سیاست‌های خطرناک ترکیه و افزایش ترور
«رضا صادقیان»، عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی نوشت:
آغاز سال نو میلادی در استانبول با ترور آغاز شد، شروع خونین برای مردم ترکیه که بازتاب سیاست‌های مسوولان ارشد آن کشور است. ترس و دلهره‌ای که از روزهای قبل و با ترور سفیر روسیه به دست یکی از نیروهای پلیس ترکیه بیشتر شده بود، حال با ترور بیش از چهل‌نفر از شهروندان عادی حال و هوای وحشتناک‌تری به خود می‌گیرد. تصویرهای مخابره شده تابلویی تمام‌نما از وحشت رو به افزایش در میان دولت‌مردان و مردم ترکیه است.
در یادداشت «فرجام بحران سوریه» [لینک] پیش‌بینی کرده بودم که در آینده‌ای نه چندان دور شاهد بروز حوادث تروریستی و ترورهای هدفمند خواهیم بود؛ ترورهایی که نه تنها کور و بی‌هدف نیست بلکه پیامی به همراه دارد. وقتی مسوولان دولت ترکیه، کشورهای همسو و رسانه‌های پی‌گیر این نوع سیاست پرمخاطره سیاست‌مداران ارشد دیگر کشورها را با زبانی پر خشونت در نبرد حلب محکوم و میدان نبرد در سوریه را به جدلی فرسایشی و حفظ آبرو تعریف می‌کنند، ناخواسته پیامدهای این گفتارشان به ترورهای هدفمند ختم می‌شود.
اینکه این ترورها توسط چه اشخاص و یا گروهی حمایت می‌شود روشن نیست و شفاف هم نخواهد شد ولی می‌توان پدیدار شدن این حوادث را به اتخاذ سیاست‌های ماجراجویانه، پرهزینه و آتش‌زای اردوغان و دولت وی در خاورمیانه و به ویژه کشور سوریه مرتبط دانست. سیاست‌هایی که از روز نخست اعتراض‌های داخلی کشور سوریه، مسوولان ترکیه را به فکر بازگشت به امپراطوری از دست رفته‌ی عثمانی انداخت.
حمایت‌های لفظی اردوغان از اعتراض‌های مردمی در کشورهای عربی و سفر وی به برخی از این کشورها در اوج اعتراض‌های خیابانی نشانه‌ای بارز از این فکر بود، اندیشه‌ای که گمان می‌کرد چند گام بیشتر تا احیای امپراطوری عثمانی باقی نمانده است.
حزب عدالت و توسعه طی سال‌های 2002 تا کنون در مقایسه با دیگر طیف‌های سیاسی در ترکیه قدرت برتر را در اختیار داشته است. قدرتی که گاه در جهت محدود کردن سایر رقبا استفاده شده و همزمان کوشش داشت تصویری زیبا و گیرا همانند سریال‌های ترکیه‌ای به کشورهای دیگر مخابره کند. نمایی که دوران کودتاگران و نظامی‌ها را نشان ندهد و به جای آن تصویر دادگاه‌ها و پلیس‌های مؤدب را به نمایش بگذارد که حافظ جان شهروندان هستند. تصویری که با تمام گرفتاری‌ها نشان دهنده‌ی امنیت پایدار در ترکیه باشد. حال این امنیت و این تصویر توسط سیاست‌های ماجراجویانه‌ی ترکیه مخدوش شده است. به عبارتی دیگر و براساس نظر کارشناسان و پروهشگران توسعه؛ دولت‌مردان کشور ترکیه طی بیش از یک‌دهه تابلویی زیبا خلق کردند و حال خودشان در حال خط خطی کردن این نقاشی هستند!
با بروز اعتراض‌های مردمی در کشورهای خاورمیانه حاکمان ترکیه راهی پرخطر را طی کردند که ابتدای دهه‌ی 80 توسط آمریکا در خاورمیانه به کار گرفته شده بود. آمریکایی‌ها برای رها کردن افغانستان از دست نیروهای شوروی به کمک طالبان شتافتند. با دستانی گشاده تجهیزات نظامی را در اختیار نیروهای جهادی افغان – عرب قرار داد. به بیانی دیگر برای آنان حفظ میدان جنگ و پیروزی در نبرد آنقدر گرانمایه شمرده شد که نیم‌نگاهی به شیوه‌ی فکر نیروهای طالبان و دیگر نیروهای پیکارجو نداشتند. زمینه‌های اوج‌گیری گروه‌های جهادی و بعدها تروریست را فراهم کردند.
ترکیه نیز به همین راه رفت. حمایت از نیروهایی که در جنگ مستقیم با دولت سوریه به اقدام مسلحانه دست یازیده و بارها مرتکب جنایت‌های انسانی شده بودند امکان نداشت از چشم مسوولان ترکیه دور مانده باشد ولی آنان چشم‌هایشان را بستند و تمام این فجایع انسانی را نادیده گرفتند.
بعد از فراگیر شدن اعتراض‌های مردمی در خاورمیانه تحرکات ترکیه گاه برای بسیاری از ناظران و تحلیل‌گران عرصه‌ی بین‌الملل غیرقابل فهم جلوه می‌کرد، کمتر با یادداشتی روبرو می‌شویم که سیاست خارجی ترکیه را بعد از سال 2012 تجزیه و تحلیل کرده باشد. تصوری که دولت‌مردان ترکیه از کمک به نیروهای مخالف بشار اسد داشتند بی‌اندازه ساده‌سازی و با نادیده‌انگاری بسیاری از مسائل همراه بود. آنان گمان کردند می‌توان در جهت راهبری سیاست خود برای مدتی تروریست‌ها را از چراغ جادو بیرون آورد و آن‌ها را در پی هدف خاصی فرستاد، حال که خواهان بازگرداند این غول‌های چراغ به جای خودشان شدند توانایی‌اش را ندارند. غول چراغ هیچ‌گاه به این سادگی به مکان خود بازنمی‌گردد. آنان باد کاشتند و حال در حال درو کردن طوفان هستند، طوفانی که خود مقصر اصلی‌اش هستند.
دامن زدن به تفکرات نفی‌گونه و ستیزه‌جو به بازه‌ی زمانی و جغرافیای خاصی محدود نمی‌شود، شاید تروریست‌ها در ابتدای راه رام و حرف‌شنوی کاملی از متحدان داشته باشند و عملیات‌هایی همسو با سیاست‌های ابلاغ شده اجرا کنند و به پیروزی برسند ولی با کسب استقلال بیشتر و یافتن راه‌هایی برای تأمین هزینه‌های جاری به سوی متحدان سابق شلیک می‌کنند؛ شاکله‌ی اندیشه‌ی ترور نفی و حذف است. چندان به ریشه‌ها و ملیت‌های تروریست‌ها دقت نکنید، مادامی که آموخته‌های تروریست‌ها سراسر با نفی تفکرات ناهمسان شهروندان دیگر و حاشا کردن شیوه‌های زندگی متفاوت ممزوج شده دیر یا زود به سوی انسان‌های دگر شلیک خواهد شد.
ترکیه امروز دست به گریبان اندیشه‌ی نفی و ترور شده است، فکری که در مدت کوتاهی با پخش صدها سریال و حتی برگزاری تورهای ارزان قیمت بازسازی نخواهد شد.
انتهای پیام
