«پزشك خانواده» نرسيده به پايتخت سكته كرد!

‌روز گذشته قرار بود پزشك خانواده در تهران يك بار ديگر افتتاح شود، اما درست در ساعات اوليه روز و در شرايطي كه وزارت بهداشتي‌ها درباره كم و كيف پزشك خانواده تهراني و چگونگي اجراي آن توضيح مي‌دادند، رئيس سازمان بيمه سلامت طي مصاحبه‌اي گفت: ‌پزشك خانواده در تهران اجرا نمي‌شود!

به گزارش انصاف نیوز، روزنامه ی جوان در گزارشی در این باره نوشت: محمد باقر هداوند ضمن ابراز مخالفت با اجراي برنامه پزشك خانواده در تهران، دلايل اين مخالفت را از يك سو كمبود اعتبارات و از سوي ديگر بد‌قولي وزارت بهداشت در اعلام نتايج اجراي نسخه جديد وزير بهداشت در هشت استاني دانست كه طرح پزشك خانواده در آنها به صورت آزمايشي اجرايي شده است. در حالي كه رئيس سازمان بيمه سلامت مدعي شده اين كمبود اعتبارات به وزارت بهداشت اعلام شده، وزير بهداشت، ‌روز گذشته يك بار ديگر سايتي را براي ثبت‌نام مردم و پزشكان در برنامه پزشك خانواده تهران اعلام كرد و افزود: ‌براي اجراي برنامه پزشك خانواده در تهران مشكلي نداريم. در اين ميان اما مردم سرگردان مانده‌اند و نمي‌دانند تكليفشان چيست؛ آيا بايد به گفته وزير بهداشت اعتماد كنند و پزشك خانواده‌شان را انتخاب كنند يا گفته رئيس سازمان بيمه سلامت را بپذيرند و ماجراي تهراني شدن پزشك خانواده را فراموش كنند؟

درد سرهاي تهراني شدن پزشك خانواده!
سال گذشته بود كه برنامه پزشك خانواده طي مراسمي با حضور وزير بهداشت سابق و رئيس دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي به طور رسمي و با به جا آوردن تمامي ملزومات چنين مراسم‌هايي، از پرده برداري گرفته تا قيچي كردن روبان ‌افتتاح شد و حتي با معرفي سايت و شماره تلفن ويژه‌اي از تهراني‌ها خواسته شد تا پزشك خانواده خود را انتخاب كنند. هر چند به فاصله كوتاهي بعد از چنين مراسمي نيز مشخص شد پزشك خانواده هنوز در بخش‌هاي عمده‌اي از شهر تهران راه‌اندازي نشده و برگزاري اين مراسم، نمادي از تحقق چنين آرزويي در آينده است. با اين همه بعد از مدت كوتاهي با عقب‌نشيني مسئولان، پزشك خانواده تهراني‌ها مسكوت ماند به خصوص آنكه تغييرات اساسي در وزارت بهداشت بسياري از مسئولان و طرح‌ها را تغيير داد.

اين تغييرات به پزشك خانواده هم رسيد و از مسئول اجراي اين طرح گرفته تا نسخه ۰۲ كه پيش از اين آخرين ورژن اين نوشداروي نظام سلامت به حساب مي‌آمد، همه با دگرگوني مواجه شد. با وجود اين محمد حسن طريقت منفرد، اسفند ماه سال گذشته در حالي كه هنوز بر كرسي وزارت تكيه نكرده بود و در سمت سرپرستي سكانداري وزراي بهداشت را بر عهده داشت به طور رسمي توقف پزشك خانواده را در تهران اعلام كرد. «برنامه پزشك خانواده بايد ابتدا در شهرهاي كوچك اجرا شود تا نتايج آن به دست بيايد و سپس در تهران كه شهر بزرگي است، اجرا شود.» اين هم توجيه آقاي وزير براي توقف اين برنامه در تهران بود. اين صحبت در حالي طرح شد كه طريقت منفرد در مراسم معارفه خود، ‌اجراي پزشك خانواده را يكي از اولويت‌هاي وزارت بهداشت اعلام كرده و گفته بود: ۳۵ سال پيش آنجايي كه اين طرح موفقيت داشت، من پزشك خانواده بودم و بدون پزشك خانواده نمي‌شود در وزارت بهداشت كاري كرد.

وقتي به يك باره پزشك خانواده تهراني خبرساز مي‌شود
سرانجام اما در شرايطي كه حدود يك ماه به پايان دولت دهم باقي مانده و زمان جمع‌بندي وظايف انجام شده و كارهاي زمين مانده رسيده است، طريقت منفرد در نشستي خبري كه پنج‌شنبه گذشته برگزار شد به يك باره از اجراي برنامه پزشك خانواده در تهران خبر داد. هر چند اين خبر در همان نشست هم با واكنش معاون وزير رفاه مواجه شد. در حالي كه مجتبي علايي، معاون وزير رفاه از اجراي اين برنامه در تهران اظهار بي‌اطلاعي مي‌كرد، آقاي وزير گفت: خبرنگاران به دنبال گزك نباشند، چون گزكي وجود ندارد و همه مقدمات لازم براي اجراي اين برنامه در تهران فراهم است. اما سخنان روز گذشته رئيس سازمان بيمه سلامت كشور هم نشان داد، انگار واقعاً وزارت بهداشت، پزشك خانواده تهران را بدون هماهنگي با بيمه‌ها مي‌خواهد اجرايي كند. اين در حالي است كه پول سلامت لقمه‌اي است كه هميشه از مسير بيمه مي‌چرخد تا به دهان نظام بهداشت و درمان گذاشته شود و بي‌ترديد با چنين ترفندي اجراي برنامه پزشك خانواده شهري در كارنامه كاري دومين وزير بهداشت دولت دهم قرار نمي‌گيرد.

حقي كه ناحق شد!
به رغم اظهارات هداوند درباره اجرا نشدن برنامه پزشك خانواده در تهران، ‌فاطمه رخشاني معاون بهداشتي وزارت بهداشت، پزشك خانواده را حق مردم دانست. وي در مورد اظهار نظر برخي افراد در مورد اينكه برنامه پزشك خانواده سلامت‌محور نيست، گفت: مراقبت‌هاي اوليه بهداشتي در رأس پزشك خانواده و كاملاً مورد تأكيد اين طرح است. وي قبلاً درباره اين برنامه گفته بود: جا انداختن فرهنگ پزشك خانواده در تهران سخت‌تر از شهرستان‌هاست. بنا به تعبير وي برنامه پزشك خانواده موشي بود كه توي سوراخ نمي‌رفت، آن وقت عده‌اي آمدند با تعريف تيم ۱۷ نفره براي آن جارو هم به دمش بستند.

برنامه‌اي خوب، ‌اجرايي بد
به هر رو نمي‌توان نقش پزشك خانواده و برقراري نظام ارجاع را در مديريت منابع و بهبود امراض نظام سلامت انكار كرد. پزشك خانواده نسخه‌اي است كه در بسياري از كشورهاي پيشرفته دنيا هم پيچيده شده و پاسخ خوبي هم داشته است. اما شايد نقطه ضعف ايران در نحوه اجراي اين برنامه باشد؛ نكته‌اي كه رضا ملك‌زاده وزير بهداشت دولت سازندگي و مشاور رئيس‌جمهور منتخب نيز به آن اذعان دارد. به باور وي مشكل اجرا نشدن اين طرح در بودجه‌اش نبود بلكه بدنه خود برنامه با نظام سلامت كشور ما همخواني ندارد. بنا به تأكيد وي اين برنامه هيچ وقت درست اجرا نشده است. ملك‌زاده با اشاره به سابقه اين برنامه افزود: زمان وزارت دكتر پزشكيان، پزشك خانواده كليد خورد ولي درست زماني كه مي‌خواست به جايي برسد با تغيير مواجه شديم. يك گروه ديگر آمدند و بعد آن گروه جديد كار را از اول شروع كردند و همين طور گروه‌هاي ديگر، در نهايت هم كه بودجه داده نشد. در نهايت اما تكليف مردم معلوم نيست!

این در حالی است که روز گذشته خبر آنلاین در گزارشی به موضوع شروع طرح پزشک خانواده پرداخته بود:

هزینه های درمان کمرشکن شد ؛ خانواده های تهرانی هم پزشک دار شدند

هزینه های درمان کمر شکن شده است ،پرداخت بیش از 70 درصد هزینه ها از جیب مردم صدای اعتراض خیلی ها را درآورده است.

افرادی مثل دکتر پزشکیان که در گفتگویی گفته بود :”دولت قوانین مربوط به سلامت مردم را اجرا نکرده است، 8 سال است که شعار می‌دهند دو سال دیگر پزشک خانواده اجرا می‌شود اما هیچ پیشرفتی در اجرای این برنامه نشده است، سهم سلامت از بودجه کشور هم طی این مدت نصف شده است.، مشکل اساسی ما این است که دولت در 8 سال گذشته خودش را در جایگاه قانون قرار داده و به جای اجرای مصوبات قانون برنامه توسعه هر چه را خودش دلش خواسته اجرا کرده است.بررسی‌های ما نشان می‌دهد که سهم سلامت از بودجه عمومی کشور از 6.8 درصد در سال 84 به حدود 3.8 درصد در سال گذشته کاهش پیدا کرده است یعنی تقریباً نصف شده است.”

وی ادامه داد: “دولتی که خودش را مدافع محرومان می‌داند کار را به جایی رسانده که افراد فقیر وقتی بیمار می‌شوند مجبورند گدایی کنند و همه زندگی خود را بفروشند یا بتوانند هزینه درمان بیماریشان را پرداخت کنند البته خیلی از آنان حتی اگر همه زندگیشان را هم بفروشند باز هم توان پرداخت هزینه‌های درمانی را ندارند.”

شاید همین اعتراض ها بود که باعث شد که پزشک خانواده که تقریبا کسی فکر نمی کرد عمر اجرای آن در تهران به دولت دهم برسد یک ماه مانده به پایان دولت در تهران اجرایی شد.
و وزیر بهداشت اعلام کرد پزشکان عمومی که مایل به همکاری با برنامه پزشک خانواده در تهران هستند می توانند از امروز یعنی هشتم تیر ماه به سایت www.1590.ir مراجعه کرده و ثبت نام کنند.
دکتر محمدحسن طریقت منفرد می گوید طبق آمار حدود 24 هزار پزشک عمومی در استان تهران و حدود 22 هزار پزشک عمومی در شهر تهران وجود دارند که اگر هر پزشک حدود 2 هزار نفر را تحت پوشش بگیرد برای اجرای برنامه پزشک خانواده در تهران به 5 تا 7 هزار پزشک عمومی نیازمندیم.
طریقت منفرد ادامه داد: هر فردی می تواند پزشک خانواده خود را انتخاب کند و هر پزشک نیز تا سقف 2000 نفر را تحت پوشش قرار دهد.وزیر بهداشت افزود: با توجه به وجود زیرساختها و امکاناتی که در تهران وجود دارد مشکلی بابت اجرای برنامه در این شهر نداریم.

تهرانی ها برای انتخاب پزشک خانواده کجا بروند؟

معاون فنی ستاد کشوری برنامه پزشک خانواده از مردم تهران خواست برای ثبت نام به مطب ها و درمانگاه هایی که پلاکارد پزشک خانواده دارند مراجعه کنند.مردم می توانند از این پس با مراجعه به مطب ها، درمانگاه ها و موسساتی که تابلوهای فعالیت پزشکان خانواده در آنجا نصب شده است برای ثبت نام و ویزیت پایه و تشکیل پرونده الکترونیک سلامت مراجعه کنند.
وی افزود: در این سامانه تاکنون 2744 پزشک تهرانی برای فعالیت در برنامه پزشک خانواده اعلام داوطلبی کرده اند و سایر پزشکان داوطلب نیز از امروز می توانند به این سامانه مراجعه و ثبت نام کنند.
مظهری ادامه داد: برای اجرای برنامه پزشک خانواده در کشور در کل 460 سامانه به هم پیوسته در کلیه مراکز بهداشتی و درمانی وجوددارد که از امروز تهران نیز به مجموعه این سامانه ها خواهد پیوست.
وی گفت: تاکنون اطلاعات 32 میلیون نفر از مردم توسط 220 هزار نفر که دارای دسترسی به سایت هستند در این سامانه ثبت شده است.وی افزود: تاکنون حدود 9 میلیون و 500 هزار نفر نیز مردم کشور نیز پزشک خانواده خود را انتخاب کرده اند.
مظهری، ویزیت پایه و تشکیل شناسنامه سلامت را اولین اقدام پزشکان خانواده برشمرد و گفت: تمام مردم اعم از بیماران و افراد سالم ویزیت پایه شده و اطلاعات کامل سلامتی آن ها وارد سامانه می شود.
وی افزود: تاکنون نزدیک به 500 هزار نفر در کشور ویزیت پایه شده اند که طی آن 21 میلیون رکورد و دیتای اطلاعاتی برای این افراد در سیستم وارد شده است.

طرح “پزشک خانواده” چگونه آغاز شد؟

موضوع پزشک خانواده، در قانون بیمه خدمات درمانی همگانی در سال 1373 به تصویب رسید و در ماده 12 آن مشخص شد که باید خدمات بیمه درمانی و بهداشتی چگونه به روستاییان ارائه شود. همچنین میزان سرانه ای که دولت باید از طریق بیمه خدمات درمانی تامین کند، معلوم و گفته شد که در آغاز کار باید معادل حدود 40 درصد سرانه شهرنشیان باشد.
در زمان تصویب این قانون، مشخص شد که مبالغ مورد نیاز، باید از کدام منابع تامین و اجرای طرح چگونه آغاز شود. ولی تا پایان سال 1383 که بودجه سال 1384 در حال تصویب در مجلس بود، این بیمه برقرار نشد و نبود بودجه و اعتبار مشخص برای بیمه روستاییان اصلی ترین مانع آن بود.
در نهایت، در زمستان 1383 مجلس شورای اسلامی با تغییر ردیف های اعتباری، حدود 300 میلیارد تومان به اجرای بیمه روستاییان طبق ماده 12 قانون برنامه خدمات درمانی همگانی و اجرای طرح پزشک خانواده اختصاص داد که از اجزای بسیار مهم و کلیدی برنامه بیمه روستاییان بود و از ابتدای سال 1384 به تدریج با تامین اعتبار، جذب پزشکان خانواده از طریق دانشگاه های علوم پزشکی زیرنظر وزارت بهداشت شروع شد.
پس از آن اجرای این طرح به صورت آزمایشی در چند استان آغاز شد اما کار عدم تمایل پزشکان برای اعزام به مناطق محروم و بی توجهی سازمان های بیمه گر برای تحقق حقوق و مزایای پزشکان حاضر در این طرح اجرای آزمایشی این طرح را با کاهش شدید نیروی انسانی مواجه کرد.

در جدول زیر 10 ایراد پزشکان و کارشناسان حوزه سلامت از نسخه 02 طرح پزشک خانواده  را بخوانید:

12 خرداد ماه، روزنامه ی فرهیختگان در گزارشی به وعده ی راه اندازی پزشکی خانواده پرداخته بود.

وزیر بهداشت:
اجرای طرح پزشک خانواده در ۸ استان شروع شده است

فرهیختگان/سمیه متقی: پزشک خانواده از آن دسته موضوعات در حوزه سلامت است که هر روز خبر تازه‌ای از آن به میان می‌آید که مجموعه‌ای از خبرهای روز‌های گذشته در این زمینه را تکذیب می‌کند.

بحثی که به ۹ سال گذشته باز می‌گردد؛ به روزهای پایانی تصدی مسعود پزشکیان در وزارت بهداشت، همان روزهایی که مسیر این برنامه ترسیم شد و در مجلس به تصویب رسید و با شروع دولت احمدی‌نژاد وعده‌ای شد که هر روز و هر سال درباره تحقق آن سخن به میان می‌آمد و البته هیچ وقت اطلاع دقیقی از جایگاه فعلی‌مان در این مسیر نداشتیم.  یک روز مرضیه وحیددستجردی، وزیر بهداشت وقت از عدم تحقق آن در شرایط فعلی با بودجه موجود خبر می‌دهد و روز دیگر مسعود صالحی، رئیس ستاد اجرایی برنامه پزشک خانواده در گفت‌وگو با فارس از اجرای برنامه پزشک خانواده در ۸ استان خبر می‌دهد و می‌گوید: اجرای برنامه پزشک خانواده شهری سال گذشته در دو استان فارس و مازندران شروع شده بود و از امروز در ۸ استان قزوین، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خوزستان، یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان آغاز می‌شود.
اما پس از گذشت کمتر از دو هفته مجتبی اعلایی، معاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درباره موقعیت این طرح با بیان برطرف نشدن مشکل طرح پزشک خانواده در استان‌هایی که قرار است این طرح در آنها اجرایی شود، عنوان می‌کند: به‌دنبال این هستیم که زمینه‌های عملیاتی کردن این طرح فراهم شود و باید بخشی از زیرساخت‌های لازم برای اجرای آن مهیا شود. وی با بیان اینکه پزشک خانواده مشکل اعتباری ندارد، ادامه می‌دهد: مشکل پزشک خانواده، مشکل اجرایی است و در حال پیگیری رفع این اشکال هستیم. وی همچنین در پاسخ به اینکه چه زمانی طرح پزشک خانواده در استان تهران اجرایی می‌شود؟ گفت: هر موقع زمینه‌های آن فراهم شود.

وزیر بهداشت: پزشک خانواده تا آخر تیر در تهران اجرا می‌شود

پیش از آن هم محمدحسن طریقت‌منفرد، وزیر بهداشت اجرای این طرح را در تهران به آینده موکول کرده و از مشکلات سد راه آن خبر داده بود؛ اما روز گذشته وزیر بهداشت در گفت‌و‌گو با فارس، از آغاز اجرای برنامه پزشک خانواده در تهران تا آخر تیر خبر داد و گفت: در مورد برخورد با پزشکان متخلف، قانون اجازه برخورد جدی به وزارت بهداشت نداده، به همین علت پیشنهاد اصلاح قانون را به نمایندگان مجلس ارائه کرده‌ایم و همچنین در مورد ادامه روند اجرای پزشک خانواده نیز توضیح داد: اجرای پزشک خانواده اکنون در ۸ استان شروع شده و روند خود را طی می‌کند. استان بعدی ما برای اجرای این برنامه، استان تهران است اما چون برخی کارشناسان به ما گفتند که هنوز بستر لازم برای اجرای آن در شهر ۱۲ میلیونی تهران فراهم نیست و باید از تجربیات استان‌های دیگر بیشتر استفاده شود اندکی اجرای این برنامه را در تهران به تعویق انداختیم. وی ادامه داد:‌ البته برنامه من این است که اجرای این برنامه در تهران در همین دولت آغاز شود بنابراین حداکثر تا آخر تیر اجرای برنامه پزشک خانواده را در تهران شروع می‌کنیم.  این‌گونه اظهارات (که در این روزها اگر نگوییم هر روز خبر جدیدی را به همراه داشته، اما هر هفته در چندین نوبت شاهد آن بوده‌ایم،) ما را بر آن داشت بار دیگر به سراغ منتقد فعالیت‌های وزارتخانه در اجرای این طرح برویم تا شاید تصویر مناسبی از موقعیت بهداشت کشور در اجرای پزشک خانواده به دست آوریم. بر همین اساس از مسعود پزشکیان، وزیر اسبق بهداشت و عضو کمیسیون بهداشت مجلس درباره پیشرفت‌های این طرح سوالاتی پرسیدیم. وی در پاسخ به فرهیختگان اظهار کرد: این طرح تاکنون اجرایی نشده،  ممکن است تلاش‌هایی برای اجرای آن انجام داده باشند اما چنین نشده است و نتوانسته‌اند آن را مستقر کنند و براساس شرایط فعلی قابل پیش‌بینی نیست. وی در ادامه اظهار کرد: اجرای این طرح به ثبات مدیریت، علم، ‌انگیزه، تجربه و تعهد بالای سیاسی بازمی‌گردد که مدیران ارشد مملکت از استاندار، مدیر و وکیل و وزیر و قاضی به آن بپردازند و دلسوز اجرای طرح باشند نه دلسوز منافع خودشان. وی همچنین در ادامه تاکید کرد: البته این برنامه زمانبر است چه برای این دولت چه برای دولت بعدی. باید عزم جدی، علم و مهارت وجود داشته باشد که اینها کنار هم جمع نمی‌شود و این مشکل اساسی است. بر این اساس برای رسیدن به ایده‌آل پزشک خانواده ۱۰ تا ۱۲ سال وقت نیاز است. من آن زمان که وزیر بودم به این مساله اشاره کرده‌ام حال با گذشت زمان در همان نقطه اول هستیم و هیچ کاری نکرد‌ه‌ایم. پزشکیان درباره خبرهایی مبنی‌بر شروع به کار این طرح در برخی استان‌ها نیز اظهار کرد: اینکه پزشکی را در درمانگاهی در روستایی بگذارند و به مردم بگویند باید به آنجا بروید که پزشک خانواده نیست. پزشک خانواده خود نوعی تخصص و مهارت است که پزشک عمومی باید دو تا چهار سال آموزش ببیند تا پزشک خانواده بشود و در آن جایگاه قرار گیرد.  براساس این اظهارات، بار دیگر به همان نقطه‌ای بازگشتیم که در ابتدای سال یا حتی پیشتر در طول سال گذشته در آن قرار داشتیم. با همان سوال‌های پیشین؛ چه زمان و چگونه این طرح اجرایی می‌شود؟ آیا واقعا پیشرفت‌هایی در مسیر اجرای این طرح صورت گرفته؟ یا تنها کلیات اجرای آن است که هر روز به صورت خبر منتشر می‌شود.

انتهای پیام