گل گل گل، تپسی!

سرویس اقتصادی، انصاف نیوز: از اکوسیستم فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) خبر می‌رسد تاکسی اینترنتی تپسی توسط هلدینگ بزرگ گلرنگ خریداری شده و این تغییر سهام‌دار عمده، دلیل تعلیق نماد تپسی در بورس تهران از روز گذشته بوده است.

خرید سهام شرکت‌های کوچک توسط شرکت‌های بزرگ، نه اتفاق غیرمعمولی است و نه اتفاق نامیمونی اما مدل‌های ایرانی سرمایه‌گذاری شرکت‌ها به خصوص در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، کمی از مدل‌های رایج در جهان متمایز است و بنابراین انتشار هر خبری در این حوزه، به همان اندازه که می‌تواند خوشحال‌کننده باشد، به همان اندازه هم می‌تواند خطرناک و نگران‌کننده باشد. اخباری که درباره تغییر سهامداران تپسی به گوش می‌رسد، از جنس اخبار نگران‌کننده است.

سامانه هوشمند حمل‌ونقل آنلاین تپسی در بهار 1395 تاسیس شد و پس از مدتی توانست سهم بازار قابل توجهی کسب کند به‌طوری که به رقیبی جدی برای اسنپ تبدیل شد. تپسی توانست با جلب سرمایه، خود را چنان وسعت دهد که ایده ورود به بورس، دور از دست و رویایی به نظر نرسد. بنابراین فرآیند تجدید ساختارها و تنظیم دفاتر و اسناد مالی بر مبنای استانداردهای بازار سرمایه از اواخر 1398 آغاز شد. شرکت «پیشگامان فن‌آوری و دانش آرامیس» به عنوان شرکت مادر تپسی در آذر 1400 در فرابورس پذیرفته شد و در نهایت، اواخر بهار 401 عرضه اولیه شد.

میلاد منشی‌پور از بنیان‌گذاران و مدیرعامل تپسی این عملیات را رهبری کرد و در نشست خبری معارفه سهام تپسی، از ارزش هزار و 642/7 میلیارد تومانی کل شرکت و ارزش 1403/4 تومانی هر سهم آن خبر داد. عرضه اولیه انجام شد و تپسی به نمادهای قابل معامله بازار پیوست. در این فعل و انفعالات 30 درصد سهام تپسی وارد بورس شد و مابقی سهام در اختیار بنیان‌گذاران، سرمایه‌گذاران جدید، مدیران و… باقی ماند.

سهام تپسی در مجموع از سهم‌های موفق بازار قلمداد می‌شود و در یک‌سال گذشته بازدهی بیش از 87 درصدی برای صاحبان خود داشته است.

خبر خیز گلرنگ برای خرید 70 درصد سهام تپسی، در آبان ماه گذشته ناگهان منتشر شد اما در بیست‌وهشتمین روز آن ماه، تپسی با صدور بیانیه‌ای که در سامانه کدال هم منتشر شد، این اتفاق را تکذیب کرد: «به استحضار می‌رساند اخبار منتشر شده در خصوص نقل و انتقال سهام عمده اين شرکت و تغيير سهامدار عمده آن صحت نداشته و منطبق بر دستورالعمل اجرايي نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس هرگونه تغيير سهامدار عمده بدون طي فرآيندها و روندهای قانونی در سامانه معاملات عمده فرابورس ممکن و ميسر نمی‌باشد. بدیهی است در صورت وقوع هرگونه رویداد با اهمیت، مراتب مطابق مفاد ماده 13 دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان افشا می‌شود.»

اما از ابتدای آذر، تحولات در تپسی سرعت گرفت؛ ابتدا دعوتنامه سهام‌داران به مجمع عمومی فوق‌العاده برای 13 آذر منتشر شد و سپس خبر پس‌گرفتن دعوت و لغو مجمع منتشر شد. هنوز تاریخ جدید مجمع اعلام نشده بود که نماد تپسی دیروز (دوشنبه، 20 آذر 402) تعلیق شد و ناظر بازار علت این تعلیق را که تا حداکثر 4 دی‌ماه خواهد بود، «بررسی وضعیت شفافیت اطلاعاتی ناشر» عنوان کرد.

بررسی خبرنگار انصاف نیوز نشان می‌دهد ماجرای تپسی به همین‌جا ختم نشده و اطلاعیه‌ای توسط این شرکت در نخستین ساعات امروز، سه‌شنبه 21 آذر 401 (ساعت 1 و 11دقیقه بعد از نیمه‌شب) روی سامانه کدال قرار گرفته به این شرح: «به استناد ماده 2 مکرر 3 دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان، به اطلاع می‌رساند پیرو شایعه منتشرشده در پایگاه خبری -مبنی بر- به استحضار می‌رساند انتقال بلوکی سهام طی روزهای معاملاتی اخیر، مطابق درخواست سهامداران شرکت به هیات پذیرش فرابورس جهت رفع توثیق سهام و موافقت هیات مذکور و در نتیجه تجمیع سهام در کد اصلی سهامداران می‌باشد.»

این اطلاعیه گرچه به صورت شفاف، ورود گلرنگ به بازار فاوا و سرمایه‌گذاری استارتاپی‌اش را تایید نکرده اما اطمینان می‌دهد «انتقال بلوکی سهام» طی روزهای اخیر انجام شده است.

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، ورود شرکت‌های ثروتمند به حوزه فاوا و سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها، امری معمول در جهان است که اتفاقا از آن هم استقبال می‌شود اما چیزی که مورد ایران را پیچیده و نگران‌کننده می‌کند، همین رفتارهای ناشفاف است.

گرچه حفظ اطلاعات و محرمانگی فعالیت‌ها در بازارهای رقابتی پذیرفته است اما شیوه شرکت‌های بزرگ ایرانی برای ورود به این بازار، مانند تکذیب یا تلاش برای تغییر ساختارهای مدیریتی شرکت‌ها، بیشتر این شائبه را تقویت می‌کند که صاحبان سرمایه، بازار فناوری‌های اطلاعات و ارتباط و شرکت‌های فعال در این اکوسیستم را مانند هر بازار پول‌ساز دیگری نگاه می‌کنند و می‌خواهند از لقمه‌های آماده برای پول گذاشتن روی پول بهره ببرند؛ بنابراین ورودشان به این حوزه ویژگی‌های تحسین‌برانگیز کاهش ریسک و تقویت زیرساخت و افزایش توان مالی برای تحقیق و توسعه را ندارد.

رفتارهای اخیر درباره تغییر سهام‌دار عمده تپسی هم نشان می‌دهد هر کس قصد خرید سهام بلوکی این شرکت را داشته، نمی‌خواسته نامش را شفاف اعلام کند. حال اگر مشخص شود این خریدار، گلرنگ است، از هلدینگ چندرشته‌ای که در طیف وسیعی از فعالیت‌های اقتصادی سرمایه‌گذاری کرده است و بیش از 50 برند در بازار خرده فروشی ایران دارد، انتظار بیشتری می‌رود که اهداف خود از حضور در بازار فاوا و سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها را شفاف کند.

همین چند سال پیش یکی از شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه صنعت غذا، قصد داشت یکی از موفق‌ترین استارتاپ‌های گردشگری ایرانی را بخرد اما هنوز معامله جوش نخورده، سهام‌دار تازه رسیده شروع به اعمال سلیقه، تغییر ساختار مدیریتی و قیمت‌گذاری کرد و وقتی با مخالفت‌های کارشناسی مواجه شد، برای افزایش سرمایه و بیرون‌کردن سهام‌داران پیشین خیز برداشت؛ چنین رفتارهایی چشم‌های اهالی اکوسیستم فاوا را از ریسمان سیاه و سفید ترسانده است و بنابراین رفتارهای شفاف، فقط الزام تجاری نیست؛ قیدی برای اعتماد فعالان بازار و همراهی آنان است.

انتهای پیام