جشن سده کرمان چرا برگزار نشد؟
جشن سده کرمان برگزار نمی‌شود؛ خبرگزاری ایرنا در این باره نوشت:
انجمن زرتشتیان کرمان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد برای همدردی با خانواده‌های داغدار حادثه تروریستی گلزار شهدای کرمان، امسال آیین ملی و جهانی سده در کرمان برگزار نمی‌شود.
سیروس نیک‌بخش رییس انجمن زرتشتیان کرمان در این اطلاعیه آورده است، این انجمن ضمن عرض تسلیت مجدد به عموم هموطنان به ویژه خانواده بازماندگان فاجعه تروریستی کرمان، از طریق این اطلاعیه به اطلاع می رساند با توجه به شهادت تعداد کثیری از هموطنان عزیز در حادثه تلخ تروریستی کرمان و در راستای همدردی با خانواده های داغدار این عزیزان، آیین ملی و جهانی سده امسال در محل جشنگاه ملی سده کرمان برگزار نمی گردد.
به گزارش ایرنا، جشن سده با قدمتی پنج هزار ساله از کهن ترین جشن های ایرانیان است که در ۱۰ بهمن و پایان چله بزرگ زمستان برگزار می شود که در حال حاضر باشکوه‌ترین جشن سده در کرمان اجرا می شود.
آیین سده در دوران ساسانیان به صورت عمومی برگزار می شد و این جشن در سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث معنوی ایران به نام روستای دوحصاران و در بهمن ۱۳۹۸ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد.
در این آیین برنامه های مختلف از جمله اوستا خوانی، نیایش به درگاه ایزد، قرائت دعا و برافروختن آتش برگزار می شود.
۲ انفجار تروریستی ۱۳ دی ماه ۱۴۰۲ در چهارمین سالگرد شهادت سردار قاسم سلیمانی در گلزار شهدای کرمان به وقوع پیوست؛ در این حمله تروریستی ۹۵ نفر به شهادت رسیدند و ۲۸۴ نفر مجروح شدند. گروهک تروریستی داعش مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
خبرگزاری فارس نوشت:
در میان جشن‌های ایران باستان، جشن سده را می‌توان از جشن‌های مهم دانست. مهم‌ترین مراکز برپایی جشن سده شهرهای تهران، کرمان و یزد هستند که جشن سده در آن‌ها توسط زرتشتیان مقیم این استان‌ها و با حضور مردم برگزار می‌شود. این جشن از مهم‌ترین جشن‌های زرتشتیان جهان است که در تاریخ ۱۰ بهمن ماه یا «آبان روز از بهمن ماه» برگزار می‌شود.
یک جشن باستانی
در این جشن باستانی خواندن شاهنامه و نقالی نیز رواج دارد. جشن سده در گذشته به‌همراه جشن‌های نوروز و مهرگان، از مهم‌ترین مراسم در ایران باستان بوده است؛ جشن سده را با نام جشن آتش یا جشن زمستان نیز می‌شناسند و در بعضی نقاط کشور از این جشن با نام «سده سوزی» یاد می‌شود. مهم‌ترین نشانه جشن سده، آتش است و زرتشتیان آتش را به نشانه قدرت و عظمت اهورامزدا برپا و همگی در جمع کردن هیزم برای روشن کردن آن، مشارکت می‌کنند. آتش نقش قابل‌توجهی در تمام جشن‌ها و مراسم زرتشتیان دارد و پیروان این دین احترام زیادی برای آن قائل هستند.
در زمان اجرای مراسم جشن سده، موبدان و روحانیان زرتشت، گات‌ها را می‌خوانند و به دعا و نیایش مشغول می‌شوند. اجرای رقص‌های آیینی و سرودهای ملی نیز بخشی دیگر از رسوم مربوط به جشن سده را تشکیل می‌دهند. رباره وجه تسمیه جشن سده روایت‌های مختلفی وجود دارد. یک روایت به ارتباط جشن سده با عدد ۱۰۰ اشاره می‌کند و روز دهم بهمن را صدمین روز پس از شروع فصل سرما از ابتدای آبان ماه می‌داند؛ زیرا در گذشته اول آبان را زمان شروع فصل سرما می‌دانستند. از طرف دیگر از ۱۰ بهمن تا اول بهار نیز ۵۰ روز و ۵۰ شب باقی مانده است که روی هم ۱۰۰ می‌شوند. در این نظریه به‌دلیل بلند شدن روز و شب از تاریخ ۱۰ بهمن به بعد، روز و شب را جداگانه شمارش می‌کنند.
از سوی دیگر، از زمان‌های کهن تا به امروز عدد ۴۰ برای ایرانیان مقدس بوده و شب یلدا نیز که شب زایش ایزد مهر قلمداد می‌شود، از مهم‌ترین رویدادهای ایران باستان به شمار می‌رفته است. بنابر نظریه دیگری، روز دهم بهمن‌ماه چهل روز پس از شب یلدا (۳۰ آذر) و متقارن با چهل‌روزگی ایزد مهر است؛ بنابراین این دسته‌ای از تاریخ پژوهان، فلسفه برگزاری جشن سده را چهل‌روزگی مهر یا خورشید می‌دانند.
کرمان جشن ندارد
جشن سده امسال به احترام شهدای حادثه تروریستی کرمان، در این شهر برگزار نمی‌شوند و فقط یزد و خراسان جنوبی میزبان این جشن خواهند بود.
یکی از مشخصات و ویژگی‌های جشن سده تعاون و همکاری مردم است. این جشنی است، همگانی در گذشته مرسوم بوده که گردآوری هیزم و خار و خاشاک برای جشن فریضه‌ای دینی است و کرداری است که ثواب دارد. در داستان هوشنگ و مار و آتش گویا رسم سنتی مغان چنان بوده که در جشن سده جانواران موذی و زیان‌آور را در آتش می‌رانده‌اند.
ثبت این جشن در یونسکو
بهرام مسعودی کارشناس گردشگری درباره این جشن به خبرنگار فارس گفت: جشن سده از جمله جشن‌های ایرانی و اصیل است که ریشه در ایران باستان دارد و قدمت آن از نظر برخی از محققان و باستان‌شناسان از عید نوروز نیز بیشتر است.
وی افزود: این رویداد که زمان بزرگداشت آن ۱۰ بهمن هر سال است، در ۱۵ آذر سال ۱۴۰۲ به صورت مشترک به نام ایران و تاجیکستان در شهر کاسان بوتسوانا بررسی و ثبت فهرست جهانی یونسکو شد که بیست و چهارمین عنصر میراث ناملموس ایران در این سازمان به شمار می‌رود.
مسعودی افزود: اما برای بررسی تاریخچه و فلسفه وجودی جشن سده باید با جست‌وجو در تاریخ و بررسی اسناد، شواهد و افسانه‌هایی که از دیرباز سینه به سینه نقل شده، تحقیق کنیم تا حقیقت این رویداد باستانی بر ما آشکار شود.
کیفیت برگزاری این جشن
در ایران باستان و در میان زرتشتیان ایران، این جشن نزدیک غروب آفتاب، با آتش‌افروزی آغاز می‌شود و امروز هم با همان سنت کوه‌هایی از بوته و خارو هیزم در بیرون شهر فراهم شده، در حالی که موبدان لاله به دست اوستا زمزمه می‌کنند، بوته‌ها را روشن کرده و مردمی که در آن جا جمع شده‌اند نماز آتش نیایش خوانده می‌شود.
سده در کتب تاریخی
ابوریحان بیرونی (التفهیم) و خیام (نوروزنامه) جشن سده را به فریدون، پادشاه پیشدادی، نسبت می دهند. زمانی که فریدون بر ضحاک ستمگر چیره شد، به مناسبت این پیروزی بزرگ مردم جشن گرفتند و به دستور فریدون بر فراز بام ها آتش روشن کردند. در نوروزنامه آمده است جشن سده در عهد باستان توسط تمام پادشاهان ایرانی و تورانی برگزار می شده است، اما پس از آن، به مرور به فراموشی سپرده شده است و تنها توسط زرتشتیان، برگزار شده است. ابوریحان علت برانگیختن دود در این جشن را دفع ضرر می داند.
جشن سده به عنوان بیست‌وچهارمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران، در هجدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو در شهر کاسان بوتسوانا ثبت شد؛ این ثبت با مشارکت کشور تاجیکستان تهیه و تدوین شده است.
انتهای پیام
