محمدرضا عطایی فر: هیچ‌وقت سانسور نمی‌تواند در رشد و تعالی فرهنگ کمک کند!
ایلنا در مصاحبه ای به مشکلات تئاتر از دید محمدرضا عطایی فر پرداخت:
ما نیاز داریم سالی یک تا دو کار تئاتر انجام دهیم و امرار معاش کنیم. هنرمندان تئاتر، سرمایه‌ای ارزشمندتر از مردم عزیز ایران برای اینکه هنر نمایش و تئاتر در کشور زنده بماند، ندارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «هلِ پوک» یکی از نمایش‌های روی صحنه است که اجرای خود را از روز بیست و هشتم تیرماه در تماشاخانه انتظامی واقع در خانه هنرمندان ایران آغاز کرده است. این اثر قرار بود تا روز جمعه بیست و هفتم مردادماه روی صحنه باشد که اجرای آن تا سوم شهریور ماه تمدید شد.
علی حیدری، مریم یوسف، شیما خوش اقبال، بهار ذوالقدر، النا مکاری، یاسمن گرکانی، زهره محمودی، ثنا پورکتابی، محمد مغانی، مهراد خورشیدی، شاهد بهوند، کیان مهربان، علی ایزدی، نادیا بخشایشی، سارا واحد نوعی، صبا حضوری، مریم سکوتی، هانیه رحیمی، فردین بیگ زاده، زهرا نادری، هلیا حسنی، حسین پیروز، امیرحسین امیری، نیوشا جوزی نیا، علی زمانی، امین ترکمان، روزبه امرائی و محمد تهرانی بازیگران این اثر نمایشی هستند.
از دیگر عوامل آن می‌توان به مهسا اسمعیل‌زاده (طراح صحنه و لباس)، مشکات قربانیان (منشی صحنه)، مشکات قربانیان، علی سعیدی (مدیر صحنه)، جواد غریبی (دستیار طراح صحنه)، شیرین شندی (نریتور)، فرشاد فیضی، کیمیا زارعی (عکاس)، محمدرضا همتی، مرجان عطایی‌فر (طراح پوستر، بروشور و تیزر) و محمد تهرانی (مدیر اجرا) اشاره کرد.
محمدرضا عطایی‌فر (نویسنده و کارگردان) درباره نمایش «هِلِ پوک» که دارای سه اپیزود است و رخدادها و وقایعی از شهر را روایت می‌کند.
درباره داستان نمایش و موضوع «هل پوک» بگویید.
نمایش «هِل پوک» با سه اپیزود که هرکدام از اپیزودها به موضوعی اجتماعی و برگرفته از واقعیت هستند اجرا می‌شود، نمایشی که اتفاقات تلخِ زیرپوست شهر را روایت می‌کند تا به مسئولان، خانواده‌ها و از همه مهم‌تر جوانان آگاهی ببخشد. سعی کردم در این کار نگاهی به اتفاقات زیرپوست شهرها و کلان‌شهرها داشته باشم، موضوعاتی که بنا به وضعیت ناهنجاری که دارند در جامعه رو نیستند.
چرا سعی در نشان دادن این مسائل به‌صورت نمایش دارید؟
چون اگر این رخدادها پیگیری نشود می‌تواند منجر به ناهنجاری‌ها و اتفاقات خیلی بدتری بشود. به همین بابت سراغ سه موضوعی رفتیم که شاید ملموس جلوی چشم‌ها نیست اما به‌صورت سمی و قارچ‌گونه در حال رشد در جامعه است. موضوعاتی که ما در این نمایش دنبال کردیم ازجمله موضوعاتی هستند که خیلی‌ها مایل نیستند در مورد آن صحبت شود، به‌عنوان مثال اتفاقات نادر در خوابگاه‌ها و شرط‌بندی‌های زیرزمینی ازجمله این موارد هستند.
مواردی که در نمایش به آن‌ها اشاره می‌شود، ممیزی هم داشت؟
بله مواردی داشتیم، هیچ‌وقت سانسور نمی‌تواند در رشد و تعالی فرهنگ کمک کند، آن چیزی که می‌تواند شما را در یک شرایط بهتری در بخش‌های مختلف حتی سیاست قرار دهد مقوله شفاف‌سازی است. این‌ها مباحثی است که می‌گویند نباید راجع به آن حرف زد، گاها نیز مسئولان حواسشان نیست و موضوعات مهم‌تری وجود دارد که حواسشان را درگیر می‌کند و دیگر سعی ندارند از دیگر موضوعات چشم‌پوشی کرده و از آن بگذرند این کار سبب می‌شود آرام‌آرام تأثیر زیادی درروند فرهنگی کشور ایجاد شود و ناهنجاری‌ها به توان برسد و دیگر قادر به کنترل آن نباشیم. بیان نکردن موضوعات، کاری را از پیش نمی‌برد اما گفتن آن آگاهی می‌دهد. از ما هم خواستند مقولاتی را در نمایش حذف کنیم ولی ما از این موارد دفاع می‌کنیم هرچند مجبور به حذفشان باشیم.
از بازیگران «هل پوک» بگویید؟
در نمایش «هل پوک» از دو قشر بازیگر، قشر باتجربه و قشر بازیگران جوان استفاده شده است، جوانانی که به احتمال زیاد سرشاخه‌های فصل‌های بعدی تئاتر کشور هستند، قطعاً استفاده از باتجربه‌ها و گره خوردن آن‌ها با جوان‌ها سبب شده است نمایش خوبی را به وجود آورد شرایطی را به وجود آوردیم که بازیگرانی را به تئاتر معرفی کنم و همین باعث شد در نمایش شاهد این باشیم که تعدادی از بازیگرانی مورد استقبال و عنایت کارگردانان قرار گرفتند. من هم اعتقاد دارم که تئاتر به خون تازه و بازیگران جوان نیازمند است.
تعامل و همکاری با خانه هنرمندان در این روزها چگونه است؟
وضعیت کار در خانه هنرمندان از نظر تجهیزات کاری و سالنی نیاز به بازنگری و کمک دارد ولی از نظر روند فکری با نگاه مثبت‌تر و خلاقانه‌تری همراه است.
نمایش شما از گونه مستند نمایشی است، درباره مستند نمایشی توضیح دهید.
ما دو نوع مستند نمایشی داریم، یک نوع مستند در مورد اشخاص است و یک نوع دیگر مستند در خصوص رخدادها و وقایع هستند. مستند در مورد اشخاص شاید خیلی جذاب نیستند. نیاز است اگر نمایش‌های مستندی کار می‌شود این مستندها جذابیت‌های درام اجتماعی را برای اجرای نمایش داشته باشد. گاها فقط نگاه کردن به یک نمایش مستند، پرفورمنس‌وار می‌شود و ممکن است مبدأ یا مقصد نداشته باشد، بنابراین آن نگاه پرفورمنس‌وار هنوز به مقدار زیادی مورد عنایت قرار نگرفته است. شاهنامه بسیار زیبا و لذت‌بخش است اما چندان از آن نمایش و تئاتر ساخته نشده است. ما نیاز داریم برای اینکه در فرهنگمان تجدیدنظر کنیم و اگر نگاه مستندوار لازم داریم باید زیرسازی انجام شود تا به نتیجه دلخواه برسیم، به‌عنوان یک هنرمند با توجه به شرایطی که در کشور می‌بینم بعید است در دهه پیش رو اتفاق خاصی رخ دهد.
استقبال از نمایش این روزها چگونه است؟
ما شاهد این هستیم که تئاترهای شبانه مورد استقبال قرار می‌گیرد و ما با قشری از مردم طرف هستیم که متأسفانه خسته و غمگین هستند نیاز به گذران اوقات فراغت دارند و این نیازها ساختار فرهنگی ما می‌سازند. در کشور ما نگاه فرهنگی و سبد فرهنگی به نحوی پیش رفته است که مردم بیشتر به دنبال اوقات فراغت هستند چون اوقات فراغت جزو سبد فرهنگی مردم نیست درصورتی‌که در کشورهای دیگر اوقاف فراغت دارند و زمان‌هایی را به سبد فرهنگی فرزندان خود اضافه می‌کنند. .
تبلیغات نمایش‌ها در این روزها چگونه است؟
در وضعیتی هستیم که در بحث اقتصادی دچار نقصان بسیار زیادی هستیم، در شرایطی که پول دکور می‌دهیم، پول سالن، پول لباس، پول پوستر و بروشور را خودمان می‌دهیم، همچنین پول عوامل و بازیگر را خودمان پرداخت می‌کنیم، نیاز داریم برای کارمان تبلیغات کنیم. تبلیغ کردن در یک جایی مثل تلویزیون اصلاً اتفاق نمی‌افتد و رقم‌های بالا می‌خواهد، یک بیلبورد شهرداری هم رقم میلیاردی دارد، بنابراین ما چیزی نداریم و تنها فضای مجازی وجود دارد که در آن‌هم سخت فعالیت می‌شود کرد. مسئولان به این فکر کرده‌اند که یک هنرمند چگونه می‌تواند امرارمعاش داشته باشد، آیا امرار معاش برای یک هنرمند واجب نیست؟ هنرمند باد هوا که نمی‌خورد. ما نیاز داریم سالی یک تا دو کار تئاتر انجام دهیم و امرار معاش کنیم. هنرمندان تئاتر، سرمایه‌ای ارزشمندتر از مردم عزیز ایران برای اینکه هنر نمایش و تئاتر در کشور زنده بماند، ندارند.
سخن پایانی…
اگر می‌خواهید نسل تئاتر منقرض نشود و از آن تنها المانی مثل پوست و استخوان باقی نماند باید از تئاتر و بچه‌های جوان حمایت کنید. حتی اگر احساس کردید نمایش‌ها کیفیت کافی را ندارند، مطمئن باشید اگر حمایت شما نباشد همان مقدار کار هم از بین خواهد رفت و از بین رفتن هنر نمایش در ایران به معنای از بین رفتن یکی از ستون‌های مهم فرهنگ در کشور خواهد بود.
انتهای پیام
