فیلترینگ چه بر سر تجارت اجتماعی آورد؟

سایت تکراسا نوشت: در انتهای شهریور ماه سال ۱۴۰۱، برخی از شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام فیلتر شدند. فیلترینگ اینستاگرام و سخت شدن دسترسی به این شبکه اجتماعی، باعث از بین رفتن بسیاری از کسب‌وکارهایی شد که در این بستر فعالیت می‌کردند. به تبع این موضوع، دیگر کسب‌وکارهایی که خدمات آن‌ها وابسته به فروشگاه‌های اینستاگرامی بود نیز با مشکلات بسیاری مواجه شدند. پادرو یکی از این کسب‌وکارها است که در پاییز سال ۱۴۰۱، با کاهش ۹۰٪ فروش روبه‌رو شد. با وجود این مشکلات پادرو توانست با اقدامات خود در سال گذشته درآمدش را ۷ برابر افزایش دهد. در ادامه این مقاله بر اساس گزارش سال ۱۴۰۱ پادرو، اقدامات و عملکرد این شرکت را قبل و پس از فیلترینگ اینستاگرام بررسی می‌کنیم.

۴۸ میلیون کاربر شبکه اجتماعی در ایران

بیش از ۱۵ سال از ورود فروشگاه‌های اینترنتی و خرید آنلاین به ایران می‌گذرد. در طی این سال‌ها با توجه فراگیر شدن اینترنت و همچنین ویژگی‌هایی چون راحتی و در دسترس بودن، خرید آنلاین رشد بسیاری کرده است. همچنین پس از شیوع ویروس کرونا، عادت‌‌های خرید در افراد تغییر پیدا کرد و تمایل آن‌ها به خرید آنلاین بیشتر شد. در طول این سال‌ها روش‌های متفاوت و جدیدی برای خرید آنلاین ایجاد شده است.

با رواج استفاده از شبکه‌های اجتماعی، این پلتفرم‌ها تبدیل به بستری مناسب برای کشف محصولات و خرید‌وفروش شدند. طبق گزارش سالانه تجارت الکترونیکی ایران در سال ۱۴۰۰ ضریب نفوذ شبکه‌های اجتماعی در ایران حدود ۵۶٪ بوده است و ۴۸ میلیون کاربر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند. حضور تعداد زیاد خریداران، استفاده مداوم آن‌ها از این پلتفرم‌ها و همچنین هزینه کم راه‌اندازی کسب‌وکار و تبلیغات، فرصتی را برای فروشگاه‌ها ایجاد کرده است که بتوانند در این بستر کالاهای خود را ارائه دهند.

اینستاگرام، بستر اصلی تجارت اجتماعی

طبق گزارش سالانه تجارت الکترونیکی ایران ۸۰٪ از واحدهای تجارت الکترونیکی علاوه بر وب‌سایت از شبکه‌های اجتماعی برای ارائه کالا و خدمات خود استفاده می‌کنند. در میان شبکه‌های اجتماعی مختلف، اینستاگرام با ۸۴٪ بیشترین سهم را دارد. علاوه بر واحدهای تجارت الکترونیکی، بسیاری از کسب‌وکارهای خرد و خانگی نیز به دلیل سهولت استفاده، عدم نیاز به دانش فنی بالا و هزینه پایین از اینستاگرام برای معرفی و فروش محصولات خود استفاده می‌کنند. این ویژگی‌ها اینستاگرام را به یکی از اصلی‌ترین پلتفرم‌ها در تجارت اجتماعی تبدیل کرده است.

اشتغال‌زایی برای ۱ میلیون نفر

اینستاگرام، به‌عنوان اصلی‌ترین بستر تجارت اجتماعی، تأثیر به‌سزایی در اشتغال‌زایی افراد و رونق اقتصادی دارد. طبق تحقیقات انجام‌شده توسط تیم تحقیق بازار تکراسا، در سال ۱۴۰۰ اینستاگرام به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم برای حدود ۱ میلیون‌ نفر اشتغال‌زایی کرده است. در این سال ۴۱۵ هزار فروشگاه در اینستاگرام فعالیت می‌کردند. همچنین اندازه بازار خریدوفروش محصول در اینستاگرام بین ۱۸ تا ۳۲ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است که چیزی حدود نیمی از بازار خرده‌فروشی آنلاین است.

در تابستان سال ۱۴۰۱، اینترنت با اختلال گسترده مواجه شد و در انتهای تابستان اینستاگرام به‌طور کامل در ایران فیلتر شد. طبق گزارش لایف‌وب، یک ماه پس از فیلترینگ اینستاگرام تعداد کاربران فعال اینستاگرام ۶۴٪ کاهش پیدا کرده است. اما این محدودیت‌ها و فیلترینگ چه تأثیری بر فروشگاه‌های اینستاگرامی گذاشته و کسب‌وکارهای وابسته به آن را با چه مشکلاتی مواجه کرده است؟ در ادامه با بررسی گزارش پادرو به این موضوع می‌پردازیم.

چه تعداد از فروشگاه‌های اینستاگرامی پس از فیلترینگ از بین رفتند؟

طبق تحقیقات تکراسا در سال ۱۴۰۰، ۴۱۵ هزار فروشگاه در اینستاگرام فعالیت داشتند. بر اساس گزارش سال ۱۴۰۱ پادرو، در شهریور ماه ۱۴۰۱ و پیش از فیلترینگ اینستاگرام، این عدد به ۶۳۰ هزار فروشگاه فعال اینستاگرامی رسیده است. با اعمال فیلترینگ، در آذر ماه ۱۴۰۱ تعداد فروشگاه‌های فعال به ۲۲۰ هزار فروشگاه کاهش یافته است. اکنون پس از گذشت حدود ۹ ماه از فیلترینگ، ۳۳۰ هزار فروشگاه فعال در اینستاگرام وجود دارد. با توجه به این آمار تعداد فروشگاه‌های فعال نصف شده است.

همچنین اکثر فروشگاه‌هایی که پس از فیلترینگ نتوانستند به فعالیت خود ادامه بدهند، فروشگاه‌های کوچک و کسب‌وکارهای خانگی هستند که تاب‌آوری کمتری داشتند. این دسته از فروشگاه‌ها احتمالاً همان دسته از افرادی هستند که به کانال‌های فروش و منابع کمتری نسبت به فروشگاه‌های بزرگ دسترسی دارند و معیشت آن‌ها بیشتر به فعالیت در اینستاگرام وابسته است.

کاهش ۸۰٪ تعداد سفارش‌‌های فروشگاه‌های اینستاگرامی

بر اساس تحقیق انجام‌شده توسط تکراسا، در سال ۱۴۰۰ تعداد سفارش فروشگاه‌های اینستاگرامی در روز بین ۳۱۰ هزار تا ۴۷۰ هزار سفارش بوده است. طبق گزارش پادرو، در سال ۱۴۰۱ و پیش از فیلترینگ، تعداد سفارش فروشگاه‌‌های اینستاگرامی در روز به بیش از ۷۵۰ هزار سفارش رسیده است. این یعنی هر فروشگاه به‌طور متوسط روزانه ۱.۲ سفارش داشته‌ است. پس از فیلترینگ این عدد یک پنجم شده و به ۱۵۰ هزار سفارش در روز رسیده است. همچنین فروش روزانه در شبکه‌های اجتماعی از ۱۲۰ میلیارد تومان به ۱۷ میلیارد تومان در آذر سال ۱۴۰۱ رسیده است.

با گذشت ۹ ماه از شروع فیلترینگ اینستاگرام، امروز افراد بیشتری به فیلترشکن‌ها دسترسی دارند. طبق گزارش سایت کلاودفلر (Cloudflare)، در آبان ماه سال ۱۴۰۱، ۸۹.۲٪ از کاربران ایرانی برای وصل شدن به اینترنت بین‌الملل از فیلترشکن استفاده می‌کردند.

بازگشت تعداد سفارش فروشگاه‌ها به ۵۵۰ هزار سفارش در روز

بازگشت خریداران و کسب‌وکارها به اینستاگرام باعث شده است که تعداد سفارش‌های فروشگاه‌ها به ۵۵۰ هزار سفارش در روز بازگردد و فروش روزانه آن‌ها نیز در اردیبهشت و خرداد سال ۱۴۰۲، به ۱۳۷ میلیارد تومان برسد. البته با در نظر گرفتن نرخ تورم ۴۶.۵٪ در سال ۱۴۰۱، می‌توان گفت که میزان فروش فروشگاه‌های اینستاگرامی هنوز به پیش از فیلترینگ اینستاگرام نرسیده است.

علاوه بر این کسب‌وکارهای اینستاگرامی برای لجستیک، پرداخت و بازاریابی خود از دیگر استارتاپ‌ها و شرکت‌ها خدمات می‌گیرند. با فیلترینگ و کاهش فعالیت و سفارش‌های فروشگاه‌های اینستاگرامی، کسب‌وکارهایی که به آن‌ها خدمات ارائه می‌دادند نیز دچار مشکلاتی شدند. پادرو، به‌عنوان راهکار جامع تجارت اجتماعی، یکی از کسب‌وکارهایی است که در تحت تأثیر فیلترینگ قرار گرفته است. در ادامه اثرات فیلترینگ بر پادرو را بررسی می‌کنیم.

جذب ۱۴ هزار فروشگاه اینستاگرامی در ۳ ماه

پادرو پلتفرمی است که در زمینه تجارت اجتماعی و لجستیک فعالیت می‌کند. هدف پادرو تسهیل فرایند فروش و ارسال برای فروشگاه‌های اینستاگرامی و همچنین ارسال سفارش و مرسولات برای فروشگاه‌های آنلاین است. پادرو این خدمات را از طریق دو محصول خود به نام‌های «پادروپین» و «پادروشاپ» ارائه می‌دهد.

پادرو سال ۱۴۰۱ خود را با یک کمپین بزرگ بازاریابی شروع کرد که نتایج خوبی به‌همراه داشت. در نیمه اول تابستان سال ۱۴۰۱ و پیش از فیلترینگ اینستاگرام، این شرکت توانست در ۳ ماه، ۱۴ هزار فروشگاه‌ اینستاگرامی را جذب کند. با جذب این کسب‌وکارها، تعداد فروشگاه‌هایی که در پادرو ثبت‌نام کرده‌اند به ۳۸ هزار رسید. با رشد تعداد فروشگاه‌ها، تعداد سفارش‌های پردازش‌شده در پادرو نسبت به بهار سال ۱۴۰۱، ۳.۵ برابر افزایش پیدا کرد. همچنین ترافیک فروشگاه‌های پادرو نسبت به تابستان سال ۱۴۰۰، ۱۰۶٪ افزایش یافت.

سیستم مدیریت ناوگان حمل‌ونقل

علاوه بر این در نیمه اول تابستان، پادرو اولین نسخه از سیستم مدیریت ناوگان حمل‌ونقل خود را به دیگر شرکت‌ها ارائه کرد. سیستم مدیریت ناوگان، ابزار مورد نیاز برای مجموعه‌هایی است که دارای ناوگان ارسال و تحویل کالا هستند. از طریق این سیستم، این مجموعه‌ها می‌توانند ناوگان خود را مدیریت و برای ارسال و تحویل مرسولات برنامه‌ریزی کنند. این سیستم برای شرکت‌های پستی و حمل‌ونقل، مجموعه‌های دارای ناوگان اختصاصی و حتی پیک‌های محلی و آفلاین قابل استفاده است.

با این وجود رشد پادرو دوام چندانی نداشت و با آغاز اختلال گسترده در اینترنت، فروشگاه‌های اینستاگرامی و به تبع آن پادرو با افت مواجه شدند.

کاهش ۵۰٪ فروش فروشندگان پادرو با اختلال در اینترنت

…. در مرداد ماه سال ۱۴۰۱، اینترنت در سراسر ایران دچار اختلال شد و در بسیاری از مناطق نیز قطع گسترده اینترنت اتفاق افتاد. این قطعی که به دلایل زیرساختی و فنی بود، باعث کاهش ۲۱٪ دسترسی افراد به اینترنت شد. طبق گزارش پادرو پس از اختلال گسترده در اینترنت، بازدید از فروشگاه‌های اینستاگرامی حاضر در این پلتفرم ۳۵٪ کاهش پیدا کرد. همچنین پیرو کم شدن بازدید، فروش فروشگاه‌های اینستاگرامی فعال در پادرو نیز تا ۵۰٪ کاهش پیدا کرد. اما این افت به همین‌جا ختم نشد.

فیلترینگ چه بر سر کسب‌وکارها آورد؟

در پایان شهریور ماه ۱۴۰۱ و با شروع اعتراضات در ایران، دسترسی کاربران به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی از همیشه محدودتر شد. در ۳۰ شهریور ماه، اینستاگرام و واتس‌اپ در ایران فیلتر شدند که این فیلترینگ تا امروز نیز ادامه دارد. این موضوع باعث سخت شدن دسترسی به این شبکه‌های اجتماعی شد. بسیاری از کاربران امکان استفاده از فیلترشکن‌ها را نداشتند و کاربرانی که از فیلترشکن‌ها استفاده می‌کردند نیز با قطعی مکرر این سرویس‌ها روبه‌رو بودند. همچنین صاحبان کسب‌وکارها نیز نمی‌توانستند مانند گذشته به شبکه‌های اجتماعی دسترسی داشته باشند و فعالیت کنند.

علاوه بر این بیش از ۴۰٪ از فروشگاه‌های اینستاگرامی در گروه‌های کالایی پوشاک، کیف، کفش و اکسسوری فعالیت می‌کنند. با ناآرامی‌های پیش‌آمده در کشور و اثرات آن بر روحیه مردم، خریداران تمایل خود را برای خرید کردن در این حوزه‌ها از دست دادند. دسترسی سخت و عدم تمایل به خرید باعث شد تا تعداد سفارش فروشگاه‌های اینستاگرامی که در پادرو حضور داشتند تا ۱۰۰٪ کاهش پیدا کند. این موضوع باعث شد تا به برخی از مشتریان پادرو تا هفته‌ای ۵۰ میلیون تومان ضرر مالی وارد شود.

کاهش ۹۰٪ فروش پادرو در پاییز ۱۴۰۱

در نتیجه کاهش سفارش فروشگاه‌های اینستاگرامی، رشد پادروشاپ که فروشگاه‌ساز و پلتفرم مدیریت فروش و ارسال سفارش‌ها برای فروشگاه‌های اینستاگرامی است، به‌طور کامل متوقف شد. همچنین تعداد سفارش‌های پردازش‌شده در پادرو بیش از ۷۰٪ ریزش کرد. در نهایت در پاییز ۱۴۰۱ فروش پادرو تا ۹۰٪ کاهش پیدا کرد.

پادرو که سال ۱۴۰۱ را با رشد شروع کرده بود، در پاییز به دلیل اختلال گسترده اینترنت، فیلترینگ و ناآرامی‌های کشور، با افت شدیدی روبه‌رو شد. در چنین شرایطی، این شرکت استراتژی و هدف خود را زنده ماندن و همچنین کمک به کسب‌وکارهای خرد و کوچکی که مشتریانش بودند قرار داد.

راه‌حل؛ ارائه خدمات رایگان به فروشگاه‌های اینستاگرامی

یکی از اهداف همیشگی پادرو کمک به کسب‌وکارهای کوچک و توانمندسازی آن‌ها بوده است. با توجه به آسیب واردشده به فروشگاه‌های اینستاگرامی، پادرو تصمیم گرفت کمپین شب یلدای خود را در راستای این هدف خود اجرا کند. پادرو در این کمپین تمامی خدمات پادروشاپ را به مدت ۳ ماه به‌صورت رایگان به فروشگاه‌های اینستاگرامی ارائه کرد. این کار موجب شد اگرچه برخی از فروشندگان خودشان برای دسترسی به فروشگاه اینستاگرام‌‌شان مشکل و محدودیت داشتند، اما در صورتی که مشتری می‌توانست از اکانت آن‌ها بازدید کند، امکان خرید و سفارش‌گذاری فراهم باشد. اتصال این فروشگاه‌ها به پادروشاپ امکانی را برای آن‌ها فراهم کرد که برای سفارش‌گیری به دایرکت اینستاگرام وابسته نباشند.

این کمپین باعث شد پادرو بتواند به مسیر درآمدزایی بازگردد و در نیمه زمستان تعداد مشتریان و سفارش‌های خود را به آنچه که قبل از فیلترینگ بود، برساند. با این اقدامات پادرو توانست در زمستان گذشته ماهانه رشد ۲۰٪ در سفارش‌ها را تجربه کند. همچنین پادروشاپ نیز رشد ارگانیک را تجربه کرد و تعداد فروشگاه‌هایی که در پادروشاپ ثبت‌نام کرده‌اند به ۴۰ هزار رسیده است.

پادرو در مسیر توسعه

با شروع رشد دوباره و پایداری نسبی وضعیت، پادرو اقداماتی را نیز برای توسعه محصول خود انجام داد. یکی از این کارها معرفی افزونه حمل‌ونقل وردپرس پادرو بود. فروشگاه‌های آنلاین بر بستر وردپرس با اضافه کردن این افزونه به فروشگاه خود می‌توانند بدون نیاز به عقد قرارداد یا مراجعه به شرکت‌های پستی از خدمات پادروپین برای مدیریت فرایند ارسال مرسولات خود استفاده کنند.

ارائه خدمات به نئوبانک‌ها

یکی دیگر از اقداماتی که پادرو در سال گذشته انجام داده ارائه خدمات به نئوبانک‌ها بوده است. نئوبانک‌ها برای ارسال کارت و احراز هویت متقاضیان خود نیاز به خدمات متفاوتی دارند دارند. پادرو با بررسی نیازهای این مجموعه‌ها و با ترکیب خدمات شرکت‌های پستی مختلف، مدل ویژه‌ای را برای نئوبانک‌ها طراحی کرده و خدماتی باکیفیت و متناسب با نیازهایشان را به آن‌ها ارائه می‌کند.

بیش از ۴ میلیون بازدیدکننده یکتا

با بازگشت کاربران به شبکه‌های اجتماعی و آرام‌تر شدن فضای کشور، کسب‌وکارهای آنلاین کم‌کم در حال بازگشتن به شرایط قبل هستند. البته فیلترینگ و اختلال در اینترنت یکی از معضلات اصلی و ادامه‌دار تمامی کسب‌وکارهای آنلاین است و فضایی غیرقابل‌پیش‌بینی را برای آن‌ها رقم زده است. با وجود مشکلات و موانعی که در سال گذشته کسب‌وکارهای آنلاین با آن‌ها روبه‌رو شدند، پادرو توانسته است با به‌کارگیری اقداماتی مانند کمپین‌ یلدا و توسعه خدمات جدید پس از گذر از یک دوره سخت به رشد قابل‌توجهی دست پیدا کند.

درآمد پادرو در یک‌سال گذشته ۷ برابر افزایش پیدا کرده است. همچنین تعداد فروشگاه‌های پادروشاپ از ۲۱ هزار فروشگاه در ابتدای فروردین سال ۱۴۰۱ به ۴۲ هزار فروشگاه در اردیبهشت ۱۴۰۲ رسیده است و این شرکت رشد ۱۰۰٪ تعداد مشتریان را تجربه کرده است. در سال گذشته ۴ میلیون و ۳۰۰ بازدیدکننده یکتا از وب‌سایت پادرو بازدید کرده‌اند و صفحات وب‌سایت پادرو بیش از ۳۰ میلیون باز مورد بازدید قرار گرفته است. این مخاطبان در مجموع ۸ میلیون دقیقه را صرف مطالعه مجله پادرو کرده‌اند.

[…..]

انتهای پیام