محمد نعیمی‌پور: از اینکه بگویند از خودشان است نترسیم
سرویس سیاسی انصاف نیوز: محمد نعیمی‌پور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به مباحث مطرح‌شده پیرامون بیانیه‌ی ۱۱۰ امضایی گفت: روزنه‌گشایی یعنی اصلاحات تدریجی و جلوگیری از منازعه و تنش. ما در یک شرایط بسته هستیم. در شرایط بسته، باید طور دیگری عمل کرد و با جسارت مسئله را دنبال کنیم و نترسیم که انگ بزنند این فرد حکومتی است و از خودشان است.
بخش دوم و پایانی گفتوگو با آقای نعیمی‌پور، نماینده‌ی مجلس ششم، از موسسان جبهه‌ی مشارکت ایران اسلامی و عضو سابق حزب اتحاد را می‌توانید در ادامه بخوانید:
انصاف نیوز: مردم تحت هر شرایطی پای همه‌چیز ایستادند. بعد از چهل سال این شرایط اقتصادی، صنعتی و غیره را داریم. کیفیت حکمرانی افت کرده‌است و نازل‌تر می‌شود. شهروند باید برای زندگی‌اش دست‌و‌پا بزند. راه‌حل شما در چنین شرایطی چیست؟
محمد نعیمی‌پور: در پیش از انقلاب اگر شاه یک‌سال زودتر می‌گفت «صدای انقلاب شما را شنیدم» شرایط خیلی فرق می‌کرد و شاه دیر به این نتیجه رسید. دیگر آن دوره گذشته که بگوییم نظام مقدس است. البته کسانی هستند که اینطور فکر می‌کنند. چنین تفکری کارآمد نیست. حکومت هم به این نتیجه رسیده که صندوق رای لازم است. باید آن ۴۵ درصد از مردم را با کارآمدی در همه‌ی زمینه‌ها راضی کنیم تا برون‌رفت از بحران حاصل شود. اگر صندوق رای را قبول نداشته باشند، مثل زمان شاه نیروهای امنیتی و نظامی خودشان دچار مشکل می‌شود.
«هر شرایطی بهتر از شرایط فعلی‌ست» توهم است
اگر در دوره‌های بعدی بتوانند هربار درصد رضایت را افزایش بدهند، مشخص می‌شود که مردم و حکومت با صندوق رای آشتی کرده‌اند. ترامپ برجام را به این دلیل پاره کرد که به مردم فشار بیاید و خودشان حکومت را سرنگون کنند. جنبش اجتماعی مهسا طمع آنها را بیشتر کرد. همان ۴۵ درصد از مردم هم می‌دانند اگر کشور شبیه لیبی یا سوریه شود وضع خیلی بدتر خواهد بود، پس باید حواسمان باشد که همین شرایط موجود را ناگهان عوض نکنیم. بعضی‌‌ها این توهم را دارند که هر شرایطی بهتر از شرایط فعلی است، اما سناریوهای بدتر و وحشتناک‌تری هم هستند.
در حال حاضر اصلاح‌طلبان یا روزنه‌گشایان و امثالهم تاثیر عمده‌ای ندارند اما اگر حکومت تصمیم بگیرد مفری باز کند، آن موقع تاثیرگذار است. نشانه‌هایی هم در این زمینه هست. مثلا درباره‌ی غزه خیلی‌ها فکر می‌کردند ایران یک پای جنگ خواهد بود اما ایران خودش را کنار کشید. حکومت می‌توانست درباره‌ی حجاب با سرکوب بایستد اما شرایط را مدیریت کرد و اجازه نداد این موضوع برای یک جریان‌هایی تبدیل به خط قرمز و خشونت شود. حتی در زمان کرونا هم عقلانیت به خرج داد و زیارت امام رضا و… را تعطیل کرد. علی‌رغم تحریم‌ها هم تلاش می‌کنند تولید بیشتر شود. با آمریکایی‌ها هم مذاکره‌هایی می‌کنیم تا بگوییم آمریکا نمی‌خواهیم با تو دعوا کنیم، اگرچه قدرت بازدارندگی ایران هم افزایش پیدا کرده‌است.
چرا ما الان با آمریکا، مذاکراتی جسته و گریخته داریم؟ معنی‌اش این است که می‌گوییم آمریکا ما با تو دعوا نداریم. آمریکا هم می‌گوید ما نمی‌خواهیم با ایران وارد جنگ شویم. خب این بخشی به خاطر افزایش قدرت بازدارندگی ایران در این سال‌هاست. برای آمریکایی‌ها خیلی سنگین است که یکی دو پهپادشان ساقط شود اما همه‌اش این نیست. بخش دیگرش به این خاطر است که مسیر سیاست خارجی ایران مبتنی بر تنش‌زدایی است، نه تنش‌زایی.
شما دوره احمدی‌نژاد را به یاد بیاورید؛ همه چیز را می‌خواست در تنش نگه دارد. حالا بگوییم نه، هیچ اتفاقی نیفتاده است. بگوییم توبه گرگ مرگ است یا بگوییم تلاش‌هایی شده و قدم‌هایی برداشته شده است؟
همین جاست که من می‌گویم هزاران مسئله حل‌نشده در این کشور داریم که اگر نیروهای اجتماعی در این کشور آزاد شوند، می‌توانند حلش کنند. مشکلاتی که حکومت هم قبول‌شان دارد و با جایی هم تعارض ندارد، این‌قدر زیاد است که می‌توان گوشه‌ای از آن را گرفت و پیش رفت.
ما هیچ‌وقت این کار را نکرده‌ایم. اگر گفته‌ایم جامعه مدنی، در ذهن‌مان کار خیریه بوده است. هیچ‌وقت فکر نکردیم که می‌شود به جامعه پزشکان پیشنهاد کرد بیایند تعارض منافع در بخش درمان را حل کنند و اجازه دهند نظام ارجاع و پزشک خانواده پیاده‌سازی شود.
منابع بسیار عظیمی از کشور صرف درمان می‌شود و همه درگیر آن هستند اما هیچکس نیامده اینجا کار کند. هیچکس به فکر حل تعارض منافع در بخش پزشکی نبوده است.
چرا همه‌اش می‌گوییم دولت باید حل کند؟ مگر ما خیر مدرسه‌ساز نداریم؟ عده‌ای آمده‌اند فضای آموزشی برای بچه‌های این کشور ساخته‌اند کسی هم متعرض‌شان نشده است. هزاران مسئله دیگر در این کشور داریم که می‌توانیم از همین مسیرها حل‌شان کنیم.
برخی فکر می‌کنند هر مسئله‌ای که ما را به حکومت وصل کند نجس است؟! چرا صداوسیما را تحریم می‌کنند؟ چرا اپلیکیشن‌های داخلی را تحریم می‌کنند؟ چرا اگر اصلاح‌طلبی بگوید من در اپلیکیشن بله هستم، مورد تمسخر قرار می‌گیرد؟ چون فکر می‌کنند باید این مقابله‌ها باشد، این مشروعیت‌زدایی‌ها باشد، این منازعه باقی باشد.
بیایید از مسیر دیگری برویم
من می‌گویم بیایید از مسیر دیگری برویم. مسیری برویم که در آن منازعه نباشد. کاری کنیم که این بی‌اعتمادی‌ها ترمیم شود. می‌گویید فایده ندارد، خیلی خب! سقوط می‌کند. شما چرا نگرانش هستی. اما اینطور نیست. حکومت هم متوجه است که این‌ها راه‌حل است و به حل مسائل کمک می‌کند.
همان حرف آقای فراستخواه را تکرار می‌کنم که بله؛ ما به کنش‌گران مرزی نیاز داریم. این دعوا تا کی باید ادامه پیدا کند؟ تا وقتی ساقط شود؟ هر دو طرف هم سر سفره انقلاب نشسته‌اند اما بر سر و کله هم می‌زنند. این چه اصلاح‌طلبی‌ای است.
راه به نظر من این است و خودم هم امتحان کرده‌ام و نتیجه گرفتم. روزنه‌گشایی یعنی همین. یعنی اصلاحات تدریجی و جلوگیری از منازعه و تنش. ما باید درک کنیم شرایط‌مان چیست. ما یک کشور اروپایی نیستیم که مانند آنان مسائل‌مان را حل کنیم. نه ما در یک شرایط بسته هستیم. در شرایط بسته، باید طور دیگری عمل کرد. باید شرایط دیگری ایجاد کرد. این یک فکر نو است و بحث‌های آن باید به شکل جدی دنبال شود. باید با جسارت مسئله را دنبال کنیم و نترسیم که انگ بزنند این حکومتی است و از خودشان است و…
کج‌فهمی‌هایی هم در سمت حکومت و هم در سطح جامعه وجود دارد
انصاف نیوز: اما اگر شما امروز وقتی بخواهید در سیستان و بلوچستان کار کنید، حتما با حاکمیت محلی کار دارید و حتما مسائل آن‌جا تا حدود زیادی امنیتی شده است. در این شرایط چطور می‌شود کار جامعه‌محور کرد؟
نعیمی‌پور: این به خاطر کج‌فهمی‌هایی است که هم در سمت حکومت و هم در سطح جامعه وجود دارد. در سمت حکومت که مشخص است، فکر می کنند 3 نفر بیشتر که دور هم جمع شوند حتما کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه‌اش هست اما در مورد جامعه هم از کار اجتماعی بد برداشت شده. یک ان‌جی‌او که ثبت می‌شود تا کار اجتماعی کند، باید در همان چارچوب کار کند اما به دو سال نرسیده، مدعی می‌شود.
من مسئله‌ی سیستان و بلوچستان را مثال می‌زنم که خودم تجربه‌اش کردم و اتفاقا با وجود آن‌که با حاکمیت محلی هم سروکار داشته‌ام اما با هیچ مسئول امنیتی و انتظامی تنش و منازعه‌ای به وجود نیامده است.
شما در بلوچستان می‌بینید که عده‌ای سلبریتی فعالیت‌هایی می‌کنند که وهن شان و شخصیت و اعتماد به نفس مردم بلوچ است. خب، کسی که چنین کاری می‌کند معلوم است مردم آن منطقه را اصلا نمی‌شناسد. می‌گوید 5 هزار بطری آب برده‌ام. ماسک برده‌ام. حالا این را در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌کند و بلافاصله هم می‌گوید حکومت اینجا هیچ کاری نکرده است! یعنی بلافاصله مسئله را سیاسی می‌کند. خب معلوم است که حکومت با او برخورد می‌کند.
چطور هزاران مدرسه در این کشور ساخته شده اما کسی کاری‌شان نداشته است؟ ان‌جی‌اویی که ثبت شده باید در چارچوب قانون کار خودش را بکند، حق ندارد کار سیاسی بکند.
من معتقد نیستم که اگر یک کار جدی اصولی شود، لزوما حکومت می‌زند و آن را از بین می‌برد. نه، استقبال هم می‌کند چون نیاز دارد. اگر بروز هم نمی‌دهد، می‌داند که چقدر مسئله دارد و چقدر از حل‌شان ناتوان است. بنابراین اگر شما برای نمونه بیایید و کمک کنید که تعارض منافع در بخش درمان حل شود، حکومت استقبال هم می‌کند چون کار بسیار مهمی است. 20 سال است که نظام ارجاع در همه اسناد بالادستی تکرار شده اما اجرا نشده است. این یک قلم را که حل کنید، مشکل بزرگی را حل کرده‌اید. توجه کنید که وقتی می‌گوییم سلامت، یعنی خدمت به همه مردم ایران. وقتی می‌گوییم آموزش یعنی خدمت به همه مردم ایران.
انصاف نیوز – نقدی که می‌شود این است که همین نگاه شما روز‌نه‌های موجود را بسته است و با ایده‌های قدیم دیگر نمی‌شود روزنه‌ای گشود. پاسخ شما به این نقدها چیست؟
نعیمی‌پور: من می‌گویم باید روش‌ها تغییر کند.
تحصن مجلس ششم کار غلطی بود
انصاف نیوز – می‌گویند این روش‌ها همان روش‌های قدیم است.
نعیمی‌پور: نه، این بحث‌ها یکی دو سال است که زمینه نظری و عملی پیدا کرده است. قدیم، ایده خود من در مجلس ششم این بود که باید قدرت را محدود کرد. این‌قدر هم بر این نظر خودم پافشاری کردم که رفتم و تحصن هم کردم. یعنی درون نظام بودم و علیه نظام تحصن کردم. ما این کارها را کردیم.
انصاف نیوز – کار غلطی بود؟
نعیمی‌پور: کار غلطی بود از نظر من. نباید این منازعه را این‌همه تیز می‌کردیم. منازعه را تیز کردیم چون فکر می‌کردیم یک قدم دیگر مانده و همه‌چیز تمام است.
ما اشتباهات استراتژیک زیادی داشتیم. چرا در حالی‌که آقای خاتمی در اواخر دوره اول‌شان گفتند قوه مقننه و قوه مجریه جمعا 30 درصد قدرت را دارند و 70 درصد قدرت جای دیگر است، باز دور دوم آمد؟ آمد چون فکر می کرد می‌تواند 4 سال دیگر تعادل را حفظ کند. حالا آمد، چرا فکر کردیم مای 30درصدی به آن 70 درصد غلبه می‌کنیم؟ چرا فکر کردیم می‌توانیم هم بر 70 درصد غلبه کنیم و هم در درون جریان اصلاحات وزن‌کشی کنیم؟ چطور جریان کند اصلاحات با یک کاندیدا آمد و جریان پیش‌رو با یک کاندیدا؟ چرا هم مرحوم هاشمی آمد و هم آقای کروبی بزرگوار؟ چرا آقای معین که رد شده بود با حکم حکومتی به عرصه رقابت برگشت و ما هم پذیرفتیم؟ اگر ما این توهم را نداشتیم که می توانیم وزن‌کشی کنیم و بقیه هیچ‌کاره‌اند، چرا آقای احمدی‌نژاد بالا آمد؟
انصاف نیوز – آقای مهندس به نظر می‌رسد شما مقهور قرائت بخشی از اصول‌گرایان از مجلس ششم شده‌اید. تحصن که یک‌شبه رخ نداد؛ آن‌قدر که از هر راهی رفتید و به در بسته خوردید، لوایح دو قلو آن‌طور شد، قانون مطبوعات آن‌طور شد، رد صلاحیت‌ها آن‌طور شد تحصن شکل گرفت.
نعیمی‌پور: بله، اتفاقاتی افتاد که منجر به آن کار شد و ما در آن شرایط فکر می‌کردیم بهترین کار همان است که انجام دادیم. اما امروز از پس 20 سال که به آن نگاه می‌کنم می‌گویم یک موقعیت بسیار ویژه‌ای پدید آمده بود که می‌شد از آن برای نوعی چانه‌زنی سیاسی و بهبود شرایط استفاده کرد. ما استفاده نکردیم و آن‌قدر هم پیش رفتیم که وقتی گفته شد ما با این شرایط انتخابات را برگزار نمی‌کنیم، پاسخ شنیدیم که مگر اینکه از روی جنازه من رد شوید. این را خودم شنیده‌ام. یعنی طرف مقابل را به نقطه‌ای رساندیم که می‌گوید یا مرگ یا شهادت. حرف من این است که ما از موقعیتی که پیش آمد برای حل نزاع استفاده نکردیم و این نزاع تا همین الان ادامه داشته است.
انصاف نیوز – نزاع هنوز جدی نشده بود که روزنامه اول را بستند، بعد روزنامه دوم را بستند، بعد سعید حجاریان را در روز روشن ترور کردند.
نعیمی‌پور: بله، قدرت منطق خودش را دارد. وقتی تهدید شود و در موضع بقا بیافتد، هر کاری می‌کند. هر کار خلافی می‌کند چون در موقعیت بقا افتاده است. هر وقت حوصله داشتید، من حاضرم در این‌باره با شما بحث کنم. فکر می‌کنم دینی بر گردنم هست که باید تجربه‌ام را بیان کنم و اتفاقا بحث بسیار خوبی برای ادامه سیاست‌ورزی در ایران است.
بعد هم چه کسی گفته که شما به صاحب قدرت بگویید این کار خلاف و زشت است، می‌گوید بله، ببخشید! قدرت منطق خودش را دارد و ما نمی‌توانیم قدرت را رمانتیک تحلیل کنیم.
حضرت علی که الگوی ارزشی و انسانی ما است، وقتی ابوبکر مسیر دیگری را برای جانشینی پیامبر رفت، ایشان جنگید؟ نجنگید، سکوت کرد تا وقتی به او رجوع کردند. 4 سال ایشان حکومت کرد، چند جنگ به او تحمیل شد؟ حرف‌شان چه بود؟ می‌گفتند ما را در قدرت شریک کن یا اجازه بده از مواهب قدرت متنعم بشویم. حضرت علی می‌گفت من مال مردم را به شما نمی‌دهد و پای این حرف ایستاد. کنار نرفت و گفت با من بیعت شده، باید پای این بیعت بایستم. اگر وارد معرکه‌های دیگری شدم یعنی به مردمی که به من اعتماد کردند پشت کرده‌ام. قدرت از این جنس است.
ما سیاست‌ورزی نکردیم، منازعه کردیم
من معتقدم ما سیاست‌ورزی نکردیم. ما منازعه کردیم. ما جنگیدیم. ما متوجه نبودیم که دعوا با کسی که زورمند است، مانند کشتی‌گرفتن یک 30 کیلویی با یک 130 کیلویی است. اگر این را درک کرده بودیم، طور دیگری عمل می‌کردیم.
انصاف نیوز – ایده روزنه‌گشایی یا این قرائت شما از منطق قدرت منافات ندارد؟ اگر منطق قدرت را بپذیریم، با ایده‌ی این بیانیه می‌شود کار کرد؟
نعیمی‌پور: من بر این باور نیستم که در شرایط کنونی می‌شود تنه به تنه قدرت بزنیم. می‌گویم آن‌قدر مساله و مشکل هست که حل‌شان برای ایران و ایرانی می‌تواند بهبودی ایجاد کند. بجای منازعه، چرا نرویم دنبال حل این مسائل؟!
اگر فکر می‌کنیم که این حکومت برود و دیگرانی که آدم‌های مصلح و خوبی هستند می‌آیند و مساله ما را حل می‌کنند، از مشروطه تا امروز همین مسیر را رفته‌ایم و نتیجه هم نگرفته‌ایم. پس راه دیگری را برویم. راهی که در آن منازعه نباشد، راهی که بتواند حداقل بهبود را برای مردم به ارمغان بیاورد. من شک ندارم شما بهترین شخص در ذهن‌تان را در راس قدرت بنشانید و همه ابزار را هم در اختیارش بگذارید؛ به لحاظ همان منطق قدرت، چیزی که می‌خواهید و انتظار دارید تامین نمی‌شود. با دعوا و منازعه نمی‌توان قدرت را مهار کرد. با قانون، با توسعه توانمندی جامعه می‌شود قدرت را مهار کرد. طولانی است اما من می‌خواهم در دوره عمر خودم نتیجه‌اش را ببینم. نه، 150 سال است که داریم تلاش می‌کنیم که قدرت را مشروط کنیم، پیش هم رفته‌ایم، حرکت سینوسی هم داشته‌ایم اما هنوز همان‌جاییم.
انصاف نیوز – می‌گویید سراغ مسائلی برویم که تنازعی با قدرت ایجاد نکند؟
نعیمی‌پور: بله
انصاف نیوز – و حل این مسائل می‌تواند مشکلات جامعه را برطرف کند؟
نعیمی‌پور: می‌تواند بخشی از مشکلات را حل کند و می‌تواند در درازمدت قدرت را منعطف‌تر کند و در بلندمدت اعتماد بین مردم و حکومت را بیشتر کند. بجای اینکه بر طبل شکاف بین حاکمیت و مردم بکوبیم، بر طبلی بکوبیم که این شکاف‌ها را پر کند.
من می‌گویم دوستان ما هیچ‌وقت این مسیر را امتحان نکرده‌اند. بیایید این را امتحان کنیم. کسانی نمی‌خواهند به این مسیر بیایند؛ اشکالی ندارد، همان مسیر را بروند و نتیجه عمل‌شان را هم خواهند دید. اما اگر این مسیر را امتحان کنیم، بخشی از مسائل این مردم حل می‌شود. من امتحان کرده‌ام و نتیجه‌اش را هم در همین بلوچستان دیده‌ام. می‌گویم بیاید در سطح گسترده‌تر امتحان کنیم اما تا به عده‌ای می‌گوییم، می‌گویند برو بابا، دلت خوش است! خانه از پای‌بست ویران است و… نه، چنین نیست.
این مسیر را ما تا به حال نرفته ایم. این مسیر که توان قدرت و منابع بسیار زیادی در این جامعه وجود دارد که اگر کسی به ساماندهی آن توجه کند اتفاقات خوبی می‌تواند بیفتد. من این را در همان بلوچستان امتحان کرده‌ام و فکر می‌کنم جاهای دیگر هم می‌تواند رخ دهد. اما تا به کسی پیشنهاد این قبیل کارها را می‌دهیم می‌گویند برو آقا دلت خوش است! خانه از پای‌بست ویران است. این پاسخ مناسب نیست.
انصاف نیوز: آنچه شما می‌گویید قابل درک است اما ببینید وقتی ماشین فقر دارد در بلوچستان کار می‌کند چه باید کنیم؟ و نه فقط در بلوچستان که در کل کشور. از دو روز گذشته ارزش پول ملی ده درصد افت داشته است یعنی ده درصد فقیرتر شده‌ایم. این ماشین دارد سریع کار می کند.
نعیمی‌پور: برای آن ماشین که شما می‌گویید دو راهکار وجود دارد. آنچه ذهن همه را این روزها پر کرده است فقر، نابرابری، فساد و… است و به حق هم هست. یکی از این دو راهبرد این است که با کدخدا ببندیم و مسئله‌مان را عادی کنیم تا منازعه را مدیریت کنیم.
یک عده‌ی دیگر می‌گویند ما به شرطی می‌توانیم با آنها جلو برویم که با آنها مذاکرات برابر کنیم نه با زور و فشار. شاهد آنها این است که ما یک استراتژی را چندین دوره امتحان کرده‌ایم اما بدعهدی دیده‌ایم. در دوره‌ی آقای رفسنجانی مک فارلین را داشتیم، در دوره‌ی آقای خاتمی مانند آن را داشتیم و در دوره‌ی آقای روحانی برجام را داشتیم. اما نتیجه چه شد؟! در دوره‌ی آقای خاتمی شدیم محور شرارت، در دوره‌ی روحانی هم برجام را پاره کردند و در دوره‌ی مک فارلین هم که در داخل کاسه کوزه‌اش را شکستند.
مذاکرات را به ظریف بسپارید
حالا من معتقدم اگر قرار است کار درستی انجام بدهیم باید محمدجواد ظریف به عنوان آدمی ماهر در دیپلماسی را در مذاکرات جای دهیم چون مردم حرف او را بیشتر از آقای امیرعبداللهیان گوش می‌کنند. حکومت اگر می‌خواهد مردم باور کنند که در حال تلاش است اما کارشکنی‌هایی وجود دارد باید چنین کاری کند.
ظریف کنشگر مرزی‌ست و می‌تواند در بهبود مذاکرات یا ایجاد بازدارندگی نقش داشته باشد. اگر حکومت می‌خواهد روی آن 45 درصد خاکستری اثرگذار باشد باید امثال این کارها را انجام دهد. ظریف آدمی نیست که امنیت یا منافع ملی ما را به مخاطره بیندازد اما در عین حال کسی‌ست که می‌تواند حلقه‌ی وصل شما با افکار عمومی باشد.
در مسائل اقتصادی هم همین است. وقتی کسی که هیچ چیزی از اقتصاد نمی‌داند را روی صندلی می‌گذارید صندلی را اشغال می‌کند اما بهبودی در شرایط اقتصادی ایجاد نمی‌شود. امثال آقای ظریف در زمینه‌ی اقتصادی و امثالهم بسیارند. از این پتانسیل‌ها استفاده هم شده است. مثلا بنظرم جریان اقتصاد دانش‌بنیان از مواردی‌ست که حاکمیت خواسته اختیار این بخش را به مردم بدهد و خود دخالتی نداشته باشد.
حدود 15 تا 20 درصد از 45 درصد قشر خاکستری پای کار این نظام هستند. اگر حاکمیت آنچه گفتم را انجام دهد می‌تواند این درصد را تا 30 درصد هم افزایش بدهد. و البته که می‌تواند شرایط را بدتر هم کند یعنی آن درصد را به پنج درصد برساند. این حتما برای امنیت کشور پرمخاطره‌ست و اولین ضربه این اتفاق به مردم و دومین ضربه حتما به حاکمیت می‌خورد.
لذا عقلانیت حکم می‌کند که حکومت هم باید گام‌هایی را بردارد. اما اینکه بگوییم همه‌ی کارها را حکومت باید انجام دهد یا می‌تواند انجام دهد به اعتقاد من امکان‌پذیر نیست.
حلقه‌ی واسط بین مردم و حاکمیت الآن دیگر صدا و سیما یا خود حاکمیت نیست بلکه دیگرانی هستند که می‌توانند کمک کنند.
انصاف نیوز: با تشکیل مجلسی از دلواپسان بعید است چنین اراده‌ای وجود داشته باشد که امثال ظریف بتوانند کنشگری مرزی کنند. امروز کسانی در قدرت هستند که معتقد بودند باید ظریف را در همان راکتور سیمان رویش ریخت! شرایط جامعه مدنی با این مجلس آینده حتما ضیق‌تر خواهد شد. طرح صیانت یا قانون عفاف و حجاب و… راحت‌تر پیش خواهد رفت. دولت هم که همسوست. به نظر می‌رسد تا چهار سال آینده نوری بر پیشانی جامعه مدنی نیست. شما این نور را کجا می‌بینید؟
نعیمی‌پور: شما یک اشتباه اساسی دارید. اشتباهتان اینجاست که فکر می‌کنید مثلا گفته‌اند روزنه‌گشایی برای اینکه در مجلس عِده و عُده‌ای داشته باشیم. البته طوری نیست اگر اینطور هم باشد اما اصلش این است که سر انتخابات دعوا نکنیم و حتی اگر دلخوری‌ای هست صندوق رای را تعطیل نکنیم و بیاییم رای اعتراضی بدهیم.
این مجلس با گرایش خاصی که دارد تصمیم‌گیرنده‌ی اصلی نیست تنها اثرگذار است. تصمیمات اساسی در کشور وجود دارد که اصلا مجلس در آنها بازیگر اصلی نیست. سیاست خارجی کشور و روابط بین‌الملل جای دیگری رقم می‌خورد. بنابراین اصل قضیه آنجاست.
به تعبیری هسته‌ی اصلی قدرت باید این حرف‌ها را قبول کند. مجلس در یک حدی می‌تواند در تصمیم‌سازی‌ها اثرگذار باشد اما به طور عادی خیر! من خطاب به آن هسته‌ی اصلی قدرت می‌گویم حذف مردم از معادلات قدرت شما را با مشکل مواجه می‌کند. اگر به اینجا رسیدید که خدا و ملکوت حافظ من است نتیجه‌بخش نیست. در شرایط خاصی این تعابیر نتیجه‌بخش بوده‌اند. اگر شمایِ حاکمیت به این نتیجه رسیده‌اید که رضایتمندی مردم و حل مسائل معیشتی مردم تعیین کننده‌ست کاری بکنید! یکی از کارهایت در زمینه‌ی سیاست خارجی‌ست. اینجا مردم می‌گویند غرب مایل به برقراری رابطه است و این شما هستید که مانع می‌شوید. آقای ظریف است که می‌تواند این مسئله را برای مردم تبیین کند از او استفاده کنید. این چه تعصبی‌ست؟!
به فلان اقتصاددان یا فلان شخص که خود را ثابت کرده اعتماد کنید و کار را به او بسپارید. اگر به دانش‌بنیان‌ها اعتماد کرده‌اید و این اعتماد نتیجه‌بخش بوده کار با آنها را توسعه دهید و افراد موثرتری را بیاورید. آن آقای سورنا ستاری که بالاخره کارهایی کرده بود را بیاورید کمک کند. چه مشکلی دارد؟! جواب این سوالات را باید بدهند!
حتی این مجلس باید به این سوالات جواب بدهد. بروند از نمایندگان قبلی بپرسند اولویت کار در آن مناطق چیست. نگویید نعیمی‌پور چون اصلاح‌طلب و مجلس ششمی‌ست باید سرش را برید!
شمایِ حاکمیت اگر این کار را کردی سهم بیشتری از آن 45 درصد خاکستری را به دست می‌آوری و به مشروعیت و مطلوبیت حاکمیتت می‌افزاید. اگر نه به راه قهقرا را می‌روی.
انصاف نیوز: وقتی بیانیه روزنه‌گشایی منتشر شد صداوسیما و رسانه‌های همسو استقبال بسیاری از آن کردند. منتقدین اینطور نتیجه‌گیری کردند که پس این اساسا نقشه و طرحی از سمت آنها بوده است. نظرتان در این‌باره چیست؟ البته منتقدین و مخالفین این بیانیه یک طیف نیستند آنها را به طور کلی چطور می‌بینید؟
نعیمی‌پور: این جزو همان موضوعاتی‌ست که من به آن نقد دارم. اگر کسی با حاکمیت کار کرد بگویند دامن آن شخص تا ابد لکه‌دارد شده؟! این اصلا چه منطقی‌ست؟! براساس همین منطق است که وقتی من می‌گویم خبر شبکه یک را می‌بینم با تعجب پاسخ می‌دهند که مگر می‌شود؟! یا می‌گویند نام تلویزیون ایران که می‌آید حالمان بد می‌شود. چرا حالت بد می‌شود و ادعای سیاست هم داری؟! اگر این تلویزیون را نبینی چطور می‌توانی تحلیل کنی؟!
انصاف نیوز – امیرحسین ثابتی که الآن رای آورده چهر‌ه‌ای تلویزیونی بوده! و از بسیاری دیگر که امکانات دیگری در اختیار داشته‌اند هم رای بالاتری آورده است. بنابراین مردم تلویزیون هم می‌بینند.
نعیمی‌پور: بله. بنابراین در این نوع استدلال‌ها منطق و عقلانیت نیست بلکه باز هم یک منازعه‌ست. او دیو است و من فرشته‌ام. هر کسی با دیو بود دیو است؛ هر که با دشمن بود دشمن من است. این منطق درست نیست.
ببینید نظریه‌ها و نگاه‌های مختلفی پشت این بیانیه وجود دارد مثلا برخی منتقدان بیانیه می‌گویند نظریات داگلاس نورث به درد ما نمی‌خورد. زمانی عده‌ای می‌گفتند نظریات بانک جهانی برای حکمرانی خوب برای ما مفید نیست. در بحث نظری خیلی جای بحث وجود دارد.
عده‌ی دیگر می‌خواهند از نظر سیاسی این بیانیه را مورد بحث قرار دهند. یکی از دوستان ما مثلا این بیانیه‌ی روزنه گشایی را نوعی انشعاب‌طلبی می‌داند. اما بسیاری از امضاکنندگان اصلا در حزبی نبوده‌اند که انشعاب‌طلبی محسوب شود. اما چرا باید این واژه‌ی انشعاب‌طلبی مطرح شود؟! چون انشعاب‌طلبی یک فحش سیاسی‌ست.
جالب است همان دوستانی که از انشعاب طلبی روزنه‌گشایان می‌گویند از ابتدای فعالیت سیاسی‌شان با انشعاب‌طلبی مواجه بوده‌اند و در جمع ده نفره‌شان دو نفرشان با همدیگر هم نظر نیستند. از براندازِ برانداز دارند تا آدم به شدت محافظه‌کار.
من می‌گویم تمام این بحث‌ها پیرامون حاکمیت را کنار بگذارند بالاخره محمدرضا جلایی‌پور، مقصود فراستخواه، محمد فاضلی و تعدادی دیگر آدم‌هایی هستند که تکلیفشان مشخص است. با این‌ها بحث و گفتوگو کنیم نه مجادله و منازعه. زمین دعواهایمان را بین خودی‌هایمان نکشیم.
من از دوستان خودم شنیده‌ام که می‌گویند خالص‌سازی را باید از درون اصلاح‌طلبان شروع کنیم. یعنی چه؟! این عبارت از کجا می‌آید؟! خالص‌سازی یعنی چه؟! مثلا اینکه بگویی کارگزاران اصلاح‌طلب نیست چه خاصیتی دارد؟!
لذا من از بعضی دوستانم می‌خواهم به جای استفاده از واژه‌هایی مثل خالص‌سازی با این گروه جدید با نام روزنه‌گشایان حرف بزنند، پاسخشان را بدهند و استدلال قوی‌تر بیاورند. منازعه دیگر برای چیست؟! که آقا شما بی‌آبرو هستید! دیدید چه بلایی بر سرتان آمد؟! این حرف‌ها یعنی چه؟! دوره‌ی این مسائل گذشته! این‌ها ریشه‌اش در فرهنگ چپی‌ست که ما هنوز حامل آن هستیم. ان‌شاءالله نسل جدید می‌آیند و این مسئله را خاتمه می‌دهند.
انصاف نیوز: به نظر شما میانه‌روی همان اصلاح‌طلبی مفهومی است؟! در حال حاضر چهره‌هایی مثل روحانی یا لاریجانی اصلاح‌طلب به معنای مفهومی و نه تشکیلاتی آن محسوب می‌شوند؟!
هرکسی، چه داخل کشور و چه خارج کشور، بتواند در جهت بهبود وضعیت ایران و ایرانیان کاری کند باید از او کمک گرفت. «این نجس است» و «او فلان است» و… این حرف‌ها معنی‌دار نیست! این بحث‌ها تمام است. ایران و ایرانیان در ظرف کوچک اصلاح‌طبی موجود و اصولگرایی موجود نمی‌گنجد. پایداریچی‌ها که اصلا ول معطلند! آنها که اصلا دغدغه‌شان چیز دیگری‌ست.
من معتقدم هر کسی علاقه‌مند به ایران و ایرانیان است اگر می‌تواند در این ظرف‌های کوچک کاری کند خب بسم‌الله! اما اگر نمی‌تواند خود را محدود نکنند! این اتفاق باید در کشور بیفتد.
همه‌ی مردم در مفهوم اصلاح‌طلبند چون می‌خواهند شرایط تغییر کند و بهبود یابد بدون اینکه امنیتشان خدشه‌دار شود یا مزهای کشور پس و پیش شود. لذا اگر جمعی باشد حرف مشخصی برای نخبه‌ها یا اقشار مختلف این جامعه داشته باشد که بوی اصلاح بدهد حتما از آن استقبال می‌کنند.
در انتخابات بعدی لازم نیست چهره‌های سرشناس حضور داشته باشند. صرف اینکه کسی حس نسیم تغییر را هم برای مردم ایجاد کند مورد اقبال قرار خواهد گرفت. آن زمان است که اتفاقی مثل سال 76 می‌افتد. آن زمان هیچکس فکر نمی‌کرد خاتمی رای بیاورد. اما مردم احساس کردند ناطق در حکومت است و رای بیاورد آن روش ادامه می‌یابد و اگر به خاتمی رای بدهند شرایط بهتر می‌شود. این اتفاق سال 92 هم افتاد اما سرخورده شدند. چرا؟! چون همه‌اش دعوا و درگیری بوده. من می‌گویم این منازعات را متوقف کنید یا حداقل گروهی آن را کنار بگذارند و بیایند کارهای دیگری انجام دهند. کشور ضرر نخواهد کرد.
انتهای پیام
