موارد مصرف نیتروگلیسرین و عوارض آن

وبسایت دارویاب نوشت:

فهرست

• موارد مصرف نیتروگلسیرین
• مکانیسم اثر نیتروگلسیرین
• فارماکوکینتیک نیتروگلسیرین
• منع مصرف نیتروگلسیرین
• عوارض جانبی نیتروگلسیرین
• تداخلات دارویی نیتروگلسیرین
• هشدار ها نیتروگلسیرین
• توصیه های دارویی نیتروگلسیرین
• دارو های هم گروه نیتروگلسیرین
• اسامی تجاری موجود در ایران

موارد مصرف نیتروگلسیرین

این دارو برای پیشگیری و درمان آنژین صدری حاد و درمان آنژین صدری مزمن و درمان نارسایی بطن چپ مصرف می‌شود. نیتروگلیسرین تزریقی برای کنترل فشار خون حین بعضی از اعمال جراحی و برای کاهش خونریزی به داخل ناحیه جراحی مصرف می‌شود. نیتروگلیسرین تزریقی به عنوان داروی کمکی در درمان نارسایی احتقانی قلب هر ماه با انفارکتوس حاد میوکارد مصرف می‌شود.

مکانیسم اثر نیتروگلسیرین

نیتروگلیسیرین با آزاد سازی نیتروژن اکساید باعث فعال سازی آنزیم گوانیلیل سیکلاز و متعاقبا گوانوزین تری فسفات به گوانوزین دی فسفات و سپس منوفسفات می شود که منجر به شل شدن عضلات صاف جدار عروق می گردد.

فارماکوکینتیک نیتروگلسیرین

پیوند این دارو به پروتئین حدود ۶۰ درصد است. نیمه عمر نیتروگلیسرین ۴-۱ دقیقه است. اثر دارو از راه انفوزیون وریدی تقریباً بلافاصله، از راه زیرزبانی پس از ۳۰ دقیقه شروع می‌شود. طول اثر دارو از راه انفوزیون وریدی چند دقیقه، از راه زیرزبانی ۶۰-۳۰ دقیقه و از راه پوستی ۲۴-۸ ساعت است. نیتروگلیسرین، پس از‌ آن که تقریباً به طور کامل متابولیزه شد، از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود.

منع مصرف نیتروگلسیرین

شکل تزریقی این دارو در موارد تامپوناد قلبی، پریکاردیت constrictive ضربه اخیر به سر و خونریزی مغزی نباید مصرف شود.

عوارض جانبی نیتروگلسیرین

عوارض شایع (%۱۰<):
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد
عوارض نسبتا شایع (%۱۰-۱):
قلبی عروقی: افت فشارخون، سنکوپ، ادم محیطی
سیستم اعصاب مرکزی: سرگیجه، خواب رفتگی اندام
گوارشی: درد شکمی
عصبی، عضلانی و اسکلتی: ضعف
تنفسی: تنگی نفس، فارنژیت، رینیت
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: برادی کاردی، تشدید آنژین صدری، گرگرفتگی، افت فشارخون وضعیتی
پوستی: افزایش تعریق
گوارشی: استفراغ
متفرقه: تحمل به دارو

تداخلات دارویی نیتروگلسیرین

*مشخصات کلی تداخلات:
– تشدید مت هموگلوبینمی
– عامل گشادکننده عروق

تداخلات رده X (پرهیز):
برومپریدول، مشتقات ارگوت، مهارکننده‌های فسفودی استراز ۵، ریوسیگوات

کاهش اثرات داروها توسط نیتروگلیسیرین:
آلتپلاز، هپارین

کاهش اثرات نیتروگلیسیرین توسط داروها:
داروهای آنتی کولینرژیک، برومپریدول، مشتقات ارگوت

افزایش اثرات داروها توسط نیتروگلیسیرین:
آمیفوستین، داروهای ضد سایکوز (آتیپیکال] نسل دوم[)، برومپریدول، دولوکستین، مشتقات ارگوت، داروهای کاهنده فشارخون، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، بی‌حس کننده‌های موضعی، نیتروپروسید، فولکودین، پریلوکائین، ریلمنیدین، ریوسیگوات، روزیگلیتازون، سدیم نیتریت

افزایش اثرات نیتروگلیسیرین توسط داروها:
اتانول، آلفوزوسین، باربیتورات ها، بنپریدول، داروهای کاهنده فشارخون، بریمونیدین (موضعی)، داپوکستین، داپسون (موضعی)، دیازوکسید، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، لورمتازپام، مولسی‌دومین، نفتوپیدیل، نیکرگولین، نیکوراندیل، نیتریک اکسید، اوبینوتوزومب، پنتوکسی فیلین، مهارکننده‌های فسفودی استراز ۵، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، کیناگولید

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها نیتروگلسیرین

۱- درموارد زیر باید با احتیاط فراوان مصرف شود: کم خونی شدید، خونریزی مغزی، ضربه اخیر به سر، گلوکوم، پرکاری تیروئید، سابقه انفارکتوس اخیر قلبی، کاهش حجم خون و فشار پایین در مویرگ‌های ریوی.
۲- با مصرف طولانی مدت نیترات‌ها، ممکن است نسبت به اثر آنها تحمل شود و در نتیجه، نیاز بیمار به دارو افزایش یابد. برای اطمینان از حفظ اثر مطلوب دارو، پیگیری دقیق وضع بیمار توصیه می‌شود.
۳- در صورت لزوم قطع مصرف دارو، به دنبال مصرف مقادیر زیاد یا طولانی مدت، به منظور جلوگیری از بروز حمله واجهشی آنژین ناشی از قطع مصرف دارو، مقدار مصرف باید به تدریج کاهش داده شود.
۴- در صورت بروز تاری دید یا خشکی دهان یا تشدید آن مصرف دارو باید قطع شود.

توصیه های دارویی نیتروگلسیرین

۱- قرص معمولی و پیوسته رهش نیتروگلیسرین باید همراه با یک لیوان آب و با معده خالی مصرف شود.
۲- هنگام استفاده از قرص زیرزبانی، تا زمانی که قرص حل نشده باشد، از خوردن یا نوشیدن باید خودداری شود.
۳- هنگام استفاده از پماد نیتروگلیسرین، پیش از مصرف، پوست باید تمیز شود. در هر بار مصرف، پماد باید بر روی سطح بدون مو مالیده شده و گسترده شود. پس از گسترده شدن، دارو را نباید روی پوست ماساژ داد.
۴- از جویدن و خرد کردن قرص پیوسته رهش باید خودداری کرد.
۵- با بروز اولین علائم حمله آنژین، باید نشست و از قرص زیرزبانی استفاده نمود و در صورت بروز سرگیجه یا از حال رفتن باید احتیاط کرد. اثر قرص‌ها معمولاً طی ۵ دقیقه ظاهر می‌شود.
۶- قرص معمولی پیوسته رهش همچنین فرآورده‌های موضعی نیتروگلیسرین از بروز حمله آنژین صدری جلوگیری می‌نمایند و سبب رفع درد ناشی از حمله نمی‌شوند.
۷- قرص‌های زیرزبانی نیتروگلیسرین نباید در معرض هوا قرار گیرند زیرا ممکن است اثر آنها کاهش یابد.
۸- به هنگام برخاستن از حالت خوابیده یا نشسته، باید احتیاط نمود.
۹- به هنگام ایستادن به مدت طولانی یا فعالیت بدنی و همچنین در آب و هوای گرم باید احتیاط نمود.
۱۰- سردرد، عارضه معمولی نیترات‌ها است که با ادامه درمان کاهش می‌یابد. در صورت تداوم یا تشدید سردرد، مراجعه به پزشک ضروری است.
۱۱- در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو،‌ اگر تا نوبت بعدی ۲ ساعت (قرص معمولی، زیرزبانی و پماد) یا ۶ ساعت (قرص پیوسته رهش) فاصله باشد، از مصرف آن باید خودداری نمود.