توصیه‌ی عیسی مزاری: از ظرفیت‌های آقای عبدالحمید استفاده‌ی مثبت کنید

عیسی حسینی مزاری، روحانی شیعه افغانستانی مقیم کابل، با تایید نقش خود در ماجرای حمایت مولوی عبدالحمید از رئیسی در سال ۱۴۰۰، گفت: باید از ظرفیت‌های عبدالحمید برای ایران و سازندگی بلوچستان استفاده مثبت کنید.

او که مدیر مسئول خبرگزاری صدای افغان(آوا) و رئیس کل مرکز فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی تبیان افغانستان است، در سفر اخیر به ایران در گفت‌وگویی با انصاف نیوز خطاب به منتقدین حکومت طالبان که خارج از این کشور هستند گفت: اگر شیعیان افغانستان مشکل دارند مشکلات که با غیر حضور شما حل نمی‌شود. وقتی کشور را خالی کردید چه توقعی دارید؟!

متن کامل بخش دوم و پایانی گفت‌وگوی انصاف نیوز با حجت الاسلام عیسی مزاری حسینی را در ادامه بخوانید:

انصاف نیوز: به نظر می‎رسد که طالبان بر خلاف آنطور که تصور می‌شود با آمریکا مشکلی ندارد و خیلی هم مشتاق است که روابطش با آمریکا را گسترش دهد.

اینطور نیست. البته که امارت اسلامی تلاش دارد توجه جهان را جلب کند و ارتباطات دیپلماتیک برقرار شود تا زمینه‌ی به رسمیت شناختن خود را فراهم سازد، اما این ارتباطات را تا جایی مورد توجه قرار دارد که به حاکمیت ملی صدمه وارد نشود و طرح و برنامه اصول مدیریت خود را اعمال کند.

از نگاه من که در داخل افغانستان هستم و با مسئولان امارت در ارتباطم و روند جاری مدیریتی منطقه‌ای و جهانی امارت را که می‌بینم چنین برداشتی که در سوال مطرح شد نادرست است. سیاست‌های آمریکا تاثیری روی افغانستان ندارد چون اگر یکصدم درصد هم تاثیر می‌داشت امارت اسلامی به عنوان سومین کشور رسما از مردم فلسطین حمایت نمی‌کرد و در برابر اسرائیل موضع نمی‌گرفت. نوع تعامل با اسرائیل خط قرمز آمریکا و غرب است و اگر می‌خواهید رفیق آمریکا باشید باید با اسرائیل خوب باشید.

انصاف نیوز: اما مثلا چین هم درباره‌ی غزه موضع می‌گیرد اما بیشترین ارتباط را با آمریکا دارد.

موضع چین با موضع امارت اسلامی خیلی فرق دارد.

انصاف نیوز: کشوری می‌تواند ارتباط بسیار خوبی با آمریکا داشته باشد اما درباره یک موضوع نظر دیگری هم داشته باشد. ترکیه درباره‌ی غزه تندترین مواضع را می‌گیرد اما با اسرائیل هم رابطه دارد.

تفاوت دارد. تظاهرات‌های جدی که در ولایت‌های افغانستان وجود دارد یا نماد بیت المقدس که در شهرهای مختلف افغانستان توسط خود امارت تاسیس شده حائز اهمیت است. اولین نماد همان سال 1401 در کابل ساخته شد. دومی چند روز پیش در دو راهی جلال آباد تاسیس و افتتاح شد و سومی قبل‌تر از آن در تپه وزیر اکبرخان کابل ساخته شد. در آنجا نماز جمعه برپا می‌شود و هر جمعه در آنجا تظاهرات است و مسئولان مختلف امارت مواضع خیلی صریح و جدی می‌گیرند.

انصاف نیوز – دیدگاه شما نسبت به آمریکا با طالبان متفاوت است.

نه. فضایی که ما می بینیم بدنه‌ی طالب و امارت ضد آمریکایی است و قطعا روحیه‌ی ضد استکباری دارند و در برابر آمریکا ایستاده‌اند. آنها مطالق سیاست‌های آمریکا به هیچ‌وجه عمل نکردند.

انصاف نیوز: نگاهشان با طالبان اولیه متفاوت است.

از چه نظر؟

انصاف نیوز: اگر متفاوت نبود که شما نسبت به این طالبان نگاه مثبت‌تری نداشتید.

صد درصد متفاوت است. در حاکمیت اول ما خودمان مخالفش بودیم و در جبهه‌ی مقابل آنها قرار داشتیم ولی حالا نسبت به آن زمان خیلی تفاوت کرده‌ است. ما در افغانستان بارها گفتیم که چون شما نسبت به گذشته فرق کرده و انعطاف دارید ما هم انعطاف داریم. اگر شما برگردید، ما هم برمی‌گردیم.

انصاف نیوز: امریکا افغانستان را دو دستی تقدیم طالبان کرد

امریکا دو دستی تقدیم نکرد.

انصاف نیوز: شاید امریکایی‌ها هم فکر کردند که اینها نسبت به قبل متفاوت شدند.

امریکایی‌ها علیه طالبان خیلی جدی بودند. آقای ترامپ دستور داده بود علیه آنها بمباران‌های شدید و قوی انجام شود اما بعد متوجه شدند که ممکن است طالبان به دامن روسیه و ایران سقوط کند. در آن زمان رفت و آمد طالبان به تهران زیاد شد و در اجلاس مسکو حضور پیدا کردند، لذا امریکا رویکرد خود را تغییر داد و بحث مذاکره را پیش کشید. امریکایی‌ها مجبور شدند که با طالبان از در مذاکره پیش بیایند.

انصاف نیوز: اما طالبان هم تغییر کرد و طالبان قبلی نیست.

بله، ما هم امیدواریم که طالبان قبلی نباشد ولی مذاکراتی که در دوحه ادامه داشت قرار بر این بود که طالبان وارد قدرت شده و شریک قدرت شوند. اینکه تبلیغات شده که امریکایی‌ها دو دستی حاکمیت را به طالبان تقدیم کردند کاملا غلط است. این صحبتی در میدان امریکا است که توسط افراد بی خبر بیان می‌شود. یا عمدا این گپ را می‌زنند یا بی خبرانه طالبان را به میدان امریکا هل می‌دهند.

اینها می خواستند وارد قدرت شوند و شریک قدرت باشند اما اشرف غنی کار را خراب کرد. البته بحث هم اشراف غنی بود و هم هیئتی که از طرف دولت در مذاکرات مشارکت داشت. آقای عبدالله و هیئتی که در مذاکرات بود تمام ماجرا را به اشرف غنی منتقل نمی‌کرد و آقای غنی از صحبت‌هایی که در دوحه می‌شد بی خبر بود. در نتیجه پروسه‌ی مشارکت به تاخیر افتاد تا اینکه آقای اشرف غنی هم حاضر نشد با طالب‌ها پروسه تشکیل حکومت و دولت مشترک را پیش ببرد و فرار کرد. طالبان اصلا آمادگی اینکه به تنهایی حکومت را در دست بگیرد نداشته است.

انصاف نیوز: با این حال، خوب اداره می‌کنند. ظاهراً از ایران بهتر اداره می‌کنند!

در خیلی از عرصه‌ها روز به روز بهتر می‌شود.

انصاف نیوز: چندی قبل آقای عبدالحمید نورزایی، پژوهشگر افغان که با طالبان هم ارتباط نزدیکی‌ دارد در یادداشتی نوشته که اگر ایرانی‌ها حواسشان جمع نباشد و درست عمل نکنند طالبان منافعش را در نظر می‌گیرد و به دنبال رابطه با آمریکا خواهد رفت و سر ایران بی کلاه می‌ماند.

طبیعی است. البته ایران در گذشته هم این اشتباه را کرد. مثلا از نظر اقتصادی در اوایل بازار، بازار ایران بود ولی از طرف جمهوری اسلامی به درستی مدیریت نشد. تُجار قدر وارد کارزار نشدند و دولت هم به درستی مدیریت نکرد در نتیجه خُرده‌پاها وارد بازار شدند، تقلب و دزدی کردند و از آن طرف هم تاجرهای دزد افغانی با اینها همکاری کردند و بازار ایران خراب شد.

پس از آن بازار را ترکیه و پاکستان و چین و … در اختیار گرفتند. این طبیعی است که اگر در شرایط موجود که فضا فضای خیلی مناسبی برای حضور جمهوری اسلامی است (هم از نظر سیاسی، هم فرهنگی، هم اقتصادی و هم اجتماعی) نجنبند فضا همینطور نماند و سایر کشورها بهره‌برداری خود را کنند.

انصاف نیوز: به طور مشخص درباره‌ی امریکا چطور؟

امارت اسلامی قطعا روحیه‌ی ضدآمریکایی دارد و تا جایی که بتواند با آمریکا مقابله می‌کند و اولویت با همسایه‌های افغانستان است.

انصاف نیوز: فکر می‌کنم آنچه می‌گویید شعار است. تفاوت نظر شما با طالبان این است که طالبان به راحتی ارتباط با آمریکا را می‌پذیرد.

این نظر شماست.

انصاف نیوز: نگاه شما به حکومت طلبان کاملا مثبت است آیا نگاه شیعیان افغانستان به طالبان هم این‌گونه است؟

طالبان چند ویژگی مثبت دارد و در کنار آن چالش‌هایی هم در برابر طالب‌ها وجود دارد. خواسته‌های جامعه‌ی شیعه بحث رسمیت مذهب نیست زیرا مذهب ما رسمی است و این رسمیت باید تداوم پیدا کند.

امارت اسلامی نسبت به ساختار جمهوری به مراتب مثبت عمل کرده‌است البته نواقصی هم هست که خود دست اندرکاران امارت هم از آن می‌گویند. از جمله بسته بودن مکاتب و دانشگاه‌هاست که قرار نیست مسدود بماند. حق و حقوق شیعیان هم همینطور است.

مشغول فعالیت هستند اما فعلا حکومت سرپرستی است. در حال تدوین قانون اساسی هستند و خیلی از مسائل و مشکلات حل می‌شود. اگر دیگران احساس می‌کنند مشکلاتی در افغانستان وجود دارد، از خارج که نمی‌شود گپ زد بیایید مثل ما که در افغانستان هستیم و با طالب هم تعامل مادی و منصبی هم ندارم (به دنبالش نبودم و تقاضا هم نکردم) به خاطر مردم و تثبت وضعیت و منافع داخل افغانستان نقاط منفی امارات هم تذکر می‌دهیم.

اگر شیعیان افغانستان مشکل دارند مشکلات که با غیر حضور شما حل نمی‌شود. وقتی کشور را خالی کردید چه توقعی دارید؟! ده‌هاهزار روحانی در تهران و قم و کجا و کجا و ده‌ها هزار دانشگاهی و اساتید به افغانستان برگردید!

شما که یک کلام علیه طالبان گپ نزده‌اید؛ چرا فرار می‌کنید؟!

انصاف نیوز: البته به نظر می‌رسد خطاب شما چندان به این هزاران دانشجو و طلبه‌ی خارج از کشور نبود. منظورتان به یک فرد مشخص بود. به نظر می‌آید حرفتان بیشتر با امثال احمد مسعود بود. گفتید چرا در افغانستان نیستند.

خیر، خیر، اینطور نیست. من بیشتر بحثم شیعه است. شما نام عیسی حسینی مزاری و طالبان را در گوگل سرچ کنید می‌بینید مواضع منفی و ضدطالبی که ما در این 25 سال داشته‌ایم را هیچکس دیگری نداشته است.

ما به لحاظ اعتقادی در 5 سال اول حکومت طالبان با آن‌ها مبارزه کردیم؛ در ایران و اروپا تجمع و جلساتی برگزار و افشاگری کردیم. در طول 20 سال گذشته هیچ یک از رهبران شیعی، غیرشیعی، جهادی و… حاضر نبودند حرف منفی علیه طالبان بزنند. اما ما کاملا جدی علیه طالبان حرف زدیم. 

هنگامی که امارت اسلامی آمد و شهرها سقوط می‌کردند ما حتی حاضر نشدیم دفاترمان را ببندیم. اتفاقا زمان سقوط در ایران بودیم از من می‌پرسیدند دفاتر را چه کنیم؟! گفتم دفاتر را باز بگذارید. 

دفتر ما سال 96 طی بمبگذاری منفجر شد. 5، 6 ماه مانده به سقوط همه‌ی همسایه‌ها با تعجب به ما می‌گفتند همه دارند فرار می‌کنند شما دارید می‌سازید. 

بنابراین اگر من که نمی‌توانم در آن کشور حضور و با امارت اسلامی تعامل داشته باشم شما که در این مدت یک کلام علیهشان گپ نزده‌اید خیلی راحت می‌توانید زندگی کنید چرا فرار می‌کنید؟!

اکثر شیعیان مخالف طالبان در جمهوری قبل منافعی داشته‌اند که از دست رفته

انصاف نیوز: با همه این توضیحات شما چرا اکثریت شیعیان افغانستان نسبت به طالبان نظر مثبت پیدا نکرده‌اند؟

چرا که اکثریت این‌ها در حکومت جمهوری قبل حضور و منافعی داشتند که دیگر امکان آن رشوه‌خوری‌ها و حرام خوری‌ها برایشان فراهم نیست. این‌ها بیرون آمده‌اند و مجبورند برای توجیه حضور خودشان فحش بدهند. این‌ها دروغ می‌گویند.

کسی که می‌خواهد مبارزه کند باید در افغانستان حضور داشته باشد

انصاف نیوز: شیعیان افغانی که در ایران بوده‌اند و هستند که بخور بخوری نداشته‌اند. این‌ها نسبت به طالبان هیچ نگاه مثبتی ندارند.

تقریبا دو میلیون نفر آمدند. این‌ها فضاسازی و تبلیغ می‌کنند. هر کدامشان 4، 5 خانواده و وابستگان دارند که بهشان گپ می‌زنند. از سمت دیگر کسانی هستند که حقیقتا از اوضاع اطلاع دارند ولی شجاعت و جرئتش را ندارند که مثل من بیایند حرف بزنند.

ما در بند این نیستیم که شیعه یا سنی چه می‌گوید؛ ما واقعیت‌ها را می‌گوییم که آقا این فضا و شرایط به نفع ماست. بعضی در مقابل می‌گویند که طالب فلان است و… خیلی خب حرف شما درست؛ الآن ما چه کنیم؟! خوب است که من افغانستان را ول کنم؛ دفاتر خود را ببندم و مانند زنان بیوه ناله سر دهم؟! چه کار باید کنم؟! 

ما که نمی‌گوییم در افغانستان مشکلات وجود ندارد و مشکلات اقتصادی و فرهنگی نیست. به هر حال طالب دارای اشکالات مدیریتی و اداری است. اما کسی که می‌خواهد مبارزه کند باید در صحنه و کشور حضور داشته باشد و با تحمل هزاران خطر در کنار مردم کار کنند.

• 

• 

ولایت فقیه را برای افغانستان نمی‌پسندم چون آنجا مقبولیت مردمی ندارد

انصاف نیوز: نوع حکومت مطلوب شما برای افغانستان چیست؟ جمهوری‌ست؟ همین امارت اسلامی‌ست؟ چیزی شبیه به ایران و نظام ولایت فقیه است؟

پیشنهاد ما به امارتی‌ها همین بوده که شما بیایید یک الگوی مناسبی برای تاسیس یک حکومت اسلامی پیدا کنید. من در قسمت‌های مختلف بیشتر از ایران مثال زدم. اخوانی‌ها در مصر پیروز شدند اما چون الگوی حکومتی نداشتند دیدید چطور جنگ شد و رفتند؟! اگر شما هم یک الگوی حکومتی مناسب پیدا نکنید و در چارچوب عمل نکنید فردا با مشکلات جدی‌ای روبرو خواهید شد. 

اخوان المسلمین مصر باید یک حکومت اسلامی تاسیس می‌کردند. تنها الگوی حکومت اسلامی در دنیا فعلا جمهوری اسلامی‌ست. پیشنهاد من به امارت اسلامی این است که تا جایی که ممکن است باید از این الگو نسخه‌برداری کنید.

انصاف نیوز: خب الگوی ایران ولایت فقیه است.

بلاخره تا جایی که ممکن است. من بحث ولایت فقیه را در افغانستان نمی‌پسندم به این دلیل که ولایت فقیه دو بحث دارد یکی مقبولیت و دیگری مشروعیت. بحث مشروعیت از طرف خداست و مقبولیت از طرف مردمی‌ست. در افغانستان ولایت فقیه مقبولیت مردمی ندارد. بنابراین در آن‌جا نمی‌تواند به عنوان یک نظام تثبیت شود و حاکمیت پیدا کند.

طالب‌ها می‌توانند از ساختاری که در ایران وجود دارد تا حد زیادی کپی برداری کنند اما در مورد ولایت فقیه در ایران 98 درصد رای آورد ولی در افغانستان چنین چیز ممکن نیست. 

من اما خودم، عیسی حسینی مزاری، پیرو ولایت فقیه هستم. مرجع ما هم امام خامنه‌ای‌ست. من مقلد حضرت امام خامنه‌ای (حفظه الله تعالی) هستم. این را مکتوب هم کرده‌ام. من نوشته‌ام بنده، عیسی حسینی مزاری، پیرو ولایت فقیه هستم، مرجعم امام خامنه‌ای‌ست و نظرم بر تعامل با طالبان است. از تمام شخصیت‌ها و علمای شیعه هم خواسته‌ایم این مسیر را بپیمایند. 

جز تعامل راه دیگری در افغانستان نداریم | بدیلی برای طالبان در افغانستان نداریم

چون جز تعامل راه دیگری در افغانستان نداریم. جنگ را که ما از ابتدا هم توصیه نکرده‌ایم. من وارد جبهه هم شدم کار فرهنگی و رسانه‌ای به من سپرده شده است.

در 20 سال گذشته مخالف جنگ بوده‌ام و حالا هم می‌گویم بساط جنگ باید از افغانستان برچیده شود. گذشته از این شما بدیلی هم برای طالبان در افغانستان پیدا نمی‌کنید. کجاست بدیلش؟! شما به من کسی که سالم است و ایده‌ی سالمی دارد و می‌تواند تشکیلات سالمی در افغانستان ارائه کند و…  به من نشان دهید. 

احمد مسعود و ایل و تبارش 20 سال در قدرت بودند؛ چه کردند؟!

انصاف نیوز: شما در این دو سال هیچوقت با احمد مسعود وارد مذاکره شده‌اید؟ 

خیر، نمی‌خواهیم وارد مذاکره شویم. ایشان و ایل و تبارشان 20 سال در قدرت بودند؛ چه کردند؟! شما از مجموع عناصری که در جمهوریت بوده‌اند یک دستاورد به من نشان دهید؛ دستاورد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی یا هر نوع دیگری.

اگر جمهوریت ده سال دیگر ادامه پیدا می کرد چیزی به نام هویت زن مسلمان دیگر در افغانستان نداشتیم. استراتژی این بوده که علاوه بر قتل و تخریب در بحث فحشا، فساد اداری و مالی، مواد مخدر، ترویج کلیساهای خانگی و تغییر دین مردم نیز فعالیت کنند.

این استراتژی آمریکا بود اما عناصر اجرایی‌اش چه کسانی بودند؟! مگر غیر از این است که افغان‌ها بودند؟! یکی‌اش رئیس جمهور بود؛ یکی‌اش معاون بود و …

اگر اینطور نبوده چرا اعتراض نمی‌کردید؟! ما که در این بیست سال حرفمان را علیه سیاست‌های آمریکا زده‌ایم. ما که می‌دیدیم چقدر فساد و فحشا از سر و روی مملکت می‌ریزد. 

انصاف نیوز: طالبان پیش از آنکه بیاید و کشور را در دست بگیرد با امثال شما که مخالف حضور آمریکا و سیاست‌های دولت سابق بودید در ارتباط بوده است؟

خیر، هیچ ارتباطی نبوده است. ما هم دنبالشان نبوده‌ایم. کار ما دینی و خدایی بوده است. نه در قصه‌ی شرقش بوده‌‍ایم و نه در قصه‌ی غربش. الآن هم نیستیم. 

حالا هم می‌گوییم حکومت امارت اسلامی، ما را آزاد بگذارد که در مملکت خود دو کار کنیم یکی کار فرهنگی و دیگر کار اقتصادی. ما در ساختار امارت مسئولیت، رهبری، ماموریت و… نمی‌خواهیم؛ فقط می‌خواهیم آزاد باشیم. بحث ما فقط شیعیان هم نیست چون اگر شیعیان در اوج هم باشند و بخش دیگری از مردم در حضیض ذلت باشند باز هم امنیت در افغانستان تامین نمی‌شود.

انصاف نیوز: پاسخ امارت افغانستان به این دو مطالبه‌ی شما چه بوده؟

الآن هستیم و داریم کار می‌کنیم. پاسخشان مثبت بوده.

انصاف نیوز: یعنی شما الآن راضی هستید از شرایطتان؟

بله.

شما تغییر کرده‌اید یا طالبان؟

انصاف نیوز: گفتید طی این بیست سال صریح‌ترین نقدها را به طالبان داشته‌اید. حالا مواضع طالبان تغییر کرده یا نظر شما نسبت به طالبان تغییری کرده است؟

نظرات ما عوض نشده؛ روند کار طالب‌ها تغییر کرده است. سیاست ما از ابتدای تاسیس تشکیلات مبتنی بر اندیشه‌ی اهل بیت عصمت و طهارت و ولایت فقیه بوده است. در طول بیست سال ما برای پیگیری این خط بها داده‌ایم. دفتر ما توسط آمریکایی‌ها منفجر و 52 نفر از همکارانمان شهید و 140 نفر زخمی شدند. دفترمان در مزار شریف هم مورد حمله قرار گرفت و 40 نفر از همکارانمان شهید و زخمی شدند. 

در طول این دو سال امارت اسلامی هم تغییری در سیاست و اندیشه‌ی ما به وجود نیامده است اما طالب‌ها نسبت به آن حکومت اول پنج ساله‌شان از زمین تا آسمان تغییر کرده‌اند.

غربی‌ها بیشترین سرمایه‌گذاری را روی شیعیان افغانستان کرده‌اند

انصاف نیوز: منتقدینتان می‌گویند شما تلاش دارید خود را به عنوان نماد شیعیان افغانستان معرفی کنید. درحالیکه نظر شیعیان افغانستان لزوما چیزی نیست که شما می‌گویید. فکر می‌کنید شیعیان افغانستان چه نگاهی به فعالیت‌های شما و طالبان دارد؟

خیر چنین تلاشی ندارم. متاسفانه جامعه شیعیان افغانستان از سابق یکدست و متحد نبوده است که ما بگوییم نگاه شیعیان افغانستان در مجموع چیست. غربی‌ها بیشترین کار را روی شیعیان افغانستان کرده‌اند.

شما الآن در افغانستان از پشتون، تاجیک، ازبک، ترکمن و … کسی را نمی‌بیند که در برابر خدا بایستد و پیامبر را فحش دهد اما از جامعه‌ی ما چنین شخصی هست. الآن هم قشنگ دارند کار می‌کنند و طیف وسیعی از جامعه‌ی ما هم از آن‌ها حمایت می‌کنند.

• 

• 

بیشترین نقدها در افغانستان علیه جمهوری اسلامی از سمت شیعیان است

جمهوری اسلامی به عنوان عقبه‌ی جامعه شیعه در کل دنیاست. قطعا جامعه شیعه افغانستان با ایران هم ارتباط دارد اما شما اگر بروید بررسی کنید می‌بینید بیشترین نقدها علیه جمهوری اسلامی در افغانستان از سمت شیعیان آن است.

بیشترین تظاهرات، گوجه‌باران و تخم مرغ باران تابلوهای سفارت جمهوری اسلامی توسط شیعیان انجام شده است. در فضای مجازی هم گشتی بزنید همین را می‌بینید. حالا در چنین جامعه‌ای شما توقع دارید بیایند از ما حمایت کنند؟! این‌ها دقیقا در برابر تفکر ما هستند. ما علیه این تفکر فعالیت می‌کنیم.

ما نمی‌خواهیم خود را به عنوان رهبر معرفی کنیم. خیر، ما به عنوان یک سرباز کوچک جامعه‌ی شیعه فعالیت می‌کنیم. بسیاری از همکارانمان در فضای مجازی پیام‌های ما را با عنوان رهبر عزیز بازنشر می‌کنند که تذکر می‌دهیم از این کلمه به هیچ وجه نباید استفاده کنند.

تعدادی از همکاران هماهنگ می‌شدند که «ما از این به بعد شما را آیت‌الله می‌گوییم» خب غلط کردید! حجت‌الاسلام بودن هم عنوان سنگینی‌ست. ما سرباز خداییم. 

بنابراین تفکرات مختلفی در جامعه شیعه وجود دارد؛ آدم‌های خاکستری وجود دارند، آدم‌ها ابن‌الوقت وجود دارند، مخالفان سرسخت یا طرفدار سرسخت هم وجود دارد.

سعی کردند دین را از جامعه افغانستان بردارند و قومیت را جایش بگذارند | پررنگ شدن قومیت مخرب است

انصاف نیوز: نگاه شما به اکثریت یا اقلیتِ شیعه‌یِ مخالف جمهوری اسلامی چگونه است؟ برداشت من این بود که شما گفتید اینجا هم دست دشمنی‌ست که باعث این اتفاق شده است. دشمن چرا باید چنین کند؟

من همیشه گفته‌ام که مشکل اول از ناحیه‌ی خود ماست نه دشمن. مشکل ما ناآگاهی‌ست. یک زمان ما جامعه افغانستان را مطالعه کردیم متوجه شدیم بسیاری از مشکلات از همین ناآگاهی و پایین بودن اطلاعات است. همین شد که وارد کار فرهنگی و رسانه‌ای شدیم. 

اما در مجموع مردم افغانستان و شیعیانش متدین و مسلمان هستند. همین باعث شد مردم ما در مقابل سه قدرت قرار بگیرند؛ انگلیس‌ها و روس‌ها و آمریکایی‌ها به وسیله‌ی همین مردم شکست خوردند. هر سه قدرت تلاش کردند در برابر دین مردم بایستند و استحاله به وجود آورند اما نتوانستند. 

با این حال دشمن از تضاد طبقاتی‌ای که در بخش‌هایی از جامعه وجود دارد یا خلاهای فرهنگی جامعه ما استفاده کرده است. برای مثال دشمن سعی کرده دین را از جامعه ما بردارد و به جای دین قومیت را بگذارد. قومیت می‌زند جامعه را خراب می‌کند. من نمی‌گویم که آقا شما قومیتت را دوست نداشته باش! اما وقتی به عنوان هدف درآمد خب این ضربه زننده است.

با «موج» ارتباطی نداریم

انصاف نیوز: «موج» در افغانستان چه می‌کند؟ چه فعالیت‌هایی می‌کند؟

یک سری کار فرهنگی می‌کنند. من خیلی دقیق در جریان کار موج نیستم.

انصاف نیوز: بعید است که در جریان نباشید!

البته مسئولش، آقای حسام‌الدین رضوی، را می‌شناسم. جوان فعال و پرتلاشی‌ست. از بیرون راجع به فعالیت‌هایشان می‌شنوم اما واقعیتش در نخشان وارد نشدم که این‌ها واقعا چه می‌کنند. ارتباط کاری هم با این دوستان ما نداریم. البته از نظر کاری تاییدشان می‌کنیم و دوستشان هم داریم. 

حسام‌الدین رضوی پسر آقای مرتضوی‌ست؛ ایشان هم در نزدیکی ایران و افغانستان بسیار فعال و اثرگذار است. 

انصاف نیوز: متوجه فرمایش شما نشدم. گفتید اطلاعی از فعالیتشان ندارم اما فعالیتشان را تایید می‌کنم.

در مورد آقای مرتضوی فعالیت‌هایشان را در رسانه‌ها می‌بینیم که چقدر روابط امارت را به ایران نزدیک ساخته است. آمدن ملا برادر یا ملا متقی بسیار مهم بود. این‌ها شخصیت‌های مهمی در امارت اسلامی هستند. اینها ناشی از کار ایشان است.

آقای رضوی را من از زمانی که در تسنیم بود می‌شناسم. یک روز در دفتر تسنیم رفتیم. در تلویزیون هم ایشان را با مصاحبه‌هایشان دیده‌ام. 

کسان دیگری که به دفتر ما می‌آیند قصه می‌کنند که موج کار فرهنگی می‌کند و فیلم می‌سازد و… منتهی من شخصا بعد از اینکه آقای رضوی آن جا به عنوان مسئول موج کارش را شروع کرده دیداری نداشته‌ام؛ صحبت هم نکرده‌ام که آقا شما دقیقا آنجا چه می‌کنید؟!

اثرگذاری بر مولوی عبدالحمید

انصاف نیوز: از افغانستان به ایران برگردیم. شنیده‌هایی هست که در انتخابات 1400 شما با مولوی عبدالحمید صحبت‌هایی داشته‌اید و بعد در نتیجه‌ی آن صحبت‌ها ایشان از آقای رئیسی حمایت کرده‌اند. شما این شنیده را تایید می‌کنید؟

در قسمت انتخابات در بحث اهل سنت کار صورت گرفته و حضور داشتم. همکاری هم در این قسمت داشتم. در همین حد کافیست!

انصاف نیوز: باتوجه به همین روابطی که می‌گویید وجود دارد به نظرتان موضوع سیستان و بلوچستان و چالش‌های آن چه راه حلی دارد؟

راه حلش این است که جمهوری اسلامی باید بیشتر ورود کند؛ جریان‌های انقلابی، جریان‌های مسلمان و… ورود کنند و در بین مردم کار اجتماعی و فرهنگی صورت گیرد. بیدارسازی شود. در آن منطقه هم فقر اقتصادی وجود دارد و هم فقر فرهنگی و در عین حال هم مرز با پاکستان است. من رفته‌ام پاکستان را دیده‌ام. آن جا حتی کارخانه‌ی اسلحه ‌سازی‌ست که دولت اشراف ندارد.

گاهی اوقات ایرانیان اینجا انتقاد می‌کنند که چرا دولت با پاکستان برخورد نمی‌کند؟! خب آقا بالاخره آن جا کارخانه‌ی اسلحه سازی‌ست که دولتشان هم اطلاع ندارد. از یک چنین فضایی به راحتی می‌توانند بیایند سیستان و بلوچستان و کار فرهنگی کنند. از فقر فرهنگی و اقتصادی مردم سواستفاده کنند و علیه نظام کارهای جدی صورت بگیرد.

من حتی معتقدم آقای عبدالحمید هم قابل صحبت کردن و جهت دادن است. می‌توانید شما از ظرفیت‌های عبدالحمید برای ایران و سازندگی بلوچستان استفاده مثبت کنید. رویکردی که فعلا در زاهدان وجود دارد را من بیشتر ضعف مدیریتی نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای و فکری ایران می‌دانم تا قوت دشمن. دشمن قوی نیست.

انصاف نیوز: شما خودتان در این یک سال به صورت ویژه با مولوی عبدالحمید صحبتی داشته‌اید؟

نه من خودم صحبتی نداشته‌ام. نه آن زمان نه حالا خودم مستقیم صحبتی نداشته‌ام. بقیه‌ی دوستان و همکاران بوده‌اند.

امارت اسلامی جلوی هیچ رسانه‌ی مخالفی را نگرفت؛ مثالش تلویزیون آقای ربانی یا آقای محقق

انصاف نیوز: شما سال‌ها فعالیت رسانه‌ای کرده‌اید. قیاس وضعیت رسانه‌ها و خصوصا اینترنت در ایران و افغانستان چگونه است؟

قابل مقایسه نیست. وضعیت فعالیت‌های رسانه‌ای در ایران خیلی بهتر از افغانستان است گرچه در دوران جمهوریت آزادی رسانه‌ای بسیار بسیار فراهم بود و مشکل خاصی وجود نداشت. به اصطلاح غربی‌ها در آن دوران آزادی بیان، دموکراسی و… بوده است. 

اما خب این آزادی بیان در اختیار جریان‌های اسلامی نبود. جریان‌های اسلامی‌ای هم که کم و بیش کار رسانه‌ای می‌کردند متاثر از فضایی بود که غربی‌ها به وجود آورده بودند. بالای 90 درصد رسانه‌هایی که در دوران جمهوریت در افغانستان افتتاح شد با دست اندرکاری خود غربی‌ها بود مثلا موسسه‌ای بود به نام اینترنیوز.

آن سالی که من در جریان بودم این‌ها 177 رادیو در ولایات مختلف تاسیس کرده بودند و پول می‌دادند. یا موسسه‌ی دیگر یو‌اس‌آی‌دی که دفترش هم در داخل سفارت آمریکا بود. اکثر موسسات و روزنامه‌ها را این‌ها پول می‌دادند و مدیریت می‌کردند. 

با آمدن امارت انتقادات شروع شد که کار رسانه‌ها محدود شده و تمام شده و این حرف‌ها! نه، اینطور نیست. امارت اسلامی جلوی هیچ رسانه‌ای را نگرفته رسانه‌ها خودشان سقوط کرده‌اند چون حامیانشان از افغانستان رفتند. 

فضای فعالیت برای رسانه‌ها وجود دارد. الآن تلویزیون آقای ربانی در حال فعالیت است و مدعی مخالفت با امارت است. تلویزیون آقای محقق را ببینید چه موضعی علیه امارت اسلامی دارد ولی فعال است. ما هم رسانه و فضای مجازی داریم هم خوبی‌های امارت اسلامی می‌گوییم و هم نقد می‌کنیم. از نقدهایی که داریم در حوزه زن و بسته شدن دانشگاه‌ها و مدارس برای آن‌هاست.

برخی رسانه‌های ایرانی هم افغان‌ستیزند هم چهره افغانستان را سیاه نشان می‌دهند | این چه سیاستی‌ست؟!

انصاف نیوز: خب ظاهرا آن جا فضای بازتری نسبت به اینجا هست. 

نه ایران اینقدر گل و گشاد است که صدایش کجای دنیا نیست؟! این کارهای غلطی که روزنامه جمهوری اسلامی می‌کند در کجای دنیا به این شکل است که رسانه‌ای برخلاف سیاست یک نظام کار کند؟!

برخی رسانه‌های شما از یک طرف در داخل ایران افغان‌ستیزی را ترویج می‌کنند و از طرف دیگر چهره سیاه از داخل افغانستان نشان می‌دهند. خب شما چه می‌کنید آقا؟! شما می‌خواهید افغانی‌ها بروند؟! خب آن طرف را سفید نشان بده. آنجا کارهای مثبت زیادی صورت گرفته است.

اگر امارت را سیاه می‌کنید خب این سمت را داشته باش حداقل! این چه سیاستی‌ست شما دارید؟! من خیلی گلایه دارم از فضای رسانه‌ای ایران به خصوص روزنامه جمهوری اسلامی. این روزنامه دقیقا دارد در میدان آمریکا بازی می‌کند. کارهایی که آمریکا علیه ما نمی‌تواند این روزنامه دارد انجام می‌دهد. 

انتهای پیام