گوجه‌فرنگی؛ از دولت احمدی‌نژاد تا دولت رئیسی
فریده اسکندری در کانال تلگرامی روزنامه سازندگی نوشت:
قیمت گوجه‌فرنگی در روزهای گذشته به شدت افزایش پیدا کرد و دولت حتی از کنترل قیمت این کالا ناتوان است
سازندگی به این مسئله پرداخته که چرا در دولت‌های اصولگرا، گوجه‌فرنگی به مساله اصلی بازار تبدیل می‌شود؟
وضع اقتصادی مردم چقدر خراب است؟
این پرسش را می‌توانید از یک اقتصاددان بپرسید یا صبر کنید تا مرکز آمار یا بانک مرکزی با تاخیر آمار، متغیرهای اقتصاد را منتشر کنند. اما راه ساده‌تر این است که نگاهی به قیمت چند قلم کالا از جمله گوجه‌فرنگی و تخم‌‌مرغ بیندازید. املت که ترکیبی از این دو قلم کالاست قوت غالب کارگران و دانشجویان است هم زود آماده می‌شود و هم در طول تاریخ به نسبت دیگر غذاهای ایرانی در دسترس و ارزان بوده است. اما آیا می‌توان یک املت ساده و ارزان قیمت فراهم کرد؟ به نظر می‌رسد دولت در این زمینه ناتوان است. دولت‌ها همواره سعی کرده‌اند به هر شکل ممکن قیمت چند قلم کالا از جمله نان، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، تن‌ماهی و پیاز را متعادل نگه دارند. برای مردم هم این چند قلم کالا شاخص خوب و بد بودن وضع اقتصاد است. اگر اوضاع کمی بهتر باشد، می‌شود به این چند قلم کالا، قیمت مرغ، برنج، روغن، رب گوجه‌فرنگی را هم اضافه کرد در غیر این صورت، سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی برای مردم شاخص کارآمدی دولت‌ها هستند. گوجه فرنگی برای اغلب خانواده‌های ایرانی حکم آژیر خطر را دارد که بالا و پایین رفتن قیمت‌اش یک نشانه مهم است. درست یا ونادرست وقتی اوضاع در بازار گوجه‌فرنگی آشفته می‌شود، مردم به شدت نگران می‌شوند و این پرسش در ذهن آنها نقش می‌بندد؛ کجای کار خراب است که قیمت گوجه‌فرنگی افزایش یافته است؟ اقتصاد گوجه‌فرنگی را نباید ساده گرفت؛ چون کاشت و برداشت و عرضه آن از یک چرخه تقریباً ثابت پیروی می‌کند که نشان میدهد سیاست‌گذاران چقدر کارآمدی دارند. فرقی هم نمی‌کند و روحانی و رئیسی هم ندارد؛ هر زمان قیمت گوجه‌فرنگی افزایش پیدا کند، مردم کوچه و بازار هم می‌شوند مدعی‌العموم قیمت‌ها.
افزایش ناگهانی قیمت‌ها
خیلی سخت است که اصولگرا باشی و ادعای‌مدیریت جهان را کنی اما در کوچه و خیابان و شبکه‌های اجتماعی درباره قیمت گوجه‌فرنگی متلک بشنوی کسی دنبال ریشه‌های واقعیت نیست. اما هر چه هست مردم در خاطره جمعی خود میان دولت‌های اصولگرا و قیمت گوجه‌فرنگی رابطه‌ای قوی می‌بینند. گوجه‌فرنگی از نظر سیاست‌گذاران اصولگرا کالای مهمی نیست، چون نیاز به تخصیص منابع ندارد اما برای مردم یک شاخص است و تغییرات قیمتی آن نشان‌دهنده آغاز یا پایان یک دوره اقتصادی است. اخیراً قیمت گوجه‌فرنگی به کیلویی ۵۰ هزار تومان و حتی بیشتر از آن هم رسیده است این افزایش قیمت ناگهانی در حالی اتفاق افتاده که تا همین چند هفته پیش قیمت آن بین ۱۰ تا ۱۷ هزار تومان در نوسان بود اما در حال حاضر بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان عرضه می‌شود. این افزایش قیمت یعنی این که قیمت یک کیلو گوجه‌فرنگی از یک دلار بیشتر شده است. این در حالی است که موز درجه یک در حال حاضر در محدوده ۶۰ هزار تومان فروخته می‌شود و دلار آمریکا هم ۵۰ هزار تومان خریدوفروش می‌شود. داستان افزایش ناگهانی قیمت گوجه‌فرنگی هر سال در پاییز دولت‌های اصولگرا تکرار می.شود و به صدر اخبار گرانی‌ها باز می‌گردد. در این میان هر کس چیزی می‌گوید؛ برخی این افزایش قیمت را به دلیل افزایش صادرات این محصول به کشورهای همسایه می‌دانند و برخی معتقدند با شروع بارندگی‌ها و کاهش درجه دما و رسیدن فصل سرما قیمت گوجه بالا می‌رود و برخی معتقدند این اتفاق عمدی است چون کشاورزان با اصولگرایان مشکل دارند از شوخی گذشته، اگر همین امروز بخواهید در مناطق جنوبی تهران یک کیلو گوجه‌فرنگی بخرید، باید بابت هر کیلو گوجه‌فرنگی درجه دو ۳۲ تا ۴۰ هزار تومان بپردازید. در مرکز شهر قیمت‌ها از کیلویی ۴۰ هزار تومان آغاز می‌شود و تا ۵۰ هزار تومان نوسان دارد اما در مناطق شمال شهر گوجه‌فرنگی مرغوب از ۶۰ هزار تومان تا ۸۰ هزار تومان قیمت دارد.
ماجرای گوجه‌فرنگی و منزل رئیس جمهور
چند سال پیش اظهار نظر رئیس دولت درباره قیمت گوجه فرنگی سروصدای زیادی به پا کرد. اوایل سال ۱۳۸۶ محمود احمدی‌نژاد در اعتراض به نمایندگانی که نسبت به افزایش قیمت گوجه فرنگی معترض بودند گفت: یکی از دوستان به من می‌گفتند که ما شاهدیم که کالاهای مصرفی افزایش پیدا کرده و مثلاً گوجه‌فرنگی کیلویی دو یا سه هزار تومان است. بیایید از تره بار نزديك خانه ما خرید کنید کیلویی ۴۰۰ تومان است. از آن روزها هرگاه صحبت افزایش قیمت گوجه‌فرنگی می‌شود، مردم یاد گرانی در محله احمدی‌نژاد می‌افتند. حالا که یادی از او کردیم بد نیست قیمت گوجه‌فرنگی در محله او را هم جویا شویم.
در حال حاضر قیمت یک کیلو گوجه‌فرنگی بوته‌ای معمولی در محله نارمک، ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است که نوع درجه یک آن تا ۶۰ هزار تومان عرضه می‌شود در محله جماران که گفته می‌شود محل زندگی سیدمحمد خاتمی، رئیس جمهور اصلاح‌طلب است یک کیلو گوجه در میدان تره‌بار شهرداری، ۴۰ هزار تومان است اما در میوه فروشی‌های جماران تا ۷۰ و ۸۰ هزار تومان عرضه می‌شود. در زعفرانیه که محل سکونت حسن روحانی است، قیمت یک کیلو گوجه‌فرنگی درجه یک ۸۰ هزار تومان است اما گوجه‌فرنگی معمولی را می‌شود کیلویی ۶۰ هزار تومان خرید. ما که از محل زندگی ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم اطلاعی نداریم اما اگر تصور کنیم او ساکن میدان پاستور و حوالی ساختمان‌های دولت است، باید برای خرید یک کیلو گوجه‌فرنگی ۵۰ هزار تومان هزینه کند. در همین محل گوجه‌فرنگی درجه دو را باید کیلویی ۴۰ هزار تومان خرید اما گوجه‌فرنگی درجه یک، کیلویی ۶۰ هزار تومان عرضه می‌شود. حوالی لویزان هم که گفته می‌شود محل زندگی محمدباقر قالیباف است گوجه‌فرنگی کیلویی ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان عرضه می‌شود. خلاصه اینکه قیمت گوجه‌فرنگی به شدت افزایش یافته و تا جایی که فروشندگان اطلاع دارند، احتمالاً تا پایان ماه آذر روال همین خواهد بود.
درست است که گوجه فرنگی یک کالای سیاسی است اما گزارش امروز ما سیاسی نیست نشان به این نشان که روزنامه همشهری هم در گزارشی انتقادی به کمیاب و در عین حال، گران بودن گوجه فرنگی واکنش نشان داده است. به نوشته همشهری آنلاین، رصد گزارشها نشان میدهد قیمت گوجه فرنگی در بازار ۵۰ هزار تا ۷۰ هزار تومان افزایش یافته است. قیمت گوجه معمولی در میدان میوه و تره بار ۲۰ هزار تا ۳۰ هزار تومان است اما گوجه گلخانه ای زیر ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان فروخته نمیشود به همین دلیل اگر گوجه گلخانه ای باشد در سطح شهر ممکن است بالای ۵۰ هزار و بعضاً تا ۶۰ هزار و یا ۷۰ هزار تومان فروخته شود.
رئیس اتحادیه بارفروشان تهران در مورد علت ادامه‌دار شدن کاهش عرضه گوجه‌فرنگی در بازار گفته: با آغاز فصل بارش، ما هر سال حدود یک ماه در تامین و عرضه محصول گوجه‌فرنگی با چالش مواجه می‌شویم اما متاسفانه چون الگوی کشت اصلاح نمیشود هر سال این مشکل تکرار می‌شود. مصطفی دارایی‌نژاد گفت: سال گذشته همین موقع، برعکس امسال شاهد افزایش عرضه گوجه بودیم و صدای کشاورزان درآمده بود و آنها با ضرر هر کیلو گوجه را ۳ تا ۴ هزار تومان می‌فروختند اما امسال مشکل به نحوی دیگر بروز کرده و در کنار بارندگی صادرات سبب کمبود گوجه در بازار داخل شده است. البته برخی معتقدند برخلاف شایعات، صادرات گوجه‌فرنگی در حدی نیست که در بازار اخلال ایجاد کند اما برخی دیگر معتقدند، در حال حاضر صادرات گوجه به پاکستان عراق و حتی افغانستان و روسیه انجام می‌شود که در این میان تقاضا از سمت عراق بسیار بالاست. گوجه گلخانه‌ای هم به امارات و کویت صادر می‌شود.
دارایی‌نژاد در پاسخ به اینکه بازار گوجه‌فرنگی چه زمانی متعادل می‌شود؟ گفت ما از کشاورزان تقاضا کرده‌ایم که ظرف ۱۰ تا ۱۵ روز آینده صادرات را کمتر کنند تا بازار داخلی تامین شود. آنها تا چند شب پیش موافق نبودند چون صادرات برایشان با قیمت بهتری تمام می‌شود و آنها محصول خود را برای صادرات کیلویی ۲۳ هزار تا ۲۵ هزار تومان سر زمین به فروش می‌رسانند که این قیمت حتی تا ۲۷ هزار تومان هم می‌رسد اما ما از آنها تقاضا کردیم برای اینکه کمبود در بازار داخلی حس نشود نصف محصول خود را برای صادرات و نصف دیگر را برای بازار داخل، به خصوص بازار تهران بگذارند رئیس اتحادیه بارفروشان تهران با انتقاد از کاهش ورودی بار گوجه فرنگی به میدان اصلی میوه و تره بار پایتخت گفت: میدان اصلی میوه و تره‌بار تهران مرکز ارسال محصولات به کل کشور است این در حالی است که شب گذشته کل میزان ورودی بار گوجه‌فرنگی ما حدود ۵۰۰ تن بوده است در صورتی که برای یک میدان ۳۰۰ هکتاری باید روزانه ۲ تا ۳ هزار تن ورودی داشته باشیم به خاطر همین کمبود محصول گوجه بیشتر حس می‌شود.
دارایی‌نژاد افزود: وضعیت تا ۱۰ روز آینده همین است اما با اعلام موافقت کشاورزان برای عرضه محصول خود به بازار داخل و با توجه به اینکه از پانزدهم ماه جاری گوجه بوشهر، جلگه و چند منطقه دیگر برداشت شود پیش‌بینی می‌شود مشکل برطرف شود.
آقای دارایی نژاد پیش‌بینی کرده تا ۱۵ روز دیگر با افزایش عرضه، قیمت گوجه افت کند دارایی‌نژاد افزود: همان‌طور که گفته شد، با افزایش برداشت گوجه و موافقت کشاورزان برای تامین بازار داخل پیش‌بینی می‌شود قیمت گوجه‌فرنگی در روزهای آینده کاهش پیدا کند. باید امیدوار باشیم تا روزی که قیمت گوجه کاهش پیدا کند، قیمت تخم مرغ افزایش پیدا نکند؛ در این صورت باید املت را هم به فهرست غذاهای دست‌نیافتنی اضافه کرد.
انتهای پیام
