اشتباه عجیب در سخنان «سلاجقه»
روزنامه پیام ما نوشت:
روز جمعه اخباری از سفر «علی سلاجقه»، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، به جده و دیدار با وزیر محیط زیست عربستان روی خروجی خبرگزاری‌ها رفت. سفری که خبر از زمینه‌سازی برای همکاری‌های منطقه‌ای در حوزهٔ حفاظت محیط زیست، خصوصاً حفاظت از محیط زیست دریایی خلیج‌فارس و دریای عمان می‌دهد. نیازی به بیان اهمیت این دو پهنهٔ آبی در جنوب کشورمان نیست؛ دریاهایی که بخش بزرگی از انرژی جهان در قالب نفت از این محل استخراج و صادر می‌شود و بیش از ۹۰ درصد آب‌شیرین‌کن‌های جهان را در خود جای داده است، در سه دههٔ اخیر شاهد جنگ‌های طولانی‌مدت بوده و لکه‌های نفتی زیادی را بر پهنهٔ آب تجربه کرده است. درنهایت امروز نیز شاهد اقتصادهایی نسبتاً نوپاست که توسعهٔ سریع را در سرزمین‌هایی خشک مانند عربستان، امارات متحده، قطر و… به‌وجود آورده است. طبیعی است که هر توافقی در جهت بهبود و پایداری وضعیت محیط زیست منطقه، تأثیرات مثبتی بر ایران، به‌عنوان کشوری با بیشتری خط ساحلی در منطقه را خواهد داشت. چه از جنبه‌های محیط زیستی و چه از جنبه‌های اقتصادی و استراتژیک.
اما در اخبار منتشرشده در رسانه‌ها -که به‌نظر می‌رسد متن اصلی‌شان از سوی روابط‌عمومی سازمان حفاظت محیط زیست تنظیم شده باشد- جمله‌ای از قول سلاجقه منتشر شده که عجیب است. در خبر آمده است سلاجقه در حاشیهٔ «نهمین نشست وزرای محیط زیست جهان اسلام» در دیدار با وزیر محیط‌زیست، آب و کشاورزی عربستان گفته است: «ما در زمینهٔ دریای خلیج‌فارس تمایل داریم کنوانسیون رامپی و کنوانسیون کویت در کنار هم قرار گیرد و همین‌جا درخواست دارم که با تلاش‌های یکدیگر این کنوانسیون را فعال کنیم…»
سلاجقه از دو کنوانسیون به نام‌های «کویت» و «رامپی» نام می‌برد که در نگاه اول، به‌نظر می‌رسد دو کنوانسیون جداگانه در حوزهٔ محیط زیست دریایی باشند؛ اما کافی‌است نگاهی گذرا به کنوانسیون‌های مرتبط به محیط زیست دریایی بیندازیم تا ببینیم تنها یک کنوانسیون منطقه‌ای به‌نام «کویت» وجود دارد که در سال ۱۹۷۸ میلادی با هدف حفاظت از محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان بین کشورهای منطقه به امضا رسیده است. ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، قطر و عمان هشت کشوری هستند که در این کنوانسیون عضویت دارند و دبیرخانهٔ کنوانسیون نیز در یک سازمان منطقه‌ای به «راپمی» (ROPME) در کشور کویت قرار دارد. درواقع، راپمی کنوانسیونی مجزا از کنوانسیون کویت نیست، بلکه نهاد اجرایی مفاد این کنوانسیون منطقه‌ای است که جلساتی سالانه بین کارشناسان، مدیران میانی و مدیران ارشد سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط با محیط زیست دریایی هر کشور دارد. این سازمان تمامی اطلاعات مربوط به آلودگی‌ها، لکه‌های نفتی، شرایط آب خلیج‌فارس و دریای عمان، تنوع‌زیستی منطقه و حتی حوادث و تخلفات دریاییِ ناقض مفاد کنوانسیون را در اختیار دارد و با همکاری کشورهای منطقه اقدامات لازم را ارائه می‌دهد. تا همین چندسال قبل، با پیگیری «دکتر حسن محمدی»، هماهنگ‌کنندهٔ ایرانی راپمی کارگاه‌های سالانهٔ آشنایی با معضلات و مشکلات محیط زیست دریایی در خلیج‌فارس و دریای عمان به‌طور مرتب برای اصحاب رسانه برگزار می‌شد و بسیاری از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران سابقهٔ شرکت در این کارگاه‌ها را دارند. حالا عجیب است که در خبری به‌نقل از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، هم نام سازمان به اشتباه «رامپی» ذکر شده و هم این سازمان منطقه‌ای یک کنوانسیون مستقل خوانده شده و باز از قول عالی‌ترین مقام حفاظت محیط زیست کشور، درخواست شده است این دو کنوانسیون با هم ادغام و فعال شوند! ظاهراً سوابق همکاری‌های گستردهٔ معاونت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با راپمی در اختیار رئیس این سازمان قرار نگرفته است. همکاری‌هایی در زمینهٔ دو گشت دریایی برای نمونه‌برداری از ده‌ها نقطهٔ منطقه، آموزش جوامع ساحل‌نشین و کارشناس حوزهٔ محیط زیست دریایی و حتی راه‌اندازی مرکز مطالعات تنوع زیستی منطقه در جزیرهٔ هرمز که فقط با یک رجوع ساده به اخبار سال‌های گذشته، قابل دسترسی هستند. نتایج همکاری‌های سال‌های گذشته بین ایران و راپمی نشان می‌دهد اتفاقاً از زمان تشکیل معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، ایران یکی از قوی‌ترین کشورهای منطقه از نظر توان کارشناسی در حوزهٔ حفاظت محیط زیست دریایی در منطقه است و بدون اغراق، شمار و حجم فعالیت‌های انجام‌شده در این حوزه قابل‌مقایسه با فعالیت‌های هفت کشور دیگر، حتی کشورهای متول جنوب خلیج‌فارس نیست؛ آن‌هم فعالیت‌هایی به مدد کارشناسان بومی و داخلی. بااین‌حال، به‌نظر می‌رسد آن توان کارشناسی گذشته، در دوران مدیریت جدید به یکباره کنار گذاشته شده‌اند تا اشتباهاتی این‌چنین به‌نقل معاون رئیس‌جمهوری روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گیرد. کاش اشتباه در نقل و تنظیم خبر بوده باشد، نه در گفته‌های رئیس سازمان حفاظت محیط زیست.
انتهای پیام
