اما و اگرهای بیلبوردهای سیاسی شهر تهران

ایرنا نوشت:

سئوال ساده است؛ از آنجا که شهرداری نهادی خدماتی تعریف شده ‌و مدیریت تابلوهای تبلیغاتی شهر با این نهاد است، چرا بسیاری از بنرهای تبلیغاتی نصب شده در سطح پایتخت بدون کوچکترین نگاه فرهنگی و اجتماعی، مفهومی کاملا سیاسی و در برخی موارد اهداف جناحی و حزبی دارند؟

مقام متولی شهرداری تهران در پاسخ، به این جمله بسنده می‌کند که «تاکنون اینگونه نبوده که تنها به جناح خاصی بپردازیم و سیاست های ما در این زمینه سیاست های دولت یا شهرداری نیست و ممکن است پیامی زده شود که گروهی تصور کنند این به نوعی به دولت طعنه می‌زند».

البته رییس سازمان زیباسازی شهرداری تهران که به عنوان متولی این موضوع شناخته می شود قبول ندارد که در تبلیغات علیه جناح خاصی سیاسی کاری شده است.

هنوز فراموش نشده در یکی دو سال گذشته در مقاطع مختلف زمانی به ویژه همزمان با رویدادهای مهم و حاکمیتی که در جریان بود، چه تبلیغات و بیلبوردهایی با محتواهای سیاسی و سیاست خارجی در نقاط مختلف پایتخت نصب شد که صدای خیلی ها را نیز درآورد.

تبلیغات تجاری از طریق بیلبوردهای حاشیه بزرگراهها، معابر شهری و پل های سواره رو و عابر پیاده امروزه به یکی از شیوه های مرسوم و معمول تبلیغات در دنیا تبدیل شده و درآمدزایی بسیاری نیز دارد.

شیوه ای که اگرچه انتقادهایی از جمله پرت شدن حواس رانندگان هنگام رانندگی و بروز تصادف و ایجاد فضای بی دفاع شهری (تابلوهای تبلیغاتی پل های عابر پیاده) نیز به آن وارد شده اما نه تنها از کارکرد نیفتاده بلکه روز به روز گسترش نیز یافته است.

بنابر اعلام سازمان زیباسازی شهرداری تهران، 20 هزار مترمربع بیلبورد و تابلو تبلیغاتی در پایتخت وجود دارد که پنج هزار مترمربع آن به تبلیغات فرهنگی و سه برابر این عدد (15 هزار مترمربع) آن به تبلیغات تجاری (با اجاره های بسیار سنگین) اختصاص دارد.

صرف نظر از جنبه های حاشیه ای و سیاسی شدن موضوع تبلیغاتی در تهران که اخیرا موضوع جنجال برانگیز شده، این تابلوها درآمدزایی خوبی هم دارند که نگاهی به قیمت های اجاره آنها می تواند گویای کارکردشان باشد.

تعرفه برخی تابلوهای تبلیغاتی پل ها در برخی معابر تهران که توسط یکی از شرکت ها اعلام شده به شرح زیر است:

* بیلبورد 108 مترمربعی در بزرگراه شهید همت،بعد از خروجی بزرگراه شیخ فضل الله نوری ماهانه 520 میلیون تومان
* بیلبورد 9 مترمربعی در خیابان الهیه ماهانه 90 میلیون تومان
* بیلبورد 128 مترمربعی در بزرگراه شهید حکیم، مسیر غرب به شرق بعد از خروجی بزرگراه شیخ فضل الله نوری به حکیم روی تپه ماهانه 380 میلیون تومان
* تابلو تبلیغاتی 54 مترمربعی در پل شهید همت، آفریقا (عرشه پل سواره رو) مسیر شرق به غرب ماهانه 380 میلیون تومان
* تابلو تبلیغاتی 54 مترمربعی در پل عابر پیاده در بزرگراه شهید چمران، مسیر جنوب به شمال قبل از یادگار امام، مقابل آتی ساز ماهانه 270 میلیون تومان
* تابلو تبلیغاتی 60 مترمربعی در بزرگراه افسریه مسیر شمال به جنوب، بعد از سه راه تختی روبروی بیمارستان بعثت ماهانه 105 میلیون تومان
* تابلو تبلیغاتی با متراژ 60.8 مترمربع در پل همت، آفریقا (عرشه پل سواره رو) مسیر غرب به شرق ماهانه 400 میلیون تومان

براساس اطلاعات مندرج در سایت این شرکت تبلیغاتی، 29 بیلبورد و 12 تابلو تبلیغاتی در اختیار این شرکت قرار دارد که تعرفه ماهانه هیچکدام از آنها کمتر از 90 میلیون تومان نیست.

البته به گفته مسئولان شهرداری تهران، شرکت های تبلیغاتی هنگام عقد قرارداد با سازمان زیباسازی شهرداری مکلف می شوند در طول سال 15 درصد از تبلیغات خود را به مباحث فرهنگی مورد نظر شهرداری اختصاص دهند.

با وجود سهم پنج هزار مترمربعی تبلیغات فرهنگی از بیلبوردهای تبلیغاتی سطح پایتخت، در مقاطعی از این ظرفیت برای تبلیغات سیاسی و گسترش مضامین سیاسی با اهداف خاص استفاده می شود.

برای مثال اوایل آبان سال 92 همزمان با مذاکرات هسته ای بیلبوردهایی با عنوان ‘صداقت آمریکایی’ در شهر تهران نصب شد که در یکی از طرح ها، دو شخص مقابل هم سر میز مذاکره نشسته بودند که مذاکره کننده آمریکایی با کت پارچه ای و شلوار نظامی اسلحه ای را از زیر میز به سمت طرف مقابل (مذاکره کننده ایرانی با ریش پروفسوری) گرفته بود.

در یکی دیگر از این تصویرها چنگال یک پرنده شکاری به سوی دستی دراز شده بود که نشان از نبود صداقت در یک طرف مذاکره را داشت.

رنگ زمینه این طراحی قرمز و زیر آن به زبان انگلیسی و فارسی عبارت «صداقت آمریکایی» نوشته شده بود.

در بالای این عبارت نیز نماد یکی از اماکن آمریکایی قرار داشت.

در یک تصویر دیگر نیز با بهره گیری از نیمرخ چهره مردی خودکار به دست و پشت میز، سعی شده بود به این مضمون پرداخته شود.

آن زمان مدیر وقت روابط عمومی سازمان زیباسازی شهر تهران اعلام کرد این سازمان در نصب بیلبوردهای صداقت آمریکایی دخالتی نداشته است.

سیدهادی ایاذی سخنگوی وقت شهردار تهران همان زمان در مصاحبه مطبوعاتی از جمع آوری بیلبوردهای ضد آمریکایی در سطح شهر خبر داد و اعلام کرد این تابلوهای تبلیغاتی بدون تایید شهرداری تهران نصب شده بودند.

ایاذی همچنین خاطرنشان کرد که یکی از موسسات فرهنگی تبلیغاتی در اقدامی خودسرانه و بدون اطلاع و تأیید شهرداری، اقدام به نصب این تابلوهای تبلیغاتی کرده بود که با آنها برخورد شد.

سخنگوی وقت شهردار تهران تاکید کرد: هر تبلیغاتی در سطح شهر باید الزاما به تایید شورای فرهنگی شهرداری برسد.

با وجود اظهارات بالا این سئوال مطرح می شود که چگونه ممکن است تابلوهایی با مضمون سیاسی به صورت گسترده بدون اطلاع شورای فرهنگی شهرداری و سازمان زیباسازی شهر تهران نصب شده باشد؟!

نوزدهم آبان سال 92 نیز تعدادی تابلو با نیم چهره هایی از اوباما، نتانیاهو، شیمون پرز و آریل شارون با عنوان «شمر زمانه‌ات را بشناس» در برخی از خیابانهای تهران نصب شد.

برخی منابع اعلام کردند این تابلوها که در بسیاری از مسیرهای پرتردد پایتخت نصب شده بود توسط خانه طراحان گرافیک انقلاب اسلامی و با الهام گرفتن از ماه محرم و عاشورا طراحی شده است.

در این تابلوها نشان داد می شد امام حسین(ع) درحال کشتن شمرهای زمانه است.

آذرماه سال 94 نیز چند بیلبورد در سطح شهر نصب شد که تصویر رزمنده ای بیسیم به دست را نشان می داد که در حال ارسال این پیام بود: «حاجی اینجا روسری‌ها عقب نشینی کردند… دشمن محاصرمون کرده! رو پشت بومها بمبهای بشقابی گذاشتند! قلب و فکرمون رو هدف گرفتند! خیلی تلفات دادیم… حاجی اینجا مانتوها دیگه دکمه نداره…..اونم با آستین کوتاه!!! سلاح جدیدشون ساپورته حاجی صدامو می شنوی!!!!!!! حاجی!!! حاجییییییییییییییییییییی».

در ادامه این اقدامات سریالی سال جاری نیز تعداد زیادی بیلبورد با مضمون سیاسی با عنوان «حقوق بشر آمریکایی» به صورت گسترده در سطح شهر نصب شد.

بیلبوردهایی با مضامینی همچون «در آمریکا از هر پنج نوزاد 2 نوزاد به صورت نامشروع به دنیا می آیند»، «از هر 110شهروند آمریکایی یک نفر در زندان است»، «در هر 9 ثانیه یک زن آمریکایی مورد ضرب و شتم قرار می گیرد» و … در گوشه و کنار پایتخت به ویژه مناطق جنوبی شهر از جمله مناطق 18 و 19 تهران نصب و تصویرهای آن در شبکه های مجازی بطور گسترده دست به دست شد.

این اقدام شهرداری تهران به شدت مورد واکنش جوانان و اعتراض مردم در شبکه های اجتماعی قرار گرفت و عده ای هدف شهرداری تهران را اقدامی سیاسی برای «‌تخریب رقیب» قلمداد کردند.

به دنبال آن کاربران شبکه های اجتماعی با راه اندازی هشتگ و انتشار جملات مطلوب خود، به نصب این بیلبوردها در سطح شهر اعتراض کردند.

«شهر تهران 15 هزار کارتن ‌خواب، بیش از چندهزار کودک‌ کار و تعداد بسیار زیادی معتاد دارد، آیا بهتر نبود که بودجه نصب چنین بیلبوردهایی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و همین کودکان کار یا برای جلب توجه به آسیب‌های فزاینده اجتماعی و هشدار به خانواده‌ها صرف می‌شد؟»، «آیا می دانید در آمریکا بشکه های نفت و دکل های نفتی گم نمی شوند؟» از جمله نمونه واکنش ها و جملات اعتراضی کاربران شبکه های اجتماعی به این بیلبوردها بود.

اما نکته حائز اهمیت در این زمینه خودداری همه مدیران شهری مربوطه از مصاحبه با رسانه ها درخصوص تابلوهای مذکور بود.

درادامه واکنش ها به این موضوع برخی اعضای شورای اسلامی شهر تهران نیز اظهاراتی داشتند؛ محمدمهدی تندگویان عضو شورای شهر در واکنش به بنرهای شهرداری باموضوع حقوق بشر آمریکایی با بیان اینکه از نظر من این اقدام، سیاسی نیست تاکید کرد:‌ به نظر من اینگونه اقدامات به اصطلاح فرهنگی وظیفه شهرداری نیست.

شهرداری تهران وظیفه دارد در این خصوص به نهادهای دیگر خدمات ارائه کند. مثلاً اگر سازمان تبلیغات خواست کاری بکند٬ شهرداری امکانات در اختیارش قرار دهد.
وی افزود که شهرداری زیرمجموعه‌های متعدد فرهنگی دارد که در مسائل فرهنگی هماهنگ نیستند؛ سه سال است تذکر می دهیم این نهادها موازی کاری می کنند اما کسی توجه نمی کند.

تندگویان البته اتهام سیاسی بودن این اقدام ها در شهرداری را رد کرده و گفته بود که من از این اقدام برداشت سیاسی ندارم.

* پاسخ رئیس سازمان زیباسازی تهران

رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه در زمینه تبلیغات شهری 2 دسته بیلبورد تجاری و فرهنگی وجود دارد گفت: ما این بیلبوردها را به متراژ می شناسیم نه به تعداد.

عیسی علیزاده با اشاره به اینکه نزدیک به پنج هزار مترمربع از بیلبوردها به تبلیغات فرهنگی و سه برابر آن (15هزار متر) به تبلیغات تجاری اختصاص دارد افزود: متولی «تبلیغات فرهنگی» سازمان زیباسازی شهر تهران است.

وی خاطرنشان کرد: در تبلیغات تجاری براساس توافق صورت گرفته با شرکت ها در هنگام امضای تفاهم نامه، شرکت ها موظفند در مناسبت های مختلف مانند نگارخانه ای به وسعت یک شهر 15 درصد از تبلیغات تجاری خود در طول سال را به تبلیغات فرهنگی اختصاص دهند.

رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران با بیان اینکه عرصه تبلیغات یک عرصه تجاری است و شرکت ها نباید متضرر شوند یادآور شد: ممکن است زمانی شرکت ها با توجه به شرایط و بازاری که دارند امکان خالی کردن سازه را نداشته باشند اما هنگام امضای تفاهم نامه تقویم تبلیغات فرهنگی به آنها داده می شود و با توجه به آن برنامه ریزی صورت می گیرد.

وی درخصوص مکانیزم انتخاب تبلیغات فرهنگی نیز گفت: تبلیغات فرهنگی زیرنظر شورایی متشکل از نماینده شورای اسلامی شهر، معاون فرهنگی، اجتماعی شهردار تهران، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران و رئیس زیباسازی شهر تهران بررسی می شود و محتوای بیلبوردها پس از بررسی در کمیته های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

علیزاده در پاسخ به این سئوال که در برخی مقاطع بیلبوردهایی با پیام و محتوای سیاسی در سطح شهر منتشر می شود که آرم هیچ سازمانی بر روی آنها درج نشده و مشخص نیست کدام نهاد یا سازمان اقدام به این کار کرده است تصریح کرد: متولی و مسئول اصلی تمامی تبلیغات سطح شهر تهران سازمان زیباسازی شهر تهران است اما برای آنکه مشخص باشد آرم سازمان زیباسازی نیز در بیلبوردها درج می شود.

وی تأکید کرد: در کل هر تبلیغی که در سطح شهر تهران زده می شود چه آرم شهرداری باشد چه نباشد مسئولیت آن با سازمان زیباسازی است.

رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران ادامه دارد: در بعضی مناسبت های دینی و سیاسی مانند محرم و ایام فاطمیه که پذیرش اجتماعی وجود دارد و تکایا و مساجد نیز اقدام به تبلیغ می کنند شهرداری مخالفتی با این موضوع نمی کند.

وی در پاسخ به این پرسش که اگر تابلوها و بیلبوردهای سطح شهر مربوط به بحث های فرهنگی و تبلیغات تجاری است چرا زمانی به مسائل سیاسی آن هم با یک جناح خاص می پردازد اظهار کرد که «تاکنون اینگونه نبوده که تنها به جناح خاصی بپردازیم و سیاست های ما در این زمینه سیاست های دولت یا شهرداری نیست و ممکن است پیامی زده شود که گروهی تصور کنند این به نوعی به دولت طعنه می‌زند».

علیزاده تصریح کرد: برای مثال 13 آبان مناسبتی است که شورای سیاستگذاری رویکردش نسبت به آمریکا و انگلیس به گونه ایست که شاید این سوء تفاهم بوجود آید که در تقابل با دولت است، اما اینگونه نیست.

وی درخصوص پیام های منتشر شده در بیلبوردها در زمان مذاکرات هسته ای نیز گفت: زمان مذاکرات هسته ای که پیام هایی با عنوان «شمر زمانه» منتشر شد هنوز شورای سیاستگذاری و مکانیزم انتخاب تبلیغات فرهنگی راه اندازی و طراحی نشده بود.

به گفته علیزاده اواخر سال 92 شورای شهر تمامی آئین نامه های گذشته در مورد تبلیغات محیطی را کنار گذاشت و مقرر شد محتوای تمامی سازه های سطح شهر توسط این شورا تأیید شود.

رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران خاطرنشان کرد: البته بعضی از نهادها و سازمان ها نیز سازه هایی در اختیار دارند بدین معنا که پایه سازه در مجموعه خودشان است که این سازمان ها خودشان می توانند نسبت به انتشار پیام روی سازه خود اقدام کنند.

جدای از اینکه شهرداری به عنوان یک نهاد خدماتی آیا باید وارد امور سیاسی شود یا خیر، بحث دیگری در حوزه تخصصی تبلیغات و ارتباطات مطرح می شود که این رویکرد را زیر سئوال می برد.

عمده کارشناسان حوزه ارتباطات این نوع تبلیغ مستقیم را تأمین کننده اهدافی که از انجام این تبلیغ ها گزارش می شود نمی دانند و معتقدند شیوه تبلیغات مستقیم سال هاست منسوخ شده و تنها موجب نگرانی شهروندان می شود.

انتهای پیام