مُردَم اندر حسرت فهم درستِ پیوستِ رسانه‌ای | نقد سخنگوی دولت به عدم هماهنگی نظام‌مند اطلاع رسانی
| پاسخ‌های سخنگوی دولت به سوال‌های انصاف و شما |
گفت‌وگوی یک ساعته انصاف‌نیوز با فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم شامل دو بخش است. بخش سوالات تحریریه‌ی انصاف نیوز که راجع به سختی‌های سخنگوی «هیئت دولت چهاردهم» بودن، مقایسه‌ی تاثیر ترامپ و دولت ایران بر زندگی مردم، کندی دولت در اعمال تغییرات، سیاستمدار زن بودن در چارچوب دولت و الزام چادر، چند و چون «پویش نه به تصادف» و… بود.
بخش دیگر سوالات نیز، سوالات مخاطبین انصاف نیوز از سخنگوی دولت بود. این مجموعه سوالاتی راجع به سفارت آمریکا، بازگشت ناقص دانشجویان به دانشگاه، شنای پروانه‌ی خانم سخنگو، کارکرد هوش مصنوعی برای مهاجرانی، تکذیب سفر نوروزی او به اروپا، دومین پاسپورت شهرام دبیری و… بود.
تعدادی از سوالات در فرآیند «انتخاب یا نمونه‌گیری تصادفی» خبرنگار و دو سوال هم بعد از تصحیح نهایی طرف گفت‌وگو حذف شد.
مواجهه‌ی سخنگو با مردمِ کوچه و خیابان
انصاف نیوز: مواجهه‌ای با مردم کف خیابان هم دارید؟ معمولا به شما چه می‌گویند؟
میزان مواجهه‌ام با مردم به نسبت قابل قبول است. بیشتر در مراکز خرید با مردم به صورت بی واسطه روبه‌رو می‌شوم.
انصاف نیوز: خودتان می‌روید؟
بله
انصاف نیوز: مردم در این مواجهه‌ها چه تذکراتی به شما می‌دهند؟
بعضی تردید می‌کنند که آیا فردی که می‌بینند همان مهاجرانیِ سخنگوی دولت است یا خیر. بعضی که می‌شناسند لبخند می‌زنند و اظهار لطف دارند، بعضی‌ها هم اخم می‌کنند. ولی آنچه من دریافت کردم در بیشتر اوقات با لطف مردم مواجه بوده‌ام.
«جنگ نشود» | «تو را به خدا اقتصاد را درست کنید»
انصاف نیوز: چه می‌گویند؟
می‌گویند «تو را به خدا وضعیت اقتصادی را درست کنید». بیشترین حرفی که با آن مواجه شدم این بوده که «جنگ نشود» و «وضع اقتصاد را درست کنید».
انصاف نیوز: پاسخ شما چه بود؟
همان پاسخی که به آنها می‌دهم به شما هم می‌گویم. ما همه‌ی تلاش خود را می‌کنیم که کشور در ثبات و آرامش باشد و وضعیت اقتصادی هم قابل قبول شود.
انصاف نیوز: آیا با این پاسخ قانع می‌شوند؟
در یک گفت‌وگوی کوتاه که مثلا هنگام خرید انجام می‌شود بیشتر از این حد نمی‌توان گفت‌وگویی داشت. به احتمال زیاد قانع نمی‌شوند. در موضوعات این چنینی هنگامی می‌توان افراد را قانع کرد که عملکرد را ببینند، نه با حرف زدن.
بدیهی است که مردم تا خروجی عملکرد را نبینند نمی‌توانند احساس کنند که اتفاق مثبتی افتاده است. البته با این وجود اظهار لطف دارند که با گشاده‌رویی با مردم مواجه می‌شوم. این سخن را زیاد شنیده‌ام.
صداقتِ گفتنِ «اشتباه کردم!»
انصاف نیوز: در این مدتی که دولت چهاردهم آغاز به کار کرد لغزش‌ها، تناقض‌ها و ناهماهنگی‌هایی از جانب شما یا تیم رسانه‌ای دولت و یا دیگر اعضای دولت رخ داد. چه احساسی پس از این لغزش‌ها داشتید؟
کاری که در آن دائما با رسانه سر و کار داریم چند پیش‌شرط لازم دارد. یکی از آنها داشتن اطلاعات کافی‌ست که گاهی این موضوع اتفاق نمی‌افتد.
سخنگویی دولت از این جهت که لازم است در همه‌ی حوزه‌ها اشراف داشت کار مشکلی‌ست. مثلا اگر از وزیر امور خارجه درباره‌ی موضوعات آموزش و پرورش سوالی بپرسند به راحتی می‌تواند بگوید به من ارتباطی ندارد اما یکی از ویژگی‌های حوزه‌ی سخنگویی این است که به سوالات درباره‌ی همه‌ی دستگاه‌های دولتی پاسخ دهد در نتیجه به اطلاعات کافی نیاز است.
علاوه بر داشتن اطلاعات و همینطور مهارتی که باید در ارتباط با افراد داشت و امیدوارم که داشته باشم، صداقت هم باید وجود داشته باشد تا اگر جایی مرتکب اشتباهی شدیم خیلی صادقانه به مردم بگوییم که «اشتباه کردم». آنچه تا به حال دریافت کردم این بوده که این پوزش‌خواهی پذیرفته شده و حس خوبی به من داده است.
بدترین رنج سخنگوی دولت چهاردهم: در جریان قرار نگرفتن
انصاف نیوز: در این مدت که سخنگوی دولت هستید با چه دشواری‌هایی روبرو بوده‌اید؟
ذات و ویژگی کار سخنگویی دولت به شکلی‌ست که در حوزه‌هایی که باید روی آن کار انجام داد پراکندگی وجود دارد. اما بی اطلاع بودن و در جریان نبودن بیشترین رنج را برای من ایجاد کرده است.
انصاف نیوز: هیئت دولت همکاری لازم را با شما داشته‌اند؟
من چیزی که دال بر عدم همکاری باشد نمی‌بینم اما عدم هماهنگی سیستماتیک و نظام‌مند وجود دارد. به این معنا نیست که بگویند به مهاجرانی این خبر را ندهید. مطلقا چنین برداشتی را ندارم. در مواردی من باید این اطلاعات را کسب کنم و در مواردی هم لازم است بزرگواران اطلاعات را بدهند.
انصاف نیوز: آیا این وضعیت در ادامه بهبود پیدا می‌کند؟
باید این کار را انجام دهیم. هر چقدر که سن دولت افزایش پیدا می‌کند و اجزای آن یکدیگر را بیشتر پیدا می‌کنند باید سعی کنیم که این مشکل را به حداقل برسانیم.
انصاف نیوز: در این موضوع حلقه‌ی مفقوده چیست؟
حلقه‌ی مفقوده اینجاست که امثال ما اصولا رسانه را بعد از کار می‌بینیم و اطلاع‌رسانی را موضوع بعدی می‌بینیم. می‌گوییم حالا که این کار شد اطلاع‌رسانی می‌کنیم. بسیاری از اوقات وقتی از پیوست رسانه‌ای همچون دیگر پیوست‌ها مثل فرهنگی، زیست محیطی و… می‌گوییم خیلی آن را جدی نمی‌گیریم. این موضوع هم از این جنس است و در آن غرض یا عمدی نمی‌بینم.
لختی و کندی نظامات اداری در دست تعمیر
انصاف نیوز: مهمترین مانع بر سر راه دولت برای اعمال تغییراتی که به دنبال آن بوده چه مواردی است؟ مثلا چرا در موضوع انتصابات اینقدر تاخیر وجود دارد؟ یا تغییراتی دیگر مثل بازگشت دانشجویان و اساتید که به نظر می‌آید رئیس جمهور پزشکیان مایل به انجام آن است اما با تاخیر انجام می‌شود. به نظر می‌آمد که در همان ماه اول باید همه برمی‌گشتند اما هنوز تعدادی از دانشجویان نتوانسته‌اند به دانشگاه برگردند.
ما یک لختی و کندی سازمانی در کل نظامات اداری داریم. این موضوع خاص دولت دکتر پزشکیان هم نیست که بگوییم صرفا در این دولت چنین اتفاقی می‌افتد. وقتی می‌خواهید یک بازگشت قانونمند را رقم بزنید قاعدتا باید در ایستگاه‌های قانونی چنین اتفاقی بیفتد.
تا جلسه تشکیل شود، صورت جلسه به ایستگاه بعد برسد و این فرآیند طی شود موضوع زمانبر خواهد شد. یا استعلامات زمان زیادی می‌برد و فرآیندی باید طی شود. طولانی شدن فرآیندها و گره خوردن آنها در یکدیگر از جمله دلایلی است که انجام تغییرات را زمانبر می‌کند.
جوهر دولت کمرنگ است یا «وفاق» اینطور عمل می‌کند؟
انصاف نیوز: تعبیر شما قانونمند بودن است و تاکید دارید که موظف به اجرای قانون هستیم. ولی شاید گروهی هم چنین برداشتی داشته باشند که شاید جوهر دولت کمرنگ است و اثرگذاری لازم که بگوید «کن فیکون» را ندارد.
رئیس جمهور رئیس شوراهای عالی هم هستند ولی مدل شخصیتی آقای دکتر پزشکیان «همین که من می‌گویم و تمام!» نیست. نگاه رئیس جمهور مبتنی بر مشارکت‌پذیری و وفاق است. تصمیم‌گیری بر این مبنا زمانبر خواهد بود.
انصاف نیوز: درباره‌ی پیچیدگی‌های ساختاری که در پاسخ به سوالات قبلی گفتید چه می‌توان کرد؟
بعضی اصلاحات فرآیندی آغاز شده و معاون اول رئیس جمهور به عنوان کسی که فرمان بسیاری از عملیات در دست اوست این کار را شروع کرده است. شاهد بحث و بررسی درباره‌ی این نوع اصلاحات در جلساتی هستیم.
برای مثال برخی از شوراها در ساختار اداری کشور بیش از حد بزرگ شده‌اند. میزان قدرتی که به یک شوار داده شده بود از ماموریت اصلی آن شورا هم فراتر رفته بود. اصلاح این روندها آرام آرام در حال انجام شدن است.
نباید فراموش کرد که فرآیندهای اصلاحی فرآیندهای زمانبری هستند. دولت در همین مسیر در حال حرکت است.
آمارهای پویش «نه به تصادف» زودتر از موعد علمی آن اعلام شد؟
انصاف نیوز: دولت آماری را درباره‌ی نتیجه‌ی پویش «نه به تصادف» در کاهش مرگ و میر بر اثر تصادفات اعلام کرد اما آنچه کارشناسان می‌گویند این است که برای چنین آماری باید مدتی از تعطیلات بگذرد و در اواسط اردبیهشت می‌توان به آمار درستی دست پیدا کرد. البته همین آماری که دولت اعلام کرده هم به نسبت هزینه‌هایی که برای این پویش شده کم بوده است.
مطابق گزارشی که دکتر ظفرقندی، وزیر بهداشت، در دولت ارائه کردند و همینطور دبیرخانه‌ی این پویش اعلام کرد 8.5 درصد میزان مرگ و میر کاهش پیدا کرده در حالی که پیش بینی آنها 8 درصد بوده است.
البته باید توجه داشت که تنها ابزار، پویش نیست. این پویش‌ها در کوتاه مدت می‌تواند ابزاری برای اثرگذاری باشد. ما نیاز به اصلاحات جدی در جاده‌ها و تولید خودرو با کیفیت داریم. در کنار آن باید به فرهنگ‌سازی هم توجه کرد. حتما یکی از موضوعات مهم فرهنگ‌سازی است. اگر ایمن برانید با یک وسیله‌ی ناامن هم می‌توان به مقصد رسید اما همه‌ی بار را که نمی‌توانیم روی دوش مردم بگذاریم.
در جاهایی دولت باید دست به اصلاح جاده‌ها و تولید خودرو ایمن بزند. انجام این اقدامات میان‌مدت و بلندمدت است. در کوتاه مدت حدود هفت درصد از تولید ناخالص ملی کشور صرف تصادفات و بعد از آن می‌شود. عدد بزرگی‌ست. سالی بیست و چند هزار نفر را در جاده‌ها از دست می‌دهیم. باید در کوتاه مدت کاری انجام می‌شد و این پویش کاری از این جنس بود. اما باز هم تاکید می‌کنم که این موضوع با پویش به تنهایی حل نخواهد شد.
آمار قالیباف درست است یا ظفرقندی؟
انصاف نیوز: علی‌رغم گفته‌ی وزیر بهداشت، آقای قالیباف، رئیس مجلس گفته که میزان کشته‌شده‌ها افزایش داشته است.
آمار رسمی در این باره معمولا یک ماه پس از پایان تعطیلات نوروزی که می‌شود 15 اردیبهشت، از سوی پزشکی قانونی اعلام می‌شود. همه‌ی این آمارهایی که گفته می‌شود تخمین است و به شکل رسمی اعلام نشده. در نتیجه بهتر است که تا 15 اردبیهشت صبر کنیم.
البته من باز هم تاکید می‌کنم همه‌ی راه حل کاهش تصادفات جاده‌ای از طریق این پویش نیست و حتما باید کارهای دیگری هم صورت بگیرد.
انصاف نیوز: تناقض عجیبی‌ست که وزیر بهداشت از کاهش آمار می‌گوید و رئیس مجلس از افزایش.
باید صبر کنیم تا آمار رسمی آن اعلام شود و بعد از آن هر چه باشد کاملا صادقانه به مردم اعلام خواهیم کرد.
قیاس تاثیر دولت ترامپ و دولت بر زندگی مردم ایران
انصاف نیوز: شما هم قیمت دلار را چک می‌کنید؟
بله
انصاف نیوز: با گفته‌های چند شب اخیر ترامپ دوباره قیمت دلار افزایش پیدا کرد. گروهی از مردم می‌گویند که زندگی ما بیشتر در گرو گفته‌های رئیس جمهور آمریکاست و نه دولت خودمان. چه نظری در این باره دارید؟
در اینکه نوسان قیمت دلار بر زندگی مردم تاثیر دارد تردید وجود ندارد. همینطور در اینکه این مسیر و مذاکره‌ای که در عمان شروع شد بر قیمت غیر رسمی دلار تاثیر می‌گذارد هم تردیدی نداریم اما نکته‌ای که درباره‌ی آن بارها در دولت صحبت شده این است که ما نباید اقتصاد خودمان را بر نیروهای خارجی مبتنی کنیم و باید بر توان داخلی اتکا کنیم.
انصاف نیوز: سال‌هاست که مردم منتظر حل این مسئله هستند.
اصلاح این مسئله یک شبه ممکن نیست. ایجاد اقتصادی قوی نیازمند داشتن تولید و صنعت قوی است. بخشی از این مسیر سرمایه‌گذاری است، بخشی از آن توان تولید داخلی است.
انصاف نیوز: این موارد پیش‌نیاز خاصی می‌خواهد؟
روی این موارد مشغول کار هستیم. در برنامه‌ی هفتم توسعه هم این موارد دیده شده است. پیش‌نیازهای آن هم همان پیش‌نیازهای لازم برای توسعه‌ی اقتصادی است.
انصاف نیوز: زمانبندی آن چگونه است؟
زمانبندی‌ها در برنامه‌ی هفتم و آیین‌نامه‌هایی که در حال نگارش است وجود دارد. امیدواریم با برنامه‌ریزی‌هایی که دولت مشغول انجام آن است و همینطور با استفاده از ظرفیت‌های کشورهای همسایه و برنامه‌های توسعه‌ی داخل مثل کوریدور شمال به جنوب و شرق به غرب، امیدواریم تا پایان دولت دستاوردهایی را ارائه دهیم.
اکبر از ابرقو گفت: …
انصاف نیوز: یکی از مخاطبان به نام «اکبر» از ابرقو از شما خواسته تا «تسهیلاتی بدهید تا کامیونش را تعمیر کند و بتواند روند درمان خودش را ادامه دهد». با این نوع خواسته‌ها هم مواجه می‌شوید؟ معمولا به این نوع خواسته‌ها چه پاسخی می‌دهید؟
با چنین خواسته‌هایی فراوان مواجه بودم. حجم زیادی از پیام‌هایی که دریافت می‌کنم موضوعاتی از این جنس است. بعضی از این موارد موضوعاتی‌ست که با ارجاع به یک استاندار و یا یک معاون وزیر می‌توان مسئله را تا حدی مرتفع کرد. بسیاری از موضوعات را به بخش ارتباط با مردم در ریاست جمهوری منتقل می‌کنیم و آن عزیزان پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهند.
مردَم اندر حسرت فهم درستِ پیوستِ رسانه‌ای
انصاف نیوز: گاهی اوقات به دولت این نقد وارد می‌شود که دچار چند صدایی است و یا به مواردی که لازم است دیر پاسخ داده می‌شود یا اصلا موضع‌گیری نمی‌شود. درباره‌ی این نقد چه نظری دارید؟
درست می‌گویند. ما پیوست رسانه را به آن معنایی که باید فهم نکرده‌ایم. می‌گوید «مردم اندر حسرت فهم درست». به همین خاطر که فهمی درستی وجود ندارد با خیلی موضوعات بازی می‌کنیم. می‌گوییم پیوست رسانه وجود دارد به این معنا که یک خبرنگار را با خود می‌بریم! اینکه نشد پیوست رسانه.
طبیعی‌ست که وقتی پیوست وجود ندارد، وقتی سوالی پرسیده می‌شود و جزیی لاینفک از آن برنامه‌ی در حال اجرا نشده است به اندازه‌ی کافی درباره‌ی سوالات محتمل آمادگی وجود ندارد و تا بخواهیم اطلاعات را جمع‌آوری کنیم و بر اساس آن پاسخ بدهیم سرعتمان کند خواهد بود و این نقد درستی است.
اما درباره‌ی چندصدایی در دولت به شدت تلاش می‌کنیم که آن را به حداقل ممکن برسانیم. هر چند هنوز به حداقل نرسیده است و قبول دارم که وجود دارد.
انصاف نیوز: اگر بخواهید به مجموعه‌ی تیم اطلاع‌رسانی دولت نمره‌ای بدهید چه در موضوع اطلاع‌رسانی به عنوان اولین وظیفه و چه در جریان‌سازی رسانه‌ای چه نمره‌ای می‌دهید؟
من شخص شایسته‌ای برای پاسخ به این سوال نیستم. به دلیل اینکه خودم در متن این موضوع هستم. به این موضوع باید کسانی نمره بدهند و ارزیابی کنند که ذینفع مستقیم آن در اجرا نیستند.
سیاستمدارِ زن بودن در ایران
انصاف نیوز: به نظر می‌آید که فضای سیاست در ایران مردانه‌تر از جاهای دیگر دنیاست. شما در این باره چه تجربه‌ای داشتید؟
بله، فضای سیاست فضای مردانه‌ای است. تجربه‌ی حضور زنان در کابینه در پیش و پس از انقلاب عمر زیادی ندارد. اولین‌ها بودن کار دشوار ولی جذابی است. برای من بسیار آموزنده بوده. خیلی یاد گرفتم.
سعی کردم به عنوان یک زن مسیر را برای سایر زنان هم باز کنم. البته هیچ ادعایی درباره‌ی اینکه در این راه موفق بودم ندارم اما بسیار تلاش می‌کنم که همین چهار زنی که در کابینه هستیم هوای همدیگر را داشته باشیم تا بتوانیم موضوعات را به صورت اشتراکی حل کنیم و اگر می‌توانیم به یکدیگر در موضوعات مختلف کمک کنیم. برای من تجربه‌ی ارزشمندی است.
انصاف نیوز: در مجموعه‌ی سخنگویی دولت هم از زنان استفاده کردید. آیا برای استفاده از آنها با مشکلی هم برخورد داشتید که مثلا بگویند که بهتر است از آقایان استفاده شود؟
نه به این شکل ولی کار کردن خانم‌ها به جهت تنوع مسئولیت‌هایی که دارند به خودشان فشار زیادی وارد می‌کند. برای اینکه یک زن موفق شود باید انرژی بیشتری نسبت به مردی در موقعیت مشابه خود صرف کند.
دشنام‌های پیامکی به خانم سخنگو!
انصاف نیوز: با توجه به توضیحاتی که دادید و تجربه‌ای که کسب کردید اگر دختر نوجوان یا جوانی بخواهد در فضای سیاسی ایران اثرگذاری داشته باشد چه توصیه‌ای به او دارید؟
برای اثرگذاری الزامی نیست که سیاسی باشد. یک فرد می‌تواند انسان تاثیرگذار فرهنگی و یا فعال اجتماعی خیلی خوبی باشد. تاثیرگذاری را در اینکه صرفا باید فردی سیاسی باشد خلاصه نمی‌کنم.
فرد سیاسی ویژگی‌های خاص خود را دارد. اصولا در معرض بودن کار دشواری است. وقتی که دائما در معرض قضاوت و دیده شدن و پرسش هستی ویژگی‌های خاص خود را می‌خواهد.
اگر بخواهم به عنوان یک مادر توصیه کنم می‌گویم اول ویژگی‌های شخصیتی خودتان را تحلیل کنید و ببینید که آیا ویژگی‌های لازم را برای این میزان در معرض قرار گرفتن دارید یا خیر. به هر حال کار سیاسی در موضوعاتی دشنام خوردن دارد و برای ورود به آن باید دید که توان تحمل آن را دارید یا نه.
انصاف نیوز: خودتان این موضوعات را چطور تاب می‌آورید؟
من پذیرفته‌ام که ویژگی این کار همین است.
انصاف نیوز: اذیت نمی‌شوید؟
اگر بگویم اصلا اذیت نمی‌کند واقعیت را نگفته‌ام. ویژگی این کار همین است و آن را پذیرفته‌ام. از طرف دیگر وقتی چیزی می‌گویید که فردی را آزار می‌دهد او هم صدایش در می‌آید و جیغ خود را با دشنام نشان می‌دهد. پیامک‌ها متعددی در حوزه‌های مختلف به شماره‌ی من می‌آید که دشنام می‌دهند.
ملاک هر برخوردی قانون، بدون تبعیض است
انصاف نیوز: ظاهرا در جلسه‌ای خصوصی در یکی از نهادها به برخی رسانه‌ها که مخالف مذاکره بودند تذکر داده‌اند. آیا این تذکر بر اساس نظر دولت بوده است؟
اصلا در جریان این موضوع که به رسانه‌های مخالف تذکر داده شده نیستم. ولی راجع به یکی از رسانه‌ها که خیلی خاص بود شنیدم که تذکری از طرف نهاد قانونی مربوطه داده شده است ولی اینکه به صورت جمعی به همه فراخوان داده شود در جریان نیستم.
انصاف نیوز: نظر دولت درباره‌ی این قبیل تذکرات چیست؟
دولت بسیار علاقه‌مند است که قانونی رفتار شود. نمی‌شود اینطور گفت که هر چه ما دوست داریم قانونی است و هر چه دوست نداریم غیرقانونی است. معنای قانون این نیست. قانون برای همه یکسان است. باید به آن احترام گذاشت و پذیرفت. نظر دولت رفتار قانونی است.
انصاف نیوز: کمی کلی‌تر و فارغ از موضوع مذاکرات، انتقاداتی به برخوردهای امنیتی که با برخی رسانه‌ها می‌شود وجود دارد. موضع دولت در این ارتباط چیست؟
دولت به شدت علاقه‌مند است که همه در برابر قانون یکسان باشند و در مورد قانون باید مساوات داشته باشیم. معقتدیم که اگر رسانه‌ای در یک سوی سلیقه‌ی سیاسی تذکر دریافت می‌کند اگر همین عمل از سوی دیگر هم رخ داد باید به او هم تذکر داده شود. در مورد افراد تاثیرگذار سیاسی هم همین نگاه را داریم.
موضوعات ما ملی و مرتبط و هم راستا با منافع ملی است نه فردی. باید به منافع ملی پایبند باشیم.
انصاف نیوز: آیا همه‌ی اجزای دولت در این مورد با هم هماهنگ هستند؟
به جهت رویکرد مبتنی بر وفاقی که رئیس جمهور در انتخاب کابینه داشتند ممکن است در جاهایی تفاوت‌هایی وجود داشته باشد ولی راجع به منافع ملی همه با یکدیگر همسو هستند.
یک مخاطب: لایحه‌ای برای تغییر «تبلیغ علیه نظام» بدهید
انصاف نیوز: یک مخاطب پرسیده که چرا دولت لایحه‌ای برای تغییر قوانینی مثل «تبلیغ علیه نظام» به مجلس نمی‌دهد؟
دولت در حال کار بر روی لوایح مختلف است که موضوعات متفاوتی را دربرمی‌گیرد اما هنوز به این موضوع نرسیده. البته شاید برای آینده این موضوع هم در دستور کار باشد.
مهاجرانی خطاب به کسانی که می‌خواهند مهاجرت کنند: فقط از این کشور دل نکَن!
انصاف نیوز: به کسانی که می‌خواهند مهاجرت کنند چه می‌گویید؟
مهاجرت چه از جنبه‌ی اینکه بگوییم برو و چه از این جنبه که بگوییم نرو موضوع قابل توصیه‌ای نیست. مهاجرت، رفتن به سرزمین دیگری‌ست که شرایطی دیگر دارد.
هر دو طرف ویژگی‌هایی دارند. مهاجرت یک انتخاب است. نکته‌ای که به کسانی که می‌خواهند بروند می‌گویم این است که «از این کشور دل نکَن!».
هیچوقت به کسی نمی‌گویم نرو. من نمی‌توانم جلوی کسی را بگیرم و چنین حقی را ندارم. من بارها و بارها برای دانشجویان توصیه‌نامه نوشته‌ام وقتی این کار را می‌کنم دلم خیلی می‌لرزد ولی من که نمی‌توانم به کسی بگویم نرو. اما به هر کسی که می‌خواهد برود می‌گویم که «یادت باشد که در کدام مدرسه و دانشگاه درس خوانده‌ای».
انصاف نیوز: و انتظار دارید که آنها کاری برای ایران انجام دهند؟
بله، چرا که نه؟! ما بین 6 تا 8 میلیون ایرانی در خارج از کشور داریم. همین نامه‌ی اخیر که افرادی که اتفاقا در ایران هم نیستند خطاب به آمریکا نوشتند دقیقا مصداق همین است که فردی می‌تواند ایران نباشد اما دلش با ایران باشد. مهم این است که دلمان با ایران باشد. البته هر چه بیشتر افراد در همین آب و خاک بمانند حتما خیلی بهتر است.
انصاف نیوز: آیا دولتمردان توانسته‌اند کاری کنند که مردم خانه‌ی خودشان را بیشتر دوست داشته باشند؟
این موضوع از جمله موضوعاتی است که اصلا سریع‌السیر نمی‌توان به نتیجه رسید. تحقق این موضوع به زیرساخت‌های متعددی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… نیاز دارد.
همین دیروز عزیزی پروژه‌ای را در زمینه‌های هوش مصنوعی توضیح می‌داد و می‌گفت هشت سال در آمریکا زندگی کرده و شرایط خوبی هم داشته اما دلش اینجاست. ما موظفیم که برای این افراد زیرساختی را فراهم کنیم که حالا که او آمده بتواند پروژه‌هایش را در همین کشور اجرا کند.
«پاسخ وزیر و هوش مصنوعی به یک سوال شبیه بود»
انصاف نیوز: خودتان از هوش مصنوعی استفاده می‌کنید؟ دستیار دارید؟
بله، البته هنوز دستیار هوش مصنوعی که معاونت علمی ریاست جمهوری تولید کرده به من نرسیده اما با بعضی سکوهای هوش مصنوعی کار می‌کنم.
انصاف نیوز: چقدر برایتان جذاب و یا موثر بوده است؟
خیلی جذاب بوده.
انصاف نیوز: ممکن است به صورت مصداقی بگویید از هوش مصنوعی چه کمکی گرفتید؟
یک بار قرار بود به سوال یک رسانه پاسخ بدهم از هوش مصنوعی کمک گرفتیم. خیلی جالب بود که وقتی این پاسخ را با پاسخ وزیر مربوطه مقایسه کردم در بخش‌هایی تفاوت‌های خیلی زیادی داشت اما در بخش‌هایی هم کاملا تطابق داشت.
به هر حال هوش مصنوعی یک فناوری نوین است که باید از آن استفاده کرد. البته در حوزه‌ی کاری من تا بتواند کمک قابل توجهی کند فاصله دارد به دلیل اینکه فضای کشور ما به شکلی‌ست که ممکن است هوش مصنوعی داده‌های لازم برای آن را دریافت نکرده باشد.
ممکن است وقتی سوالی را درباره‌ی کشوری اروپایی می‌پرسید به درستی جواب دهد اما در کشور ما تاکید می‌کنم در حوزه‌ی کاری خودم اختلافات قابل توجهی دارد.
انصاف نیوز: یک مخاطب در اینستاگرام پرسیده که واقعا عده‌ای هستند که نمی‌خواهند مملکت به آرامش برسد؟
فکر می‌کنم در همه جای دنیا عده‌ای هستند که نگاهشان با عده‌ای دیگر متفاوت است.
انصاف نیوز: که منجر به عدم آرامش در کشور می‌شود؟
این سوال را باید نیروهای امنیتی پاسخ دهند. من نه می‌توانم نیت‌خوانی کنم نه این وظیفه را دارم و نه چنین توانی دارم. به هر حال عده‌ای هستند که خیلی متفاوت از ما فکر می‌کنند. عده‌ای هستند که با عده‌ای دیگر متفاوت فکر می‌کنند.
انصاف نیوز: مثل کسانی که درباره‌ی حجاب برابر مجلس تحصن کرده بودند؟
به هر حال تفاوت نظر است. در جاهایی تعاریفی که از موضوعات داریم با همدیگر تفاوت‌های جدی دارد و کاملا متفاوت از یکدیگر می‌شود.
انصاف نیوز: چه راهکاری برای مواجهه با آن دارید؟
آنچه در همه‌ی کشورها پاسخ داده و تجربه‌ی آزموده است قانون است. قانون را باید اجرا کرد.
ایران و آمریکا و سفارت آمریکا
انصاف نیوز: حدس می‌زنید که ممکن است مذاکرات ایران و آمریکا مستقیم شود؟
نمی‌دانم. ممکن است و بستگی به شرایط دارد. بیشتر از آنکه روی مستقیم یا غیرمستقیم بودن مذاکرات تمرکز کنیم آنچه اهمیت دارد این است که کاری در حال انجام است و کشور نیز کار خود را پیش می‌برد.
تاکید می‌کنم که دولت موضوعات خود را به این گفت‌وگوها گره نزده است. دولت کار خود را انجام می‌دهد و این مذاکره‌ها هم به عنوان یکی از چند کاری که وزارت خارجه انجام می‌دهد محسوب می‌شود. محتوای مذاکرات هم با موضوعات ارزشی و منافع ملی ما همخوانی دارد و در راستای آن است.
انصاف نیوز: یک مخاطب پرسیده که سفارت آمریکا در ایران چه زمان باز می‌شود؟ پیش‌بینی‌ای ندارید؟
نه [خنده]
بازگشت ناقص دانشجویان
انصاف نیوز: دانشجویی به نام حسام درباره‌ی بازگشت دانشجویان تعلیقی و محروم از تحصیل پرسیده است. گفته است که همه‌ی آنها به طور کامل به دانشگاه بازنگشته‌اند و تعدادی هم همچنان محروم از تحصیل هستند. رفع این مشکل چه زمان محقق خواهد شد؟ آیا در دستور کار است؟
تدبیری که وزارت علوم اتخاذ کرد این بود که بنا بر آمار اعلامی این وزارتخانه تعداد قابل توجهی از این دانشجویان به دانشگاه بازگشتند. اگر مواردی همچنان باقی مانده می‌توان با وزارتخانه موضوع را پیگیری کرد ولی بنا بر آنچه اعلام شده تعداد زیادی بازگشته‌اند.
انصاف نیوز: ولی شما هم حتما شنیدید که هنوز تعدادی باقی مانده‌اند.
درباره‌ی اینکه این تعداد چند نفر هستند هیچ برآوردی ندارم. یقینا این موضوع باید با خود وزارت علوم مورد بررسی قرار بگیرد.
ظریف نیازی به یک صندلی خاص ندارد
انصاف نیوز: مخاطبی به نام منتظر آشنا درباره‌ی دکتر ظریف پرسیده. آیا احتمال بازگشت او به دولت هست؟
افرادی مثل دکتر ظریف اثرگذاری خود را در خیلی اوقات دارند. لزوما نباید روی یک صندلی خاص بنشینند. او یکی از سرمایه‌های کشور است. اثر خود را دارد و ما هم خدمتشان عرض ارادت می‌کنیم.
«چه کسی به شما گفته برای سخنگویی مناسب هستید؟!»
انصاف نیوز: یک مخاطبی هم به کنایه گفته که چه کسی به شما گفته برای سخنگویی مناسب هستید؟!
کسی نگفته!
انصاف نیوز: احتمالا آقای پزشکیان؟
انتخاب رئیس جمهور پزشکیان بوده است. به نظر ایشان(مخاطب انصاف) مناسب نیست؟!
چرا شنای پروانه دردسرساز شد؟!
انصاف نیوز: مخاطبی گفته حتما از طرف من از خانم سخنگو بابت عدم امکان حضور در کلاس آموزش شنای پروانه عذرخواهی کنید!
این جملات هم از همان موضوعاتی است که در سوالات قبلی گفتم باید در مواجهه با آن تاب آورد. به دلیل اینکه پرسیده شده این را بگویم که در آن مصاحبه از من پرسیده شد شما چه کاری را در سال گذشته انجام ندادید؟ پرسیدم در حوزه‌ی شخصی؟ گفتند بله. در پاسخ گفتم یک کتاب و دو مقاله به عنوان معلم دانشگاه در دست داشتم که فرصت نکردم آن را کامل کنم. در حوزه‌ی فردی هم دلم می‌خواست شنای پروانه یاد بگیرم که نشد.
این موضوع اصلا آنقدرها تند و تیز و یا آرزویی دست نیافتنی نبود. بنظرم هر کسی اطراف خود را نگاه کند در شعاع چند کیلومتری خود می‌تواند استخری پیدا کند که بهزیستی یا آموزش و پرورش یا وزارت ورزش یا دیگر سازمان‌های دولتی ساخته‌اند. موضوعی‌ست که اتفاقا جا دارد درباره‌ی آن صحبت کنیم. ورزش زنان موضوع مهمی است. اگر همین موضوع را یک مرد گفته بود به همین اندازه روی آن حساس می‌شدیم و همین واکنش‌ها ایجاد می‌شد؟!
انصاف نیوز: فکر می‌کنید سوال‌کننده سوگیری دارد؟
من نمی‌گویم که لزوما سوگیری دارد ولی در پس پشت ذهن‌های ما برای مثال وقتی کسی خیلی بد رانندگی می‌کند می‌گوییم «راننده‌اش زن است». حتما چنین جمله‌ای را همه بارها شنیده‌ایم. ما به عنوان یک زن چنین تجربه‌ی زیسته‌ای را نداریم؟! نکته اینجاست که خیلی اوقات ما تصور می‌کنیم که موضوع سیاسی است در حالی که موضوع اصلا سیاسی نیست.
من این موضوع را به عنوان موضوعی که باید برایش هزینه دهم تا موضوعات ورزش زنان جا بیفتد می‌پذیرم و این را با چنین دیدگاه می‌پذیرم. با خودم می‌گویم بله منِ مهاجرانی باید چنین هزینه‌ای را بدهم که در بین سوالاتی که از مذاکره تا موارد دیگر یک سوال هم برای شما با چنین کنایه‌ای می‌آید که ببخشید نتوانستی شنای پروانه یاد بگیری!
الزام چادر برای زنان سیاستمدار در ایران واقعی‌ست؟!
انصاف نیوز: اگر دختربچه‌ای بخواهد در آینده فعال سیاسی شود و اثرگذاری در دولت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد چه چارچوب‌هایی را باید در نظر داشته باشد؟
اول باید اعتماد به نفس بالایی داشته باشد و یک فضای معناگرای خوبی برای خود ایجاد کند. اگر این فضای معناگرا و ارزش‌آفرینی وجود نداشته باشد حتما فرد کم می‌آورد. باید احساس کند که این هزینه را بدهم تا راه برای بقیه باز شود این همان فضای ارزش‌آفرینی است.
اگر کسی به واقع علاقه‌مند است که کار سیاسی انجام دهد حتما باید یک دایره‌ی مطالعاتی خوبی داشته باشد. باید تاریخ و جغرافیا و پاسخ «چراها» را بداند. باید مقداری از اجتماع و جامعه‌شناسی بداند. اگر اینها را نداند نمی‌تواند در حوزه‌ی کار سیاسی موثر باشد.
انصاف نیوز: علاوه بر همه‌ی اینها که در سایر کشورها هم مورد توجه قرار می‌گیرد اینجا، خانمی که حجاب شل‌تری دارد احتمالا نتواند یک زن سیاستمدار شود. در مورد حجاب وجود چنین چارچوب‌هایی را تایید می‌کنید؟
به دلیل اینکه خودم در همیشه‌ی زندگی‌ام فرد محجبه‌ای بودم و در خانواده‌ای مذهبی هم متولد شدم طبیعتا از این جهت با مشکلی مواجه نشدم. برای تاثیرگذاری سیاسی دولتی باید همین چارچوب‌های قانونی را رعایت کرد.
انصاف نیوز: نداشتن چادر برای شما مانعی ایجاد نکرد؟
نه
انصاف نیوز: یعنی هیچ تذکری دریافت نکردید؟
نه. هیچ وقت تذکری دریافت نکردم.
انصاف نیوز: احتمالا اگر چادر داشتید مسیر راحت‌تری در سیاست نداشتید؟
نمی‌دانم. شخصیت افراد در این زمینه‌ها متفاوت است. بعضی افراد چالش‌طلب هستند و بعضی هم نه. بالاخره هر کسی یک ویژگی‌های شخصیتی دارد. ترجیح من بر این بود که خودم باشم. من بارها که توفیق داشتم خدمت مقام معظم رهبری بروم هم هرگز با پوششی غیر از آنچه که همیشه دارم خدمت ایشان نرفتم.
انصاف نیوز: و تذکری هم به شکل مستقیم یا غیرمستقیم دریافت نکردید؟
هرگز، هیچ وقت.
انصاف نیوز: فکر می‌کنید تصور مردمی که متفاوت از این نگاه است از کجا ناشی می‌شود؟
از اینکه هیچگاه این مدل را ندیده‌اند. همیشه زنانی که در سیاست دیدند چادری بوده‌اند. البته حق هم دارند و به مردم حق می‌دهم که این تفاوت برایشان عجیب باشد.
انصاف نیوز: فکر می‌کنید چنین تغییراتی کم کم می‌تواند جا بیفتد؟ و این اعتماد را می‌توانند به دولت داشته باشند که چنین تغییراتی را باور کنند؟
چرا که نه؟! به هر حال تغییر آرام آرام به وجود می‌آید و باید با ثبات رویه همراه باشد.
انصاف نیوز: یک مخاطب به نام خانم احمدی پرسیده که به نظرتان آیا عزت، سرافرازی و پیشرفت کشور برمی‌گردد؟
ان‌شاءالله. البته ما الان هم در موقعیت سرافرازانه‌ای هستیم. ما در حال مذاکره با آمریکا به عنوان کشوری که به لحاظ اقتصادی (و البته نه اخلاقی) بسیار قوی‌ست هستیم. در خیلی از حوزه‌های فناورانه از جمله کشورهای برتر دنیا هستیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که ما نتوانسته‌ایم تصویر درستی از آنچه ایجاد کردیم بنمایانیم و این نقطه‌ی ضعف اساسی ما است.
انصاف نیوز: علت چه بوده؟
بخشی از علت آن به عدم باور ما به حوزه‌های نرم برمی‌گردد. برای مثال موقعی که به عسلویه می‌روید که به عنوان تخت جمشید صنعت است. بسیاری از آن محصول مهندسان ایرانی است ولی مردم ما هیچی حسی نسبت به این دستاورد ندارند.
انصاف نیوز: شاید به این دلیل که می‌گویند این را در زندگی شخصی خودمان احساس نمی‌کنیم.
مگر غیر از این است که گازرسانی به معنای بهبود وضعیت زندگی است؟!
انصاف نیوز: این همه ناترازی‌ها …
اگر ما در سیاست‌های گازرسانی اشتباه کردیم موضوعی دیگر است …
انصاف نیوز: یعنی وضعیت بدتر از این باشد …
می‌توانستیم به سیاست‌های اصلاحی زودتر توجه کنیم تا به این ناترازی‌ها نرسیم اما این مشکلات نافی اینکه این زیرساخت‌ها را ایجاد کرده‌ایم نیست. یا در علوم نانو و سلول‌های بنیادین سرآمد هستیم. اینها موضوعاتی است که توجه به آن کار شمای رسانه است. اگر جامعه امید اجتماعی نداشته باشد از درون منفجر می‌شود.
شایعه‌ی سفر نوروزی سخنگوی دولت به اروپا
انصاف نیوز: شایعه شده بود که شما در نوروز به اروپا رفتید.
نخیر. من در نوروز تهران بودم.
انصاف نیوز: مسافرتی هم نرفتید؟
به خاطر اینکه همسرم کسالتی داشت کلا در خانه بودم. یک روز هم به موزه ایران باستان رفتم. از پنجم فروردین هم سر کار بودم.
آیا شهرام دبیری پاسپورت غیرایرانی داشته؟!
انصاف نیوز: از اعضای دولت به غیر از آقای دبیری فرد دیگری هم به سفر خارجی رفته است؟
اطلاع دقیق ندارم اما بعید می‌دانم.
انصاف نیوز: اگر مسئله‌ی عدم صداقت نبود نظرتان درباره‌ی سفر آقای دبیری چه بود؟
من با دکتر دبیری صحبت نکردم اما آنطور که شنیدم این سفر از مدت‌ها قبل رزرو شده بود …
انصاف نیوز: اطلاعی دارید که با پاسپورت ایرانی رفتند یا غیر ایرانی؟
قاعدتا اگر پاسپورت غیر ایرانی داشتند حتما نمی‌توانستند عضو کابینه شوند. فرد دو تابعیتی اصلا نمی‌تواند در دولت باشد.
چرا سوالات نشست خبری را از قبل می‌گیرید؟
انصاف نیوز: نقدی که خیلی از خبرنگاران مطرح می‌کنند این است که چرا برای نشست خبری سخنگویی سوالات را از قبل می‌گیرید؟
من هیچ مشکلی با اینکه بگویم نمی‌دانم ندارم و حتی معتقدم که باید اندر فضیلت نمی‌دانم حرف زد. ولی در نشست سخنگویی خیلی اوقات عدد و رقم می‌خواهید. طبیعتا من نمی‌توانم این نوع اطلاعات همه‌ی دستگاه‌های اجرایی را در آن لحظه داشته باشم.
باید آن را بپرسم تا دقیق‌ترین اخباری را که در آن حوزه رخ داده را بگویم وگرنه من مشکلی با اینکه بدون دانستن سوالات وارد گفت‌وگو شویم ندارم. فقط ممکن است در این صورت خیلی دقیق نتوانم صحبت کنم و یا پاسخ‌ها خیلی گرد شود.
آخرین جلسه‌ی نشست خبری
انصاف نیوز: فرض کنیم الان آخرین نشست خبری شما به عنوان سخنگوی دولت است. دوست دارید به مردم چه بگویید و چه خبری بدهید؟
دلم می‌خواهد در آخرین جلسه بگویم «مردم! من در این چهار سال به شما خبرهای خوبی را دادم و در جاهایی هم مجبور بودم از کاستی‌ها با شما صحبت کنم. در این چهار سال خبرهای خوبی اتفاق افتاد که آنها را با هم خلق کردیم. امیدوارم حالتان همیشه همینطور خوب باشد.»
آرزوی من همین است که در پایان چهار سال این دولت حال مردم خیلی بهتر باشد و سرمایه‌ی اجتماعی کشور افزایش پیدا کرده باشد. اقتصاد ما اقتصاد مستحکم‌تری شده باشد، ارزش پول ملی ما بالاتر رفته باشد. در آخرین نشست خبری به مردم خواهم گفت که «اگر گفته‌های من در این ۴ سال شما را رنجاند از صمیم قلب از شما معذرت می‌خواهم و تا ابد خاک پای شما هستم».
انتهای پیام
