«روسیه دیگر قایل به نقش اول ایران در سوریه نیست»

یک عضو هیات علمی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران با اعتقاد بر اینکه مهمترین تغییر رویکرد اخیر روسیه در سوریه این است که قایل به نقش اولیه برای بازیگرانی مثل ایران نیستند، گفت: اگر روسیه بخواهد در رویکردهای جدید، جمهوری اسلامی ایران را در مساله سوریه نادیده بگیرد، این ذهنیت برای ایرانی ها محرز می شود که به هیچ وجه روسیه قابل اعتماد نیست و این می تواند حتی در روابط دوجانبه ایران و روسیه هم آثار منفی بگذارد.

دکتر کیومرث یزدان پناه در گفت وگو با شفقنا با بیان اینکه رویکرد اخیر روسیه در سوریه برای پایان دادن به بحران این کشور از چند جهت اهمیت بسیار دارد، اظهار کرد: تفاوت های آشکاری میان رفتار روسیه در این توافق صلح جدید با رویکردهای حداقل یک سال اخیر آن و ورود وی به کارزار سوریه با متحدین منطقه ای اش مشاهده می شود. به نظر می رسد این تفاوت ها به طور مستقیم به آثار و نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و رویکردهای آقای ترامپ نسبت به پوتین و کشور روسیه بازمی گردد.

او ادامه داد: از طرف دیگر اوباما در آخرین روزهای دولت خود در واشنگتن، تعداد بسیاری از دیپلمات های روسیه را از آمریکا اخراج کرد و به نظر می رسید پوتین هم، چنین رویکردی نسبت به این اقدام داشته باشد، در حالی که دقیقاً جواب عکس گرفت. همین موضوع نشان می دهد روسیه تمایل دارد از شرایط سیاسی جدید آمریکا علامت های مثبتی را به آقای ترامپ دهد و در مسایل مهم و به ویژه بحران های ژئوپلیتیکی جهانی با اتفاق نظر بیشتری عمل کنند.

این استاد ژئوپلیتیک تصریح کرد: مسکو با توجه به تجربه شکست طرح های صلح قبلی که در سوریه به دست آورد، به این نتیجه رسیده است که با در نظر گرفتن منافع و ملاحظات در وهله اول، روسیه و در وهله دوم، رقیب دیرینه خود، آمریکا، در مساله صلح پایدار در سوریه، بازیگران موثر منطقه ای از جمله ایران را در نقش دوم ببیند. به نظر می رسد این مهمترین تغییر رویکرد اخیر روسیه در سوریه است که قایل به نقش اولیه برای بازیگرانی مثل ایران نیستند. در نتیجه می خواهند با رویکرد متفاوت نسبت به گذشته بتوانند با استراتژی های جدیدی، روند بازیگری و رقابت را در این منطقه حساس ترسیم و تعریف کنند، ضمن این که طرف مقابل آنها یعنی آمریکا انعطاف پذیری لازم را در مواضع قبلی خود در سوریه داشته باشد.

او با اشاره به ابهاماتی که رویکرد جدید روسیه در مساله سوریه ایجاد کرده است، گفت: اکنون این ابهامات مطرح است که آیا روسیه دوباره تبدیل به همان بازیگر دوگانه در رفتارهای همیشگی خود نسبت به ایران شده است یا آیا روسیه تلاش دارد که با در پیش گرفتن شرایط جدید در سوریه، بیشتر دل آمریکا را به دست آورد؟

یزدان پناه تصریح کرد: علائمی از رفتار جدید روسیه در سوریه مشاهده می شود که نشان می دهد روس ها همچنان در استراتژی های خود، رفتارهای معناداری در ترسیم بازی های بلندمدت منطقه ای و جهانی دارند. اگر روسیه بخواهد ایران را در سوریه نادیده بگیرد، ممکن است در ذهنیت سازی تاریخی میان مردم ایران علیه روسیه، به شدت آثار منفی بگذارد، اما در شرایط فعلی تصور می شود روس ها دیگر قایل به بازیگری درجه اول برای ایران در سوریه نیستند و همین مساله می تواند آینده سوریه را با ابهاماتی مواجه کند.

او ادامه داد: چرا که دولت روسیه می داند وفادارترین متحد در بحران اخیر سوریه، ایران بوده است و اگر در شرایط جدید، این مساله نادیده گرفته شود، به طور قطع بر آینده روابط هم تأثیر منفی خواهد گذاشت. علاوه بر آن اگر چنین اتفاقی بیفتد و روسیه بخواهد در رویکردهای جدید، جمهوری اسلامی ایران را در مساله سوریه نادیده بگیرد، این ذهنیت برای ایرانی ها محرز می شود که به هیچ وجه روسیه قابل اعتماد نیست و این می تواند حتی در روابط دوجانبه ایران و روسیه هم آثار منفی بگذارد.

انتهای پیام