«نقش رستم» قربانی بیخیالی وزیر رئیسی میشود؟
درحالی که سالها خطر فرونشست زمین در مناطق و ابنیههای باستانی گوشزد میشود، همچنان نشانی از تلاش موثر برای توقف این پدیده دیده نمیشود.
به گزارش «اطلاعات آنلاین»، پدیده فرونشست زمین که بسیاری از دشتهای ایران را فراگرفته است علاوه بر آسیبرسانی و تخریب بناهای تاریخی بر زندگی هزاران نفر تاثیر گذاشته است و در آیندهای نهچندان دور منجر به خسارتهای مالی و حتی تلفات جانی خواهد شد.
در سال ۱۳۹۵ بود که سلطانیفر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت، در پاسخ به انتقادات مطرح شده درباره عدم توجه به معضل فرونشست زمین در مناطق و ابنیه باستانی گفت «نشست زمین خیلی نزدیک به تخت جمشید نیست و جار و جنجالها بیشتر بوده است» و گفت «نیازی وجود ندارد که حریم گستردهتری برای حفظ تخت جمشید از فرونشست زمین در نظر گرفته شود».
اما از آن زمان تا کنون علی رغم تبدیل این سازمان به یک وزارتخانه در سال ۱۳۹۸ و باوجود هشدار مکرر کارشناسان درباره بحرانیشدن فرونشست زمین در مناطق مختلف ایران و آسیب جدی به آثار تاریخی و باستانی، نه تنها اقدام موثری برای جلوگیری از این روند صورت نگرفت، بلکه هرزگاهی خبری جدید از گسترش فرونشست زمین در نقاطی مختلف منتشر شد تا اینکه بحران بیخ گوش تخت جمشید و نقش رستم رسید.
مریم دهقانی، عضو هیئت علمی بخش مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست مهندسی دانشگاه شیراز، در گفتگو با ایلنا گفت که یک لبه فرونشست به فاصله ۱۰ تا ۱۵ متری از منطقه باستانی «نقش رستم» رسیده که پهنای این شکافها به حدود نیم متر تا ۷۰ سانتیمتر میرسند و هر سال با شن و ماسه پر میشوند، اما دوباره سر باز میکنند.
از سوی دیگر روزنامه «هممیهن» ۱۷ خرداد به نقل از یک کارشناس باستانشناسی که نخواسته بود نامش فاش شود، از بناهایی مانند «مسجد حکیم و عتیق، بقعه شهشهان، درب امام، حمام وزیر، مسجد و حمام علی قلیآقا و مسجد سید» در اصفهان نام برده بود که درگیر فرونشست شدهاند.
اینها تنها نمونههایی از هشدار کارشناسان بود که نتوانستند زنگ خطر تخریب آثار باستانی کشور را به گوش مسئولان در وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برساند؛ اما به تازگی انتشار تصاویری از شکافهای عمیق ایجاد شده در محوطه تاریخی نقش رستم در رسانهها و شبکههای اجتماعی همه کارشناسان، پژوهشگران و علاقهمندان به میراث فرهنگی کشور را نگران کرده است.
بر اساس نتایج مطالعات تخصصی طی سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ انجام شده است نشان میدهد که در حدود ۱۵ سال اخیر، همه دشت مرودشت درگیر فرونشست زمین شده است، وسعت و سرعت فرونشست زمین در این دشت پیشرفت قابل توجهی داشته است. شکافهایی در نقش رستم به وجود آمده که برخی از آنها به حدود نیم متر تا ۷۰ سانت میرسد.
با توجه به اینکه صرفا بازدید از یکی دو ابنیه برای مقابله با این معظل و جلوگیری از گسترش این بحران خطرناک کفایت نمیکند، باید دید واکنش مسئولان وزات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شخص آقای عزتالله ضرغامی به این اتفاق چه خواهد بود.