جنگ روايت‌ها بر سر آراي باطله و اطلاعات قطره چکانی
روزنامه اعتماد نوشت:
تا زمان تنظيم اين گزارش آمار نهايي خبرگان و مجلس تهران اعلام نشده است
با گذشت حدود 48 ساعت از پايان راي‌گيري، تقريبا تكليف اكثر كرسي‌هاي مجلس خبرگان رهبري و مجلس شوراي اسلامي مشخص شده است، اما در حوزه انتخابيه تهران، ري، شميرانات، پرديس و اسلامشهر و همچنين استان تهران هنوز مشخص نشده و وزارت كشور همچنان به صورت قطره‌چكاني در حال ارايه گزارش آمار و ارقام تهران است؛ البته كه مجري انتخابات، بعضا شيرفلكه آمار تهران را كامل مي‌بندد و افكار عمومي در خلأ آمار انتخابات مي‌ماند.
تا زمان تنظيم اين گزارش كه عصر يكشنبه است، نتايج قطعي انتخابات مجلس خبرگان تهران منتشر نشده است. آخرين نتيجه‌اي كه از نتايج خبرگان تهران منتشر شده، مربوط به ساعت 22 شنبه شب است كه بالاترين راي از آن محسن قمي با حدود 836 هزار راي است. در حوزه انتخابيه كل استان تهران بر اساس آمار موجود 10 ميليون و 30 هزار و 194 نفر واجد شرايط راي دادن هستند. در حوزه انتخابيه تهران نيز براي مجلس شوراي اسلامي مانند خبرگان در تهران است؛ نتايج نهايي تا عصر يكشنبه اعلام نشده است. طبق آخرين آمار اعلامي براي انتخابات مجلس در حوزه انتخابيه تهران، محمود نبويان با 545 هزار راي در صدر فهرست تهران است. حوزه انتخابيه تهران، ري، شميرانات، پرديس و اسلامشهر هم 7 ميليون و 775 هزار و 357 نفر واجد شرايط راي دادن داشته است.
جنگ روايت‌ها بر سر آراي باطله
با اين حال وزارت كشور همچنان از اعلام آمار مشاركت در استان تهران و حوزه انتخابيه تهران، امتناع مي‌كند؛ چرا كه طبق روال مرسوم، از ساعاتي بعد از آغاز روند راي‌گيري، وزارت كشور هر چند ساعت، ميزان مشاركت را منتشر مي‌كرد كه در اين انتخابات، وزارت كشور در بدعتي جديد از اين كار خودداري كرد. همين عدم شفافيت وزارت كشور باعث شده تا بازار گمانه‌زني‌ها درباره آراي باطله در تهران داغ شود. در حالي كه برخي از مشاركت حدود 40 درصدي راي باطله‌ها در حوزه انتخابيه تهران خبر مي‌دادند، خبرگزاري مهر وابسته به سازمان تبليغات اسلامي نوشت: «شنيده‌هاي مهر حاكي از آن است كه آراي باطله فقط كمتر از ۱۲ درصد كل آراي ماخوذه در اين حوزه را شامل مي‌شود.» با اين حال وزارت كشور كه در پايين‌ترين سطح اطلاع‌رساني و شفافيت پيرامون انتخابات به سر مي‌برد، نه آراي باطله 40 درصدي را تاييد و تكذيب كرد و نه آمار زير 12 درصدي را.
اما مشخص نيست كه وزارت كشور به چه علت آماري از مشاركت‌كنندگان تهراني منتشر نمي‌كند؛ چرا كه هم راي‌دهندگان به صورت آنلاين ثبت مي‌شوند و هم آمار تعرفه‌هاي استفاده شده مشخص هستند.
از سوي ديگر، نكته عجيبي كه در انتخابات يازدهم اسفند مشاهده شده، تعرفه‌هاي مجلس و خبرگان بود كه به يكديگر متصل بودند. بر اساس مشاهدات، اين دو تعرفه راي كه مربوط به دو انتخابات مجزاست، با همديگر تحويل راي‌دهنده مي‌شده است. به عبارت ديگر، اگر كسي فقط مي‌خواسته كه در انتخابات مجلس خبرگان شركت كند و در مجلس شوراي اسلامي راي ندهد يا برعكس، چنين امكاني وجود نداشته و راي‌دهنده هر دو تعرفه را دريافت مي‌كرده است.
تكليف 231 كرسي روشن شد
عصر ديروز محسن اسلامي، سخنگوي ستاد انتخابات كشور اعلام كرد كه «از ۲۹۰ كرسي مجلس شوراي اسلامي، تكليف ۲۳۱ كرسي تاكنون مشخص شده است. آنچه مشخص نشده مربوط به آراي تهران و حوزه‌هاي انتخابيه‌اي است كه انتخابات در آنها به دور دوم كشيده شده است.» او افزوده که «۳۰ حوزه انتخابيه مجلس خبرگان رهبري نيز نهايي شده و از ۸۸ كرسي، ۷۲ كرسي نماينده خود را شناختند.»
135 تازه‌نماينده
خبرگزاري تسنيم، بر اساس نتايج اعلام شده نوشته از ميان 290 نماينده فعلي مجلس، 135 نفر نتوانسته‌اند دوباره وارد مجلس شوند و چهره‌هاي جديدي راهي پارلمان مي‌شوند.
7 نماينده از استان آذربايجان شرقي، 8 نماينده از آذربايجان غربي، 4 نماينده از اردبيل، 9 نماينده از اصفهان، 1 نماينده از بوشهر، 4 نماينده از شهرستان‌هاي استان تهران، 3 نماينده از چهارمحال و بختياري، يك نماينده از خراسان جنوبي، 9 نماينده از خراسان رضوي، 3 نماينده خراسان شمالي، 11 نماينده از خوزستان، 2 نماينده از زنجان، 2 نماينده از سمنان، 5 نماينده از سيستان و بلوچستان، 6 نماينده از فارس، 2 نماينده از قزوين، 2 نماينده از قم، 4 نماينده از كردستان، 8 نماينده از كرمان، 3 نماينده از كرمانشاه، 2 نماينده از كهگيلويه و بويراحمد، 3 نماينده از گلستان، 9 نماينده از گيلان، 4 نماينده از لرستان، 5 نماينده از مازندران، 5 نماينده از مركزي، 2 نماينده از هرمزگان، 4 نماينده از همدان و يك نماينده از يزد نتوانسته‌اند راهي مجلس شوند. البته تعداد نمايندگان جديد در مجلس دوازدهم، احتمالا بعد از برگزاري دور دوم انتخابات بيشتر هم بشود.
كرسي‌هاي تهران معلق
خبرگزاري مهر در خبري، از مشخص شدن تكليف 15 كرسي از 30 كرسي نمايندگي مجلس از حوزه انتخابيه تهران خبر داده است. طبق خبر منتشره، اين 15 نفر به ترتيب عبارتند از: سيدمحمود نبويان، حميد رسايي، اميرحسين ثابتي‌منفرد، محمدباقر قاليباف، رضا تقي پورانوري، روح‌اله ايزدخواه، مرتضي آقاطهراني، منوچهر متكي، اسمعيل كوثري، مهدي كوچك‌زاده، سيدعلي يزدي‌خواه، علي خضريان، مالك شريعتي نياسر، كامران غضنفري و احمد نادري. به عبارت ديگر اين 15 نامزد، توانسته‌اند بيش از 20درصد آراي ماخوذه را كسب كنند. آخرين نفري كه توانسته اين ميزان راي را كسب كند، طبق اين فهرست، 275 هزار راي دارد. بر اساس قانون انتخابات، به تعداد دو برابر كرسي‌هاي باقيمانده، از ميان نامزدها به ترتيب آرا فرصت حضور درمرحله دوم را خواهند داشت.
ايرنا: بيشترين نرخ مشاركت به استان‌هاي محروم اختصاص داشت
خبرگزاري دولتي ايرنا، در تحليلي از ميزان مشاركت در انتخابات كه 40.8 درصد بوده، نوشته «در حالي كه دشمنان ايران بر طبل توخالي تحريم انتخابات از سوي مردم به بهانه‌هاي معيشتي مي‌كوبيدند، اما اتفاقا اين مردم استان‌هاي محروم بودند كه پاي آرمان‌هاي نظام و انقلاب و كشورشان ايستادند.» اين خبرگزاري در ادامه با بيان اينكه «همواره در تمامي انتخابات، عده‌اي با هزينه‌هاي گزاف براي دلسردي و نااميدي مردم از صندوق راي تمام تلاش و اهتمام خود را به‌كار گرفتند»، افزوده «در اين دوره هم علاوه بر مدعيان تحريم انتخابات از سوي رسانه‌اي‌ها يا «به اصطلاح فعالان سياسي» خارج‌نشين كه عداوت‌شان با ايران و اسلام و انقلاب محرز است، بخش مهمي از نيروهاي مدعي اصلاح‌طلبي نيز بي‌پروا بر طبل تو خالي تحريم انتخابات كوبيدند و بر آتشي كه ضد انقلاب روشن كرده بود، دميدند. جالب آنكه يكي از عللي كه به مردم القا مي‌كردند كه نبايد در انتخابات شركت كرد، بحث معيشت و وضعيت اقتصادي و نرخ ارز و تورم بود و لذا بايد اصلي‌ترين مخاطب اين ادعا، اقشار محروم باشند ولي اتفاقا بيشترين نرخ مشاركت به استان‌هاي محروم اختصاص داشت.»
پايين‌ترين و بالاترين مشاركت؛ البته غيررسمي
طبق فهرستي كه ايرنا منتشر كرده و البته كه از سوي وزارت كشور نبوده، 5 استان با بيشترين ميزان مشاركت، كهگيلويه و بويراحمد با 27/64 درصد، خراسان جنوبي با 8/63 درصد، هرمزگان با 48/57 درصد، خراسان شمالي با 5/55 درصد و گلستان با 9/54 درصد بوده‌اند. 5 استاني هم كه به لحاظ مشاركت در پايين فهرست قرار گرفته‌اند، اصفهان با 04/37 درصد، مركزي با 4/36 درصد، تهران با 34 درصد، كردستان با 54/30 درصد و البرز با 4/28 درصد بوده‌اند. اين در حالي است كه برخلاف ادعاي ايرنا، استان كردستان كه يكي از محروم‌ترين استان‌هاي كشور است، در پايين اين فهرست جاي دارد. همچنين البرز و مركزي را هم نمي‌توان در زمره استان‌هاي برخوردار به حساب آورد.
هرچند ايرنا اين فهرست ادعايي را منتشر كرده اما هنوز آمار رسمي از سوي وزارت كشور براي برخي استان‌ها از جمله تهران منتشر نكرده است.
فهرست‌هاي تهران
از آنجايي كه در تهران مانند بسياري از حوزه‌هاي انتخابيه ديگر انتخابات مجلس رقابت محافظه‌كاران با محافظه‌كاران بود، در تهران اين طيف سياسي 5 فهرست براي هواداران خود كه در انتخابات شركت مي‌كردند، منتشر كردند. فهرست اول كه به فهرست چنارها معروف شد، آن‌طور كه انتظار مي‌رفت نتوانست راي جمع كند و شاخص‌ترين نامزد اين ليست يعني محمدباقر قاليباف، رييس فعلي مجلس نتوانست از جايگاه نخست انتخابات 4 سال قبل خود دفاع كند و به رتبه چهارم سقوط كرد. قاليباف از فهرست شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب اسلامي مي‌آمد كه نهايتا با جبهه پايداري ائتلاف كرد.
فهرست ديگر مربوط به تشكلي به نام «امنا» مي‌شود كه حاصل جمع «شريان» به رهبري حميد رسايي است. ديگر ليست تهران، فهرست شوراي وحدت بود كه متشكل از جامعتين (جامعه روحانيت مبارز و جامعه مدرسين حوزه علميه قم) به علاوه جامعه اسلامي مهندسين مي‌شود. يك فهرستي كه تازه‌وارد محسوب مي‌شد، موسوم به «جبهه صبح ايران» است كه صحنه‌گردان آن علي‌اكبر رائفي‌پور استاد خودخوانده و رييس تشكيلاتي به نام مصاف است. اين فهرست نيز در روزهاي منتهي به انتخابات دست به انتشار ليستي زد كه بيشترين اشتراكات را با ليست «امنا» داشت. آخرين فهرست محافظه‌كاران نيز مربوط به جبهه متحد انقلاب اسلامي بود كه محوريت آن با تشكيلات نزديك به عليرضا زاكاني شهردار فعلي تهران است.
بدل خوردن شوراي ائتلاف از سوپرتندروها
در نتيجه تعدد فهرست‌هاي محافظه‌كاران، شوراي ائتلاف به نوعي گوشه رينگ افتاد؛ از اين جهت كه جبهه پايداري در جريان ائتلاف با فهرست شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب اسلامي، توانست از سهم اين ليست كم كند. از سوي ديگر با جاي گرفتن پايداري‌چي‌هاي حاضر در فهرست مشترك شانا و پايداري، در حداقل دو ليست ديگر محافظه‌كاران و همچنين دو فهرست با همپوشاني بالا توانستند نامزدهايي كه سهم شوراي ائتلاف بودند را عقب بزنند و خود بر صدر بنشينند. بنا بر اين شوراي ائتلاف كه تصور مي‌كرد با تعدد فهرست‌هاي محافظه‌كاران رقيبش مي‌تواند به راحتي پيروز شود، فن بدل خورد و نتوانست شرايط را آنچنانكه برنامه داشت پيش ببرد.
با تمام اين اوصاف و مهم‌تر اينكه هنوز تكليف 15 كرسي تهران مشخص نشده، بايد منتظر مرحله دوم انتخابات مجلس ماند؛ با توجه به فضاي پيش آمده، بعيد است كه تركيب سوپر تندرويي كه در حال حاكم شدن بر مجلس دوازدهم هستند، دستخوش تغييراتي محسوس شود. البته كه اگر وزارت كشور صلاح ببيند و آمار تهران را به صورت قطعي اعلام كند!
گزارش روز قبل اعتماد نیز در ادامه می آید:
با پايان فرآيند اخذ راي، در ساعات پاياني جمعه شب، شمارش آرا در حوزه‌هاي انتخابيه سراسر كشور آغاز شد كه به تدريج نتايج رسمي و نام منتخبان نيز اعلام شد. ادعاي گزافي نيست اگر نتايج انتخابات مجلس دوازدهم تا ساعات پاياني شنبه شب را «عجيب» بخوانيم. رخدادهايي بي‌سابقه.
ركورد كاهش مشاركت شكسته شد
ميزان مشاركت مردم در انتخابات مجلس دوازدهم 41 درصد اعلام شد. طبق اعلام خبرگزاري دولت، از 61 ميليون ايراني واجد شرايط راي دادن، 25 ميليون نفر پاي صندوق‌هاي راي رفتند. اين كمترين ميزان مشاركت مردم ايران در 12 دور انتخابات مجلس بعد از انقلاب است. بيشترين ميزان مشاركت مردم در انتخابات مجلس، مربوط به مجلس پنجم بود كه در آن 71.1 درصد مردم راي دادند و علي‌اكبر ناطق‌نوري رييس آن مجلس شد. دومين مشاركت بالا نيز مربوط به مجلس ششم بود كه 67.3 درصد راي دادند و مهدي كروبي به رياست پارلمان رسيد.تا قبل از انتخابات 11 اسفند، پايين‌ترين نرخ مشاركت مربوط به مجلس يازدهم با 42.57 درصد بود كه رياست آن با محمدباقر قاليباف است و اينك ركورد كاهش مشاركت، باز هم شكسته شده است.
پايگاه خبري عصرايران در اين باره نوشته است: «اين نكته از آن جهت حايز اهميت ويژه و حياتي است كه در سال ۱۳۹۸ كه انتخابات مجلس يازدهم برگزار شد، ميزان مشاركت براي اولين‌بار به زير ۵۰ درصد رسيد و در انتخابات رياست‌جمهوري و شورا‌هاي سال ۱۴۰۰ نيز اين مشاركت زير ۵۰ درصدي ادامه يافت (۴۸.۸ درصد) و اكنون در سال ۱۴۰۲، بار ديگر شاهد مشاركت زير ۵۰ درصدي در دو انتخابات مجلس شوراي اسلامي و مجلس خبرگان هستيم. به بيان ديگر در همه انتخابات ۴ سال اخير كه همه نوع انتخاباتي هم برگزار شده، بيش از ۵۰ درصد مردم و حتي نزديك به ۶۰ درصدشان در انتخابات شركت نكرده‌اند.»
احمد زيدآبادي، تحليلگر مسائل سياسي نيز در كانال تلگرامش نوشت: اگر نرخ مشاركت ۲۰ درصد هم مي‌شد، رسانه‌هاي اصولگرا باز هم، اعلام جشن و پيروزي مي‌كردند.رسانه‌هاي اصولگرا مشاركت حدود ۴۰ درصدي در انتخابات مجلس را به عنوان پيروزي، جشن گرفته‌اند.كلا در كشور ما قرار نيست كسي ذهنيتش را با واقعيت تطبيق دهد، اين واقعيت است كه بايد خودش را با ذهنيت افراد سازگار كند!
وي در مطلب ديگري نيز نوشت: پيش از اين نوشته بودم كه انتخابات مجلس دوازدهم ارزش دموكراتيك ندارد، اما به لحاظ تركيبي كه پيدا مي‌كند، تا اندازه‌اي جهت‌گيري آينده را مشخص خواهد كرد. از آنجا كه در اين دور از انتخابات چهره‌هاي ناشناس بسياري تاييد «صلاحيت» شده بودند، اين احتمال وجود دارد كه افرادي با گرايش سياسي نامشخص يا بدون گرايش سياسي خاص، ولي با جهت‌گيري مخالفت شديد با وضع موجود، اكثريت كرسي‌هاي مجلس را به خود اختصاص داده باشند. البته تا زمان مشخص شدن گرايشِ اكثريتِ راه يافتگان به مجلس بايد صبر كرد، اما اگر احتمالي را كه مطرح كردم، واقعيت پيدا كند، چه خنده‌بازاري به پا خواهد شد! چه بسا عجيب و غريب‌ترين مجلس پس از انقلاب شكل گرفته باشد!
آمار عجيب آراي باطله
دوم شدن آراي باطله در يزد بازتاب زيادي در رسانه‌ها داشته است. در يزد ميزان آراي باطله ۲۹ هزار و ۳۰۳ راي اعلام و به عبارتي دوم شده است. از اين شهر، محمدصالح جوكار با تعداد ۸۱ هزار و ۶۳۴ راي به مجلس راه يافته است. كانديداهاي بعدي با اختلاف زياد، تنها از ۱۹ هزار تا سه هزار راي آورده‌اند.
هنوز مشخص نيست در انتخابات اخير چند درصد آرا، باطله هستند، اما در انتخابات رياست‌جمهوري سال ۱۴۰۰، آراي باطله رتبه دوم جدول رده‌بندي آرا را به خود اختصاص داد.
بر اساس آماري كه ياسر جبراييلي، فعال سياسي اصولگرا اعلام كرده در استان تهران يك ميليون و ۸۱۳ هزار نفر راي داده‌اند. تعداد كل واجدين شرايط حدود ۱۰ ميليون و ۳۰ هزار نفر بوده و با اين حساب مشاركت در استان تهران حدود ۱۸ درصد برآورد مي‌شود. روزنامه اينترنتي فراز در اين باره نوشته است: «با توجه به نزديكي تعداد آراي ماخوذه با دوره قبل و كاهش بي‌سابقه راي نامزدها به نظر مي‌رسد بخش بزرگي از آرا باطله بوده باشد. تا حدي كه برخي شائبه پيشتاز بودن يا دوم بودن آراي باطله در حوزه انتخابيه تهران را مطرح كرده‌اند.»
بر اساس قانون انتخابات هر نامزد بايد بتواند ۲۰ درصد از كل آراي ماخوذه را به دست آورد. همچنين بر اساس ماده ۲۲ قانون آراي باطل نيز جزو آراي ماخوذه به حساب مي‌آيند. البته اين در صورتي است كه آراي ماخوذه «ناخوانا» باشد، حاوي اسامي غير از نامزد‌هاي تاييد شده باشد و سفيد به صندوق انداخته شود. به‌طور كلي نيز آرا و صندوق‌هايي كه شائبه تقلب در آنها هست و قانون به ۱۲ مورد آن اشاره كرده باطل و جزو آراي ماخوذه محاسبه نمي‌شود. البته طبق تبصره ماده ۲۲ آراي باطل ماخوذه در حد نصاب انتخاب نماينده محاسبه نمي‌شود. اين يعني هر چند پيش‌بيني مي‌شود آراي باطله زيادي به صندوق‌ها ريخته شده باشد، اما اين آرا در نصاب نامزدها محاسبه نخواهد شد.
بازماندگان عجيب رقابت‌هاي
انتخابات مجلس دوازدهم
با آغاز شمارش آرا به‌طور رسمي و غيررسمي اخبار حكايت از اين دارد دارد كه برخي چهره‌هاي شناخته شده ادوار قبل از راهيابي به مجلس آينده بازماندند و بخشي از عجايب اين دوره انتخابات هستند.
«محمدباقر نوبخت»، دبيركل حزب اعتدال و توسعه با سابقه ۴ دوره نمايندگي مجلس از حوزه انتخابيه رشت و خمام، رييس سازمان برنامه و بودجه در دولت يازدهم و دوازدهم، در اين دوره، از حوزه انتخابيه تهران ثبت‌نام كرده و تاييد صلاحيت شده بود .اما در فاصله ۲۱ روز مانده به برگزاري انتخابات تصميم به تغيير حوزه انتخابيه‌اش به شهر رشت و خمام گرفت. با اين وجود او از كسب راي براي ورود به مجلس باز مانده است.
«محمدرضا باهنر»، نماينده دوره‌هاي دوم، سوم، چهارم، پنجم، هفتم و هشتم و نهم با ۲۸ سال نمايندگي در مجلس، ابتدا از حوزه انتخابيه تهران نامزد شده بود و بعد به كرمان تغيير حوزه داد، نتوانست آراي مردم كرمان را جلب كند.
«محمدرضا پورابراهيمي»، نماينده مردم كرمان در مجالس نهم، دهم، يازدهم نيز از راهيابي به مجلس دوازدهم باز ماند.
«علي‌اصغر عنابستاني»، نماينده دوره يازدهم مجلس و نامزد حوزه سبزوار بود كه نامش با سيلي زدن به يك سرباز راهنمايي و رانندگي بر سر زبان‌ها افتاده بود نيز به مجلس دوازدهم راه نيافت. علاوه بر اين «حسن نوروزي» كه سابقه حضور در دوره‌هاي هشتم، دهم و يازدهم مجلس شوراي اسلامي را در كارنامه دارد، از راهيابي به مجلس دوازدهم باز ماند و حسن قشقاوي، سخنگوي اسبق وزارت امور خارجه، از حوزه رباطكريم و بهارستان راهي مجلس شد.
«حسين جلالي»، نماينده مردم رفسنجان در مجلس يازدهم جاي خود را به اناركي‌محمدي داد. اناركي‌محمدي در مجلس دهم نيز نماينده مردم رفسنجان و انار بوده است.
علاوه بر اين با پايان شمارش آرا و اعلام نتايج انتخابات مجلس شوراي اسلامي در حوزه انتخابيه شهرستان كرمانشاه، محمد رشيدي به عنوان نفر اول منتخب مردم شد و عبدالرضا مصري، فضل‌الله رنجبر، جهانبخش اميني و ابراهيم رحيمي‌زنگنه به دور دوم راه يافتند و بدين‌ترتيب ايرج ملكي از راهيابي به مجلس باز ماند.
فراكسيون اقليت در راه است؟
اعلام نتايج برخي شهرستان‌ها حكايت از راهيابي چهره‌هاي تازه يا اقليت مجلس يازدهم به دوره دوازدهم دارد. مسعود پزشكيان از تبريز، آذرشهر و اسكو، غلامرضا نوري‌قزلجه از بستان‌آباد، عبدالكريم حسين‌زاده از نقده و اشنويه، مجيد نصيرپور سردهايي از سراب، سيد فريد موسوي از مراغه و عجب‌شير و نمونه‌هاي ديگر آماري بالغ بر 35 نفر را در سراسر كشور رقم مي‌زند. چهره‌هايي كه مي‌توانند يك فراكسيون اقليت منسجم را در مجلس دوازدهم رقم بزنند.
رخداد بي‌سابقه در تهران
خبرگزاري مهر، ميزان مشاركت مردم تهران در انتخابات روز گذشته را 24 درصد اعلام كرد.در انتخابات دور يازدهم مجلس شوراي اسلامي كه سال 1398 برگزار شد، 26.24 درصد از تهراني‌ها پاي صندوق‌هاي راي رفته بودند.در انتخابات رياست‌جمهوري سال 1400 نيز ميزان مشاركت مردم تهران، 34.39 درصد بود. با اين اوصاف، كمترين ميزان مشاركت مردم تهران در يك انتخابات، در روز 11 اسفند 1402 رقم خورده است. فارغ از مساله مشاركت در تهران رخدادي بي‌سابقه نيز در اين دوره از انتخابات ثبت شده و آن تعيين تكليف اكثريت كرسي‌هاي تهران در مجلس دوازدهم در دوره دوم است.
بر اساس ماده 9 قانون انتخابات جديد مجلس شوراي اسلامي در انتخابات مجلس فرد منتخب در مرحله اول انتخابات بايد حداقل بيست درصد (۲۰%) از كل آرا را كسب كند و انتخاب در مرحله دوم و همچنين انتخابات ميان‌دوره‌اي با كسب اكثريت نسبي به هر ميزان است.
ماده ۱۰نيز تصريح دارد كه چنانچه در مرحله اول براي يك يا چند نفر از داوطلبان حداقل يك‌پنجم آرا حاصل نشد، انتخابات دومرحله‌اي خواهد شد، بدين معني كه از بين نامزدهايي كه حداقل يك‌پنجم آرا را در مرحله اول به دست نياورده‌اند، فقط به تعداد دو برابر نمايندگان مورد نياز از بين كساني كه بيشترين آرا را در مرحله اول داشته‌اند، در انتخابات مرحله دوم شركت مي‌كنند و در صورتي كه تعداد نامزد‌هاي باقيمانده، كمتر از دوبرابر باشد، تمام آنان در مرحله دوم انتخابات شركت خواهند كرد.
در شرايط فعلي بر اساس ميزان آمار اعلام شده تا ساعات پاياني روز شنبه بيشترين راي متعلق به سيد محمود نبويان با حدود 120 هزار راي است. اين در حالي است كه بر اساس ميزان آراي كل اخذ شده در تهران كف راي قابل قبول 20 درصد حدود يك ميليون و 800 هزار رايي است كه درباره تهران اعلام شده است، يعني 360 هزار راي. با توجه به اينكه ميزان 120 هزار راي براي 40 درصد صندوق‌هاي تهران اعلام شده با فرض ثبات همين نسبت راي به نفر اول باز هم حد نصاب لازم براي پيروزي در دور نخست تامين نمي‌شود و مي‌توان با قطعيت نسبي اعلام كرد كه براي نخستين‌بار در انتخابات مجلس شوراي اسلامي هر سي كرسي تهران در مجلس در دور دوم انتخابات تعيين تكليف مي‌شود. با اين وجود حميد رسايي در كانال تلگرامي خود نوشته است: حداقل سه نفر نخست تهران يعني «محمود نبويان، حميد رسايي و اميرحسين ثابتي» به‌طور حتم در دور نخست پيروز مي‌شوند. با اين پيش‌بيني بايد براي بقيه 27 نفر در تهران، 54 نفر در دور دوم انتخابات رقابت كنند و به عبارتي تا رتبه 57 كسب‌كنندگان راي در دور اول، در دور دوم به رقابت خواهند پرداخت.
علاوه بر اين قانون انتخابات مجلس در تبصره 2 ماده 10 تاكيد دارد كه اگر تعداد نامزد‌هاي باقيمانده مساوي يا كمتر از نمايندگان مورد نياز باشد، انتخابات مرحله دوم انجام نخواهد شد و نامزد يا نامزد‌هاي مذكور با همان تعداد آراي مكتسبه مرحله اول به مجلس راه مي‌يابند.
تبصره 3 اين ماده قانوني نيز تاكيد دارد كه وزارت كشور با هماهنگي شوراي نگهبان زمان انجام مرحله دوم انتخابات را ظرف يك ماه پس از اعلام نتيجه مرحله اول و تاييد صحت انتخابات توسط شوراي نگهبان، تعيين و اعلام خواهد كرد.
لازم به تاكيد است كه بر اساس قانون انتخابات مجلس، كليه راي‌دهندگان مرحله دوم منحصرا در حوزه انتخابيه‌اي كه در مرحله اول انتخابات راي داده‌اند، شركت خواهند كرد و كساني كه در مرحله اول در هيچ يك از حوزه‌هاي انتخابيه راي نداده باشند در مرحله دوم انتخابات مي‌توانند، شركت كنند.
در انتخابات ميان‌دوره‌اي حوزه‌هاي انتخابيه هر دوره مجلس، كساني حق راي دارند كه در انتخابات قبلي آن دوره در همان حوزه راي داده باشند يا در هيچ يك از حوزه‌هاي انتخابيه شركت نكرده و راي نداده باشند.
رييس ستاد انتخابات استان تهران نيز با بيان اينكه «در حوزه انتخابيه تهران، ري، شميرانات، اسلامشهر و پرديس همچنان بايد منتظر باشيم؛ چراكه هنوز شمارش آرا ادامه دارد و ممكن است تا فردا نيز به طول بينجامد» از احتمال كشيده شدن انتخابات مجلس در اين حوزه انتخابيه به دور دوم خبر داد.
بازي ليست و سرليستي
كدام ليست تهران توفيق بيشتري داشته است؟
با مرور ميزان آراي 30 نفر نخست تهران تا زمان حاضر به نظر مي‌رسد چهره‌هايي كه در ليست صبح ايران قرار داشتند بيش از بقيه در كسب راي توفيق پيدا كرده‌اند، البته لازم به يادآوري است كه اين اسامي به صورت اختصاصي مختص اين ليست نبوده و از اساس مشتركات هر 4 ليست- ليست متحد شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب و جبهه پايداري، ليست امنا، ليست جبهه متحد و ليست صبح ايران- قابل توجه است. در اين بين ليست شوراي وحدت با سرليستي منوچهر متكي جز سرليست خود كه در ليست صبح ايران نيز بوده هيچ توفيقي در كسب راي نداشته است.
فهرست «صبح ايران» كه منتسب به علي‌اكبر رائفي‌پور و ائتلاف او با سعيد محمد ارايه شده بود، با 20 كانديدا، بيشترين سهم را در بين 30 نفر نخست به خود اختصاص داده است. منوچهر متكي، تنها كانديداي موجود بين 30 نفر نخست است كه از بين 4 فهرست فوق، فقط در ليست صبح ايران حضور داشته است و البته همان‌طور كه تاكيد شد سرليست شوراي وحدت نيز بود . البته متكي به خاطر سابقه كارهاي اجرايي به خصوص وزارت امور خارجه در دولت محمود احمدي‌نژاد پتانسيل‌هاي فردي راي‌آوري در بدنه راي اصولگرايي را نيز داشته است. فهرست امنا هم كه با چهره‌هايي چون رسايي و كوچك‌زاده شكل گرفت، هر چند كانديداي اختصاصي در بين 30 نفر اول ندارد ولي با 17 كانديداي مشترك، بعد از صبح ايران، جايگاه دوم كسب راي را دارد.
مساله دوم بالاترين راي در تهران يعني سيد محمود نبويان است. راي بالاي نبويان از دو بعد قابل توجه است؛ نخست توجه بدنه راي‌دهندگان در تهران به شمايل جبهه پايداري با همه رويكردهاي خاص اين جريان كه در راي بالا به نبويان تبلور يافته و دوم حضور او در همه فهرست‌هاي چهارگانه است كه طبيعتا صدرنشيني او در ميزان آرا در تهران را برايش به ارمغان آورده است. احتمال اول چندان قابل ارزيابي نيست به خصوص كه ميزان راي آقاتهراني نشان از استقبال راي‌دهندگان از جريان پايداري در تهران ندارد. آقاتهراني در انتخابات گذشته، 868 هزار راي به دست آورده بود در حالي كه بر اساس آخرين آمار اعلامي روز گذشته كه كمتر از نيمي از صندوق‌ها شمرده بود، تنها موفق به كسب 80 هزار راي شده است و اگر نسبت دو برابري اين عدد را هم بعد از اتمام شمارش آرا در نظر بگيريم وزن راي به ليدر جبهه پايداري در تهران مشخص مي‌شود. بنابراين راي محمود نبويان به عنوان پيشتاز انتخابات در تهران در قالب حضور در 4 ليست قابل تعبير و تحليل است.
گفتني ديگر انتخابات تهران علاوه بر اينكه هيچ ليستي به صورت كامل راي نياورده، جايگاه محمدباقر قاليباف است. قاليباف بر اساس آخرين آمار اعلامي شمارش آرا در جايگاه چهارم قرار دارد. علاوه بر اين در انتخابات دور قبل در تهران قاليباف بر اساس آمار اعلام شده بالغ بر يك ميليون و 200 هزار راي در صدر ليست منتخبين تهران قرار داشت و آخرين نفر اين ليست عزت‌الله اكبري‌تالارپشتي با حدود 600 هزار راي بود. به نظر مي‌رسد بعد از يك دوره حضور قاليباف در مجلس به عنوان نماينده تهران و در كسوت رييس مجلس، ميزان راي كسب شده توسط وي كه تا ساعات پاياني روز شنبه به 100 هزار راي نيز نرسيده از آخرين نفر ليست اصولگرايان در دوره يازدهم نيز كمتر شده است. در كنار اين موضوع از ياد نبريم كه اميرحسين ثابتي مجري برنامه جهان‌آرا كه از نيروهاي فكري سعيد جليلي نيز محسوب مي‌شود و از اساس در ليست اصولگرايان هيچ جايي نداشت در رتبه سوم و بالاتر از قاليباف در تهران كسب راي كرده است. محمدباقر قاليباف و زهرا سادات لاجوردي، تنها كانديداهايي هستند كه نام‌شان فقط در ليست شانا بوده و به جمع 30 نفر رسيده‌اند. در مجموع، فهرست شانا كه حول محور قاليباف تشكيل شده بود، با 2 كانديداي اختصاصي و 10 كانديداي مشترك، كمترين ميزان موفقيت را در بين فهرست‌هاي چهارگانه به دست آورده است.علاوه بر اين به نظر مي‌رسد چهره‌هاي نزديك به او كه سهم قاليباف در ليست متحد اصولگرايان محسوب مي‌شدند هيچ يك نتوانسته‌اند در بين 30 نفر نخست قرار بگيرند.
نكته مهم ديگر درباره تهران سليقه راي‌دهندگان تهراني از بدنه راي اصولگرايي است . نخست بايد به اين نكته توجه داشت كه فهرست شوراي وحدت نيروهاي انقلاب اسلامي كه از سوي تشكل‌هاي باسابقه اصولگرا مانند حزب موتلفه اسلامي حمايت مي‌شد و در عمل نماد اصولگرايي سنتي است، نتوانست در ميان اين 4 فهرست جايگاهي داشته باشد و سرليست آن يعني منوچهر متكي به مدد وزن سياسي شخصي و حضور در ليست صبح ايران، وارد 30 نفر برگزيده اوليه تهران شده است.بنابراين عبور از اصولگرايي سنتي برخلاف آنچه تا سال‌هاي ابتدايي دهه 90 هنوز برقرار بود، رقم خورده و نهايي شده است. نكته دوم اينكه راي‌دهندگان از بدنه راي اصولگرايي در تهران برخلاف دور قبل ديگر ليستي راي نداده‌اند. موضوعي كه در جاي خود نيازمند بررسي‌هاي جدي است و با اعلام نتايج نهايي آرا در تهران مي‌توان درباره آن تحليل‌هاي مشخص و تازه‌اي داشت. تحليل‌هايي كه خبر از دوران تازه در بدنه راي اصولگرايي و تغيير ديدگاه جدي آنها نسبت به گفتمان و رفتارهاي اصولگرايي دارد. تغيير ديدگاه‌هايي كه قطعا با تغيير مطالبات نيز همراه خواهد بود.
انتهای پیام
