‌طلب به تحلیل این موضوع پرداختند.
به گزارش جماران، رضا نجابت با بیان اینکه وقتی ما نظام بین‌المللی جهانی را قبول کردیم، مذاکره یک امر طبیعی است، خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم فراتر از جدل‌های سیاسی به موضوع مذاکره نگاه کنیم باید گفت جمهوری اسلامی‌ایران نیز یکی از کشورهای جهان است و نه تنها ما بلکه هیچ کشوری در دنیای امروز نمی‌تواند تمامی نیازهای خود را با توجه به ظرفیت‌های داخلی خود به صورت 100 درصد حل کند.بنابراین کشور ما نیازمند ارتباط‌گیری با سایر کشورها برای رفع نیازهای خود است.
نجابت در ادامه گفت: کلید‌واژه جهان امروز قدرت و منافع ملی است و حتی روابط بین کشورهای متحد نیز بر این اساس شکل می‌گیرد.
قائم‌مقام اتحادیه انجمن‌های اسلامی مستقل با اشاره به رابطه ایران و آمریکا گفت: قدرت آمریکا به اصطلاح فائقه یا هژمون است.البته سقوط یا صعود این قدرت یک بحث دیگر است و در این بین مذاکره با آمریکا برای رفع نیازهای ماست.برای مثال می‌توانیم از این طریق ناوگان هوایی‌مان را سالم کنیم یا وارد سازمان تجارت جهانی شویم و از منافع آن استفاده کنیم.
در ادامه حامد پهلوانی با اشاره به شکست آمریکا در سه جبهه، گفت: آمریکا پاشنه آشیل را اقتصاد قرار داد و بعد از شکست در جبهه‌های گوناگونی همچون دفاع مقدس، اقتصاد را هدف‌گذاری کرد.
دبیر سیاسی انجمن اسلامی مستقل پردیس فارابی، گفت: برقراری ارتباط با همه کشورها امری درست است و ما نگفتیم که نمی‌خواهیم با دنیا ارتباط برقرار کنیم و حتی بنیانگذار انقلاب اسلامی نیز معتقد بود: «می‌شود با آمریکا ارتباط برقرار کرد اما به شرطی که آمریکا آدم شود» و چه کنیم که آمریکا در تاریخ چند ساله بعد و قبل از انقلاب به هیچ کدام از تعهدات خود در قبال ایران عمل نکرده است.چه در مذاکرات دوران اصلاحات و چه در مذاکرات هسته‌ای،کاملا تیم مذاکره کننده ما رودست خوردند و منافع ملی را دچار خطر کردند.
ما از اول انقلاب با آمریکا مذاکراتی داشتیم
علامه عزیزی نیز در ادامه این مناظره با بیان اینکه در تمامی‌ابعاد سیاست عملی چیزی جز مذاکره و مصالحه نداریم، تصریح کرد: اینجاست که بحث قدرت نیز مطرح می‌شود به طوری که در روابط بین‌الملل، قدرت معادلات را مشخص می‌کند و هر کشوری که قدرت اقتصادی، استراتژی، نظامی و رسانه‌ای قوی داشته باشد در مذاکرات می‌تواند امتیازات بیشتری را بگیرد. این یک امر بدیهی است که بازیگران سیاسی به دنبال آن هستند در مذاکرات خود، امتیازات بیشتری بگیرند و اینکه چقدر می‌توانند امتیاز بگیرند، معطوف به قدرت آنهاست.
دبیر شورای ناظر انجمن اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به عنوان برنامه «مذاکره با آمریکا؛ آری یا نه؟، گفت: بالاخره الان ما با آمریکا مذاکره کردیم و نباید فراموش کنیم که آغاز مذاکرات ما با آمریکا به دولت اصلاحات برنمی‌گردد بلکه ما از اول انقلاب با آمریکا مذاکراتی داشتیم و در این بین نباید فراموش کنیم که مذاکرات مک فارلین نیز بین ایران و آمریکا وجود داشته است و در نگاهی واقع‌بینانه نمی‌توان گفت آمریکا به هیچ کدام از تعهدات خود عمل نکرده است بلکه باید گفت آمریکا در تمامی مذاکرات یک سری بدعهدی‌هایی داشته است.
عزیزی در ادامه خاطر‌نشان کرد: اینکه گفته می‌شود آمریکا بعد از شکست‌های متعدد در جبهه‌های متعدد مجبور شد از در تحریم‌های اقتصادی با ایران وارد شود، درست نیست زیرا این نگاه یک نگاه معطوف به داخل است و سیاست‌های کلان ایالات متحده در آن نادیده گرفته شده است، زیرا آمریکایی‌ها سیاست‌های خود را پیش می‌برند و وقتی صحبت از هژمون می‌شود یعنی اینکه ایالات متحده به دنبال برتری و تعیین نظم جهانی است و در سیاست‌های خارجی آمریکا ما با دو دیدگاه هژمون فراگیر و هژمون مرکب روبرو هستیم که هژمون فراگیر از سوی نو‌جمهوری‌خواهان و هژمون مرکب از سوی نودموکرات‌ها مطرح می‌شود. در هژمون فراگیر که در برهه‌ای از ریاست‌جمهوری بوش پسر سرلوحه سیاست‌های کاخ سفید بود، به دنبال نظم تک قطبی بودند و اما در هژمون مرکب که بعد از ضد واقعه یازدهم سپتامبر سرلوحه دکترین سیاسی کاخ سفید قرار گرفت، نظم تک چند قطبی بود و رسیدن به این هژمون ملزوماتی نیاز داشت که آمریکا آنها را در سه گام پیش بردند و در آخر به مذاکرات هسته‌ای و برجام رسید و لازم به ذکر است ایران نیز از این موضوع استقبال کرد. آمریکا برای اینکه هژمون خود را تثبیت کند نیاز به این دارد که در سه منطقه جفرافیایی هدف خود یعنی نوهارتلند، هارتلند نو و‌هارتلند علیا قدرت داشته باشد و این حضور توام با قدرت، بدون ایران برای آنها میسر نبود و اگر قدرت ایالات متحده در خاورمیانه تضعیف میشد، هژمون آمریکا بهم می‌ریخت، پس آمریکا برای جلوگیری از تضعیف هژمون خود نیاز به مذاکره و مصالحه با ایران داشت.
در ادامه سید‌سبحان تقوی با اشاره به اینکه اساسا دشمنی با آمریکا و آمریکاستیزی در ذات گفتمان انقلاب اسلامی نبود، خاطر‌نشان کرد: زمانی که مرحوم مهندس بازرگان به الجزایر رفت و مذاکراتی با برژینسکی مشاور امنیت ملی دولت جیمی‌کارتر داشت و اعتراضاتی به ایشان شد که مرحوم بازرگان در پاسخ گفت: «نه من هویدا هستم و نه امام شاه است که بخواهم برای ملاقات با آمریکا از ایشان اجازه بگیرم» و این به آن معناست که در نظر رئیس دولت موقت ارتباط با آمریکا یک ارتباط ساده و معمولی است و در مقابل نیز برژینسکی به آقای بازرگان گفت ما انقلاب اسلامی‌ایران را به رسمیت می‌شناسیم و دشمن مشترک ما و شما شوروی است.
وی در ادامه گفت: در واقع دشمنی با آمریکا و آمریکاستیزی نوعی واکنش بچه مسلمان‌ها در ابتدای انقلاب به مارکسیست‌ها بود به طوری که وقتی دانشجویان مسلمان سفارت آمریکا را تسخیر کردند به دنبال این بودند که بگویند رهبری دانشگاه در اختیار ما قرار دارد نه مارکسیست‌ها. البته رفته رفته آمریکاستیزی به گفتمان جمهوری اسلامی نفوذ کرد. این ورود یک روی خوب و یک روی بد داشت. روی خوب این بود که واکنشی بود به تمامی ستم‌ها و جفاهایی که در سال‌های گذشته نسبت به مردم ما تحمیل شده بود. اما روی بد داستان، این بود که عده‌ای در داخل کشورمان خیال کردند، آمریکاستیزی و تقابل با آمریکا، ردای خوب و بلندی است که می‌توان پشت آن مخفی شد و دهان تمام منتقدان را در داخل کشور با آن بست. فلذا از همان سال‌ها هر کسی که با سیاست‌هایشان مخالف بود، به بهانه نزدیکی با آمریکا و روحیه سازش‌جویی به حاشیه راندند.
تقوی با اشاره به اینکه رابطه با آمریکا تابو نیست هر چند قواعد و آداب خاص خود را دارد، خاطر‌نشان کرد: در روابط ما با دنیا دو خط قرمز داشتیم. یکی نظام آپارتاید بود که در آفریقای جنوبی سرنگون شد و دیگری نظام اشغال گر قدس است که همچنان پابرجاست.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در انتخابات ریاست‌جمهوری اسلامی یازدهم دو گفتمان در مقابل هم قرار گرفتند، تصریح کرد: گفتمان اولی معتقد به تنش و تقابل با عرصه جهانی بود و در مقابل گفتمان تعامل و تنش‌زدایی قرار داشت و مردم گفتمان دوم را انتخاب کردند. ما باید در نظر داشته باشیم وقتی با یک کشور مذاکره می‌کنیم قرار نیست در همه زمینه‌ها با هم اشتراک نظر داشته باشیم. از طرف دیگر نباید این انتظار را داشته باشیم که آمریکایی‌ها در مذاکرات با ما از منفع خود صرف نظر کنند و بقیه کشورها هم همین طور هستند و باید توجه کرد اساس مذاکره ترسناک نیست و مهم این است که چه کسی و چگونه مذاکره می‌کند.
وقتی اختلاسی رخ می‌دهد چه ربطی به آمریکا دارد؟
رضا نجابت با بیان اینکه آمریکا تعهدات خود را در برجام انجام نداده است،گفت: مقامات اجرایی کشور می‌توانند راحت‌تر و بهتر در این رابطه اظهار‌نظر کنند و یکی از این اظهارنظرها از سوی رئیس بانک مرکزی ایران مطرح شده است که می‌فرمایند دریافتی ایران از برجام تقریبا هیچ بوده است یا خانم ابتکار اخیرا گفته است آمریکا به تعهدات خود در برجام عمل نکرده است.
قائم مقام اتحادیه انجمن‌های اسلامی‌مستقل کشور در ادامه گفت: همانند نظام‌های دیگر، در انقلاب اسلامی نیز رهبران گفتمان آن را مشخص می‌کنند و مطلبی درباره آقای بازرگان را مطرح کردند و ایشان رئیس دولت موقت بودند و شبیه این است که آقای احمدی‌نژاد یک حرفی را زدند و ما بگوییم این ذات انقلاب است. پس باید توجه کرد آقای بازرگان ذات انقلاب اسلامی را مشخص نمی‌کند. حضرت امام‌خمینی(ره) می‌فرمایند: «با آمریکا روابط ایجاد نخواهیم کرد مگر اینکه آدم بشود و از ظلم کردن دست بردارد». امام طوری گفته‌اند که نشود هیچ حاشیه‌ای ایجاد کرد. حضرت امام در جای دیگری می‌گوید: «آنهایی که خواب آمریکا را می‌بینند،خدا بیدارشان کند» و بالاخره وقتی داخل گفتمان انقلابی صحبت می‌کنیم باید این موضوعات را در نظر بگیریم.
نجابت در ادامه گفت: بنده هم موافقم در دولت‌های مهندس موسوی، هاشمی‌رفسنجانی و خاتمی دهان منتقدان را می‌بستند و می‌گفتند مقصد آمریکاست اما وقتی اختلاسی رخ می‌دهد چه ربطی به آمریکا دارد. اگر آقای نعمت‌زاده وضع صنعت را به این فلاکت رسانده است چه ربطی به آمریکا دارد. در دوران آقای احمدی‌نژاد هم همین بود و ناکارآمدی مدیران ما ربطی به آمریکا ندارد و آقای روحانی امروز آب خوردن مردم هم به برجام ربط می‌دهند که آدرس غلط دادن است و قرارداد برجام بسته شده است تا وضع ما بهتر شود و برای مثال ناوگان هوایی نوسازی شود که با قوانینی که در آمریکا وضع شده، این موضوع نشدنی است.
حامد پهلوانی نیز گفت: کسی که ادعا می‌کند آمریکا کد‌خداست باید برود پشت میکروفن و بگوید باید از خارج مدیر بیاوریم.وقتی این نگاه در برخی عناصر داخلی وجود داشته باشد،مشکل ما حل نخواهد شد. این فعال دانشجویی گفت: همین مصدقی که شما پشت آن پنهان می‌شوید، آمریکا او را برکنار کرد و در کودتا نقش داشت. حامد پهلوانی گفت: آقای روحانی وعده برجام را به گلابی تشبیه کردند و قبلا که قرار بود همه مشکلات مردم با برجام حل شود و حالا هم می‌گویید که اشتباه کردند و همین که دوستان به این نتیجه رسیدند آقای روحانی در وعده‌های خود در ایام انتخابات اشتباه کرده است، خیلی خوب است.
درباره آرای سیاسی باید شرایط زمان را دخیل کنیم
علامه عزیزی با اشاره به اینکه در بیانات رهبری و بنیانگذار انقلاب اسلامی رابطه با آمریکا مشروط به اما و اگر است، گفت: این موضوع نیز تابع دو موضوع است.ی کی اینکه در قانون اساسی ما بحث نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری وجود دارد و درباره رابطه با آمریکا نیز باید این خوی سلطه‌گری خود را کنار بگذارد و باید توجه کنیم این موضوع معطوف به جغرافیای آمریکا نیست. دیگری نیز این است که برای ما منافع ملی مهمتر از هرچیزی است و شاید یک روز منافع ملی اقتضا کند که ما با آمریکا رابطه داشته باشیم که الان نیز این اتفاق افتاده است و نمونه آن مذاکرات هسته‌ای بود.
این فعال دانشجویی در ادامه با بیان اینکه در اندیشه سیاسی، مبانی اصول نسبتا ثابتی دارند و اما آرای سیاسی است که متغیر است،ت صریح کرد:درباره آرا سیاسی باید شرایط زمان را دخیل کنیم و از لحاظ مبنایی در حال حاضر فقط رژیم غاصب رژیم صهیونیستی است که نباید با آن رابطه داشته باشیم.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ادامه گفت: اگر کینه مردم نسبت به دولت‌های بیگانه را در نظر بگیریم بیشترین کینه مردم ما از روسیه است اما چرا الان ما دوش به دوش روسیه حرکت می‌کنیم و یا اگر رفتار چین و روسیه را بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که نگاه به شرق دولت احمدی‌نژاد فقط باعث شد روسیه و چین از برگ برنده تهران برای امتیاز گیری از غرب استفاده کنند و از این رو بنده معتقدم نگاه مطلق‌گرایانه در ادبیات سیاسی نوعی جهل به محیط بازی سیاسی است و باید با این نگاه وارد کنش‌های سیاسی شد که در روابط بین کشورها حتی در حالت اتحاد باز توام با رقابت است و ما باید روابط خودمان را با کشورها به گونه ای تنظیم کنیم که در وهله اول مورد سوءاستفاده قرار نگیریم و در وهله بعد منافع خودمان را به پیش ببریم و این ملتزم آن است که نگاه‌های مطلق به شرق و یا نگاه‌های مطلق به غرب را کنار بگذاریم و با رویکرد تعامل سازنده با غرب و شرق روابطمان را تنظیم کنیم.
عزیزی در ادامه گفت: جنگ‌های جهانی اول و دوم یا بعد از آن پیمان ورشو و پیمان ناتو را بررسی می‌کنیم و باید تا الان این روند را در روابط آمریکا و روسیه در نظر داشته باشیم، می‌بینیم این دوکشور همیشه رو در روی هم بوده‌اند و در یک سطح بالایی تقابل داشتند اما هیچ‌گاه سفارت‌خانه‌های آنها چه در آمریکا و چه در روسیه بسته نشده است و این موضوع موید آن است که رقابت‌ها در میان کشورهای مختلف نباید به قطع روابط منجر شود.
وی در ادامه گفت: درباره این صحبت شد که فروش هواپیماها با توجه به آیین نامه‌های مصوب آمریکا نشدنی است که محض اطلاع باید عرض کنم در چند روز گذشته یکی از قراردادهای فروش هواپیما آماده امضا شده است.
علامه عزیزی در پاسخ به این سوال که مگر قحط‌الرجال است که این افراد در دولت بر سر کارند،گفت: بله قحط‌الرجال است زیرا ما هرچه نیرو داشتیم شما یک انگی به آنها چسباندید و اینگونه شده که ما از تاج‌زاده به این افراد در وزارت کشور رسیدیم. سیستم‌های فیلترینگ شدید شما اصولگرایان باعث شده که ما از بهزاد نبوی و محسن آرمین به علی مطهری اصولگرا رسیدیم.
عزیزی در ادامه با اشاره به وعده‌های انتخاباتی آقای روحانی، گفت: آقای روحانی در انجام به وعده‌های انتخاباتی خود کوتاهی‌هایی داشته‌اند که مهمترین آنها وعده‌ای است که در دانشگاه شیراز درباره رفع حصر داده‌اند و به آن عمل نکردند.
آمریکا زمین بازی خود را در مواجهه با ایران تغییر داده است
سید سبحان تقوی با اشاره به اینکه قرار نبود برجام همه مشکلات را حل کند، گفت:با این اقتصاد دولتی با این فساد و با ورود برخی نهادها در اقتصاد،مگر چیزی در این مملکت تغییر می‌کند.
وی در ادامه گفت: برخی کشورها مخالف وجود ایرانی قدرتمند هستند اما باید توجه کرد نحوه تعامل ما با این کشورها باید چگونه باشد. تعامل آیا باید به این شکل باشد که از دیوار سفارت انگلیس و عربستان بالا برویم؟ آیا نحوه تعامل درست این است که انکار هولوکاست را در تریبون‌های جهانی مطرح کنیم که هیچ ربطی به ما نداشت و اسرائیل را از گوشه انزوای جهانی خارج کنیم؟
تقوی با بیان اینکه حضرت امام معتقد به لحاظ کردن شرایط زمان و مکان در اجتهاد هستند، خاطر‌نشان کرد: ما معتقدیم آمریکا زمین بازی خود را در مواجهه با ایران تغییر داده است و امروز دیگر آمریکا به دنبال مبارزه نظامی با ایران نیست و برجام نمونه بارز تغییر زمین بازی آمریکا در برخورد با ایران بود.
انتهای پیام
تمام کشورهای دنیا رابطه دارند و داد و ستد ، ما شده ایم تافته جدا بافته ، چرا ؟!
میگویند امریکا دشمن اسلام است . اگر دشمن اسلام بود این تعداد شهروند مسلمان نداشت !
میگویند اسلام امریکایی ، ظاهرا برخلاف آنچه تاکنون تصور میشد ، اسلام فقط برای ما نازل شده است و تنها اسلام ما ناب است و اسلام دیگرا اسلام امریکایی حتی قبل از کشف امریکا ، خود گوئیم خود حالش را میبریم !!